ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Popüler, Etkili ama Hatalı: KÜRESEL SİSTEMDE ENDEKS TUZAKLARININ R TABANLI GRAFİK-DATA MINING ile ANALİZİ

•Download as DOCX, PDF•
•
Fatma ÇINAR
Fatma ÇINAR

ulus-devlet üstü kuruluşların ürettiği küresel endeks (#UNDP, #WEF, #WSJ, #WFF, #MIT) gibi her endekse ilişkin raporlar endeks sıralamasında geride olan ülkelerin yanı sıra Türkiye’nin de rekabet gücü sıralamasını, risk primini ve dolayısıyla borçlanma faizini de etkiliyor. Öte yandan Ulus devletlerin boy sıralamasında yalnız üç parametre; yaşam beklentisi, okullaşma oranı ve kişi başına gelir dağılımı ile yarattığı istatistik bloklaşma ile Türkiye üzerindeki diğer endekslerin değirmenine su taşındığı söylenebilir.

1 of 2
Download to read offline
Popüler, Etkili ama Hatalı: KÜRESEL SİSTEMDE ENDEKS TUZAKLARININ R TABANLI GRAFİK-DATA MINING ile ANALİZİ Fatma ÇINAR1 C. Coşkun KÜÇÜKÖZMEN2 Kutlu MERİH3 Özet Küresel sistemde son on yıldır gözlenen eğilimlerden biri de önde gelen küresel kurum ve kuruluşların her yıl belli aralıklarla yayınladıkları muhtelif sosyo-politik ve ekonomik raporlar ve bunlara dayalı endeksler üretmesidir. Bu çalışmaların birçoğu seçkin küresel kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmekte ve yine seçkin bir çevre tarafından dikkate alınmaktadır. Ne var ki söz konusu dikkate alınma eylemi basit entelektüel anlamda bir dikkate alınma değildir. Ülkeler bu rapor ve endekslere dayanarak örtülü/zımni bir derecelendirmeye tabi tutularak az veya çok yatırım almakta veya olması gerekenden az ya da çok faiz ödemektedirler. Bu rapor ve endekslerin iyi maskelenmiş birer zımni yönlendirme aracı olduğunu söylemek bu anlamda abartılı olmayacaktır. Rapor ve endekslerin sayısı oldukça yüksek olup farklı amaçların gerçekleşmesine olanak sağlamaktadırlar. Mazlum ve yoksul ulusları içinde bulundukları açmaz sarmalına mahkûm eden ve adeta yargısız infaz eden bu raporlar maalesef S&P, FITCH ya da Moody’s gibi uluslararası derecelendirme kuruluşları tarafından ülke riski değerlendirmesinde veri olarak kullanılmaktadır. Neticede bu raporların ülkelere yönelen fon ve yatırım akımlarını etkilediği aşikârdır. Traji-komik olan husus bu rapor ve endekslerin mantık ve matematik hatalarının tartışılmadan büyük itibar görüp hatta referans olarak da kullanılıyor olmasıdır. Bilimsel bir yaklaşımla endekslerin mantık ve matematik hataları dört başlık altında sınıflanabilir; 1- Etik (Deontolojik) Hata: Böyle bir endeks tanımlamak ahlaki değil (HDI), 2- Mantık (Epistemolojik) Hata: Böyle bir endeks tanımlamak anlamsız (HDI), 3- Teknik (Matematik) Hata: Endeksin hesaplama tekniği yanlış ve tutarsız. (HDI), 4- Enformatik (İstatistik) Hata: Endeksin dayandığı veri kaynakları eksik, yetersiz ve tutarsız. Örnek olarak UNDP tarafından geliştirilen “İnsani Gelişme 1 Capital Markets Board of Turkey,fatma.cinar@spk.gov.tr 2 Assoc.Prof. Dr. Izmir University of Economics, Faculty of Business,coskun.kucukozmen@ieu.edu.tr 3 Assoc.Prof. Dr. kutlu.merih@datalabtr.com; kutmerih@gmail.com; www.datalabtr.com
Endeksi – HDI” bu dört hatayı da sergilemektedir. Diğer taraftan bu endeksler birbirlerini girdi olarak kullanarak eleştirilmesi güç bir reçete yapısı da sergileyebilmektedir. İnsani gelişmenin sadece ekonomik bir olay olmadığını savunanlar, dünya uluslarını üç adet sıradan endeksin geometrik ortalamasına göre sıraya dizmekte bir sakınca görmemektedirler. Bu yaklaşım endeks aritmetiğinde yapılabilecek en vahim hatadır. Endeksler tek boyutlu organik yapılardır ve bir hareketi gösterirler. Endekslerin ortalaması başka bir endeks oluşturmaz. Yapılan çalışmada DataLab Laboratuvarlarında geliştirilen #R yazılımının ileri grafik paketleri olan #ggpot2 ve #lattice #gganimate ve #RWorldMap ile #UNDP verilerini Grafik Datamining tekniğimizle analize tabi tutulmuştur. Bu teknik kısa sürede endeks oluşturmada uygulanan yöntemlerin eksik, yetersiz ve yanlış olduğunu ortaya koymuştur (HDRI sitesinde raporda kullanılan http://hdr.undp.org/en/ data ve bunların işlem teknikleri yer almaktadır). Kullanılan teknik ile faktöre dönüştürülen tüm veri seti zamana ve mekâna göre metriklenerek gerçek zamanlı bir veri analizi yapılmış olup bu anlamda bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Sonuç olarak ulus-devlet üstü kuruluşların ürettiği küresel endeks (#UNDP, #WEF, #WSJ, #WFF, #MIT) gibi her endekse ilişkin raporlar endeks sıralamasında geride olan ülkelerin yanı sıra Türkiye’nin de rekabet gücü sıralamasını, risk primini ve dolayısıyla borçlanma faizini de etkiliyor. Öte yandan Ulus devletlerin boy sıralamasında yalnız üç parametre; yaşam beklentisi, okullaşma oranı ve kişi başına gelir dağılımı ile yarattığı istatistik bloklaşma ile Türkiye üzerindeki diğer endekslerin değirmenine su taşındığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Grafik Veri Madenciliği, UNDP, Veri Görselleştirme, R Yazılımı (ggplot2, lattice, gganimate, rworldmap), Küresel Endeks Tuzakları

More Related Content

Popüler, Etkili ama Hatalı: KÜRESEL SİSTEMDE ENDEKS TUZAKLARININ R TABANLI GRAFİK-DATA MINING ile ANALİZİ

  • 1. Popüler, Etkili ama Hatalı: KÜRESEL SİSTEMDE ENDEKS TUZAKLARININ R TABANLI GRAFİK-DATA MINING ile ANALİZİ Fatma ÇINAR1 C. Coşkun KÜÇÜKÖZMEN2 Kutlu MERİH3 Özet Küresel sistemde son on yıldır gözlenen eğilimlerden biri de önde gelen küresel kurum ve kuruluşların her yıl belli aralıklarla yayınladıkları muhtelif sosyo-politik ve ekonomik raporlar ve bunlara dayalı endeksler üretmesidir. Bu çalışmaların birçoğu seçkin küresel kurum ve kuruluşlar tarafından gerçekleştirilmekte ve yine seçkin bir çevre tarafından dikkate alınmaktadır. Ne var ki söz konusu dikkate alınma eylemi basit entelektüel anlamda bir dikkate alınma değildir. Ülkeler bu rapor ve endekslere dayanarak örtülü/zımni bir derecelendirmeye tabi tutularak az veya çok yatırım almakta veya olması gerekenden az ya da çok faiz ödemektedirler. Bu rapor ve endekslerin iyi maskelenmiş birer zımni yönlendirme aracı olduğunu söylemek bu anlamda abartılı olmayacaktır. Rapor ve endekslerin sayısı oldukça yüksek olup farklı amaçların gerçekleşmesine olanak sağlamaktadırlar. Mazlum ve yoksul ulusları içinde bulundukları açmaz sarmalına mahkûm eden ve adeta yargısız infaz eden bu raporlar maalesef S&P, FITCH ya da Moody’s gibi uluslararası derecelendirme kuruluşları tarafından ülke riski değerlendirmesinde veri olarak kullanılmaktadır. Neticede bu raporların ülkelere yönelen fon ve yatırım akımlarını etkilediği aşikârdır. Traji-komik olan husus bu rapor ve endekslerin mantık ve matematik hatalarının tartışılmadan büyük itibar görüp hatta referans olarak da kullanılıyor olmasıdır. Bilimsel bir yaklaşımla endekslerin mantık ve matematik hataları dört başlık altında sınıflanabilir; 1- Etik (Deontolojik) Hata: Böyle bir endeks tanımlamak ahlaki değil (HDI), 2- Mantık (Epistemolojik) Hata: Böyle bir endeks tanımlamak anlamsız (HDI), 3- Teknik (Matematik) Hata: Endeksin hesaplama tekniği yanlış ve tutarsız. (HDI), 4- Enformatik (İstatistik) Hata: Endeksin dayandığı veri kaynakları eksik, yetersiz ve tutarsız. Örnek olarak UNDP tarafından geliştirilen “İnsani Gelişme 1 Capital Markets Board of Turkey,fatma.cinar@spk.gov.tr 2 Assoc.Prof. Dr. Izmir University of Economics, Faculty of Business,coskun.kucukozmen@ieu.edu.tr 3 Assoc.Prof. Dr. kutlu.merih@datalabtr.com; kutmerih@gmail.com; www.datalabtr.com
  • 2. Endeksi – HDI” bu dört hatayı da sergilemektedir. Diğer taraftan bu endeksler birbirlerini girdi olarak kullanarak eleştirilmesi güç bir reçete yapısı da sergileyebilmektedir. İnsani gelişmenin sadece ekonomik bir olay olmadığını savunanlar, dünya uluslarını üç adet sıradan endeksin geometrik ortalamasına göre sıraya dizmekte bir sakınca görmemektedirler. Bu yaklaşım endeks aritmetiğinde yapılabilecek en vahim hatadır. Endeksler tek boyutlu organik yapılardır ve bir hareketi gösterirler. Endekslerin ortalaması başka bir endeks oluşturmaz. Yapılan çalışmada DataLab Laboratuvarlarında geliştirilen #R yazılımının ileri grafik paketleri olan #ggpot2 ve #lattice #gganimate ve #RWorldMap ile #UNDP verilerini Grafik Datamining tekniğimizle analize tabi tutulmuştur. Bu teknik kısa sürede endeks oluşturmada uygulanan yöntemlerin eksik, yetersiz ve yanlış olduğunu ortaya koymuştur (HDRI sitesinde raporda kullanılan http://hdr.undp.org/en/ data ve bunların işlem teknikleri yer almaktadır). Kullanılan teknik ile faktöre dönüştürülen tüm veri seti zamana ve mekâna göre metriklenerek gerçek zamanlı bir veri analizi yapılmış olup bu anlamda bir ilk olma özelliği taşımaktadır. Sonuç olarak ulus-devlet üstü kuruluşların ürettiği küresel endeks (#UNDP, #WEF, #WSJ, #WFF, #MIT) gibi her endekse ilişkin raporlar endeks sıralamasında geride olan ülkelerin yanı sıra Türkiye’nin de rekabet gücü sıralamasını, risk primini ve dolayısıyla borçlanma faizini de etkiliyor. Öte yandan Ulus devletlerin boy sıralamasında yalnız üç parametre; yaşam beklentisi, okullaşma oranı ve kişi başına gelir dağılımı ile yarattığı istatistik bloklaşma ile Türkiye üzerindeki diğer endekslerin değirmenine su taşındığı söylenebilir. Anahtar Kelimeler: Grafik Veri Madenciliği, UNDP, Veri Görselleştirme, R Yazılımı (ggplot2, lattice, gganimate, rworldmap), Küresel Endeks Tuzakları