ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
POWERS SUSTAINABILITY
Energielunch VEMW
- Warmtevisie 2015 -
Ane Marten de Vries (anemarten.vries@ieexperts.nl)
Egbert Klop (egbert.klop@ieexperts.nl)
Wie en wat zijn wij?
• Industrial Energy Experts b.v.
• 100% dochter van DWA
• Gevestigd te Ede
• Actief in de industrie
- Energieopwekking
- Energie-efficiency
- Duurzame energie
Inhoud
• Pretentieuze titel …. Warmtevisie
• Niet top-down maar down to earth-benadering vandaag
• Vandaag vier thema’s + één toegift
- Restwarmte
- Duurzame koeling
- Varende warmte
- Stoom
- Vragen & discussie
Thema I: restwarmte
• Projecten:
- Ahold Coffee Company
- Wavin en zwembad Hardenberg
- Van Tuijl Kesteren
- Xerox te Venray
• Restwarmte is weerbarstig,
geen ‘appeltje-eitje’
Ahold Coffee Company (I)
• Koffiebranden is batchproces, twee straten,
200 kg per straat, circa zes minuten per cyclus
• Gemiddeld: 250 kW warmte in rookgassen.
• Restwarmte terugwinnen is extra interessant
als UV-reiniging van de rookgassen wordt
toegepast, waarvoor de rookgassen al
afgekoeld moeten worden tot < 100°C
• 200 kW perslucht + molen koeling, redelijk
continu
Ahold Coffee Company (II)
• Afnemer is distributiecentrum met
70% van het jaar een warmtevraag
die veel hoger ligt dan het aanbod
bij Ahold Coffee Company
• Ook buurman Wine Excel kan
laagwaardige warmte (van
perslucht/wals/molenkoeling)
gebruiken
Wavin - Hardenberg
• Wavin: wko-systeem ten behoeve van koeling
• Winterperiode: koude laden
• Nieuwbouw zwembad Hardenberg: gebruik restwarmte
(circa 18°C) ten behoeve van warmtepomp ruimteverwarming
(200 kWth, 45°C)
• Voorstudie, voorontwerp, leveringsovereenkomst,
begeleiding uitvoering
• Principe: gelijkwaardige opbrengstdeling!
Jaarlijks vastgesteld.
Van Tuijl – Kesteren
• Bio-wkk (overschot aan warmte)
• Levering: heet water 60oC
• Hoeveelheid: 1.000.000 m3 AE
• Lokaal warmtenetwerk met afnemers
(Babypark, Vlastuin)
• Succesfactoren:
- Lokale samenwerking
- Gezamenlijk belang (win-win situatie)
• Gerealiseerd in 2007
Xerox - Venray
• Specialist in documentsystemen
• Benutting restwarmte (voorverwarmen proceslucht)
• Voorheen: elektrisch!
• Wtw door middel van twincoil
• Technisch &
economisch haalbaar
• Besparing:
- 1 miljoen kWh
- 560 ton CO2
• Is gerealiseerd
Bij restwarmteprojecten zie je vaak dat een verandering in
het proces nieuwe kansen geeft of de aanleiding daartoe
is
• Xerox: er zat een gaswasser in het afgassenkanaal. Die was niet
meer nodig omdat er geen schadelijke stoffen meer in de
rookgassen zaten. Daarom was er nu een hogere temperatuur
beschikbaar dan voorheen.
• Ahold Coffee Company: rookgassen reinigen (reductie geuremissie)
met UV (op lage temperatuur) is de aanleiding geweest van het
restwarmteonderzoek.
Thema II: duurzame koeling
• Projecten
- SKF - Testcentrum Nieuwegein
- KUMA - Waardenburg
SKF - Nieuwegein
• Testcentrum lagers
• Duurzame koeling met oppervlaktewater
• Energiebesparing > 75%
• Vermogens
- Oppervlaktekoeling 700 kW
- Koelmachine 300 kW
• Aandachtspunten
- Kwaliteit oppervlaktewater
- Materiaalkeuze
- Temperatuurtraject
KUMA – Waardenburg (I)
• Spuitgietbedrijf
• Duurzame koeling met
bodemopslag
• Besparing
- 68% energie (koeling)
- 297 ton CO2
- Circa € 35.000,- per jaar
• Benutting restwarmte
- Magazijn
- Kantoren
KUMA – Waardenburg (II)
Thema III: varende warmte
• Vervoer over water … de beste weg
Varende warmte – het concept
• Restwarmte: net als de NS: die brengt je van een plek
waar je niet bent naar een plek waar je niet moet zijn op
het moment dat het niet past
• Restwarmte: mismatch
- Vraag & aanbod (tijd)
- Locatie (afstand)
• Opslag van warmte in phase change materials
• Vervoer per schip (tankschip, duwbak)
Varende warmte
• Ontwikkeling: samenwerking tussen:
- DWA, ECN, Bronswerk Heat Transfer, INB
- HVC, Deen Shipping, Havenbedrijf Amsterdam
• Status
- Marktverkenning positief
- Testen PCM en ontwerp tank/warmtewisselaar
- Uitwerken business case
- Selectie pilotproject
• Bredere toepassing: stationair ten behoeve van
processen
Thema IV: stoom
• Onderwerpen
- Groene stroom en stoom
- Stoomrecompressie
- EU-project STEAM UP
Groene stoom
• Kunststofverwerkend bedrijf, internationaal
• Hoogwaardige producten
• Expandeerbare kunststoffen: EPP en EPS
• Bij productie ook stoom nodig
• Vraag:
- kostenverlaging
- vergroening energieverbruik
Oplossing: groene stroom & stoom
• Derde partij investeert in biomassaketel
• SDE+-subsidie
• Basislast: levering stoom
• ‘Bijproduct’
- Groene elektriciteit door
middel van stoomturbines
- Stadswarmte
Stoomrecompressie
• Bekende technologie
• Nieuwe toepassingen
• Power to Products (P2P) project – ISPT
• Demand side management
• Deelnemers:
- DOW
- Avebe
- Akzo Nobel
- Smurfit Kappa
- FrieslandCampina
Principe
• Mechanische damprecompressie
(MDR) of mechanical vapour
recompression (MVR)
• Stoomrecompressie is een variant op
MDR
• Open systeem
• ‘Truc’ = voorkomen van condensatie
• Lagedrukdamp mechanisch
comprimeren tot ‘bruikbare’ hogere
druk en temperatuur
• Enkeltraps of meertraps
• Mogelijkheid tot waterinjectie
23
Toepassingen
• MDR
- Indamp-/droogprocessen:
melkpoeder, weipoeder,
zout, slib
- Kookprocessen: brouwerij
(wort koken)
- Distillatieprocessen
• Stoomrecompressie
- Overschot LD-stoom
opwaarderen
- Flashstoom opwaarderen
24
Thermo-dynamisch
• Isentropische compressie
– 1-2: mechanische
energietoevoer
– Verzadigd  oververhit
• Levering warmte
– 2-3: terugkoeling naar
verzadigde damp
– 3-4-5-1: expansie naar
lagere druk
25(bron: GEA Wiegand)
Concurrerende technologieën
• Insteek: stoomproductie
• Warmtepomp technologieën
– Gesloten systemen
• Sorptiewarmtepomp
• Compressiewarmtepomp
– Open systemen
• Thermische damp recompressie
• Mechanische damprecompressie
• Benutten van goedkope elektriciteit
– Elektrische stoomboiler
– Elektrisch drogen
26
Rekenvoorbeelden (1)
27
Rekenvoorbeelden (2)
28
Voorwaarden voor positieve
business case stoomrecompressie
• Voldoende schaalgrootte,
richtlijn > 1 t/h
• Vraag en aanbod synchroon
• Acceptabele drukverhouding,
richtlijn maximaal 1:5
• Hoge bedrijfstijd, bij voorkeur
volcontinu
• Lage elektraprijzen,
richtlijn < € 50,-/MWh
• Laagwaardige warmte
(LD-stoom) = lage waarde
29
Bron: DNV GL en ECN
Potentiële toepassingen & kansen
• Toepassingen
– Chemie
• Benutten LPS  MPS
• Latente
restwarmtebronnen
benutten
– Petrochemie: idem
– Food
• Drogen/indampen
• Benutten flashstoom
• Benutten LPS  MPS
– Papier en karton
• Benutten LPS  MPS
• Benutten flashstoom
• Kansen
– Keuzemogelijkheid
stoomopwekking
• Elektrisch
• Thermisch
– Stuurbare elektriciteitsvraag
– Groei DE (wind, zon) 
• Dalende elektraprijzen
• Bodem in de markt
– Netbalancering
30
POWERS SUSTAINABILITY
• STEam And Management Under Pressure
• Europees project. Looptijd drie jaar, tien deelnemers, acht
EU-landen
• Doel: energiebesparing realiseren bij stoominstallaties
• Plaats voor tien bedrijven die een stoomaudit willen laten
uitvoeren (drie tot vijf dagen; 50% subsidie)
• Vanaf februari 2016
• Geef NAW-gegevens door aan
michiel.steerneman@ieexperts.nl als er interesse is of vul
het formulier in. Te zijner tijd meer info.
STEAM-UP
Presentatie energielunch VEMW Warmtevisie 2015

More Related Content

Presentatie energielunch VEMW Warmtevisie 2015

  • 2. Energielunch VEMW - Warmtevisie 2015 - Ane Marten de Vries (anemarten.vries@ieexperts.nl) Egbert Klop (egbert.klop@ieexperts.nl)
  • 3. Wie en wat zijn wij? • Industrial Energy Experts b.v. • 100% dochter van DWA • Gevestigd te Ede • Actief in de industrie - Energieopwekking - Energie-efficiency - Duurzame energie
  • 4. Inhoud • Pretentieuze titel …. Warmtevisie • Niet top-down maar down to earth-benadering vandaag • Vandaag vier thema’s + één toegift - Restwarmte - Duurzame koeling - Varende warmte - Stoom - Vragen & discussie
  • 5. Thema I: restwarmte • Projecten: - Ahold Coffee Company - Wavin en zwembad Hardenberg - Van Tuijl Kesteren - Xerox te Venray • Restwarmte is weerbarstig, geen ‘appeltje-eitje’
  • 6. Ahold Coffee Company (I) • Koffiebranden is batchproces, twee straten, 200 kg per straat, circa zes minuten per cyclus • Gemiddeld: 250 kW warmte in rookgassen. • Restwarmte terugwinnen is extra interessant als UV-reiniging van de rookgassen wordt toegepast, waarvoor de rookgassen al afgekoeld moeten worden tot < 100°C • 200 kW perslucht + molen koeling, redelijk continu
  • 7. Ahold Coffee Company (II) • Afnemer is distributiecentrum met 70% van het jaar een warmtevraag die veel hoger ligt dan het aanbod bij Ahold Coffee Company • Ook buurman Wine Excel kan laagwaardige warmte (van perslucht/wals/molenkoeling) gebruiken
  • 8. Wavin - Hardenberg • Wavin: wko-systeem ten behoeve van koeling • Winterperiode: koude laden • Nieuwbouw zwembad Hardenberg: gebruik restwarmte (circa 18°C) ten behoeve van warmtepomp ruimteverwarming (200 kWth, 45°C) • Voorstudie, voorontwerp, leveringsovereenkomst, begeleiding uitvoering • Principe: gelijkwaardige opbrengstdeling! Jaarlijks vastgesteld.
  • 9. Van Tuijl – Kesteren • Bio-wkk (overschot aan warmte) • Levering: heet water 60oC • Hoeveelheid: 1.000.000 m3 AE • Lokaal warmtenetwerk met afnemers (Babypark, Vlastuin) • Succesfactoren: - Lokale samenwerking - Gezamenlijk belang (win-win situatie) • Gerealiseerd in 2007
  • 10. Xerox - Venray • Specialist in documentsystemen • Benutting restwarmte (voorverwarmen proceslucht) • Voorheen: elektrisch! • Wtw door middel van twincoil • Technisch & economisch haalbaar • Besparing: - 1 miljoen kWh - 560 ton CO2 • Is gerealiseerd
  • 11. Bij restwarmteprojecten zie je vaak dat een verandering in het proces nieuwe kansen geeft of de aanleiding daartoe is • Xerox: er zat een gaswasser in het afgassenkanaal. Die was niet meer nodig omdat er geen schadelijke stoffen meer in de rookgassen zaten. Daarom was er nu een hogere temperatuur beschikbaar dan voorheen. • Ahold Coffee Company: rookgassen reinigen (reductie geuremissie) met UV (op lage temperatuur) is de aanleiding geweest van het restwarmteonderzoek.
  • 12. Thema II: duurzame koeling • Projecten - SKF - Testcentrum Nieuwegein - KUMA - Waardenburg
  • 13. SKF - Nieuwegein • Testcentrum lagers • Duurzame koeling met oppervlaktewater • Energiebesparing > 75% • Vermogens - Oppervlaktekoeling 700 kW - Koelmachine 300 kW • Aandachtspunten - Kwaliteit oppervlaktewater - Materiaalkeuze - Temperatuurtraject
  • 14. KUMA – Waardenburg (I) • Spuitgietbedrijf • Duurzame koeling met bodemopslag • Besparing - 68% energie (koeling) - 297 ton CO2 - Circa € 35.000,- per jaar • Benutting restwarmte - Magazijn - Kantoren
  • 16. Thema III: varende warmte • Vervoer over water … de beste weg
  • 17. Varende warmte – het concept • Restwarmte: net als de NS: die brengt je van een plek waar je niet bent naar een plek waar je niet moet zijn op het moment dat het niet past • Restwarmte: mismatch - Vraag & aanbod (tijd) - Locatie (afstand) • Opslag van warmte in phase change materials • Vervoer per schip (tankschip, duwbak)
  • 18. Varende warmte • Ontwikkeling: samenwerking tussen: - DWA, ECN, Bronswerk Heat Transfer, INB - HVC, Deen Shipping, Havenbedrijf Amsterdam • Status - Marktverkenning positief - Testen PCM en ontwerp tank/warmtewisselaar - Uitwerken business case - Selectie pilotproject • Bredere toepassing: stationair ten behoeve van processen
  • 19. Thema IV: stoom • Onderwerpen - Groene stroom en stoom - Stoomrecompressie - EU-project STEAM UP
  • 20. Groene stoom • Kunststofverwerkend bedrijf, internationaal • Hoogwaardige producten • Expandeerbare kunststoffen: EPP en EPS • Bij productie ook stoom nodig • Vraag: - kostenverlaging - vergroening energieverbruik
  • 21. Oplossing: groene stroom & stoom • Derde partij investeert in biomassaketel • SDE+-subsidie • Basislast: levering stoom • ‘Bijproduct’ - Groene elektriciteit door middel van stoomturbines - Stadswarmte
  • 22. Stoomrecompressie • Bekende technologie • Nieuwe toepassingen • Power to Products (P2P) project – ISPT • Demand side management • Deelnemers: - DOW - Avebe - Akzo Nobel - Smurfit Kappa - FrieslandCampina
  • 23. Principe • Mechanische damprecompressie (MDR) of mechanical vapour recompression (MVR) • Stoomrecompressie is een variant op MDR • Open systeem • ‘Truc’ = voorkomen van condensatie • Lagedrukdamp mechanisch comprimeren tot ‘bruikbare’ hogere druk en temperatuur • Enkeltraps of meertraps • Mogelijkheid tot waterinjectie 23
  • 24. Toepassingen • MDR - Indamp-/droogprocessen: melkpoeder, weipoeder, zout, slib - Kookprocessen: brouwerij (wort koken) - Distillatieprocessen • Stoomrecompressie - Overschot LD-stoom opwaarderen - Flashstoom opwaarderen 24
  • 25. Thermo-dynamisch • Isentropische compressie – 1-2: mechanische energietoevoer – Verzadigd  oververhit • Levering warmte – 2-3: terugkoeling naar verzadigde damp – 3-4-5-1: expansie naar lagere druk 25(bron: GEA Wiegand)
  • 26. Concurrerende technologieën • Insteek: stoomproductie • Warmtepomp technologieën – Gesloten systemen • Sorptiewarmtepomp • Compressiewarmtepomp – Open systemen • Thermische damp recompressie • Mechanische damprecompressie • Benutten van goedkope elektriciteit – Elektrische stoomboiler – Elektrisch drogen 26
  • 29. Voorwaarden voor positieve business case stoomrecompressie • Voldoende schaalgrootte, richtlijn > 1 t/h • Vraag en aanbod synchroon • Acceptabele drukverhouding, richtlijn maximaal 1:5 • Hoge bedrijfstijd, bij voorkeur volcontinu • Lage elektraprijzen, richtlijn < € 50,-/MWh • Laagwaardige warmte (LD-stoom) = lage waarde 29 Bron: DNV GL en ECN
  • 30. Potentiële toepassingen & kansen • Toepassingen – Chemie • Benutten LPS  MPS • Latente restwarmtebronnen benutten – Petrochemie: idem – Food • Drogen/indampen • Benutten flashstoom • Benutten LPS  MPS – Papier en karton • Benutten LPS  MPS • Benutten flashstoom • Kansen – Keuzemogelijkheid stoomopwekking • Elektrisch • Thermisch – Stuurbare elektriciteitsvraag – Groei DE (wind, zon)  • Dalende elektraprijzen • Bodem in de markt – Netbalancering 30
  • 31. POWERS SUSTAINABILITY • STEam And Management Under Pressure • Europees project. Looptijd drie jaar, tien deelnemers, acht EU-landen • Doel: energiebesparing realiseren bij stoominstallaties • Plaats voor tien bedrijven die een stoomaudit willen laten uitvoeren (drie tot vijf dagen; 50% subsidie) • Vanaf februari 2016 • Geef NAW-gegevens door aan michiel.steerneman@ieexperts.nl als er interesse is of vul het formulier in. Te zijner tijd meer info. STEAM-UP