ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Polietilen boru Kaynağında Elektro Füzyon Yöntemi
Makine Mühendisi
Gökhan TEZCAN
AMAÇ
• Plastik Kaynağı ve özellikleri
• PE (Polietilen) Boru ve özellikleri
• PE fittings özellikleri
• Kontrol yöntemleri
• Kaynak metotlarına kadar tüm
aÅŸamalar
• Pe elektrofüzyon kaynak teknikleri
• Pe kaynak işlemi ve kaynak hataları
PE BORU VE FİTTNGS LERİN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİ
• Elastik yapısı ile depremden etkilenmez, heyelan bölgelerinde uzamayı
sönümler.
• -40 °C’ ye kadar elastiklik özelliğini korur.
• Kimyasallara yüksek dayanım gösterir. Korozyona uğramaz.
• Aşınma dayanımı yüksektir,
• Kanserojen etkisi yoktur.
• İçerideki akışkandan ve dışarıdaki toprak yapısından dolayı korozyon olmaz.
• Yoğunluğu düşük olduğundan dolayı çelikten 8 kat hafiftir.
• En az 50 yıl süre ile nominal işletme basıncında sorunsuz çalışır.
PE Boru Çeşitleri
PE Boru Ãœretimi Kangal Boru
Dirsek (45o
,90o
) Tee
PE Fitting Çeşitleri
endcap
Redüksyon Metal Plastik Geçiş
ManÅŸon
PE Fitting Çeşitleri
PE Servis saddle tee
PE Vana
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
PE MALZEMELER
• SDR = çapın et kalınlığına oranı (standart
diameter ratio )
• Polietilen fittigs ve borularda kullanılır .
• PE (Polietilen) Malzemenin Üstünlükleri
• - Hafif olması
- Esnek olması ve esneme kabiliyeti % 600
- Korozyon sorununun olmaması,
- Sürtünme kayıplarının az olması,
- Kimyasallara karşı yüksek dirence sahip olması,
- Bakım, onarım maliyetlerinin düşük olması,
-işçiliği oldukça kolay
• Çekme değeri 80 Kg/cm2
 
DÄ°ZAYN GAZ 4 SDR 11 PE 80 LOT NO 342TS 10827 SINIF C 63*5,8 17/08/1995
Ãœretici
Firma
İç
Akışkan
Ä°ÅŸletme
Basıncı
Tasarım
Uygulama
Serileri
Reçine
Kalitesi
Lot
Numarası
Sistem
Standardı
Tolerans
Sınıfı
Boru Çapı
*
Et Kalınlığı
Ãœretim Tarihi
PE BORULARIN ADLANDIRILMASI
SDR
SDR: Dış çapın et kalınlığına oranı olarak
tanımlanır.( STANDART DİMENSİON RATİO)
SDR= DIŞ ÇAP / ET
KALINLIÄžI
ÖRNEK
ÖRNEK: SDR si 11 olan bir borunun et kalınlığı nedir?
SDR=11
D =110 mm
e = ?
BORU ÇAPI , ET KALINLIĞI:
SDR= D/e ,
11= 110 /e
E=10 mm
PE BORU VE EK PARÇALARININ KULLANIM ALANLARI
• Doğalgazın taşınması ve dağıtılmasında.
• Pis su ve kanalizasyon şebekelerinde.
• Tarımsal sulamada.
• Drenaj projelerinde.
• Geçici isale hatlarında
• Spor sahalarının sulanmasında.
• Yangın söndürme sistemlerinde.
• Telekomünikasyon kablolama sistemlerinde.
• Tehlikeli atıkların taşınmasında.
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
• ∅> 125 Borular için
kullanılır.
• Alın kaynağı, aynı çap ve et
kalınlığındaki boru ve boru ek
parçalarının basınç ve sıcaklık
yardımıyla alın alına
birleÅŸtirilmesi suretiyle
gerçekleştirilen bir bağlantı
metodudur.
EF yönteminde kaynak, manşon
kısmındaki ısıtma rezistansları ile
yapılır.
Manşon içine borular
yerleÅŸtirildikten sonra kaynak
makinesinin uçları aracılığıyla
rezistanslar elektrik akımı ile
ısıtılır.
ELEKTROFÃœZYON EF KAYNAÄžI
P.E. KAYNAK KESÄ°TÄ°
P.E. KAYNAK KESÄ°TÄ°
FİTTİNG RESİSTANS GÖRÜNÜMÜ
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
POLİETİLEN İLE İLGİLİ ÖZEL SICAKLIKLAR
• 120 C de Yumuşama
• 130 C de Ergime
• 200 C de Kaynama
ELEKTROFÜZYON YÖNTEMİNİN TERCİH
NEDENLERÄ°
• Boru iç çapında daralmaya yol açmaması.
• Makine ve teçhizatın kullanım kolaylığı, hafif ve düşük
maliyetli olması.
• Kaynak hızının yüksek olması.
• Kaynak bölgesinde basınca dayanımın düşmemesi.
• Gaz ve su dağıtım şirketlerinde ihtiyaca cevap veren, genel
olarak basınçlı akışkanlarda güvenilir ve uygulaması kolay bir
kaynak yöntemi olması.
• Şebeke inşasının tüm safhaları boyunca her yerde, basınç
altında yapılan bağlantılarda ve tamirat işlerinde
kullanılabilir olmasıdır.
• Kaynak işleminin tam otomatik olması ve buna bağlı olarak
minimum düzeyde operatör becerisi gerektirir.
ELEKTROFÃœZYON KAYNAK Ä°ÅžLEMÄ°NÄ°N TEMEL
ESASLARI
• Yüzeylerin kaynak işlemi için hazırlanması.
bunun için okside olmuş yüzeyin dikkatlice
kazınması ve temizlenmesi.
• Kaynatılması planlanan parçaların
birbirlerine özel dizaynlı aletler (pozisyoner-
kelepçe) kullanarak pozisyonların
sabitlenmesi
• Kaynak işlemi için; kaynak makinasından
gereken sürede ve gereken değerde gerilim
uygulanması
• Kaynatılan parça soğuyana kadar sabitlenen
pozisyonun bozulmamasının sağlanması
EF MANÅžON MONTAJI
EF Manşonun içerisindeki dayanma sınırına
kadar olan uzunluk veya EF Manşonun içeriden
toplam uzunluğu ölçülür.
Dayanma sınırına kadar olan veya EF manşonun
içeriden toplam uzunluğunun yarısına denk gelen
ölçü, kaynak yapılacak boru veya ek parçası üzerinde
ölçülür.
Ölçülen kısım boru üzerinde işaretlenir, işaretli
alandan boru bitimine kadar olan çepeçevre tüm
bölge kalem ile karalanır.
Kaynak yapılacak boru ve boru ek parçasının
yüzeyindeki parlak okside tabaka, kazıma bıçağı
(raspa) ile kazınarak alınır. Boru ucunda talaşların
oluştuğu gözlenir.
Borunun ucunda oluşabilecek talaşlar bir kazıma
bıçağı ile temizlenmeli ve köşeler yuvarlatılmalıdır.
Kaynak işlemi süresince boru kelepçesi (pozisyoner)
kullanılmalıdır.
Boru ve boru ek parçasının yüzeyleri (manşonun iç yüzeyi)
uygun temizleme sıvıları (etil alkol )ile pamukçuk
bırakmayacak bir bez veya peçete kullanarak
temizlenmelidir.
Daha sonra EF Manşonu, boruda ve ek parçasında
işaretlenmiş bölgeler arasına yerleştirilir.
Kaynak makinesi soketleri, manÅŸonun kaynak
uçlarına yerleştirilir ve kaynağa hazır hale getirilir.
Kaynak işlemi için makine hazır sinyali verdikten
sonra, barkot okutularak kaynağa başlanır.
Kaynak makinası barkot okuyucusu
bozulur ise
• Barkodun bozulması kaynak
yapmaya engel deÄŸildir.
• Barkod numaraları elle
kaynak makinasına girilir ve
kaynak gerçekleştirilir.
Kaynak esnasında hata olursa
• Kaynak makinası durdurulursa
• Soğuma süresi gerçekleşmez ise
• Kaynak esnasında elektrik kesilirse
•Hatalı kaynak kesilir ve
yenisi yapılır kaynak
tekrarlanmaz
0 9 1 4 1 4 1 5 0 6 3 3 3 8 5 0 0 3 0 6 5 4 4 9
I N
INNOGAZ
45
’SOĞUMA
SÃœRESÄ°
Φ63
ÇAP
KAYNAK
SÃœRESÄ°
65’’
SOÄžUMA SÃœRESÄ°
0=5’ 1=10’ 2=15’ 3=20’ 4=30’ 5=45’
6=60’ 7=75’ 8=90’ 9=Message Referrig to table
Genel olarak kaynak
makineleri kaynak süresini ve
voltajı ekranda gösterir.
Kaynak iÅŸlemini otomatik
olarak sonlandırarak bitiş
sinyali verir.
•Kaynak bittikten sonra manşon üzerindeki
indikatörün dışarı doğru yöneldiği
gözlenmelidir
•İndikatörün çıkmış olması kaynağın başarılı
olduğu anlamına gelmez. Sadece malzemeler
arası ısıl işlemin gerçekleştiğini belirtir.
•Bilindiği gibi başarılı bir kaynak için gerekli
parametreler sağlanmalıdır.
•Kaynak işlemi sonrasında soğuma süresi
beklenmeden herhangi bir müdahalede
bulunulmamalıdır.
•Kaynak sonrası barkod ile tanımlanan
soğuma süresi kadar bekleyiniz.
KAYNAK SONRASI DEÄžERLENDÄ°RME
BASINÇ TESTİ
• Basınç Testi Basınç testi, kaynak işlemi
bittikten en az bir saat sonra, borular
tamamen soğuduktan sonra başlatılmalıdır.
• Basınç testi DIN 4279/1'e uygun olarak yapılır.
• Kaynaklı borular üzerine 1.5 x PN basınç
uygulanır.
• Bu basınç değerinde 10 dk. boyunca düşme
olmazsa, test başarı ile sonuçlanır
EF SERVÄ°S HATTI MONTAJIEF SERVÄ°S HATTI MONTAJI
EF Servis TE’lerin elektrofüzyon kaynağı öncesi ve
sonrasında kullanılan 8 önemli parçası vardır.
1-Servis TE
2-Cıvatalar
3-Raspa(kazıma bıçağı)
4-Temizleyici sıvı (etil alkol)
5-Temizleyici bez
6-Altıgen anahtar
7-Alyan delme anahtarı
8-Kalem
1
2
3
4
5
6
7
8
Servis TE’ler etraflıca boru üzerinde işaretlenir.
İşaretleme yapıldıktan sonra, işaretli alanlar
arası kalem ile karalanır.
Karalanan kısımlar raspa ile okside tabaka, yağ,
kir gibi pislikler kalmayacak şekilde kazınır.
Oksitli tabakanın boru üzerinden kazınması
sırasında dn<63 mm borular için yaklaşık 0,1
mm dn>63 mm borular için yaklaşık 0,2 mm
kazıma yapılmalıdır. Oksitli tabakanın tamamen
kazınmaması bağlantıda sızıntılar oluşmasına
yol açabilir.
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Kazınmış bölgeyi ve Servis TE’nin kaynak bölgesini (iç
kısmını) uygun temizleme sıvılarını (etil alkol) pamukçuk
bırakmayacak bir bezi veya peçeteyi kullanarak
temizleyiniz.
Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding
Montaj civatalarını yuvalarına yerleştirip Altı köşeli
SW10 boru anahtarı ile Servis TE’nin kaynak bölgesi ve
semer aynı hizaya gelene kadar sıkıştırınız.
Kaynak makinesinin promblarını Servis TE’nin
promb giriş kısımlarına yerleştiriniz
Ürün barkodunu kaynak makinesinin barkod okuyucusu ile
okutunuz veya kaynak parametrelerini elle giriniz.
Kaynak parametrelerini kontrol ediniz. Kaynak sonrası
barkod ile tanımlanan soğuma süresi kadar bekleyiniz.
Kaynak
tamamlandığı
zaman füzyon
indikatörü dışarı
çıkarak ısıl işlemin
tamamlandığını
gösterir.
KAYNAK HATALARI
• Kaynak yapılacak kısımların kötü hava koşullarından korunmaması
• Kaynak yapılacak boru veya ek parçalarının sıcaklığının, EF kaynak makinesinin
bulunduğu ortam sıcaklığına yakın olmaması
• Kaynak yapılacak boru ve boru ek parçasının yüzeyindeki parlak okside tabakanın
alınmaması
• Kaynak bölgesinin mekanik zorlamalara maruz kalması
• Kaynak yapılacak bölgelerin yeterince temizlenmemesi
• Kaynak öncesi boruların düzeltilmemesi, oval boru kullanılması
• Düşük gerilimle kaynak veya yanlış kaynak süresi seçimi
• Boruların veya boru ek parçalarının manşon içine yeterince girmemesi veya
gereğinden fazla sürülmesi
• Farklı hammaddelerden imal edilmiş boru, boru ek parçası ve elektrofüzyon ek
parçası kullanılması
• Boru ağızlarının birinin veya her ikisinin dik kesilmemesi
DEPOLAMADA DÄ°KKAT EDÄ°LECEK HUSUSLAR
• Üretici firmanın kullanmış olduğu koruyucu ambalaj
veya karton kutular ürünler kullanılana kadar muhafaza
edilmelidir.
• Boru ek parçaları daima yüksek sıcaklık veren
kaynaklardan uzakta depolanmalıdır.
• Boru ek parçalarının yağ ile çalışan materyaller, hidrolik
yağlar, gazlar, çözücülerle ve diğer yayılabilen
kimyasallarla teması önlenmelidir.
• Açık alanda uzun süre boru ek parçaları muhafaza
edilecekse güneş ışınlarından korunmak amacıyla
üzerleri branda veya siyah PE örtü ile örtülmelidir.
SONUÇ
PE malzemeden imal boru, fittingsler
üstün özelliklerinden dolayı uzun yıllar
boyunca birçok endüstride özellikle Gaz
Dağıtım hatlarında kullanılmaya devam
edecektir.
Hem gelişen test yöntemleri ve teknoloji
daha etkin birleştirme bağlantıları
sağlayacak hem de kullanımda olan
hatların muayenesi için yön verecektir.
Ä°LGÄ°LÄ° STANDARTLAREN ISO 15494
Plastik boru sistemleri - Endüstriyel kullanım amaçlı - Polibüten (PB), polietilen (PE) ve polipropilen (PP)
esaslı - Sistem ve elemanları için özellikler - Metrik seri
EN 13067
Kaynakçı nitelik sınavları-Plastik kaynağı yapan personel-Kaynaklı termoplastik birleştirmeler.
EN 1555-1
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 1: Genel
EN 1555-2
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 2: Borular
EN 1555-3
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 3: Ekleme
Parçaları
EN 1555-4
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 4: Vanalar
EN 1555-5
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 5: Sistemin
amacına uygunluğu
EN 1555-2
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden
(PE) – Bölüm 2: Borular
EN 1555-3
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden
(PE) – Bölüm 3: Ekleme Parçaları
EN 1555-4
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden
(PE) – Bölüm 4: Vanalar
EN 1555-5
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden
(PE) – Bölüm 5: Sistemin amacına uygunluğu
EN 1555-5
Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden
(PE) – Bölüm 5: Sistemin amacına uygunluğu

More Related Content

Polietilen (PE) Borunun Elektro Füzyon (EF) Kaynağı - PE EF Welding

  • 1. Polietilen boru Kaynağında Elektro Füzyon Yöntemi Makine Mühendisi Gökhan TEZCAN
  • 2. AMAÇ • Plastik Kaynağı ve özellikleri • PE (Polietilen) Boru ve özellikleri • PE fittings özellikleri • Kontrol yöntemleri • Kaynak metotlarına kadar tüm aÅŸamalar • Pe elektrofüzyon kaynak teknikleri • Pe kaynak iÅŸlemi ve kaynak hataları
  • 3. PE BORU VE FÄ°TTNGS LERÄ°N FÄ°ZÄ°KSEL ÖZELLÄ°KLERÄ° • Elastik yapısı ile depremden etkilenmez, heyelan bölgelerinde uzamayı sönümler. • -40 °C’ ye kadar elastiklik özelliÄŸini korur. • Kimyasallara yüksek dayanım gösterir. Korozyona uÄŸramaz. • Aşınma dayanımı yüksektir, • Kanserojen etkisi yoktur. • İçerideki akışkandan ve dışarıdaki toprak yapısından dolayı korozyon olmaz. • YoÄŸunluÄŸu düşük olduÄŸundan dolayı çelikten 8 kat hafiftir. • En az 50 yıl süre ile nominal iÅŸletme basıncında sorunsuz çalışır.
  • 4. PE Boru ÇeÅŸitleri PE Boru Ãœretimi Kangal Boru
  • 5. Dirsek (45o ,90o ) Tee PE Fitting ÇeÅŸitleri endcap
  • 6. Redüksyon Metal Plastik GeçiÅŸ ManÅŸon PE Fitting ÇeÅŸitleri
  • 10. PE MALZEMELER • SDR = çapın et kalınlığına oranı (standart diameter ratio ) • Polietilen fittigs ve borularda kullanılır . • PE (Polietilen) Malzemenin Ãœstünlükleri • - Hafif olması - Esnek olması ve esneme kabiliyeti % 600 - Korozyon sorununun olmaması, - Sürtünme kayıplarının az olması, - Kimyasallara karşı yüksek dirence sahip olması, - Bakım, onarım maliyetlerinin düşük olması, -işçiliÄŸi oldukça kolay • Çekme deÄŸeri 80 Kg/cm2  
  • 11. DÄ°ZAYN GAZ 4 SDR 11 PE 80 LOT NO 342TS 10827 SINIF C 63*5,8 17/08/1995 Ãœretici Firma İç Akışkan Ä°ÅŸletme Basıncı Tasarım Uygulama Serileri Reçine Kalitesi Lot Numarası Sistem Standardı Tolerans Sınıfı Boru Çapı * Et Kalınlığı Ãœretim Tarihi PE BORULARIN ADLANDIRILMASI
  • 12. SDR SDR: Dış çapın et kalınlığına oranı olarak tanımlanır.( STANDART DÄ°MENSÄ°ON RATÄ°O) SDR= DIÅž ÇAP / ET KALINLIÄžI
  • 13. ÖRNEK ÖRNEK: SDR si 11 olan bir borunun et kalınlığı nedir? SDR=11 D =110 mm e = ? BORU ÇAPI , ET KALINLIÄžI: SDR= D/e , 11= 110 /e E=10 mm
  • 14. PE BORU VE EK PARÇALARININ KULLANIM ALANLARI • DoÄŸalgazın taşınması ve dağıtılmasında. • Pis su ve kanalizasyon ÅŸebekelerinde. • Tarımsal sulamada. • Drenaj projelerinde. • Geçici isale hatlarında • Spor sahalarının sulanmasında. • Yangın söndürme sistemlerinde. • Telekomünikasyon kablolama sistemlerinde. • Tehlikeli atıkların taşınmasında.
  • 16. • ∅> 125 Borular için kullanılır. • Alın kaynağı, aynı çap ve et kalınlığındaki boru ve boru ek parçalarının basınç ve sıcaklık yardımıyla alın alına birleÅŸtirilmesi suretiyle gerçekleÅŸtirilen bir baÄŸlantı metodudur.
  • 17. EF yönteminde kaynak, manÅŸon kısmındaki ısıtma rezistansları ile yapılır. ManÅŸon içine borular yerleÅŸtirildikten sonra kaynak makinesinin uçları aracılığıyla rezistanslar elektrik akımı ile ısıtılır. ELEKTROFÃœZYON EF KAYNAÄžI
  • 22. POLÄ°ETÄ°LEN Ä°LE Ä°LGÄ°LÄ° ÖZEL SICAKLIKLAR • 120 C de YumuÅŸama • 130 C de Ergime • 200 C de Kaynama
  • 23. ELEKTROFÃœZYON YÖNTEMÄ°NÄ°N TERCÄ°H NEDENLERÄ° • Boru iç çapında daralmaya yol açmaması. • Makine ve teçhizatın kullanım kolaylığı, hafif ve düşük maliyetli olması. • Kaynak hızının yüksek olması. • Kaynak bölgesinde basınca dayanımın düşmemesi. • Gaz ve su dağıtım ÅŸirketlerinde ihtiyaca cevap veren, genel olarak basınçlı akışkanlarda güvenilir ve uygulaması kolay bir kaynak yöntemi olması. • Åžebeke inÅŸasının tüm safhaları boyunca her yerde, basınç altında yapılan baÄŸlantılarda ve tamirat iÅŸlerinde kullanılabilir olmasıdır. • Kaynak iÅŸleminin tam otomatik olması ve buna baÄŸlı olarak minimum düzeyde operatör becerisi gerektirir.
  • 24. ELEKTROFÃœZYON KAYNAK Ä°ÅžLEMÄ°NÄ°N TEMEL ESASLARI • Yüzeylerin kaynak iÅŸlemi için hazırlanması. bunun için okside olmuÅŸ yüzeyin dikkatlice kazınması ve temizlenmesi. • Kaynatılması planlanan parçaların birbirlerine özel dizaynlı aletler (pozisyoner- kelepçe) kullanarak pozisyonların sabitlenmesi • Kaynak iÅŸlemi için; kaynak makinasından gereken sürede ve gereken deÄŸerde gerilim uygulanması • Kaynatılan parça soÄŸuyana kadar sabitlenen pozisyonun bozulmamasının saÄŸlanması
  • 25. EF MANÅžON MONTAJI EF ManÅŸonun içerisindeki dayanma sınırına kadar olan uzunluk veya EF ManÅŸonun içeriden toplam uzunluÄŸu ölçülür.
  • 26. Dayanma sınırına kadar olan veya EF manÅŸonun içeriden toplam uzunluÄŸunun yarısına denk gelen ölçü, kaynak yapılacak boru veya ek parçası üzerinde ölçülür.
  • 27. Ölçülen kısım boru üzerinde iÅŸaretlenir, iÅŸaretli alandan boru bitimine kadar olan çepeçevre tüm bölge kalem ile karalanır.
  • 28. Kaynak yapılacak boru ve boru ek parçasının yüzeyindeki parlak okside tabaka, kazıma bıçağı (raspa) ile kazınarak alınır. Boru ucunda talaÅŸların oluÅŸtuÄŸu gözlenir.
  • 29. Borunun ucunda oluÅŸabilecek talaÅŸlar bir kazıma bıçağı ile temizlenmeli ve köşeler yuvarlatılmalıdır.
  • 30. Kaynak iÅŸlemi süresince boru kelepçesi (pozisyoner) kullanılmalıdır.
  • 31. Boru ve boru ek parçasının yüzeyleri (manÅŸonun iç yüzeyi) uygun temizleme sıvıları (etil alkol )ile pamukçuk bırakmayacak bir bez veya peçete kullanarak temizlenmelidir.
  • 32. Daha sonra EF ManÅŸonu, boruda ve ek parçasında iÅŸaretlenmiÅŸ bölgeler arasına yerleÅŸtirilir.
  • 33. Kaynak makinesi soketleri, manÅŸonun kaynak uçlarına yerleÅŸtirilir ve kaynaÄŸa hazır hale getirilir.
  • 34. Kaynak iÅŸlemi için makine hazır sinyali verdikten sonra, barkot okutularak kaynaÄŸa baÅŸlanır.
  • 35. Kaynak makinası barkot okuyucusu bozulur ise • Barkodun bozulması kaynak yapmaya engel deÄŸildir. • Barkod numaraları elle kaynak makinasına girilir ve kaynak gerçekleÅŸtirilir.
  • 36. Kaynak esnasında hata olursa • Kaynak makinası durdurulursa • SoÄŸuma süresi gerçekleÅŸmez ise • Kaynak esnasında elektrik kesilirse •Hatalı kaynak kesilir ve yenisi yapılır kaynak tekrarlanmaz
  • 37. 0 9 1 4 1 4 1 5 0 6 3 3 3 8 5 0 0 3 0 6 5 4 4 9 I N INNOGAZ 45 ’SOÄžUMA SÃœRESÄ° Φ63 ÇAP KAYNAK SÃœRESÄ° 65’’
  • 38. SOÄžUMA SÃœRESÄ° 0=5’ 1=10’ 2=15’ 3=20’ 4=30’ 5=45’ 6=60’ 7=75’ 8=90’ 9=Message Referrig to table
  • 39. Genel olarak kaynak makineleri kaynak süresini ve voltajı ekranda gösterir. Kaynak iÅŸlemini otomatik olarak sonlandırarak bitiÅŸ sinyali verir.
  • 40. •Kaynak bittikten sonra manÅŸon üzerindeki indikatörün dışarı doÄŸru yöneldiÄŸi gözlenmelidir •İndikatörün çıkmış olması kaynağın baÅŸarılı olduÄŸu anlamına gelmez. Sadece malzemeler arası ısıl iÅŸlemin gerçekleÅŸtiÄŸini belirtir. •BilindiÄŸi gibi baÅŸarılı bir kaynak için gerekli parametreler saÄŸlanmalıdır. •Kaynak iÅŸlemi sonrasında soÄŸuma süresi beklenmeden herhangi bir müdahalede bulunulmamalıdır. •Kaynak sonrası barkod ile tanımlanan soÄŸuma süresi kadar bekleyiniz. KAYNAK SONRASI DEÄžERLENDÄ°RME
  • 41. BASINÇ TESTÄ° • Basınç Testi Basınç testi, kaynak iÅŸlemi bittikten en az bir saat sonra, borular tamamen soÄŸuduktan sonra baÅŸlatılmalıdır. • Basınç testi DIN 4279/1'e uygun olarak yapılır. • Kaynaklı borular üzerine 1.5 x PN basınç uygulanır. • Bu basınç deÄŸerinde 10 dk. boyunca düşme olmazsa, test baÅŸarı ile sonuçlanır
  • 42. EF SERVÄ°S HATTI MONTAJIEF SERVÄ°S HATTI MONTAJI EF Servis TE’lerin elektrofüzyon kaynağı öncesi ve sonrasında kullanılan 8 önemli parçası vardır.
  • 43. 1-Servis TE 2-Cıvatalar 3-Raspa(kazıma bıçağı) 4-Temizleyici sıvı (etil alkol) 5-Temizleyici bez 6-Altıgen anahtar 7-Alyan delme anahtarı 8-Kalem 1 2 3 4 5 6 7 8
  • 44. Servis TE’ler etraflıca boru üzerinde iÅŸaretlenir.
  • 45. Ä°ÅŸaretleme yapıldıktan sonra, iÅŸaretli alanlar arası kalem ile karalanır.
  • 46. Karalanan kısımlar raspa ile okside tabaka, yaÄŸ, kir gibi pislikler kalmayacak ÅŸekilde kazınır. Oksitli tabakanın boru üzerinden kazınması sırasında dn<63 mm borular için yaklaşık 0,1 mm dn>63 mm borular için yaklaşık 0,2 mm kazıma yapılmalıdır. Oksitli tabakanın tamamen kazınmaması baÄŸlantıda sızıntılar oluÅŸmasına yol açabilir.
  • 48. Kazınmış bölgeyi ve Servis TE’nin kaynak bölgesini (iç kısmını) uygun temizleme sıvılarını (etil alkol) pamukçuk bırakmayacak bir bezi veya peçeteyi kullanarak temizleyiniz.
  • 50. Montaj civatalarını yuvalarına yerleÅŸtirip Altı köşeli SW10 boru anahtarı ile Servis TE’nin kaynak bölgesi ve semer aynı hizaya gelene kadar sıkıştırınız.
  • 51. Kaynak makinesinin promblarını Servis TE’nin promb giriÅŸ kısımlarına yerleÅŸtiriniz
  • 52. Ãœrün barkodunu kaynak makinesinin barkod okuyucusu ile okutunuz veya kaynak parametrelerini elle giriniz. Kaynak parametrelerini kontrol ediniz. Kaynak sonrası barkod ile tanımlanan soÄŸuma süresi kadar bekleyiniz.
  • 53. Kaynak tamamlandığı zaman füzyon indikatörü dışarı çıkarak ısıl iÅŸlemin tamamlandığını gösterir.
  • 54. KAYNAK HATALARI • Kaynak yapılacak kısımların kötü hava koÅŸullarından korunmaması • Kaynak yapılacak boru veya ek parçalarının sıcaklığının, EF kaynak makinesinin bulunduÄŸu ortam sıcaklığına yakın olmaması • Kaynak yapılacak boru ve boru ek parçasının yüzeyindeki parlak okside tabakanın alınmaması • Kaynak bölgesinin mekanik zorlamalara maruz kalması • Kaynak yapılacak bölgelerin yeterince temizlenmemesi • Kaynak öncesi boruların düzeltilmemesi, oval boru kullanılması • Düşük gerilimle kaynak veya yanlış kaynak süresi seçimi • Boruların veya boru ek parçalarının manÅŸon içine yeterince girmemesi veya gereÄŸinden fazla sürülmesi • Farklı hammaddelerden imal edilmiÅŸ boru, boru ek parçası ve elektrofüzyon ek parçası kullanılması • Boru ağızlarının birinin veya her ikisinin dik kesilmemesi
  • 55. DEPOLAMADA DÄ°KKAT EDÄ°LECEK HUSUSLAR • Ãœretici firmanın kullanmış olduÄŸu koruyucu ambalaj veya karton kutular ürünler kullanılana kadar muhafaza edilmelidir. • Boru ek parçaları daima yüksek sıcaklık veren kaynaklardan uzakta depolanmalıdır. • Boru ek parçalarının yaÄŸ ile çalışan materyaller, hidrolik yaÄŸlar, gazlar, çözücülerle ve diÄŸer yayılabilen kimyasallarla teması önlenmelidir. • Açık alanda uzun süre boru ek parçaları muhafaza edilecekse güneÅŸ ışınlarından korunmak amacıyla üzerleri branda veya siyah PE örtü ile örtülmelidir.
  • 56. SONUÇ PE malzemeden imal boru, fittingsler üstün özelliklerinden dolayı uzun yıllar boyunca birçok endüstride özellikle Gaz Dağıtım hatlarında kullanılmaya devam edecektir. Hem geliÅŸen test yöntemleri ve teknoloji daha etkin birleÅŸtirme baÄŸlantıları saÄŸlayacak hem de kullanımda olan hatların muayenesi için yön verecektir.
  • 57. Ä°LGÄ°LÄ° STANDARTLAREN ISO 15494 Plastik boru sistemleri - Endüstriyel kullanım amaçlı - Polibüten (PB), polietilen (PE) ve polipropilen (PP) esaslı - Sistem ve elemanları için özellikler - Metrik seri EN 13067 Kaynakçı nitelik sınavları-Plastik kaynağı yapan personel-Kaynaklı termoplastik birleÅŸtirmeler. EN 1555-1 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 1: Genel EN 1555-2 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 2: Borular EN 1555-3 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 3: Ekleme Parçaları EN 1555-4 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 4: Vanalar EN 1555-5 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 5: Sistemin amacına uygunluÄŸu
  • 58. EN 1555-2 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 2: Borular EN 1555-3 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 3: Ekleme Parçaları EN 1555-4 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan- Polietilenden (PE) – Bölüm 4: Vanalar EN 1555-5 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 5: Sistemin amacına uygunluÄŸu EN 1555-5 Plâstik boru sistemleri – Gaz yakıtların taşınmasında kullanılan - Polietilenden (PE) – Bölüm 5: Sistemin amacına uygunluÄŸu