Μαντώ Μαυρογένους.pdf
- 1. ΜΑΝΤΩ ΜΑΥΡΟΓΕΝΟΥΣ Ήταν εξέχουσα μορφή της Ελληνικής Επανάστασης, μία από τις ελάχιστες γυναίκες που διακρίθηκαν στον Αγώνα. Αρκετοί ξένοι συγγραφείς έχουν ασχοληθεί με την ζωή της, όπου φαίνεται ότι η προσωπικότητά της, τους έχει εντυπωσιάσει. Αντιθέτως, πολλοί Έλληνες ιστορικοί υποτίμησαν την προσφορά της στον Αγώνα.
- 2. Η Μαντώ (Μαγδαληνή το βαπτιστικό της όνομα) Μαυρογένους γεννήθηκε το 1796 στην Τεργέστη, όπου ο πατέρας της Νικόλαος Μαυρογένης, που προέρχεται από φαναριώτικη οικογένεια των Μαυρογένηδων με καταγωγή από τις Κυκλάδες ασχολούταν με το εμπόριο. Η μητέρα της Ζαχαράτη Χατζή Μπατή, γεννημένη στη Μύκονο, αλλά με καταγωγή από τη Σπάρτη, ήταν πολύγλωσση και κρατούσε τα κατάστιχα των εμπορικών δραστηριοτήτων του άνδρα της.
- 3. Με την έκρηξη της Επανάστασης του 1821 παίρνει μέρος στις συσκέψεις που γίνονται για συμμετοχή στον Ιερόν Αγώνα και αποφασίζει να πάει στην Μύκονο. Εξοπλίζει με δικές της οικονομίες δύο πλοία - με καπετάνιους τον Αζορμπά και τον Νικολή και τα στέλνει να πάρουν μέρος στον Αγώνα, μαζί με άλλα δύο μυκονιάτικα πλοία που εξόπλισαν Μυκονιάτες. Τον Ιούνιο του 1821 άλλα τέσσερα μυκονιάτικα πλοία εξοπλίζονται, με προτροπή της Μαντώς, που είναι η ψυχή της Επανάστασης στην Μύκονο.
- 4. Διέθεσε μεγάλα χρηματικά ποσά για τον εξοπλισμό και την επάνδρωση μυκονιάτικων πλοίων και κατά τις πληροφορίες ξένων, κυρίως, περιηγητών έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις εναντίον των Τούρκων στην Κάρυστο, στο Πήλιο και τη Φθιώτιδα (1823). Στις 11 Οκτωβρίου 1822 ηγήθηκε του αγώνα των κατοίκων της Μυκόνου για την απόκρουση της απόβασης των αλγερινών πειρατών στο νησί. Στις 10 Φεβρουαρίου 1823, επικεφαλής σώματος 800 ανδρών από Μυκονιάτες και άλλους Κυκλαδίτες, ξεκινάει από τη Μύκονο. Τους εκγύμνασε και εξόπλισε η ίδια σε 16 αποσπάσματα από 50 άντρες το καθένα, και με δικά τις οικονομικά εκστράτευσε εναντίον των Τούρκων στην Εύβοια, στην Θεσσαλία και στην Ρούμελη. Σε όλη την εκστρατεία η Μαντώ όχι μόνο σκόρπιζε τον ενθουσιασμό και εμψύχωνε τους μαχητές αλλά συμμετείχε άμεσα και πολεμούσε στην πρώτη γραμμή. Τον Μάιο του 1825 η Μαντώ προσέφερε στην κυβέρνηση ομολογίες 30.000 γροσίων και ζήτησε να διατεθούν για να λάβει μέρος η ίδια, με όσους στρατιώτες θα τής διέθετε η διοίκηση, σε επιχειρήσεις εναντίον των Τουρκοαιγυπτίων.
- 5. Η Μαντώ, είχε ερωτευτεί τον στρατηγό Δημήτρη Υψηλάντη, ο οποίος της υποσχέθηκε να την παντρευτεί, όμως ο Ιωάννης Κωλέττης ήθελε να τους χωρίσει. ∆ιάδωσε µια φήµη ότι η Μαντώ διατηρεί παράλληλη σχέση µε τον Βρετανό φιλέλληνα Εντουαρντ Μπλακιέρ, µια αµφιλεγόµενη προσωπικότητα που συνόδευσε τη δεύτερη δόση του δανείου από την Αγγλία προς την επαναστατηµένη Ελλάδα. Ο Υψηλάντης αισθάνθηκε προδωµένος και διέλυσε τη σχέση, παρά το γεγονός ότι εκείνη προσπαθούσε µε κάθε τρόπο να τον πείσει ότι είναι αθώα. Ο Κωλέττης µάλιστα, κατηγορήθηκε ότι είχε οργανώσει και την απαγωγή της Μαυρογένους από κουκουλοφόρους, που τη µετέφεραν στη Μύκονο για να χωρίσει οριστικά από τον αγαπηµένο της. Από έκει και έπειτα, οι δύο αυτοί ήρωες, δεν ξαναµίλησαν ποτέ, ενώ η αγάπη τους µετατράπηκε σε άσβεστο µίσος. Η αθέτηση της υπόσχεσης του Δημητρίου Υψηλάντη ότι θα τη νυμφευόταν, η ένδεια στην οποία είχε περιέλθει και η βίαιη απομάκρυνσή της από το Ναύπλιο το 1826 με εντολή του Ιωάννη Κωλέττη, υπήρξαν βαρύτατα πλήγματα για την ηρωίδα. Ενεργώντας απερίσκεπτα υπέβαλε στην Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (1827), ένα υπόμνημα - κατηγορητήριο κατά του Υψηλάντη, ζητώντας από τους πληρεξουσίους να δικαιώσουν την ίδια και να καταδικάσουν τον στρατηγό.Το υπόμνημα της Μαυρογένους δεν αναγνώστηκε ποτέ, δεν αναφέρεται καν στα πρακτικά της Συνέλευσης.
- 6. Νέα σχετική αναφορά υπέβαλε λίγες μέρες μετά την άφιξη στην Ελλάδα του Ιωάννη Καποδίστρια (1η Φεβρουαρίου 1828). Ο πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους αναγνώρισε τα ανδραγαθήματα και τις θυσίες της προς το έθνος και τις απένειμε τον τιμητικό βαθμό του αντιστρατήγου και μικρή σύνταξη. Παράλληλα, τις ανέθεσε την εποπτεία του Ορφανοτροφείου του Ναυπλίου.
- 7. Εγκαθίσταται στη Πάρο,αλλά για κακή της τύχη προσβλήθηκε από τυφοειδή πυρετό. Δυστυχώς, δεν κατάφερε να θεραπευτεί. Τον Ιούλιο του 1840, η Μαντώ απεβίωσε σε ηλικία 44 ετών, σχεδόν λησμονημένη απ’ όλους. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια (1831) τα προβλήματα επιβίωσης οξύνθηκαν για την ηρωίδα, ενώ επιδεινώθηκαν και οι σχέσεις με την οικογένειά της. Η μητέρα της, αλλά και ο σύζυγος της αδελφής της την κατηγορούν ότι κατασπατάλησε τη μεγάλη οικογενειακή περιουσία. Αναγκάζεται τότε να απευθύνει επιστολή προς τον βασιλιά Όθωνα και να του διεκτραγωδήσει την κατάστασή της. Δεν λαμβάνει καμία απάντηση.
- 8. Έχουν γυριστεί ταινίες και σειρές για αυτήν. Οι πιο δημοφιλείς είναι:
- 9. Η ταινία <<Μαντώ Μαυρογένους>>, σκηνοθετημένη από τον Κώστα Καραγιάννη, έκανε πρεμιέρα το 1971, με πρωταγωνίστρια την Τζένη Καρέζη και επιγκεντρώνεται στην συνεισφορά της στον Αγώνα, και την περίπλοκη σχέση της με τον Δημήτρη Υψηλάντη.(Πέτρο Φυσσούν).
- 10. Η σειρά <<Μαντώ Μαυρογένους>> , όπου το πρώτο επεισόδιο προβλήθηκε στις 8 Ιουνίου 1983 και το τελευταίο στις 7 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς.Η κεντρική θεματολογία αφορά στα νεανικά χρόνια και την εθνική προσφορά της Μαντώς Μαυρογένους, ενώ σκιαγραφεί παράλληλα τοv χαρακτήρα και τη δράση διαφόρων προσωπικοτήτων της Επανάστασης του 1821, κυρίως μελών της Φιλικής Εταιρείας. Η ιστορία ξεκινά το 1815 και διαδραματίζεται μεταξύ Τεργέστης, Οδησσού, Πετρούπολης, Βιέννης κι Ελλάδας. Διαπραγματεύεται τον πόθο των Ελλήνων για απελευθέρωση, τον ρόλο των ξένων δυνάμεων, τη διεθνή διπλωματία αλλά και τις προστριβές των Ελλήνων μεταξύ τους. Κεντρικός χαρακτήρας είναι η Μαντώ Μαυρογένους ενώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν οι αδερφοί Υψηλάντη, ο Ιωάννης Καποδίστριας, ο καγκελάριος Μέτερνιχ και οι Φιλικοί Νικόλαος Σκουφάς, Εμμανουήλ Ξάνθος και Αθανάσιος Τσακάλωφ. Τον ρόλο της Μαντώ Μαυρογένους