Phantichbai24
- 1. Ph?nt¨ªchb¨¤i 24: C?C B?NG CH?NG TI?N H?A
? C?U TR?C LOGIC
Kh¨¢ini?mv?b?ngch?ngti?nh¨®a:
b?ngch?ngti?nh¨®al¨¤nh?ngb?ngch?ngn¨®il¨ºnquanh?h?h¨¤nggi?ac¨¢clo¨¤isinhv?t.
C¨¢clo?ib?ngch?ngti?nh¨®a:
- B?ngch?ngtr?cti?p: l¨¤ b?ng ch?ng ho¨¢ th?ch.
- B?ng ch?ng gi¨¢n ti?p: b?ng ch?ng gi?i ph?u so s¨¢nh,b?ng ch?ng ph?i sinh
h?c, ??a l¨ª sinh v?t h?c, sinh h?c ph?n t? v¨¤ t? b¨¤o h?c.
I. B?ngch?nggi?iph?u so s¨¢nh
1. C?quant??ng??ng:
- L¨¤ c¨¢c c? quan ? c¨¢c lo¨¤i kh¨¢c nhau nh?ng ???c b?t ngu?n t? c¨´ng m?t c?
quan ? lo¨¤i t? ti¨ºn, m?c d¨´ hi?n t?i ch¨²ng th?c hi?n c¨¢c ch?c n?ng kh¨¢c nhau.
V¨ª d?: Chi tr??c c?a m¨¨o, v?y tr??c c¨¢ voi, c¨¢nh d?i, tay ng??i ??u b?t ngu?n
t? chi tr??c c?a ??ng v?t t? ti¨ºn.
2. C? quan tho¨¢i h¨®a:
C?ng l¨¤ c? quan t??ng ??ng, nh?ng nay kh?ng c¨°n ch?c n?ng ho?c ch?c
n?ng b? ti¨ºu gi?m.
VD: Ru?t th?a, r?ng kh?n, x??ng c¨´ng ? ng??i.
3. C? quan t??ng t?:
L¨¤ nh?ng c? quan th?c hi?n c¨¢c ch?c n?ng nh? nhau ? c¨¢c lo¨¤i kh¨¢c nhau
nh?ng kh?ng ???c b?t ngu?n t? m?t ngu?n g?c chung.
V¨ª d?: c¨¢nh ? c?n tr¨´ng, d?i, chim; h¨¤m d? d?i v¨¤ ch?n chu?t ch?i.
* S? t??ng ??ng v? ??c ?i?m gi?iph?u gi?a c¨¢c lo¨¤i l¨¤ b?ng ch?nggi¨¢n ti?p
cho th?y c¨¢c lo¨¤i sinh v?thi?n nay ??u ???c ti?n h¨®a t?m?t t? ti¨ºn chung.
II. B?ng ch?ng t? b¨¤o h?c v¨¤ sinh h?c ph?n t?
1. B?ngch?ngt?b¨¤oh?c
- M?i c? th? SV ??u ???c c?u t?o t? t? b¨¤o. C¨¢c t? b¨¤o c?a t?t c? c¨¢c lo¨¤i sinh
v?t hi?n nay ??u s? d?ng chung m?t lo?i m? di truy?n, ??u d¨´ng 20 lo?i axit amin
?? c?u t?o n¨ºn pr?t¨ºin....
- 2. 2. B?ng ch?ng sinh h?c ph?n t?:
C¨¢c lo¨¤i c¨® h? h¨¤ng c¨¤ng g?n th¨¬ tr¨¬nh t? c¨¢c a.a hay tr¨¬nh t? nucl¨º?tit c¨¤ng
c¨® xu h??ng gi?ng nhau v¨¤ ng??c l?i.
=> Ch?ng t? sinh v?t ti?n h¨®a t? m?t t? ti¨ºn chung.
? TR?NG T?M B?I
T?ptrungph?nt¨ªchs?th¨ªchnghic?asinhv?tv?im?is?ngc?ach¨²ng.
? PH??NG PH?P GI?NG D?Y:tr?cquan - SGK - h?i?¨¢p
M???ub¨¤igi?ng??tv?n??choh?csinhv?s?xu?thi?nv¨¤t?nt?ic?asinhv?t
C¨¢c sinh v?t hi?n nay do ??u m¨¤ c¨®?
- Tr??c th? k? XVIII, khoa h?c ch?a ph¨¢t tri?n, con ng??i ?? gi?i th¨ªch s?
t?n t?i c?a mu?n lo¨¤i do th??ng ??, ch¨²a tr?i t?o ra ¡ Ng¨¤y nay khoa h?c hi?n
??i ?? ch?ng minh: C¨¢c lo¨¤i sinh v?t hi?n nay c¨® chung ngu?n g?c v¨¤ ???c ph¨¢t
sinh t? gi?i v? c?.
Ph?n s¨¢u: ¡°Ti?n h¨®a¡± - s? gi¨²p ch¨²ng ta t¨¬m hi?u v?n ?? n¨¤y.
Kh¨¢i ni?m b?ng ch?ng ti?n h¨®a
V¨¬ ti?n h¨®a ch? t?p trung nhi?u v¨¤o l?ch s? ti?n h¨®a n¨ºn c?n c¨® nh?ng b?ng
ch?ng ?? l¨¤m ti?n ?? cho n¨®.
(?) B?ng ch?ng ti?n h¨®a l¨¤ g¨¬? N?u h?c sinh kh?ng tr? l?i ???c th¨¬ chuy?n
h??ng c?u h?i
(?) Th?ng qua b¨¢o, ?¨¤i, phim ?nh em c¨® th? k? m?t v¨¤i b?ng ch?ng ti?n h¨®a
m¨¤ em bi?t?
(?) C¨® m?y lo?i b?ng ch?ng ti?n h¨®a?
I.B?ngch?nggi?iph?u so s¨¢nh
(?) B?ngch?nggi?iph?u so s¨¢nhl¨¤g¨¬?
(Ph?nt¨ªch,nghi¨ºnc?uc?ut?o, so s¨¢nhs?t??ng?nggi?ac¨¢cc?quantr¨ºnc?th? ?
nh?ng??ngv?tkh¨¢cnhau)
1. C?quant??ng??ng
Y¨ºuc?uh?csinhxemh¨¬nh 24.1 trong SGK v¨¤tr?l?ic¨¢cc?uh?i.
- 3. (?) X??ng chi c?a c¨¢c lo¨¤i ??ng v?t
trong h¨¬nh t??ng ??ng v?i nhau nh? th? n¨¤o?
Gi?ng nhau: ??u c¨® c¨¢c x??ngc¨¢nh, c?ng, c?, b¨¤n, ng¨®n.
- Kh¨¢c nhau: Chi ti?t c¨¢c x??ngbi?n ??i, h¨¬nh d?ng b¨ºn ngo¨¤i r?tkh¨¢c nhau
(r?t r? ? x??ngb¨¤n, x??ng ng¨®n).
(?) Nh?ng bi?n ??i ? x??ng b¨¤n tay gi¨²p m?i lo¨¤i th¨ªch nghi nh? th? n¨¤o?
Quan tr?ng l¨¤ l¨¤m cho h?c sinh th?y ???c gi¨¢ tr? th¨ªch nghi c?a s? bi?n ??i ?
x??ng b¨¤n tay.
V¨ª d?: tay ng??i r?t linh ho?t v¨¤ ch? c¨® con ng??i m?i c¨® kh? n?ng nh? v?y,
ng¨®n c¨¢i cho?i ra 90o c¨® th? xoay chuy?n nhi?u h??ng kh¨¢c nhau, c¨® th? c?m,
n?m, ch? t?o c?ng c? lao ??ng¡
M¨¨o th¨¬ m¨®ng vu?t ph¨¢t tri?n, x??ng ng¨®n v¨¤ x??ng b¨¤n th¨ªch nghi v?i vi?c
s?n b?t m?i.
T? ?¨® cho h?c sinh r¨²t ra k?t lu?n: th? n¨¤o l¨¤ c? quan t??ng ??ng?
2. C?quantho¨¢ih¨®a
Cho h?csinhxemh¨¬nhv?r?ngkh?n, x??ngc¨´ngv¨¤ru?tth?a.
(?) Y¨ºuc?uh?csinhnh?nx¨¦tv?ch?cn?ngc?ax??ngc¨´ng, ru?tth?av¨¤r?ngkh?n ?
ng??i.
(?) Nghi¨ºnc?u SGK chobi?tth?n¨¤ol¨¤c?quantho¨¢ih¨®a?
(?) T?isaoc?quantho¨¢ih¨®a??ikhic¨®h?inh?ngkh?ngb?m?t?i?
(V¨¬sinhv?ts?h?uv?n gen t?t?ti¨ºnchung, gen
v?h?iho?cl¨¤th?igiankh?ng??d¨¤i??ch?nl?ct?nhi¨ºnlo?ib?h?tnh?ng gen
?¨®rakh?iqu?nth?)
(?) Amidanc¨®ph?il¨¤c?quantho¨¢ih¨®akh?ng? V¨¬sao?
- 4. (Amidan?nhh??ng??n?? rungc?agi?ngn¨®i, c¨®t¨¢cd?ngl?ngi¨²pl?cv¨¤c?nb?tb?i.
Khic?tamidanth¨¬?? rung c?agi?ngn¨®ich?y?u do
thanhqu?nph¨¢tra.V¨¬v?yamidankh?ngph?il¨¤c?quantho¨¢ih¨®a)
(?) ??iv?i 1 s?sinhv?tvi?cgi?l?ic¨¢cc?quann¨¤yc¨®t¨¢cd?ngnh?th?n¨¤o?
V¨ªd?m¨ªm?tth? 3 ? chim, manhtr¨¤ng ? ??ngv?t?nc?.
C?quantho¨¢ih¨®agi¨²p ta x¨¢c??nhm?iquanh?h?h¨¤nggi?ac¨¢clo¨¤i,
l¨¤b?ngch?ngr?r?tnh?tch?ngt?nh?nglo¨¤in¨¤yb?tngu?nt?m?tt?ti¨ºnchung.
3. C?quant??ngt?
(?) Th?n¨¤ol¨¤c?quant??ngt??
(?) Cho VD v?c?quant??ngt??
V¨ªd?: c¨¢nh con tr¨´ng, d?i, chim; h¨¤md?d?iv¨¤ch?nchu?tch?i
(?) Qua nghi¨ºnc?uv?c?quant??ng??ngv¨¤c?quantho¨¢ih¨®a,
c¨¢cemr¨²tranh?nx¨¦tg¨¬v?m?iquanh?gi?ac¨¢csinhv?thi?n nay?
- S? t??ng ??ng v? nhi?u ??c ?i?m gi?i ph?u gi?a c¨¢c lo¨¤i l¨¤ nh?ng b?ng
ch?ng gi¨¢n ti?p cho th?y c¨¢c lo¨¤i sinh v?t hi?n nay ???c ti?n ho¨¢ t? m?t t? ti¨ºn
chung.
C? quan tho¨¢i h¨®a gi¨²p ta x¨¢c ??nh m?i quan h? h? h¨¤ng gi?a c¨¢c lo¨¤i, l¨¤ b?ng
ch?ng r? r?t nh?t ch?ng t? nh?ng lo¨¤i n¨¤y b?t ngu?n t? m?t ngu?n g?c chung.
Cho h?c sinh xem m?t s? h¨¬nh ?nh v? c? quan t??ng t? ?? n¨ºu v¨ª d? ? tr¨ºn.
II. B?ng ch?ng t? b¨¤o h?c v¨¤ sinh h?c ph?n t?
(?) H?y tr¨¬nh b¨¤y nh?ng ?i?mgi?ng nhau trong c?u t?o t? b¨¤o,v?t ch?t di
truy?n, m? ditruy?n c?a c¨¢c lo¨¤i sinh v?t
(?) Ph?n t¨ªch th?ng tin b?ng 24 ng??ic¨® quan h? g?n g?i nh?tv?i lo¨¤i n¨¤o
trong b? linh tr??ng?T?i sao?
(?) Ph?n t¨ªch tr¨¬nh t? aa trong
c¨´ng 1lo?i protein hay tr¨¬nh t?c¨¢c nucleotit trong c¨´ng 1 gen c?ac¨¢c lo¨¤i cho
ph¨¦p ta k?t lu?ng¨¬ v? quan h? h? h¨¤ng gi?ac¨¢c lo¨¤i?
- 5. (?) H?y ??a ra c¨¢c b?ng ch?ng ch?ng minh ty th? v¨¤ l?c l?p ???c ti?n h¨®a t?
vi khu?n?
(?) Khi so s¨¢nh c¨¢c b?ng ch?ng th¨¬ b?ng ch?ng n¨¤o ?¨¢ng tin c?y nh?t?
? PH?N T?CH H?NH ?NH, B?NG, S? ?? C? TRONG B?I
Ph?n t¨ªch v¨¤ ph??ng ph¨¢p s? d?ng
B?ng, h¨¬nh
b?ng, h¨¬nh
H¨¬nh 24.1 SGK trang 105
th?hi?nc¨¢cki?nth?c:
- C?utr¨²c chi tr??cc?am¨¨o, c¨¢voi,
d?iv¨¤ng??i.
- S?t??ng??ngtrongc?utr¨²cx??ng chi
g?mx??ngc¨¢nh, c?ng, c?, b¨¤n, ng¨®n.
- S?kh¨¢cnhaul¨¤chi ti?t c¨¢c x??ngbi?n
??i, h¨¬nh d?ng b¨ºn ngo¨¤i r?tkh¨¢c nhau (r?t
r? ? x??ngb¨¤n, x??ng ng¨®n).
- Nh?ng bi?n ??i ? x??ng b¨¤n tay
gi¨²p cho sinh v?t th¨ªch nghi v?i nh?ng
?i?u ki?n v¨¤ m?i tr??ng s?ng kh¨¢c nhau.
? C¨¢ch s? d?ng: H?i HS:
- Cho bi?t x??ng chi c?a c¨¢c lo¨¤i
??ng v?t trong h¨¬nh t??ng ??ng v?i nhau
nh? th? n¨¤o?
- T?i sao con d?i l?i c¨® ki?u khung
x??ng nh? v?y?
- 6. - T?i sao con ng??i c¨® ki?u khung
x??ng nh? v?y?
- Nh?ng bi?n ??i ? x??ng b¨¤n tay
gi¨²p m?i lo¨¤i th¨ªch nghi nh? th? n¨¤o?
B?ng 24: S? sai kh¨¢c v? c¨¢c axit amin
trong chu?i hem?gl?bin gi?a c¨¢c lo¨¤i
trong b? linh tr??ng SGK trang 106 th?
hi?n c¨¢c ki?n th?c:
C¨¢c lo¨¤i ??u dung chung 20 lo?i axit
amin ?? t?o n¨ºn protein.
C¨¢c lo¨¤i c¨® h? h¨¤ng c¨¤ng g?n nhau th¨¬
s? axit amin sai kh¨¢c c¨¤ng ¨ªt v¨¤ ng??c l?i.
Tinh tinh c¨® th¨¤nh ph?n axit amin c?u
t?o n¨ºn chu?i hemoglobin ho¨¤n to¨¤n gi?ng
v?i ng??i.
? C¨¢chs?d?ngb?ng 24
Ph?n t¨ªch th?ng tin b?ng 24 cho bi?t:
C¨¢c lo¨¤i trong b? linh tr??ng c¨® s? sai
kh¨¢c v? s? axit amin c?u t?o n¨ºn chu?i
hemoglobin nh? th? n¨¤o?
Ng??ic¨® quan h? g?n g?i nh?tv?i lo¨¤i
n¨¤o trong b? linh tr??ng?T?i sao?
? K? N?NG R?N ???C CHO HS
K?n?ngquans¨¢t, ph?nt¨ªch, t?ngh?p, gi?ith¨ªch.
K?n?ngl¨¤mvi?cv?i SGK, thuth?pv¨¤x?l?th?ng tin.
K?n?ngs?d?ngng?nng?ti?ngVi?t
? C?C KH?I NI?M TRONG B?I
B?ngch?ngti?nh¨®a:
b?ngch?ngti?nh¨®al¨¤nh?ngb?ngch?ngn¨®il¨ºnquanh?h?h¨¤nggi?ac¨¢clo¨¤isinhv?t.
- 7. C?quant??ng??ng: L¨¤ c¨¢c c? quan ? c¨¢c lo¨¤i kh¨¢c nhau nh?ng ???c b?t ngu?n
t? c¨´ng m?t c? quan ? lo¨¤i t? ti¨ºn, m?c d¨´ hi?n t?i ch¨²ng th?c hi?n c¨¢c ch?c n?ng
kh¨¢c nhau.
C?quantho¨¢ih¨®a: C?ng l¨¤ c? quan t??ng ??ng, nh?ng nay kh?ng c¨°n ch?c n?ng
ho?c ch?c n?ng b? ti¨ºu gi?m.
C? quan t??ng t?: L¨¤ nh?ng c? quan th?c hi?n c¨¢c ch?c n?ng nh? nhau ? c¨¢c
lo¨¤i kh¨¢c nhau nh?ng kh?ng ???c b?t ngu?n t? m?t ngu?n g?c chung.
? X?Y D?NG B?I T?P GI?O VI?N
T¨¬m phim ?? cho h?c sinh xem trong ph?n chuy?n ch??ng.
T¨¬m m?t s? h¨¬nh ?nh v? c? quan t??ng ??ng, c? quan tho¨¢i h¨®a, c? quan
t??ng t? ?? cho h?c sinh quan s¨¢t.