Pang-Ugnay
- 2. Ipaliwanag ang pakikipagtalastasan. Ano ang tatlong uri nito? Ipaliwanag ang Berbal. Ipaliwanag ang Di berbal. Ipaliwanag ang Pasulat. Ibigay ang mga uri ng Di-Berbal.
- 3. Ipaliwanag ang Chronemics. ang Proxemics ang Kinesics ang Haptics ang Iconics ang Oculesics ang Pictics ang Vocalics
- 4. PANG-UGNAY Nagamit ang pang-ugnay sa pagsisimula, pagpapadaloy ng mga pangyayari, hanggang sa pagwawakas ng pagsasalaysay
- 5. Tatlong uri ng Pang-ugnay: Pang-angkop Pang-ukol Pangatnig
- 6. PANG-ANGKOP Tagapag-ugnay ng dalawang salita na karaniwan ay panuring at salitang tinuturingan Itoy ginagamit upang maging madulas ang pagbigkas ng mga magkakasamang salita Tatlo ang pang-angkop: na, ng, g
- 7. Paggamit ng na Ginagamit kapag ang sinundang salita ay nagtatapos sa katinig maliban sa n Mga Halimbawa: masarap na pagkain maliit na bata matunog na balita
- 8. Paggamit ng ng Ginagamit kapag ang salitang sinusundan ay nagtatapos sa patinig Mga halimbawa: masamang panaginip totoong mahirap ngiting kayganda
- 9. Paggamit ng g Ginagamit kapag ang sinusundang salita ay nagtatapos sa n Mga halimbawa: salaming malinaw hanging malamig Sultang malupit
- 10. Magbigay ng sariling halimbawa! Pang-angkop Gamit ang na Gamit ang ng Gamit ang g
- 11. PANG-UKOL kataga, salita, o pariralang nag-uugnay ng isang pangngalan sa iba pang salita sa pangungusap Mga ginagamit bilang pang-ukol: Alinsunod sa / alinsunod kay Laban sa / laban kay Ayon sa / ayon kay Para sa / para kay Hinggil sa / hinggil kay Tungkol sa / tungkol kay
- 12. Alinsunod sa batas ang ginawa niyang hakbang. Para kay Gng. Santos ang bulaklak na ito. Ayon sa balita, masama raw ang panahon ngayong araw.
- 13. Gamitin sa sariling pangungusap! Pang-ukol Alinsunod sa / alinsunod kay Laban sa / laban kay Ayon sa / ayon kay Para sa / para kay Hinggil sa / hinggil kay Tungkol sa / tungkol kay Kay / kina Ukol sa / ukol kay
- 14. PANGATNIG Mga kataga, salita, o pariralang nag-uugnay ng dalawang salita, parirala, sugnay o payak na pangungusap
- 15. Mga Pangatnig: at kapag ngunit Samakatwid anupa kaya O Sa madaling salita bagaman kundi pagkat upang bagkus kung palibhas a sanhi Bago habang pati sapagkat Dahil sa Maliban Sakali Subalit
- 16. Mga Uri ng Pangatnig 1. PAMUKOD - ginagamit sa pagbukod o pagtatangi, gaya ng: o, ni, maging, at man. Halimbawa: a. Ikaw man o ako ay hindi maghahangad na siya ay mabigo. b. Batid ko ang pagkapanalo ng ating grupo kung si Roger man ang piliing lider natin. c. Walang diprensiya sa akin maging si Jose ang magwagi sa paligsahan. d. Ni sermunan ni saktan ay hindi ko ginagawa sa aking anak.
- 17. 2. PANUBALI - nagsasabi ito ng pag-aalinlangan, gaya ng: kung, kapag, pag, sakali, disin sana. Halimbawa: a. Kung uulan, hindi matutuloy ang ating palatuntunan. b. Hindi tayo matutuloy sa sine kapag hindi umuwi nang maaga ang tatay. c. Pag umulan, hindi makakapunta rito si Boyet. d. Hindi tayo makakahuli ng maraming isda sakaling lumitaw ang buwan.
- 18. 3. PANINSAY - kapag sinasalungat ng unang bahagi ng pangungusap ang ikalawang bahagi nito. Gaya ng: ngunit, datapwat, subalit, bagaman, samantala, kahiman, kahit. Halimbawa: a. Nakatakda siyang umani ng tagumpay kahit (kahit na) maraming naninira sa kanya. b. Nakatapos si Ramon ng medisina bagaman tindera lang sa palengke ang kanyang ina. c. Nanalo pa ring musa si Rosa datapwat may mga kaibigang bomoto sa kalaban niya. d. Maganda nga ang kaibigan mo ngunit suplada naman.
- 19. 4. PANANHI - nagbibigay ito ng dahilan o katuwiran para sa pagkaganap ng kilos. Ang mga ito ay: dahil sa, sanhi sa, sapagkat, mangyari. Halimbawa: a. Namaos siya dahil sa matagal na pagtatalumpati. b. Sanhi sa init ng panahon kaya siya nilagnat. c. Umapaw ang ilog sapagkat walang tigil ang ulan. d. Nahilo si Anna mangyari ay ikot siya nang ikot.
- 20. 5. PANAPOS - nagsasabi ito ng nalalapit na katapusan ng pagsasalita, gaya ng: upang, sa lahat ng ito, sa di- kawasa, sa wakas, at sa bagay na ito. Halimbawa: a. Sa di-kawasa, ang pulong ay tinapos na. b. Makukuha ko na rin sa wakas ang inaasam kong promosyon sa trabaho. c. Sa lahat ng ito, dapat tayong magkaisa. d. Sa bagay na ito, nasa ating mga kamay na ang paghuhusga.
- 21. 6. PANLINAW - ginagamit ito upang ipaliwanag ang bahagi o kabuuan ng isang banggit. Halimbawa: a. Nagkasundo na ang mag-asawa, kung gayon magsasama na silang muli. b. Nahuli na ang tunay na maysala kaya makakawala na si Berto.
- 22. 7. PANIMBANG - ginagamit sa paghahayag ng karagdagang impormasyon at kaisipan, gaya ng: at - saka, pati, kaya, anupat. Halimbawa: a. Sina Jose at Pedro ay nagtungo sa bukid. b. Pati ang gamit ng iba ay kanyang iniligtas. c. Anupa't pinagbuti niya ang kanyang pag-aaral para makaahon sa kahirapan. d. Nagtanim siya ng upo at saka patola.
- 23. 8. PAMANGGIT - gumagaya o nagsasabi lamang ng iba, tulad ng: daw, raw, sa ganang akin/iyo, di umano. Halimabawa: a. Sa ganang akin, ang iyong plano ay mahusay. b. Siya raw ang hari ng sablay. c. Di umano, mahusay umawit si Blanca. d. Masisipag daw ang mga taga-Ilokos.
- 24. 9. PANULAD - tumutulad ng mga pangyayari o gawa, tulad ng: kung sinosiyang, kung anosiya rin, kung gaanosiya rin. Halimbawa: a. Kung ano ang mga nangyayari noon, siya ring mangyayari ngayon b. Kung sino ang unang tumakbo, siyang mananalo. c. Kung gaano ang iyong itinulong, siya ring ibibiyaya sa iyo.
- 25. Maikling Pagsasanay! Bilugan ang pang-ugnay na ginamit sa bawat pangungusap. Isulat sa linya kung itoy pang-ukol o pangatnig. __________ 1. Nagalit ang guro mangyari napakaingay ng mga mag-aaral. __________ 2. Madali ang magmahal ngunit mahirap ang mabigo. __________ 3. Ayon sa ating guro, ang pagsusulit ay hindi matutuloy. __________ 4. Tayoy dapat magtulungan alinsunod sa ating tuntunin. __________ 5. Hindi siya nakatupad sa usapan sapagkat siyay maysakit.