Pemakanan untuk guru pra sekolah dan pembantu pra sekolah
- 1. 1 Modul 3 Penyediaan Makanan Berkhasiat Bagi Kanak-kanak Prasekolah
- 2. OBJEKTIF Meningkat pengetahuan dan kemahiran Pembantu Pengurusan Murid (PPM) / Pekerja Sambilan Harian dalam aspek penyediaan hidangan sihat untuk menyokong perkembangan dan pertumbuhan kanak-kanak. 2
- 3. 3 Outline Bagaimana menyediakan makanan sihat? Kebersihan pengendali makanan Kebersihan dan keselamatan makanan
- 4. 4 KEPENTINGAN PEMAKANAN Mengoptimumkan potensi kanak-kanak untuk mencapai kejayaan. Menggalakkan perkembangan intelektual/ daya fikir. Kanak-kanak memerlukan tenaga dan nutrien yang cukup setiap hari supaya dapat menumpu perhatian dan pembelajaran. Kekurangan pemakanan sederhana dan kelaparan akan menggangu proses pembelajaran.
- 5. 5 Pada umur 1 6 tahun. Tumbesaran fizikal Tinggi Gigi Tulang Perkembangan Motor Fisiologikal Bahasa Sosial Sistem keimunan Menyokong fungsi badan keseluruhan
- 6. 6
- 8. 8 PIRAMID MAKANAN MALAYSIA Keperluan kanak-kanak prasekolah: 1300kcal
- 9. 9 5 KUMPULAN MAKANAN Makanan dibahagikan kepada 5 kumpulan utama : Kumpulan 1: Nasi, mi, roti, bijirin dan produk bijirin serta ubi-ubian Kumpulan 2 : Buah-buahan dan sayur-sayuran Kumpulan 3 : Ikan, ayam, daging,telur dan kekacang Kumpulan 4 : Susu dan produk tenusu Kumpulan 5 : Lemak, minyak dan gula
- 10. 10 Membekalkan nutrien :- Karbohidrat sebagai sumber tenaga utama, 55-75% daripada jumlah kalori harian. Serat untuk mencegah risiko penyakit kronik. Vitamin B : tiamin, riboflavin, niacin dan asid folik yang membantu metabolisme tenaga. Mineral : zat besi, magnesium dan selenium. KUMPULAN 1 Nasi, mi, roti, bijirin dan produk bijirin serta ubi-ubian Aras 1
- 11. 11 Keperluan sehari: 3 sajian Contoh-contoh kombinasi lain untuk mencukupkan 3 sajian: 1. + + 2. + + atau 3. + + atau
- 12. KUMPULAN 2 SAYUR-SAYURAN & BUAH-BUAHAN Sumber Vitamin A, Vitamin C & Asid Folik membantu menjauhkan penyakit. Sumber fitokimia untuk kesihatan kardiovaskular. Tinggi serat atau fiber untuk mencegah sembelit. Aras 2
- 13. 13 Keperluan sehari: 2 sajian Daun salad Persamaan satu sajian sayur-sayuran adalah seperti berikut :
- 14. Persamaan satu sajian buah- buahan adalah seperti berikut : Keperluan sehari: 2 sajian
- 15. KUMPULAN 3 : IKAN, AYAM, DAGING, TELUR DAN KEKACANG Sumber protein untuk membaiki tisu badan yang rosak. Tinggi dengan vitamin B, zat besi dan zink. Kekacang tinggi dengan serat dan magnesium. Aras 3
- 16. 1616 Keperluan sehari: Ikan 1 sajian Ayam, daging, telur 遜 sajian Kekacang 遜 sajian Persamaan satu sajian bagi kumpulan ikan, ayam, daging, kekacang adalah seperti berikut: 4 sudu makan kacang panggang
- 17. 17 Di aras yang sama dengan kumpulan daging, ayam, ikan dan kekacang. Membekalkan nutrien :- Kalsium untuk pembentukan gigi dan menguatkan tulang serta melambatkan proses osteoporosis. Vitamin D untuk membantu penyerapan kalsium. KUMPULAN 4 : SUSU DAN PRODUK TENUSU
- 18. 1818 Persamaan satu sajian kumpulan susu dan produk tenusu adalah seperti berikut : Keperluan sehari: 2 sajian
- 19. 19 Diletakkan di puncak Piramid Makanan Malaysia. Makan sedikit sahaja. Pengambilan lemak, minyak, gula dan garam berlebihan boleh meningkatkan risiko kepada penyakit kronik. KUMPULAN 5 : LEMAK, GULA DAN GARAM Aras 4
- 20. 20 BANYAKKAN MINUM AIR KOSONG Minum 6 8 gelas air sehari. Elak menghidang kopi, teh, minuman kordial, minuman bergas atau berkarbonat.
- 21. 21 Memudahkan kefahaman Buah Air Nasi/ Mi/ Roti/ Bubur Sayur Ikan/ Ayam/ Telur/ Tauhu
- 22. Contoh sukatan bagi 1 hidangan untuk makan tengah hari 1 senduk nasi putih 3 keping isi ikan 遜 cawan (4 sudu makan) sayur campur 22
- 23. Tekstur makanan yang bersesuaian Dipotong kecil Tidak bertulang 23 Lembut Buah dipotong kecil
- 24. 24 Kualiti Berikan pelbagai jenis makanan. Lebihkan sayur-sayuran, buah-buahan dan bijirin yang kaya dengan serat. Pastikan sayur-sayuran dan buah- buahan dihidangkan setiap hari. Hidangkan snek yang sihat. Pastikan air kosong sentiasa tersedia dan berada di tempat yang mudah diperolehi.
- 25. 25 Kurangkan makanan berlemak atau berminyak. Gunakan pelbagai kaedah memasak secara sihat seperti mereneh, merebus, rendidih, mengukus, dan memanggang. Gantikan santan dengan susu dalam masakan bersantan seperti kari dan bubur kacang hijau. Buangkan kulit ayam dan pilihlah daging tanpa lemak. Bagi kanak-kanak di bawah umur 5 tahun, susu penuh krim adalah sesuai dihidangkan.
- 26. 26 Kurangkan makanan yang tinggi kandungan garam termasuk garam tersembunyi dalam produk makanan. Had atau kurangkan separuh penggunaan garam, sos tiram/ cili /tomato/ ikan dan kicap semasa menyediakan makanan. Dilarang menggunakan serbuk perasa (termasuk mono sodium glutamate/ MSG, kiub dan serbuk perisa ayam/ ikan bilis) . Elakkan menyedia dan menghidang makanan yang masin seperti telur masin, ikan masin, sayur jeruk dan makanan yang diproses seperti sosej, nugget atau makanan dalam tin seperti sotong masak kicap.
- 27. 27 Kurangkan makanan yang tinggi kandungan gula termasuk gula tersembunyi dalam produk makanan. Kurangkan 遜 bahagian gula daripada sukatan biasa semasa memasak. Elakkan menghidang kek yang disalut dengan gula atau aising. Makan buah sebagai pencuci mulut bagi menggantikan makanan bergula seperti kuih, kek dan bubur. Elakkan menambah gula dalam jus buah-buahan.
- 28. 28 Kurangkan makanan yang tinggi kandungan gula termasuk gula tersembunyi dalam produk makanan. Guna 1 sudu teh (5g) gula sahaja dalam setiap cawan minuman. Sekiranya minuman disediakan secara pukal, guna 1 senduk kecil (40g) gula bagi 1 jag minuman untuk hidangan 8 cawan. Hadkan penggunaan gula, susu pekat manis, susu isian pekat manis dan krimer manis dalam minuman. Ia tidak boleh menggantikan susu penuh krim atau susu rendah lemak kerana kandungan gula yang tinggi dan kurang kandungan nutrien. Saranan pengambilan gula sehari bagi kanak-kanak berumur 4 -9 tahun adalah < 6遜 sudu teh (32g) termasuk gula tersembunyi. Baca label dan elakkan produk yang menyenaraikan gula di bahagian awal senarai ramuan. Pilih produk berlabel rendah gula dan bebas gula.
- 29. 29 Pilihan Lebih sihat Rebus Goreng
- 30. 30 Pan-fried Deep fried Menggoreng bersama adunan
- 31. 31 CADANGAN KEKERAPAN JENIS MASAKAN Jenis Masakan Kekerapan Makanan direbus, direneh, rendidih, dikukus, dipanggang atau dibakar Setiap hari Makanan digoreng Tidak lebih daripada satu jenis makanan pada setiap hidangan utama. Makanan bersantan seperti masak lemak, bubur kacang hijau, nasi lemak dan kari. Tidak melebihi 3 kali seminggu Makanan segera Dilarang Kuih manis atau kuih goreng Tidak melebihi sekali sehari
- 32. 32
- 33. Terdapat 2 set standard menu prasekolah Bandar Luar bandar Menu luar bandar adalah menekan pada penggunaan bahan mentah asas dan sesuai untuk kawasan pedalaman. Semua prasekolah boleh menggunakan menu bandar atau luar bandar tetapi mesti mengikut hari yang sama. Contoh : Prasekolah A di bandar perlu menyediakan soto pada hari Khamis, tetapi tiada sumber untuk mendapatkan nasi himpit. Jadi, PPM boleh menggunakan menu luar bandar pada hari Khamis iaitu mi rebus yang lebih mudah mendapat bahan. 33
- 34. Setiap menu telah dibekalkan : Sukatan makanan bagi seorang kanak-kanak Ramuan asas bagi setiap menu Maklumat kalori Kos makanan bagi setiap hari. Anggaran kos adalah berdasarkan 20 orang kanak-kanak. 34
- 35. Pengendali Makanan Setiap pengendali makanan yang bekerja di prasekolah WAJIB menjalani kursus latihan pengendali makanan (LPM) dengan institusi yang diiktiraf oleh Kementerian Kesihatan Malaysia dan memperolehi sijil. Mana-mana pengendali makanan yang tidak mengikuti latihan kursus LPM adalah melakukan kesalahan di bawah Peraturan 30, Bahagian IV Peraturan-Peraturan Kebersihan Makanan 2009. 35
- 36. Pengendali Makanan Semua pengendali makanan hendaklah diperiksa dari segi kesihatan dan diberi vaksin oleh pengamal perubatan berdaftar. Mana-mana pengendali makanan yang mengidap, atau merupakan pembawa penyakit bawaan makanan TIDAK DIBENARKAN memasuki premis dan mengendalikan makanan sehingga disahkan sembuh. Pengendali makanan yang mengalami luka di bahagian tangan hendaklah membalut luka tersebut dengan plaster yang kalis air sebelum membuat sebarang kerja pengendalian makanan. 36
- 37. Pakaian Pengendali Makanan Semasa bertugas, semua pengendali makanan hendaklah: Berpakaian bersih, sesuai, berwarna cerah dan wajar dan tidak menyumbang kepada apa-apa pencemaran makanan; Memakai apron berwarna cerah; Memakai penutup kepala yang sesuai, bersih serta mudah dibasuh; dan Memakai kasut mengikut keadaan yang sesuai. Memakai sarung tangan pakai buang. Pengendali makanan perlu menjaga kebersihan diri pada tahap yang tinggi dengan menyimpan kuku yang pendek dan bersih. Tidak memakai perhiasan dan menjaga amalan membasuh tangan sebelum dan selepas melakukan kerja. Pengendali makanan hendaklah menanggalkan baju luar atau penutup kepala atau apron apabila ke tandas. 37
- 38. Kebersihan Peralatan dan Premis Pengendali makanan hendaklah memastikan bahawa premis makanan di mana makanan yang dikendalikan dikekalkan bersih dan bebas daripada sampah, perosak, kotoran atau jelaga, penyapuan abu, sisa dan sarang labah-labah pada setiap masa. Makanan tidak boleh diletakkan secara langsung bersentuhan dengan apa-apa benda atau bahan yang boleh mencemarkan makanan itu.
- 39. Kebersihan Peralatan dan Premis Semua perkakas dan bekas yang digunakan di premis makanan hendaklah dikekalkan dalam keadaan baik (tidak retak atau sumbing), mudah dibersihkan dan dinyahjangkitkan pada setiap masa. Elak memasukkan makanan panas ke dalam peralatan melamine. Peralatan mesti diganti baru sekiranya terdapat berlainan warna pada peralatan melamine atau bercalar.
- 40. Amalan yang mesti dipatuhi: Tidak menggunakan apa-apa bahan mentah atau ramuan yang mungkin tercemar dengan parasit, mikroorganisma patogen, toksik atau bahan terurai yang boleh menyebabkan hasil akhir tidak sesuai untuk dimakan oleh manusia Menutup hidung atau mulut dengan sapu tangan apabila batuk atau bersin sambil menghalakan muka ke arah lain dari makanan; Menutup makanan yang disedia untuk dimakan dengan penutup yang sesuai dan bersih; Menggunakan sudu, garfu, sarung tangan plastik atau penyepit semasa memegang makanan yang sudah dimasak; Menggunakan landas pemotong yang berlainan untuk makanan mentah dan yang telah dimasak. Ia perlu bersih dan disanitasikan dengan baik. Menggunakan kain pengelap yang bersih dan berasingan untuk mengelap pinggan, mangkuk, meja dan tangan; 40
- 41. Menyimpan bahan bukan makanan seperti racun serangga, minyak tanah dan bahan pencuci di tempat khas yang berasingan dari bahan makanan kering atau di luar tempat penyediaan makanan; Membersihkan lantai dengan menggunakan pengelap lantai jika perlu, di tempat makanan sedang dimasak atau dihidang; Meletak makanan yang sudah dimasak pada paras lebih 45cm dari lantai; Memastikan dapur prasekolah bebas dari LILATI (Lipas, Lalat dan Tikus), haiwan peliharaan dan haiwan-haiwan lain; Membuang sampah kering dan sampah basah secara berasingan; Memastikan tong sampah berlapik dengan karung plastik, bertutup dan bersih; Membuang sampah ke dalam tong sampah besar atau lubang pelupusan sampah. 41
- 42. 42
- 56. Food Stock For 2 Years
- 57. Risiko Kebakaran
- 63. 63