�ݺ�ߣ

Editor's Notes

• #2: با سلام و تشكر از تشريف فرمايي حضار محترم، دوستان و همكاران گرامي . بنده ”ادوين هاكوپيان“ هستم . از شركت گستره‌نگار، و مدير پروژه فارسي‌سازي مجموعه SharePoint . بحثي را كه امروز دنبال خواهيم نمود، شناخت و ارزيابي آن چيزي است كه به نام عمومي SharePoint يا دقيقتر Microsoft SharePoint ، مطرح مي‌باشد . اين كه چرا به عموميت اين نام تاكيد كردم را در ادامه توضيح خواهم داد . اگر صحبت‌هاي جناب محمودي را پاسخ به سوال Portal چيست؟ بدانيم، من در اين بخش سعي خواهم نمود به سوال SharePoint چيست جواب دهم .
• #3: رئوس مطالبي كه در اين بخش به آنها خواهيم پرداخت عبارتند از : معرفي SharePoint ، و توصيف عمومي آن، معرفي ابزارها و محصولات اين تكنولوژي و شناخت كاربرد و كارايي هر يك از آنها، و نهايتا متمركز شدن بر روي امكانات خاص WSS يا ... به عنوان اساس يا امكانات و سرويس‌هاي اوليه اين بحث . پس ...
• #4: پس بياييد از اينجا شروع كنيم : SharePoint چيست؟  در يك تعريف ساده، SharePoint مجموعه ابزارها، محصولات و تكنولوژي‌هايي است كه در جهت ايجاد يك بستر اطلاعاتي براي ”اشتراك“ و ”جستجوي“ اطلاعات در يك محيطي متشكل از توليدكنندگان و مصرفكنندگان اطلاعاتي بوجود آمده‌اند .  در اين تعريف تقريبا ساده، سه كلمه كليدي ذكر شد كه مفهومي را بيان مي‌كند كه در ادامه بيشتر بر روي آن تكيه خواهيم كرد، دلي بصورت خلاصه، مي‌توان اين تعريف را معادل با ”ابزاري براي همكاري اطلاعاتي“ دانست . راجع به اين مفهوم بيشتر توضيح خواهيم داد .
• #5: همانطور كه اشاره كرديم، SharePoint مجموعه‌اي است از تكنولوژي‌ها و محصولات . اين تكنولوژي، بستر و امكانات اوليه لازم براي ارايه سرويس‌هاي لازم را فراهم مي‌سازد . اين تكنولوژي، از تكنولوژي‌هاي خانواده Microsoft Windows 2003 بوده و تمامي محصولات و ابزارهاي مرتبط بر اين تكنولوژي وابسته‌اند . WSS  يا ... در اصل ابزار و محيط ارايه شده استاندارد اين تكنولوژي بوده و امكاناتي را كه در ادامه به آنها خواهيم پرداخت را فراهم مي‌سازد . WSS تنها بر روي سرورهاي WindowsServer2003 و بالاتر پشتيباني شده و طبيعتا كل مبحث SharePoint را به اين سرور وابسته مي‌كند . بطور خلاصه اين امكانات شامل سرويس‌هاي اشتراك و جستجوي اطلاعات يا به تعبيري همان Collaboration مي‌باشد . ( اين كلمه را بايد ياد بگيريم )  سرور SPS يا ... در اصل سروري است براي مديريت، گسترش و يكپارچگي اين تكنولوژي، بخاطر داشته باشيم كه نام كامل WSS بيانگر Windows - ي بودن اين سرويس‌ها بوده ولي SPS بيانگر اين مي‌باشد كه اين سرور، در مجموعه سرورهاي Office مطرح است .  ما در ادامه مطالب به ارتباط بين اين دو سرويس و تكنولوژي، بيشتر خواهيم پرداخت .
• #6: بگذاريد در همين ابتدا يك كلمه نه چندان جديد را به شما معرفي نمايم : اين كلمه Collaboration است . كه ما قبلا آن را بكار گرفتيم، ولي بگذاريد معني آن را در فرهنگ‌هاي مختلف بررسي كنيم .  در Wikipedia ، به عنوان فرهنگ لغت Web ، اين كلمه از نظر ريشه‌يابي، از يك كلمه فرانسوي ... ، و قبل از آن يك ريشه لاتين به مفهوم ” to work with “ دارد .  ديكشنري Oxford ، به كاربرد اين مفهوم در فضاهاي علمي و فرهنگي تاكيد داشته،  و فرهنگ Webster ، فضاي كاربردي آن را فضاهاي هوشمند مي‌داند .  جالب اينكه Cambridge ، هدف مشترك گروه را تاكيد مي‌ورزد . حال با قبول تمامي اين مفاهيم، ترجمه‌اي كه در presentation هاي من و همكارانم سراغ خواهيد گرفت، حول مفهوم همكاري تيمي، يا همكاري اطلاعاتي گروهي خواهد بود . اهميت اين كلمه از آنجا ناشي مي‌شود كه مي‌توان چنين توصيف نمود :.
• #7: بگذاريد در همين ابتدا يك كلمه نه چندان جديد را به شما معرفي نمايم : اين كلمه Collaboration است . كه ما قبلا آن را بكار گرفتيم، ولي بگذاريد معني آن را در فرهنگ‌هاي مختلف بررسي كنيم .  در Wikipedia ، به عنوان فرهنگ لغت Web ، اين كلمه از نظر ريشه‌يابي، از يك كلمه فرانسوي ... ، و قبل از آن يك ريشه لاتين به مفهوم ” to work with “ دارد .  ديكشنري Oxford ، به كاربرد اين مفهوم در فضاهاي علمي و فرهنگي تاكيد داشته،  و فرهنگ Webster ، فضاي كاربردي آن را فضاهاي هوشمند مي‌داند .  جالب اينكه Cambridge ، هدف مشترك گروه را تاكيد مي‌ورزد . حال با قبول تمامي اين مفاهيم، ترجمه‌اي كه در presentation هاي من و همكارانم سراغ خواهيد گرفت، حول مفهوم همكاري تيمي، يا همكاري اطلاعاتي گروهي خواهد بود . اهميت اين كلمه از آنجا ناشي مي‌شود كه مي‌توان چنين توصيف نمود :.
• #8: اما برگرديم به معرفي تكنولوژي SharePoint  همانطور كه گفتم، MS SharePoint ابزار فراهم نمودن همكاري‌هاي اطلاعاتي، يا همان Collaboration در سطح سازمان مي‌باشد . بنابراين هدف غايي آن را مي‌توان ايجاد يك بستر براي همكاري تيمي در سطح سازمان دانست . دقت كنيد كه ما بر روي اندازه سازمان تكيه نمي‌كنيم و در اين كار عمدي نهفته است .  نكته ديگري كه بايستي به ان توجه كرد، Web based بودن ماجرا است، يعني اينكه، تمامي اسن خدمات در قالب سايت‌ها و سرويس‌هاي تحت وب، به كاربران ارايه خواهد شد . بر اين اساس، كاربران مي‌توانند با داشتن اختيارات لازم، سايت‌هاي SP را به آساني ”ايجاد و Create “ كرده، ”مديريت“ نموده و در صورت نياز ”سايت‌هاي تخصصي و شخصي“ خود را بسازند .  همانطور كه اشاره شد، با توجه به Web based بودن اين امكانات، نه تنها مهم نيست شما در كجاي سازمان مستقر شده باشيد، بلكه حتي محل جغرافيايي شما بر روي كره زمين نيز مهم نخواهد بود .  قبلا اشاره كرديم كه SP ، عضوي از خانواده Office مي‌باشد، و اين در عمل به اثبات رسيده است، چرا كه با ظهور Office2003 مي‌توان امكانات SP و اتصال به سايت‌هاي آن را حتي در همين برنامه PowerPoint نيز مشاهده نمود . همين جا بگذاريد اين خبر را هم منتقل كرده باشيم كه عمده امكانات جديد Office12 ، نگارش بعدي Office حول محور XML و SP خواهند بود .  از مهمترين مزاياي ديگر اين تكنولوژي مي‌توان به پشتيباني از WebPart - ها و Biztalk نام برد . كه در نگارش‌هاي آخر اين دو، در واقع شاهد اوج هنرنمايي MS در استفاده از XML هستيم .
• #9:  همانطور كه مطرح شد، SP در اصل بستر و هسته مركزي تكنولوژي‌هاي MS براي ايجاد و راهبري سايت‌هاي تيمي و اطلاعاتي مي‌باشد .  اين خدمات و امكانات، جزيي از زيرساخت‌هاي اطلاعاتي جديد در مجموعه سرورهاي Win2003Server بوده و اگر چه نسخه قبلي آن بر روي Server2000 ارايه شد، ولي نسخه‌اي كه هم اكنون مطرح است، از امكانات فوق‌العاده جديد Server2003 بهره مي‌گيرد .  ما تا اينجا بيشتر SP را به عنوان يك ابزار آماده براي استفاده end-user - ها مطرح كرديم ولي در اصل اين خدمات مي‌توانند به عنوان يك زيرساخت و يك Framework براي برنامه‌نويسان براي Development هاي خاص مد نظر قرار گيرد .  عمده خدمات اين تكنولوژي شامل ذخيره و اشتراك پرونده‌ها و اطلاعات، ارايه فضاهاي كاري و انجمن‌هايي بر مبناي مستندات، task - ها، Calendar - ها و ... و البته امكانات مناسب براي مديريت آسان محتوي و فعاليت‌هاي سايت‌ها مي‌باشد .  چيزي كه من تاكيد زيادي روي آن دارم، سادگي و كارايي توام اين خدمات، هم در سطح كاربري نهايي و هم در سطح Dev و Dep. مي‌باشد .
• #10: با مفهومي كه جناب محمودي روي بحث پورال‌ها داشتند، SPS يا ... در واقع راه‌كار يا Solution شركت MS براي مفهوم پورتال داشتند . نكته مهم رويكرد اين پورتال مي‌باشد، به اين مفهوم كه ايده اصلي اين پورتال، ارتباط ”كاربران“، ”گروه‌ها“ و ”اطلاعات يا دانش سازماني“ به يكديگر مي‌باشد . بحث مديريت دانش را آقاي مهراني به تفصيل دنبال خواهند نمود .  در اين سرور، مفاهيم كاملا جديدي همچون Single Sign-on ‌ و امكانات خاص Integration - ي ديده شده‌اند، كه فعلا در حد ذكر نام از آنها بسنده مي‌كنيم .  اين سرور تاكيد زيادي روي سهولت كاربري و مديريت توام دارد . بر اين اساس امكانات مديريتي و پياده‌سازي متنوع و كارآمدي توليد و ارايه شده‌اند .  امكانات جستجو، كه براي هر سطحي از اطلاعات، كاربران، و گروه‌ها ايجاد شده‌اند، آنها را practical و كاربردي مي‌كنند .  بحث Customization براي تمامي گروه‌ها و اطلاعات در نظر گرفته شده و كاربران مي‌توانند محتواي سايت‌هاي مورد نظر خويش را كنترل نمايند .
• #11: WSS يا ... در جهت ايجاد سايت‌هاي همكاري و عملياتي تيمي، فضاهاي هوشمند زيادي را بوجود مي‌آورد . SPS يا ... با نسبت دادن اين فضاهاي هوشمند، افراد، دانش فني و فرآيند‌هاي عملياتي به يكديگر، سازمان‌هاي هوشمند را ايجاد مي‌كند
• #12: SPS با استفاده از سايت‌هاي WSS صفحات پورتالي را براي افراد، اطلاعات و سازمان‌ها ايجاد مي‌كند . اگر چه اين سايت‌ها خاص SPS مي‌باشند، آنها از تكنولوژي‌هايي مانند Web - Part - ها و Document Library استفاده خواهند نمود كه توسط زيرساخت WSS ارايه مي‌گردند . اين يكپارچگي، باعث كاهش هرچه بيشتر زمان و هزينه توسعه، آموزش و نگهداري سيستم‌ها مي‌گردد .
• #13: SPS با ارايه ابزارهاي مديريتي و سازماندهي سايت‌هاي WSS ، توانمندي‌هاي آن را گسترش مي‌بخشد . به علاوه، به كاربران سايت‌هاي WSS اين امكان را مي‌دهد تا اطلاعات و پرونده‌ها خود را در سطح سازمان منتشر نمايند .
• #14: خوب تا اينجا بصورت كلي امكاناتي از اين تكنولوژي و محصولات را ذكر كرديم، بياييد نگاه نزديك‌تري به اين امكانات، در محدوده بيشتر WSS ‌ داشته باشيم .
• #15: 1- بجاي اينكه فايل‌ها و پرونده‌ها را در پوشه‌هاي به اشتراك گزاري شده قرار دهيم، WSS سايت‌هايي را براي به اشتراك گذاري پرونده‌ها مهيا مي‌كند كه به امكاناتي نظير Check-in و Check-out ، امكان Versioning ، متاديتاهاي تخصصي، و نماهاي متنوع و سفارشي مجهز است .
• #16: 2- سايت‌هاي SharePoint مي‌توانند انواع مختلفي از اطلاعات شامل تقويم، دفترچه تلفن، اعلاميه‌ها، اخبار، مقالات، و ... را در خود ذخيره نموده و با به اشتراك گذاردن آنها مي‌توانيد فضاهاي هوشمندي را در داخل سازمان‌ها پديد آوريد .
• #17: 3- مي‌توان به كاربران سايت‌هاي SharePoint امكان ايجاد سايت‌هاي جديد يا مديريت و تغيير سايت‌هاي موجود را داده، يا حتي آنها را قادر ساخت تا سايت‌هاي خاصي را بصورت الگوهاي كاري ذخيره نموده و آنها را در جاهاي ديگر مورد استفاده قرار دهند .
• #18: 4- اگر چه كاربران مي‌توانند از امكانات مديريتي سايت‌ها براي ايجاد، تغيير و ... استفاده نمايند، ولي بخش IT كماكان مي‌تواند از ايجاد يك سايت جديد، تغيير آن، بلااستفاده ماندن آن و ... با خبر شده و يا حجم اطلاعات آن را كنترل نمايد .
• #19: 5- مي‌توان SharePoint را در يك مجموعه سرور طوري پياده‌سازي نمود كه بتواند ده‌ها هزار سايت و چند صد هزار كاربر را پشتيباني نمايد . اين امكان با پشتيباني از خدمات Load Balancing در سطح سرورهاي وب و خدمات Server Clustering براي همه انواع داده‌ها، مهيا مي‌گردد .
• #20: 6- اگر چه SharePoint طوري طراحي شده كه بتواند در يك مجموعه سرور و با مقياس كاربري بالا عملياتي شود، مي‌توانيد براي شروع Development ، يا مرحله پروتوتايپ، آن را روي يك كامپيوتر نيز راه‌اندازي نماييد .
• #21: 7- كاربران و متوليان سايت‌ها مي‌توانند علاوه بر امكانات موجود، از WebPart - هايي كه شما در اختيارشان قرار مي‌دهيد نيز استفاده نمايند . بر اين اساس برنامه نويسان ASP.NET مي‌توانند WebPart - هايي به منظور دستيابي به اطلاعات، Web Service - ها و ... توسعه دهند .
• #22: 8- شما مي توانيد به محض اينكه SharePoint بر روي سرورتان نصب كرديد، از امكانات مديريتي تحت وب آن يا از ابزارهاي استاندارد Command-line - ي استفاده نماييد . همچنين مي‌توانيد سرور‌ها يا سايت‌هاي آن را توسط مدل Microsoft .Net يا Web Service - هايي كه توسط Third Party - ها توسعه يافته‌اند استفاده نماييد .
• #23: 9- به واسطه Web Service - هاي ارايه شده در WSS ، برنامه‌هاي MS Office همچون Word ، Excel ، OneNote ، Outlook ، Access و ... مي‌توانند بصورت بنيادي از اطلاعات سايت‌هاي SharePoint استفاده نموده، Task - ها را تخصيص داده، پيگيري نمايند . و توسط e-mail يا MSN با ديگر كاربران ارتباط برقرار سازند .
• #24: 10- WSS سايت‌ها و فضاهاي منفرد عملياتي بسياري را توسعه مي‌بخشد، SPS اين فضاها را به افراد، اطلاعات، گروه‌ها، دانش و ابزارها متصل نموده و سازمان‌هاي هوشمند را ايجاد مي‌كند .
• #25: 11- مفاهيم و قابليت‌هاي توسعه بيشماري را مي‌توان در معماري SharePoint Portal سراغ گرفت كه بصورت فهرست‌وارمي‌توان به مواردي زير اشاره نمود : طبقه‌بندي موضوعي اطلاعات ( Content Topics ) ، اخبار هدفمند ( Targeted News ) ، سايت‌هاي شخصي، جستجو در محتوي، اعلان‌هاي در سطح سازمان، يكپارچگي با سيستم‌هاي سازماني ( Enterprise )