5. 6 Het parlement
Taken regering en parlement
vastgelegd in grondwet.
Samenwerking ook bepaald door
tradities en gewoonten.
Politieke cultuur
Manier waarop regering en
parlement met elkaar omgaan.
poldermodel
5
6. 6 Het parlement
Parlement
Eerste kamer
Tweede kamer
Staten Generaal
Volksvertegenwoordiging
Parlementsleden zijn
volksvertegenwoordigers 6
7. 6 Het parlement
Tweede kamer
150 leden
direct gekozen
fulltime functie
Eerste kamer (senaat)
75 leden
indirect gekozen
deeltijd functie
7
10. 6 Het parlement
Tweede kamer
A. medewetgeving
taken:
A. medewetgeving
B. controle regering
Kamerleden hebben aantal rechten:
1. stemrecht
2. recht van amendement
wetsvoorstel wijzigen
3. recht van initiatief
wetsvoorstel aannemen of verwerpen
wetsvoorstel indienen
4. budgetrecht
schuiven met begrotingsposten
10
11. 6 Het parlement
Tweede kamer
taken:
A. medewetgeving
B. controle regering
B. controle regering
Kamerleden hebben aantal rechten:
1. recht van motie
2. vragenrecht
schriftelijke vragen (binnen 3 weken antwoord)
elke dinsdag: vragenuurtje
3. recht van interpellatie
motie van treurnis
motie van afkeuring
motie van wantrouwen
spoeddebat (30 kamerleden)
4. recht van enqu棚te
onderzoek instellen
getuigen onder ede
11
12. 6 Het parlement
medewetgeving
controle regering
Kamerleden hebben aantal rechten:
Kamerleden hebben aantal rechten:
stemrecht
recht van motie
wetsvoorstel aannemen of verwerpen
recht van amendement
motie van treurnis
motie van afkeuring
motie van wantrouwen
wetsvoorstel wijzigen
recht van initiatief
wetsvoorstel indienen
budgetrecht
schuiven met begrotingsposten
vragenrecht
schriftelijke vragen (binnen 3 weken antwoord)
elke dinsdag: vragenuurtje
recht van interpellatie
spoeddebat (30 kamerleden)
recht van enqu棚te
onderzoek instellen
getuigen onder ede
Oefening 12 pagina 93
12
14. 6 Het parlement
Tweede Kamer
150 leden
voor vier jaar gekozen
wetsvoorstellen behandelen
aannemen
afwijzen
veranderen
daarna wet naar Eerste Kamer
14
15. 6 Het parlement
Eerste Kamer (Senaat)
75 leden
extra controle 2e Kamer
wetsvoorstellen behandelen
aannemen
afwijzen
terugsturen naar 2e kamer
niet: zelf veranderen
http://www.nrc.nl/nieuws/2010/12/14/eerste-kamer-verwerpt-btw-verhoging/
15
18. 6 Het parlement
Fractie (deel)
vertegenwoordigers van partij
1e en 2e Kamer
Gemeenteraad
Provinciale Staten
fractieleider
CDA-fractie
PvdA-fractie
SP-fractie
18
19. 6 Het parlement
regerings partijen
Kabinet Rutte 1
partijen die regeren
ministers in kabinet
steunen meestal regering
CDA
VVD
gedoogsteun: PVV
oppositie partijen
partijen die niet regeren
oppositie voeren
meestal niet eens met
regering
SP
Groen Links
Partij voor de Dieren
D66
PvdA
SGP
ChristenUnie
19
20. 6 Het parlement
regerings partijen
Kabinet Rutte 2
partijen die regeren
ministers in kabinet
steunen meestal regering
PvdA
VVD
oppositie partijen
partijen die niet regeren
oppositie voeren
meestal niet eens met
regering
PVV
SP
Groen Links
Partij voor de Dieren
D66
CDA
SGP
ChristenUnie
50+
20
21. 6 Het parlement
Taakverdeling regering en parlement
Trias Politica
1.
2.
3.
wetgevende macht
uitvoerend macht
rechtsprekende macht
Wetgevende macht
kabinet > ministers
parlement
Uitvoerende macht
kabinet > ministers
Rechtsprekende macht
onafhankelijke rechters
21
22. 6 Het parlement
Wetgevende taak > taken
regering
1.
2.
ontwerpen nieuwe wetten
opstellen rijksbegroting
parlement
1.
2.
3.
ontwerpen nieuwe wetten
goedkeuren rijksbegroting
goedkeuren wetten
22
23. 6 Het parlement
Wetgevende taak > rechten
regering
parlement
In grondwet
1.
2.
3.
4.
stemrecht bij wetsontwerpen
budgetrecht > rijksbegroting
recht van initiatief
recht van amandement
23
25. 6 Het parlement
Uitvoerende taak > taken
regering
parlement
ministers hebben de taak controleert of ministers hun
wetten uit te voeren
werk goed doen
25
26. 6 Het parlement
Uitvoerende taak > rechten
regering
parlement
In grondwet
1.
2.
3.
4.
recht tot stellen schriftelijke
vragen
recht van interpellatie
recht op parlementaire enqu棚te
recht om motie in te dienen
1.
2.
motie van afkeuring
motie van wantrouwen
26
27. 6 Het parlement
Hoe komt een nieuwe wet tot stand ?
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Er is een maatschappelijk probleem.
Een minister of Tweede Kamerlid maakt wetsvoorstel.
De Tweede Kamer debatteert over wetsvoorstel.
Tweede Kamerleden dienen amendementen in.
Tweede Kamer stemt over amendementen en definitieve
wetsvoorstel.
Eerste Kamer stemt over wetsvoorstel.
Koningin en verantwoordelijke minister ondertekenen wetsvoorstel.
Wet wordt gepubliceerd in Staatscourant.
27
28. Hoofdtaken van...
KABINET
1. Plannen bedenken
PARLEMENT
2. Plannen goedof afkeuren
Afkeuren, wijzigen
3. Plannen uitvoeren
1e kamer
2e kamer
4. Uitvoering
controleren
Het duale stelsel als Zorro-model
Kabinet en parlement hebben ieder een eigen verantwoordelijkheid en een eigen
functie en de een staat niet boven de ander. Samenwerking van beide instellingen is
noodzakelijk. Uiteindelijk is het toch het parlement dat het meeste macht heeft.
28