�ݺ�ߣ

O concello de
Ponteceso está
situado na marxe
dereita da ría de
Corme e Laxe e na
costa de mar
aberto, entre as
puntas do
Roncudo e
Queimada.
Os principais
núcleos de
poboación son
Ponteceso e
Corme.

Na costa distínguense dous tramos moi diferentes, o interior da ría, baixa e abrigada, e os
cantís de mar aberto que caen de forma abrupta dos montes ao mar.
O río máis importante é o Anllóns que percorre o sur do concello e fai de linde nunha boa
parte do seu curso.
Acolle áreas de grande valor paisaxístico e biolóxico asociados ás costas e ao río.

PROTECCIÓNS
-LIC/ZEC “Costa da Morte” e “Río Anllóns”.
-ZEPA “Espazo Mariño da Costa da Morte”

Ínsuas do Lago
O seo do Lago é un abrigo que se forma detrás das Ínsuas do Lago, que se prolongan mar
adentro polas Galiñeiras, no que se conservan restos das instalacións dun portiño, e ten
unha furna na parede do cantil.

2-Punta Queimada (ao fondo puntas do Rubio e Nariga)

4-Praias de Niñóns e O Morro

Praia de Niñóns. se a marea está baixa podemos apreciar varios frentes de area o primeiro
diante do mar aberto, un segundo á altura do illote que separa as praias de Niñóns e do
Morro, e un terceiro que pecha a saída ao mar dos regos que desembocan nela, e retén a
auga que traen formando unha lagoa pouco fonda.

Praia de Niñóns. Formación rochosa con dous arcos e ao seu pé unha furna.

Furna nos cantís da praia do Morro

Punta e praia do Niño do Corvo

Cantís na praia do Niño do Corvo

Punta e praia do Niño do Corvo. Ao fondo Santa �Ѳ��ñ��.

Praia do Niño do Corvo e punta de Santa �Ѳ��ñ��

6-Punta de Santa �Ѳ��ñ��

Punta de Santa �Ѳ��ñ��

7-Santa �Ѳ��ñ��. A Eiroa.

Santa �Ѳ��ñ��. A Eiroa.

6-Punta de Santa �Ѳ��ñ��. A Eiroa.

10-Enseada da Barda e Monte Meán

Area Grande da Barda, un pequeno areal no fondo do abrigo que acolle as
embarcacións das xentes de Guxín. Ao pé da baixada á praia hai unha furna.

20-Enseada da Zarrateira. Laxes Bravas. A Gabriela.

Laxe das Pesqueras na Punta da Dona, unha boa altura, con caída ao
mar de máis de 100 m e desde a que hai unhas boas panorámicas

24-Punta Baixo da Rúa. Laxe da Nádega.

Furna da Fuxisaca e punta do Roncudo

Faro do Roncudo.
Funciona desde 1920.

RÍA DE CORME E LAXE
Ábrese entre as puntas do Roncudo (ao norte) e Laxe (ao sur), na saída ao mar do río
Anllóns, que desemboca ao oeste de Ponteceso.
Nesta ría pódense distinguir dúas áreas diferenciadas: o interior, formado polo esteiro do
Anllóns, protexido da forza do mar por unha barra de area de 2 km chamada a Ínsua onde
podemos atopar dunas móbiles e fixas; e o resto do espazo, máis aberto, rochoso e
recortado con algunhas zonas abrigadas nas que hai praias. As vilas máis importantes
neste concello son Corme e Ponteceso.
Entrada da ría de Corme e Laxe. Punta do Roncudo.

Un dos principais atractivos do Roncudo é a contemplación das grandes ondas que
escachan nas paredes dos cantís. As cruces recordan o perigosa que é esta costa.

30-Punta de Chans 31-Area das Cunchas. A Batuda.

32-Punta da Granxa. Os Coídos. Coído da Cetárea. O Garabandufe.

Punta entre as praias de Arnela e Osmo

36-Illa da Estrela. Punta Sapeira

Illa da Estrela e praia da Ermida

39-Punta Verdillo. Punta do Canteiro.

Punta da Facha desde a praia de Valarés

Praia de Valarés.
O peirao foi importante embarcadoiro de mineral durante a segunda Guerra Mundial, en
especial volframio. Da area desta praia obtívose mineral de titanio entre 1936 e 1960.
Aínda se poden ver os restos das piscinas nas que se separaba o rutilio -óxido de titanio- da
area da Praia.

Praia de Valarés. Ao fondo o monte das Travesas

43-Furna do Encanto. Punta do Cal Vaqueiro.

Furna do Encanto. Punta do Cal Vaqueiro. Ao fondo a punta da Facha.

44-Punta do Monte Branco.
Vista do interior da ría de Corme e Laxe desde o Alto das Travesas

Punta do Monte Branco.
A area, empurrada polo vento, sobe polas
abas formando placas eólicas.

Ao atoparse co mar o río Anllóns forma unha frecha de area onde se asenta a praia
da Barra, Dolarís ou do Medio, de algo máis de 1 km de lonxitude.

46-Praia do Medio, A Barra e O Areal
Zona interior das dunas

Punta da Barra e ría de Corme e Laxe

49-Esteiro e Xunqueira do Anllóns

Fondo da ría de Corme e Laxe. Esteiro do Anllóns e Ponteceso

RÍO ANLLÓNS. Nace nos montes do Xalo, discorre por terras de Bergantiños durante
54,4 km e desemboca na ría de Corme e Laxe formando un amplo esteiro protexido por
una barra de area. O curso do río Anllóns desde Carballo ata a desembocadura en
Ponteceso e os seus afluentes Balsa e Rosende están protexidos no LIC “Río Anllóns”.

50-Ponteceso. Ponte sobre o río Anllóns.

VALOR XEOLÓXICO
Case toda a costa de Ponteceso é de rochas graníticas, con pequenas zonas de xistos e
gneis. Ten un enorme valor xeolóxico pola presenza de pegadas da tectónica (fallas,
dobras) e pola morfoloxía, tanto na costa rochosa (cantís, furnas, illotes...) como na
areaosa areais, dunas, esteiros...)
MAPA LITOLÓXICO

Na Costa da Morte os
protagonistas son as rochas,
o mar e o vento.

Pías nos granitos da punta da Facha.

Formas creadas polo vento e a marea na praia da Barra

LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM017. Zona de cizalla de Malpica-Lamego en Ponteceso.
(LIG pendente de descrición e delimitación definitiva).
Deformación en granitos variscos asociada á zona de cizalla varisca entre Malpica e Lamego
(Portugal). Pódese apreciar na zona do monte das Travesas/Monte Branco) e arredores.
Interese xeolóxico principal: tectónico.
Monte das Travesas

LUGAR DE INTERESE XEOLÓXICO GM016. Sistema dunar de Ponteceso. (LIG pendente de
descrición e delimitación definitiva).
Desenvolvido na marxe dereita do esteiro do Anllóns. Destaca pola duna de Monte Branco,
con 150 metros de altura, unha das dunas rampantes máis altas de Europa.
Interese xeolóxico principal: xeomorfolóxico.

VALOR BIOLÓXICO
Ponteceso conta cun tramo de litoral moi diverso no que se alternan grandes areais e
marismas con tramos expostos e protexidos, zonas baixas e elevados cantís.
É unha área de enorme valor biolóxico que acolle unha importante flora e fauna con
numerosas especies pouco comúns.
A vexetación de cantís, dunas e marismas está moi especializada e pódense atopar
numerosas especies e subespecies endémicas da zona. En canto á fauna hai que
destacar a gran riqueza dos hábitats costeiros e o número de aves acuáticas, moitas
delas invernantes que se concentran nos cantís e nas zonas húmidas.

Vexetación nas dunas da Barra
Nas dunas podemos atopar: arenaria do mar, barriña, eiruga mariña, poligono da praia, aceda,
grama mariña, leiteira, correola da praia, cardo mariño, cebola das gaivotas, melga de mar,
alelí das praias, herba do cuco, espigadiña do mar, silene, tomelo bravo, rabo de lebre, cardo
leiteiro, buño das praias, queiruga mariña...

Alelí das praias (Malcolmia littorea)
Cebola das gaivotas (Pancratium maritimum)

Fento mariño (Asplenium marinum). Vive nos furados dos cantís e nas fendas das paredes da beiramar.

Rosa pimpinellifolia no Monte das Travesas

Nas áreas mariñas dominan as algas suxeitas ás rochas e algunha planta vascular adaptada á
vida mergullada como as sebas. O animais viven nos fondos ou nos abrigos das rochas.
Carrapuchos (Chondrus crispus)

Os percebes (Pollicipes
pollicipes) desenvólvense
unicamente nas rochas da
zona intermareal en lugares
de augas limpas e forte
ondada. É unha das especies
máis comúns e coñecidas da
Costa da Morte e un
importante recurso
económico.

Esteiro e Xunqueira
do Anllóns.
O Xuncal.
No esteiro do Anllóns hai
pradeiras de sebas e salicornias e
nas beiras carrizos e xuncos.
É unha importante área de
descanso para as aves mariñas,
sobre todo no inverno, entre as
que destacan as limícolas.
É frecuente ver limícolas pouco
comúns: píllara semipalmeada,
píllara dourada pequena, pilro
americano, pilro de Bonaparte,
pilro canelo, bilurico maculado,
bilurico patiamarrelo grande,
bilurico patiamarelo pequeno...

Lavancos (Anas platyrhynchos).
Son os parrulos máis comúns e abondosos das augas dóces e dos esteiros de Galiza.

Píllara papuda (Charadrius alexandrinus)
Cría nas praias da Barra

Píllara papuda
(Charadrius alexandrinus)
Cría nas praias da Barra
Pilro curlibico (Calidris alpina)

LIC/ZEC Costa da Morte: comprende o litoral desde
Cabo Fisterra (Laxe de Corveiro) ata Arteixo (punta
da Cancela), agás a maior parte da ría de Camariñas
e as zonas próximas á áreas urbanas. É o espazo de
maior distribución territorial costeira do país.

USOS/APROVEITAMENTO
-Pesca, marisqueo e acuicultura
-Turismo, lecer e deportes
-Industrias
A costa de Ponteceso é unha importante área de pesca e marisqueo e recentemente tamén de
grande interese turístico. Destaca a captura de percebes, de grande sona e calidade.

Corme, vila mariñeira de grande tradición con estreitas rúas
e casas de cores que conviven coas embarcacións.

Non é doado percorrer o litoral de Ponteceso, nin siquera aproximarse a el en moitos puntos, porque
na costa exterior non ten apenas abrigos nin puntos nos que poidamos achegarnos á beira da auga a
non ser en Niñóns, Santa �Ѳ��ñ�� e A Barda e aínda a estes sitios hai que facelo por estradiñas estreitas,
camiños asfaltados, que en moitos puntos non permiten o paso de dous coches á vez, e no interior da
ría a cousa tampouco é mellor porque os montes caen directamente ao mar a non ser nas enseadas de
Corme e Valarés, e a partir da frecha que se forma na desembocadura do Anllóns.
Con todo podemos gozar das súas particulares características achegándonos aos sitios accesibles e
facendo neles algunhas camiñadas.

Un percorrido en coche,
completo, pasando por
todos os puntos de
interese vai aos 60 km,
porque non se pode
facer un circular
continuo, en realidade
son saídas de ida e volta
á estrada principal
porque non hai
comunicación directa
entre os distintos
lugares.

PROBLEMAS/AGRESIÓNS
-Construcións na liña de costa, dragados, recheos
-Presión humana nos espazos naturais e sobre as especies
-Especies invasoras
-Contaminación
Area Pequena. Os eucaliptos chegan ata a beira do mar

Adela Leiro, Mon Daporta
Decembro 2020

�ݺ�ߣ

Ponteceso, A Costa

More Related Content

Ponteceso, A Costa