際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Het belang van autonomie-ondersteuning
息 2017, Coert Visser
voor leerlingen 竪n docenten
AUTONOME MOTIVATIE
GROEIMINDSET
EFFECTIEVE
INSPANNING
BETEKENISVOLLE
PROGRESSIE
Progressiegericht werken
息 2017, Coert Visser
Gerard, een Havo-docent, keek de klas in van zijn collega
Wim en zag tot zijn verbazing dat deze klas, die als zeer
lastig bekend stond binnen de school, rustig en
ontspannen aan het werk was.
Hij sprak Wim tijdens de pauze met een verbaasde
glimlach aan: Hoe heb jij dat voor elkaar gekregen,
man? Bij mij is het met deze klas een en al gedonder! Ik
zie geen andere mogelijkheid dan om ze keihard aan te
gaan pakken. De zweep erover!
Wim glimlachte en zei toen dat hij de principes van autonomie-ondersteuning toepaste in zijn
klas en dat dat heel goed werkte. Hij legde uit dat het onder andere neerkwam op
keuzevrijheid bieden, leerlingen heel serieus nemen en dat de aanpak niet-autoritair was.
Toen hij dat hoorde zei Gerard: Dat vind ik nogal na誰ef klinken van je. Als je dat doet lopen ze
zo over je heen!
Lastige klas rustig aan het werk
 Traditionele kijk op motivatie ge誰nspireerd op het behaviorisme
 E辿n van de belangrijke behavioristen was Skinner (zie foto), werkte
vooral met duiven en ratten
 Invloed behavioristen: werken met beloning en straf om mensen te
motiveren
 Problemen met behaviorisme:
 Mensen zijn geen duiven/ratten. Cognitieve psychologie heeft laten zien dat
cognities een enorm belangrijke rol bij motivatie spelen
 Onderzoek heeft laten zien dat belonen/straffen kwalitatief goede motivatie
kan ondermijnen (zie o.a. Deci, 1971; 1975), onder andere intrinsieke
motivatie
Motivatie: energie voor actie
息 2017, Coert Visser
Zelfdeterminatietheorie
 Ed Deci (r) en Richard Ryan (l), grondleggers van de
zelfdeterminatietheorie
 Een goed onderbouwde theorie over motivatie waaraan gewerkt
wordt door een groot netwerk van internationale onderzoekers
 Zes themas: 1) intrinsieke motivatie, 2) internalisatie van extrinsieke
motivatie, 3) psychologische basisbehoeften, 4) kenmerken van
doelen, 5) belang van relaties, 6) gecontroleerde vs. autonome
motivatie
 Er is veel onderzoek gedaan in de onderwijscontext
 Kern: het gaat niet zozeer om hoeveel motivatie je voor iets hebt
maar om de kwaliteit van je motivatie
息 2017, Coert Visser
Presentatie Coert Visser autonomie ondersteuning 2017
Twee soorten motivatie
 Belangrijk onderscheid: autonome motivatie versus
gecontroleerde motivatie
 Gecontroleerde motivatie = je vertoont het gedrag door
druk of verleiding (alles wat te maken heeft met belonen en
straffen). Gaat gepaard met druk en minder goed
functioneren, minder energie, minder volharding
 Autonome motivatie = je staat er volledig achter om het
gedrag te vertonen. Voordeel: meer welbevinden, beter
functioneren, meer energie, meer volharding
 Kortom: mensen functioneren op allerlei manieren beter
wanneer ze autonoom gemotiveerd zijn
息 2017, Coert Visser
Intrinsieke
motivatie:
omdat je het
interessant
vindt
Ge誰nternaliseerde
motivatie: omdat
je het belangrijk
vindt
Vanwege
verleiding
Autonomie-ondersteuning:
 Perspectief van de ander
erkennen
 Keuzes bieden, initiatief
en exploratie stimuleren
 Een motivering voor
verwachtingen geven
 Autoritaire taal
vermijden
 Anderen betrekken bij
het stellen van doelen
Controlerend
aansturen/opvoeden:
 Autoritaire taal en toon
 Dreigen
 Schuldgevoel opwekken
 Straffen
 Belonen om iets gedaan
te krijgen
 Vleien
 Angst
 Spanning
 Korste weg naar het
doel nemen (inclusief
valsspelen)
 Weinig betrokkenheid
bij het werk
 Ontevreden, ongelukkig
 Beter presteren
 Creativiteit, flexibiliteit
 Betere samenwerking/
relaties / aanpassing
 Positievere emoties/
psycholische
gezondheid
 Plezier, energie, langer
volhouden
 Dieper leren
Autonome motivatie:
Je kiest zelf voor het gedrag en staat
er helemaal achter
Gecontroleerde motivatie:
Je vertoont het gedrag niet uit
eigen keuze en staat er niet volledig
achter
Vanwege
druk, dwang
息 Bron: Coert Visser, De Psychologie van Progressie (2017)
Extrinsieke motivatie
Ge誰nternaliseerde motivatie
Intrinsieke
motivatie
Gecontroleerde motivatie
Moeten
Autonome motivatie
Willen
Externe druk
Iets doen vanwege
externe druk
(beloningen,
straffen)
Interne druk
Iets doen vanwege
interne moetens en
verwachtingen
Nut gedreven
Iets doen vanwege
ervaren zinvolheid,
relevantie
Waarde-
gedreven
Iets doen omdat
het past bij de
eigen waarden
Interesse-
gedreven
Iets doen
omdat het leuk/
interessant is
Onzekerheid,
faalangst,
weerstand,
apathie
Amotivatie
Niet kunnen,
niet willen,
geen interesse
of belang zien
Mate waarin psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie, verbondenheid) worden vervuld
Spanning, angst,
weinig betrokkenheid
en volharding,
ontevredenheid
Schuldgevoel,
schaamte, gebrekkig
gevoel van
eigenwaarde
Gevoel van vrijwilligheid, plezier, energie,
volharding, dieper leren,
goede kwaliteit van werk, voldoening
Inactiviteit
Passiviteit,
vermijding,
opstandig
gedrag
ContextTypemotivatieRedenvoorgedragEffecten
息 Bron: Coert Visser, Leren & presteren (2017)
Het motivatiecontinu端m
息 2017, Coert Visser
Gaat autonomie samen wel
met structuur?
 Mensen denken nogal eens dat autonomie en
structuur haaks op elkaar staan
 Hoe kun je vrij zijn binnen regels en
structuren?
息 2017, Coert Visser
 Maar .. onderzoek laat zien:
 Die docenten die als het meest autonomie-ondersteunend worden
gezien door leerlingen bieden tevens het meest structuur
 Maar structuur bieden betekent niet: autoritair zijn!
息 2017, Coert Visser
 Duidelijke structuur
 Aansluiten bij
perspectief
 Bieden van keuzes
 Motiveren van
verwachtingen
 Stimuleren eigen
initiatief
 Etc.
 Autonome motivatie
 Betrokkenheid
 Welbevinden
 Meer energie/volharding
 Beter leren en
presteren
Management
HR
 Ze/we geloven er echt in
 Ze/we vinden het echt
belangrijk
 Wat ik mijn leerlingen gun, wordt
mij ook gegund
Leerlingen
Autonomie-ondersteuning
Docenten
Autonomie-
ondersteuning
息 2017, Coert Visser
De kracht van congruentie
 Autonome motivatie
 Betrokkenheid
 Welbevinden
 Meer energie/volharding
 Beter leren en
presteren
Wat kunnen we doen?
 Korte introductieworkshops in
scholen
 Training van docenten
 Training van leidinggevenden
 Intervisiesessies
 Projectmatige introductie van
autonomie-ondersteuning
Maarten van Steenkiste, professor Ontwikkelings-
en Motivatiepsychologie, Gent, Belgi谷
息 2017, Coert Visser

More Related Content

Presentatie Coert Visser autonomie ondersteuning 2017

  • 1. Het belang van autonomie-ondersteuning 息 2017, Coert Visser voor leerlingen 竪n docenten
  • 3. Gerard, een Havo-docent, keek de klas in van zijn collega Wim en zag tot zijn verbazing dat deze klas, die als zeer lastig bekend stond binnen de school, rustig en ontspannen aan het werk was. Hij sprak Wim tijdens de pauze met een verbaasde glimlach aan: Hoe heb jij dat voor elkaar gekregen, man? Bij mij is het met deze klas een en al gedonder! Ik zie geen andere mogelijkheid dan om ze keihard aan te gaan pakken. De zweep erover! Wim glimlachte en zei toen dat hij de principes van autonomie-ondersteuning toepaste in zijn klas en dat dat heel goed werkte. Hij legde uit dat het onder andere neerkwam op keuzevrijheid bieden, leerlingen heel serieus nemen en dat de aanpak niet-autoritair was. Toen hij dat hoorde zei Gerard: Dat vind ik nogal na誰ef klinken van je. Als je dat doet lopen ze zo over je heen! Lastige klas rustig aan het werk
  • 4. Traditionele kijk op motivatie ge誰nspireerd op het behaviorisme E辿n van de belangrijke behavioristen was Skinner (zie foto), werkte vooral met duiven en ratten Invloed behavioristen: werken met beloning en straf om mensen te motiveren Problemen met behaviorisme: Mensen zijn geen duiven/ratten. Cognitieve psychologie heeft laten zien dat cognities een enorm belangrijke rol bij motivatie spelen Onderzoek heeft laten zien dat belonen/straffen kwalitatief goede motivatie kan ondermijnen (zie o.a. Deci, 1971; 1975), onder andere intrinsieke motivatie Motivatie: energie voor actie 息 2017, Coert Visser
  • 5. Zelfdeterminatietheorie Ed Deci (r) en Richard Ryan (l), grondleggers van de zelfdeterminatietheorie Een goed onderbouwde theorie over motivatie waaraan gewerkt wordt door een groot netwerk van internationale onderzoekers Zes themas: 1) intrinsieke motivatie, 2) internalisatie van extrinsieke motivatie, 3) psychologische basisbehoeften, 4) kenmerken van doelen, 5) belang van relaties, 6) gecontroleerde vs. autonome motivatie Er is veel onderzoek gedaan in de onderwijscontext Kern: het gaat niet zozeer om hoeveel motivatie je voor iets hebt maar om de kwaliteit van je motivatie 息 2017, Coert Visser
  • 7. Twee soorten motivatie Belangrijk onderscheid: autonome motivatie versus gecontroleerde motivatie Gecontroleerde motivatie = je vertoont het gedrag door druk of verleiding (alles wat te maken heeft met belonen en straffen). Gaat gepaard met druk en minder goed functioneren, minder energie, minder volharding Autonome motivatie = je staat er volledig achter om het gedrag te vertonen. Voordeel: meer welbevinden, beter functioneren, meer energie, meer volharding Kortom: mensen functioneren op allerlei manieren beter wanneer ze autonoom gemotiveerd zijn 息 2017, Coert Visser
  • 8. Intrinsieke motivatie: omdat je het interessant vindt Ge誰nternaliseerde motivatie: omdat je het belangrijk vindt Vanwege verleiding Autonomie-ondersteuning: Perspectief van de ander erkennen Keuzes bieden, initiatief en exploratie stimuleren Een motivering voor verwachtingen geven Autoritaire taal vermijden Anderen betrekken bij het stellen van doelen Controlerend aansturen/opvoeden: Autoritaire taal en toon Dreigen Schuldgevoel opwekken Straffen Belonen om iets gedaan te krijgen Vleien Angst Spanning Korste weg naar het doel nemen (inclusief valsspelen) Weinig betrokkenheid bij het werk Ontevreden, ongelukkig Beter presteren Creativiteit, flexibiliteit Betere samenwerking/ relaties / aanpassing Positievere emoties/ psycholische gezondheid Plezier, energie, langer volhouden Dieper leren Autonome motivatie: Je kiest zelf voor het gedrag en staat er helemaal achter Gecontroleerde motivatie: Je vertoont het gedrag niet uit eigen keuze en staat er niet volledig achter Vanwege druk, dwang 息 Bron: Coert Visser, De Psychologie van Progressie (2017)
  • 9. Extrinsieke motivatie Ge誰nternaliseerde motivatie Intrinsieke motivatie Gecontroleerde motivatie Moeten Autonome motivatie Willen Externe druk Iets doen vanwege externe druk (beloningen, straffen) Interne druk Iets doen vanwege interne moetens en verwachtingen Nut gedreven Iets doen vanwege ervaren zinvolheid, relevantie Waarde- gedreven Iets doen omdat het past bij de eigen waarden Interesse- gedreven Iets doen omdat het leuk/ interessant is Onzekerheid, faalangst, weerstand, apathie Amotivatie Niet kunnen, niet willen, geen interesse of belang zien Mate waarin psychologische basisbehoeften (aan autonomie, competentie, verbondenheid) worden vervuld Spanning, angst, weinig betrokkenheid en volharding, ontevredenheid Schuldgevoel, schaamte, gebrekkig gevoel van eigenwaarde Gevoel van vrijwilligheid, plezier, energie, volharding, dieper leren, goede kwaliteit van werk, voldoening Inactiviteit Passiviteit, vermijding, opstandig gedrag ContextTypemotivatieRedenvoorgedragEffecten 息 Bron: Coert Visser, Leren & presteren (2017) Het motivatiecontinu端m
  • 10. 息 2017, Coert Visser
  • 11. Gaat autonomie samen wel met structuur? Mensen denken nogal eens dat autonomie en structuur haaks op elkaar staan Hoe kun je vrij zijn binnen regels en structuren? 息 2017, Coert Visser Maar .. onderzoek laat zien: Die docenten die als het meest autonomie-ondersteunend worden gezien door leerlingen bieden tevens het meest structuur Maar structuur bieden betekent niet: autoritair zijn!
  • 12. 息 2017, Coert Visser
  • 13. Duidelijke structuur Aansluiten bij perspectief Bieden van keuzes Motiveren van verwachtingen Stimuleren eigen initiatief Etc. Autonome motivatie Betrokkenheid Welbevinden Meer energie/volharding Beter leren en presteren Management HR Ze/we geloven er echt in Ze/we vinden het echt belangrijk Wat ik mijn leerlingen gun, wordt mij ook gegund Leerlingen Autonomie-ondersteuning Docenten Autonomie- ondersteuning 息 2017, Coert Visser De kracht van congruentie Autonome motivatie Betrokkenheid Welbevinden Meer energie/volharding Beter leren en presteren
  • 14. Wat kunnen we doen? Korte introductieworkshops in scholen Training van docenten Training van leidinggevenden Intervisiesessies Projectmatige introductie van autonomie-ondersteuning Maarten van Steenkiste, professor Ontwikkelings- en Motivatiepsychologie, Gent, Belgi谷 息 2017, Coert Visser