3. “ Yerel Yönetimler” de Performans Programının anlaşılmasının sağlanması ve etkili bir performans programı hazırlanmasına yardımcı olmaktır. Eğitimin Amacı
4. Kapsam Performans programı hakkında Öncelikli stratejileri belirleme Bütçe inceleme Tabloların anlatımı Performans hedefi belirleme Performans göstergesi belirleme Faaliyetlerin kaynak ihtiyacını belirleme Örnek bir performans programı hazırlama
6. Stratejik Yönetimin Gelişimi Performans Programı anlamak için Stratejik Yönetimin Gelişimine bakmak gerekir. Günümüz stratejik yönetim kavramına gelinceye kadar dört evre geçirilmiştir. Bu evreleri şöyle açıklayabiliriz; Temel finansal planlama dönemi; Tahmin temelli planlama dönemi; Dışa yönelimli stratejik planlama dönemi; Stratejik yönetim dönemi;
7. Dünyada 1975-1980 : Stratejik Planlama Temel Öğeler: Kurum Stratejisi Belirlenmiş Stratejik İş Birimlerine Ayrışma Araştırma ve Tahminler Sosyal ve Politik Değişime Göre Planlama Alternatif Stratejilerin Simülasyonu Sorunlar: Çok Merkezi ve Uzak Çok Detaylı Analiz Hayata Geçirme Süreci Olmaması Krizlerle Başa Çıkamama Şişkin Planlama Bürokrasisi Stratejik Yönetimin Gelişimi
8. Dünyada 1980-?? : Stratejik Yönetim Temel Öğeler: Üst Yönetim Strateji Konusuna Hakim Toplam İş Yaklaşımı- Strateji Oluşturma ve Uygulama Stratejik Değişimin Yönetimi Üst Yönetimin Liderliği Belirgin Her Düzeyden Çalışanların Katılımı Yeni Teknolojiye Yoğun Yatırım Dinamik Sorunlar: Teknoloji Yatırım İhtiyacı çok yüksek Çalışan Eğitim İhtiyacı çok yüksek Stratejik Yönetimin Gelişimi
9. Kamu Yönetiminde Değişim Stratejik Açık Performans Açığı Mali Açık Güven Açığı Kamu yönetimindeki sorunları çözebilmek için stratejik yönetim anlayışı kamuda benimsenmiştir. Kamunun tüm kurumları stratejik plan ve performans programı yapmak zorunda bırakılmış ve sancılı bir değişim başlamıştır.
11. Ölçümler; Nicel: Kârlılık Verimlilik Ölçme cihazları/birimleri (km, ton vs.) Nitel: Vatandaş Memnuniyeti Saygınlık Grup algılaması (Anketler) , Uzman Değerlendirmesi Ölçme ve Değerlendirme
12. P erformans Bir çıktının / sonucun beklenen / istenen / gereken ile karşılaştırılması Düzey 1: Kamu politikaları Düzey 2: Kamu programları Düzey 3: Kamu kuruluşları Düzey 4: Bireyler
13. Performans Programının Amacı Hizmet kalitesini ve çıktılarını iyileştirmek Kaynak tahsisini iyileştirmek Sonuç odaklı bütçe yapmak Hesap verilebilirliği geliştirmek Yerel yönetime vatandaşın güveni ni artırmak Belediye personelini motive etmek Stratejik plan ile bütçe arasındaki ilişki yi kurmak Fark analizi yapabilmek
14. Performans Ölçümü Neden Önemlidir? Hizmetleri sürekli bir şekilde geliştirebilmek Hesap verebilir liği artırmak Faaliyet ve projelerin sonuçlarını izlemek Kaynak tahsisi de dahil olmak üzere daha etkili kararlar alınması için daha iyi bilgiler sağlamak Performans ölçümü ; kullanılan kaynaklar ve yapılan işlerle belli sonuçlara ulaşılıp ulaşılamadığını gösteren verilerin düzenli ve sistematik olarak toplanması, analiz edilmesi ve raporlanmasıdır.
17. Yasal Dayanak 5018 Sayılı Kanun Madde 9 Kamu idareleri, kamu hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini; stratejik planlarına, yıllık amaç ve hedefleri ile performans göstergelerine dayandırmak zorundadırlar. Kamu idareleri bütçelerini, stratejik planlarında yer alan misyon, vizyon, stratejik amaç ve hedeflerle uyumlu ve performans esasına dayalı olarak hazırlarlar. Kamu idareleri, yürütecekleri faaliyet ve projeler ile bunların kaynak ihtiyacını, performans hedef ve göstergelerini içeren performans programı hazırlar. Kamu İdarelerince Hazırlanacak Performans Programları Hakkında Yönetmelik Performans Programı Hazırlama Rehberi
18. Genel İlkeler Performans programları; çıktı ve sonuç odaklı bir anlayışla, doğru ve güvenilir bilgi ye dayalı, mali saydamlığı ve hesap verebilirliği sağlayacak şekilde her yıl hazırlanır. Kamu idareleri performans programı hazırlıklarında Kalkınma Planı, Hükümet Programı, Orta Vadeli Program, Orta Vadeli Mali Plan, Yıllık Program ile stratejik planlarını esas alırlar . Performans programlarında yer alan hedef ve göstergelerin sade ve anlaşılır olması esastır.
19. Genel İlkeler Üst yönetici ve harcama yetkilileri , performans programlarının hazırlanmasında ihtiyaç duyulacak her türlü bilgi ve verinin toplanması ile analiz edilmesi için gerekli ortam, yapı ve süreçleri oluştururlar . Performans programlarında milli güvenlik, savunma ve istihbarat hizmetlerine ilişkin gizlilik gerektiren bilgiler ile ilgili mevzuatına göre devlet sırrı ve ticari sır niteliğindeki bilgilere ve ülkenin ekonomik çıkarları açısından gizli kalması gereken bilgilere yer verilmez .
20. Genel İlkeler İdare düzeyi nde hazırlanır, Performans hedef ve göstergeleri ile faaliyetler den oluşur, Yıllık olarak hazırlanır, Bütçe içi ve bütçe dışı tüm finansman kaynakları dikkate alınır, Önceliklerin ve hedeflerin belirlenmesi süreci üst yönetici den harcama birimlerine doğru, maliyet ve kaynak ihtiyacının tespiti süreci ise faaliyetlerden performans hedeflerine doğru işler.
21. Genel İlkeler Her bir stratejik hedef için performans hedefi belirlenmesi zorunluluğu bulunmamaktadır Sınırlı sayıda performans hedefi ve faaliyet belirlenmesi öngörülmektedir Belediye başkanı ve başkan yardımcıları, programın belirlenen esas ve usullere uygun olarak hazırlanmasından, uygulanmasından , kaynakların performans hedefleri ve hizmet gereklerine uygun olarak etkili, ekonomik ve verimli şekilde kullanılmasından sorumludur.
25. Performans Programının Değerlendirilmesi Performans programları, belirlenen standartlar ile usul ve esaslara uygunluk yönlerinden Bakanlık tarafından değerlendirilir ve gerek görülmesi halinde değerlendirme sonuçları ilgili idareye bildirilir. Maliye Bakanlı ğı , performans programlarının değerlendirilmesi amacıyla gerekli bilgi ve belgeleri kamu idarelerinden isteyebilir. Maliye Bakanlı ğı , performans programlarının değerlendirme sonuçlarını kamuoyuna açıklayabilir.
27. Strateji Stratejiler , kuruluşun amaç ve hedeflerine nasıl ulaşılacağını gösteren kararlar bütünüdür. Kurumun başarısını etkileyen en önemli faktör uygun strateji seçimidir. Uygun strateji seçimi için alternatif stratejiler ve faaliyetler ortaya konulmalıdır.
28. Stratejiler belirlenirken kullanılacak yöntemler: Kritik Sorular Yöntemi: Kritik sorular yöntemi ile amaç ve hedeflere ulaşmada karşılaşılan sorunlar belirlenip bu sorunları en aza indirgemeye yönelik stratejiler geliştirilebilir. GZFT analizinde ortaya konan kuruluşun güçlü (G) ve zayıf yönleri (Z), dış çevreden kaynaklanan fırsatlar (F) ve tehditler (T) strateji üretmede kullanılabilir. Strateji
29. Kurumun g elişmeye Güçlü yanları açık yanları Fırsatlar Tehditler Kurumun güçlü yanlarını kullanarak fırsatları değerlendirme stratejileri Kurumun fırsatları değerlendirmek üzere gelişmeye açık yanlarını düzeltme stratejileri Kurumun tehditlere karşı koymak üzere güçlü yanlarını kullanma stratejileri Kurumun tehditlere karşı koymak üzere gelişmeye açık yanlarını Düzeltme stratejileri Strateji
30. BÜYÜME VE GELİŞME STRATEJİLERİ İç büyüme Uzmanlaşma (Hızlı cevap verme) Farklılaşma Yığışım, Türdeşlik Odaklanma - Çeşitlendirme Dış Büyüme Birleşme Ortaklık (İşbirliği) YENİLİK STRATEJİSİ Strateji Türleri
31. DURGUN BÜYÜME (DENGELİLİK) STRATEJİLERİ Yavaş Büyüme Harmanlama Fasılalı Durgun Büyüme Destekli Büyüme TASARRUF STRATEJİLERİ Etrafına bakma Tecrit etme - Son verme Mahkum işletme KARMA STRATEJİLER Strateji Türleri
32. Belediyelerde önerilen stratejiler Yayılım Derinlik (Nitelik) Yenilik (Yeni hizmet çeşidi) Farkındalık (farklılık) Ağırlık (öncelik) Strateji Türleri
33. Belediyelerde Önceliklendirme A) Faaliyetler Analitik Bütçe Sınıflandırma sistemindeki Fonksiyonel Sınıflandırma ya Göre gruplandırılır ve sorumlu harcama birimi ilişkisi oluşturulur.
34. Belediyelerde Önceliklendirme B) Stratejik plandaki amaç ve hedefler belirlenen fonksiyonla ilişkilendirilir. C) Yatırımlar belirlenen fonksiyonla ilişkilendirilerek tespit edilir. D) Önceliklendirme kriterleri belirlenir. Kriter Fonksiyonlardaki faaliyetler ve stratejiler önceliklendirme kriterlerine göre puanlandırılır ve gruplandırılır. E) En yüksek puan alanlar veya istenilen gruptakilerin seçimi yapılır.
35. Belediyelerde Önceliklendirme Örnek; A) Temizlik İşleri Müdürlüğünün yaptığı atık toplama ve bertaraf tesislerine taşıma hizmetleri fonksiyonel sınıflandırmanın 3.düzeyindeki “ 05.1.0. Atık yönetimi hizmetleri ” gruplandırılır. B) İlgili amaç “ Katı atık toplama hizmetini etkinleştirmek ” İlgili hedef “ Katı atık toplama hizmetini gerçekleşen gider bütçesinin % 10 seviyesinde tutmak ” c) Temizlik Aracı Takip Sistemi Kurma yatırımı Temizlik aracı alma yatırımı Katı atık depolama alana yatırımı
36. Belediyelerde Önceliklendirme Örnek; D) ETKİ (A) : Amaca veya vizyona etki KAYNAK GEREKSİNİMİ (B) : Finans (f), İnsan (i), Zaman (i) gereksiniminin ortalaması PUAN (P) = ETKİ(A)* KAYNAK GEREKSİNİMİ (B)
37. Önceliklendirme Örneği FAALİYET ETKİ (A) KAYNAK GEREKSİNİMİ (B) TOPLAM PUAN (A*B) ÖNCELİK (SIRALAMA) FİNANS (F) İNSAN (İ) ZAMAN (Z) ORTLAMA (B)
38. Önceliklendirme Kriterleri Mevcut Hizmet Düzeyi Harcama Biriminin Önceliği Çevreye Etkisi İş Hayatına Etkisi Mevcut Yatırım Programı ile Uyum Yerel Halkın Faaliyete Bakışı İşletilme İmkanları Siyasi Etki Acil, Gerekli, Arzu edilen, Ertelenebilen
Editor's Notes
Günümüz stratejik yönetim kavramına gelinceye kadar dört evre geçirilmiştir. Bu evreleri şöyle açıklayabiliriz; (1) Temel finansal planlama dönemi; elde bulunan kaynaklar ile ne kadar iş yapılacağı, yapılacak bu faaliyetlerden ne kadar kar elde edileceği hesaplanmaktadır. Bu evrede çevre ile ilişkiler henüz anlaşılmamıştır. (2) Tahmin temelli planlama dönemi; sayısal yöntemlerin kullanıldığı, geçmiş dönem verilerinden hareket edilerek gelecek dönemlerin tahmin edildiği evredir. (3) Dışa yönelimli stratejik planlama dönemi; işletmenin uzun dönem başarısını etkileyen ekonomik, sosyo-kültürel, politik, yasal, teknolojik, doğal vb. genel çevre koşulları ile o işletmenin faaliyette bulunduğu endüstriye ilişkin koşulların dikkate alınmasını gerekli kılmaktadır. (4) Stratejik yönetim dönemi; 1980’li yıllarda ortaya atılmıştır. Stratejik planlama yanında uygulama ve kontrol evrelerini içine alır.