Presentatie Henk Jagersma highlights beleggingsvisie Outlook 2015 - 2016 tijdens Themabijeenkomst vastgoed & hypotheken Syntrus Achmea 2 okt 2014
- 1. 1 PPT format Syntrus Achmea RE&F Versie 2014 Themadag vastgoed
- 2. Agenda 2 De wereld van pensioenen: nFTK en de impact op beleggingen De wereld van vastgoed: vastgoedmarkt trekt aan De focus op de woningmarkt De focus op alle sectoren 2 oktober 2014
- 3. nFTK nog niet definitief 3 Onderscheid tussen beurs en niet-beursgenoteerd vastgoed 15% vereist eigen vermogen (VEV) op niet-beursgenoteerd vastgoed Lage leverage lijkt te belonen Beursgenoteerd vastgoed geclassificeerd als aandelen (VEV 30%) Nog onduidelijk hoe hypotheken geclassificeerd worden Syntrus Achmea zal de implicaties intensief monitoren 2 oktober 2014 Juni 2010 Juni 2011 Mei 2012 Juli 2013 Jan 2015 Pensioenakkoord Uitwerkingsmemorandum Hoofdlijnennota Consultatiewet Wet!
- 4. Alle signalen op groen voor beleggingen in vastgoed 4 Nederlandse economie herstelt zich stap voor stap Maar wereldwijd blijft economie gevoelig voor internationale crises Aandelen erg volatiel Historisch lage rente op obligaties Rendementen voor vastgoed verbeteren sterk 2 oktober 2014
- 5. The return of the wall of money? 5 Snelle opkomst buitenlandse investeerders Weinig woningportefeuilles te koop Direct exposure: focus op bestaand vastgoed Veel interesse van buitenlandse spelers 2 oktober 2014
- 6. Vastgoed is een meerwaarde in de beleggingsportefeuille 6 2 oktober 2014
- 7. Gunstige vooruitzichten voor alle sectoren 7 2 oktober 2014 16.00 14.00 12.00 10.00 8.00 6.00 4.00 2.00 0.00 -2.00 -4.00 16.00 14.00 12.00 10.00 8.00 6.00 4.00 2.00 0.00 -2.00 -4.00 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 % Ontwikkeling totaal rendementen Woningen Winkels Kantoren lange rente bron: IPD, vanaf 2014 schatting Syntrus
- 8. Woningbeleggingen met een laag risico in trek bij beleggers 8 Beleggers kijken momenteel vooral naar woningbeleggingen Veel vraag naar woningen in G4/G20 met laag risicoprofiel Maar ook buiten G4 zijn aantrekkelijke beleggingen beschikbaar mits er een hoger direct rendement is Vraag beleggers in lijn met verwachte groei bevolking en huishoudens 2 oktober 2014 Verwachte waardestijging en woningvraag
- 9. Maar de productie blijft achter. 9 2 oktober 2014 Amsterdam (tot 2030) + 68.000 huishoudens + 60.000 alleenstaanden + 46.000 65+-ers Utrecht (tot 2030) + 27.000 huishoudens + 20.000 alleenstaanden + 14.000 65+-ers Den Haag (tot 2030) + 35.000 huishoudens + 23.000 alleenstaanden + 26.000 65+-ers Rotterdam (tot 2030) + 38.000 huishoudens + 30.000 alleenstaanden + 29.000 65+-ers
- 10. Veel mogelijkheden binnen het beleggingskader 10 1. Intensiveren projectontwikkeling 2. Focus op transformatie 3. Intensiveren acquisitie bestaand vastgoed/corporaties 4. Zorg: politiek risico neemt af 5. Winkels: A1 locaties 6. Kantoren: transformatie en waardecreatie 7. Hypotheken: aantrekkelijke spreads 8. Internationaal: verwacht herstel van Europa 2 oktober 2014
- 11. Zorgvastgoed: kansen en risico卒s 11 Demografie zorgt voor groeiende vraag Marktwerking zorgt voor structurele verbetering investeringsklimaat Kansen voor early adopters/toenemende concurrentie Politiek risico neemt af door scheiding vastgoed en zorg Politiek risico kleiner dan bij winkelvastgoed en kantoren 2 oktober 2014
- 12. Winkelmarkt: focus op A1 gebieden 12 De winkelmarkt verkeert in zwaar weer Tweedeling nog duidelijker aanwezig: Beste locaties weinig last gehad van crisis In slechtste locaties zullen prijzen dalen tot steunpunt is gevonden Focus op verhuur en waardecreatie/behoud Focus op A1 gebieden 2 oktober 2014 FOTO WINKELPAND (KOMT NOG)
- 13. Kantorenmarkt: kans op transformatie en waardecreatie 13 Bij aankoop focussen op sterke stedelijke regio卒s Waarde toevoegen door optimalisering bezettingsgraad Transformeren van kantoren naar woningen 2 oktober 2014
- 14. 14 Woninghypotheken: spread blijft aantrekkelijk Historisch lage hypotheekrente voor de consument De hoge spreads wegen op tegen de risico卒s Aanvraag rating belangrijk voor nFTK Nieuwe hypotheekaanbieders in de markt 2 oktober 2014 0 50 100 150 200 250 300 350 01/Jan/07 01/May/07 01/Sep/07 01/Jan/08 01/May/08 01/Sep/08 01/Jan/09 01/May/09 01/Sep/09 01/Jan/10 01/May/10 01/Sep/10 01/Jan/11 01/May/11 01/Sep/11 01/Jan/12 01/May/12 01/Sep/12 01/Jan/13 01/May/13 01/Sep/13 01/Jan/14 01/May/14 marge op NHG hypotheek met looptijd 10 jaar (bps)
- 15. Commerci谷le hypotheken: markt bodemt uit 15 Commerci谷le hypothekenmarkt bodemt uit Nieuwe kansen voor investeringen Uitbreidingen in bewezen locaties 2 oktober 2014 16.00% 14.00% 12.00% 10.00% 8.00% 6.00% 4.00% 2.00% 0.00% -2.00% Rendement Zakelijke Hypothekenfonds 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014*
- 16. Internationaal: opwaardering verwacht in Eurozone 16 Internationaal kapitaal focust op stabiele regios Europa: laagste groeicijfers maar wel ontwikkelde stabiele regio. Opwaardering verwacht in Eurozone Azi谷-Pacific: hoogste groei, vooral emerging markets VS: alweer voorbij eerste groeifase, woningmarkt stabiliseert, investment focus op laat-cyclische winkelmarkt 2 oktober 2014
- 17. Conclusies 17 Nederlands vastgoed uit het dal, met name woningen Veel vraag beleggers (NL en Internationaal) Positieve vooruitzichten woningmarkt maar aanbod beperkt Politiek risico neemt af in zorg Focus op A1 locaties bij winkels Kans op transformatie en waardecreatie bij kantoren Aantrekkelijke spreads woninghypotheken, nieuwe kansen commerci谷le hypotheken Opwaarderingen verwacht in Eurozone 2 oktober 2014