5. Belastingen oude economie
• Grootverbruikers worden niet geprikkeld om energie
te besparen
• Gerecycledmateriaalkostevenveelalsnieuwemateriaal
• Elektriciteit wordt 5x zo zwaar belast wordt als gas
• Geen fiscale prikkel om als werknemer de trein te
nemen
11. Kernpunten nieuw belastingsysteem
Oude economie Nieuwe economie
Het loont om te
vervuilen
De vervuiler betaalt
Gerecycled
materiaal kost
evenveel als nieuwe
materiaal
Nieuw materiaal is
duurder dan
gerecycled materiaal
Hoge kosten voor
arbeid
Lage kosten voor
arbeid
15. Manifest voor een toekomstbestendig
belastingstelsel
BTW
o LagerBTW-tariefvoorduurzame
productenendiensten
o Isolatie,zonnepanelen,reparatie-en
onderhoudswerkzaamheden
o Minderinkomstenworden
opgevangendooreenhogerBTW-
tariefvoorandereproducten
16. Manifest voor een toekomstbestendig
belastingstelsel
Energie
o CO2-heffing
o Belastingvrijstellingvoorzelf
opgewekteengebruikteduurzame
energie
o Gelijkstellingbelastinggasen
elektriciteit
17. Manifest voor een toekomstbestendig
belastingstelsel
Mobiliteit
o Mobiliteitsbelastingperkilometer
voorpersonenauto’s
o Belastingopvliegen
#4: Graag deel ik met u vandaag hoe u kunt bijdragen aan die, wat ik dan noem nieuwe economie. Daarin geldt dat waar eerst de lat lag om bestaande dingen te verbeteren, ofwel te verduurzamen, aan de voorlinie, ofwel door de koplopers, steeds meer gesproken wordt over een nieuwe economie, conform die definitie. Want innovatieve ontwikkelingen en de antwoorden op de maatschappelijke vraagstukken komen daarin samen. En veranderen de manier waarop we bedrijven leiden, werken, leven en: onderwijs geven en kennis ontwikkelen. Laten we dat perspectief vandaag eens nemen. Maar voordat we dat doen: laten we toch eens even de termomether in die economie stoppen. Want als we positieve impact willen en moeten gaan leveren, hoe staan we er nu dan eigenlijk voor?
#5: In de huidige economie wordt het BNP alleen door productie bepaald en reflecteert het niet de echte waarde. Een olieramp wordt gezien als goed voor de economie (BP voorbeeld), terwijl hierbij toch echt sprake is van een devaluatie.
De huidige economie is ook een lineaire economie: we graven hulpbronnen op zoals olie, verbruiken die, en tenslotte vindt er een waardedaling plaats. Klimaatverandering is een voorbeeld hiervan, maar ook plaatselijke luchtvervuiling kost Europa 1,6 biljoen dollar per jaar aan gezondheidskosten. (http://www.theguardian.com/environment/2015/apr/28/air-pollution-costs-europe-16tn-a-year-in-early-deaths-and-disease-say-who)
Er is een systeemverandering nodig waarbij we naar een cyclisch systeem gaan, onze bronnen niet uitputten en waarbij er geen waardedaling plaatsvindt. Het huidige belastingsysteem stimuleert echter waardedaling.
#6: Energiebesparing en CO2-reductie bij grootverbruikers heeft geen enkel rendement, omdat energie en CO2-rechten spotgoedkoop zijn. NS is hierbij een voorbeeld van een koploper die ondanks dat ze grootverbruiker zijn, alles op alles zetten om naar duurzame energie over te gaan, en in 2018 dat ook zijn.
Op gerecycled materiaal wordt evenveel belasting geheven als op nieuw materiaal, terwijl de negatieve effecten van gerecycled materiaal vele malen lager zijn en er veel minder waardedaling plaatsvindt.
Elektriciteit wordt 5x zo zwaar belast wordt als gas, ook als de elektriciteit duurzaam is opgewekt. Dit stimuleert het gebruik van gas, een fossiele brandstof.
Er is nauwelijks een fiscale prikkel om als werknemer de trein te nemen ipv de dienstauto. Ook dit stimuleert het gebruik van olie, met alle kosten voor het milieu en mens van dien.
#7: Dit belastingsysteem zorgt voor perverse prikkels voor de economie en is een illustratie van de disbalans in de huidige economie.
We verbruiken met de huidige economische productiewijze 2700 liter water voorde productie van één simpel T-shirt, terwijl tegelijkertijd 6000 mensen per dag sterven door gebrek aan schoon drinkwater.
Bijna de helft van al het geproduceerde voedsel wordt niet geconsumeerd, terwijl er 925 miljoen mensen elke dag met honger gaan slapen en 12% van de mensen op aarde chronisch honger heeft.
1% van de mensen heeft 99% van de rijkdom in handen maar voegt weinig toe aan de welvaart, terwijl 1,5 miljard mensen in meervoudige armoede leven en nog eens 800 miljoen mensen net boven de armoedegrens.
We stevenen af op ruim méér dan de voorspelde 2% temperatuurstijging als we het schip niet nu keren, terwijl de technieken om dat te voorkomen er gewoon zijn
2700 liter water voor productie tshirt - Per dag sterven er 6000 mensen door gebrek aan water
140 liter water voor productie kopje koffie
Elke dag gaan er 925 miljoen mensen met honger slapen
Dagelijk worden er 200 miljoen kinderen tewerk gesteld
#8: We verbruiken met de huidige economische productiewijze 2700 liter water voorde productie van één simpel T-shirt, terwijl tegelijkertijd 6000 mensen per dag sterven door gebrek aan schoon drinkwater.
Bijna de helft van al het geproduceerde voedsel wordt niet geconsumeerd, terwijl er 925 miljoen mensen elke dag met honger gaan slapen en 12% van de mensen op aarde chronisch honger heeft.
1% van de mensen heeft 99% van de rijkdom in handen maar voegt weinig toe aan de welvaart, terwijl 1,5 miljard mensen in meervoudige armoede leven en nog eens 800 miljoen mensen net boven de armoedegrens.
We stevenen af op ruim méér dan de voorspelde 2% temperatuurstijging als we het schip niet nu keren, terwijl de technieken om dat te voorkomen er gewoon zijn
2700 liter water voor productie tshirt - Per dag sterven er 6000 mensen door gebrek aan water
140 liter water voor productie kopje koffie
Elke dag gaan er 925 miljoen mensen met honger slapen
Dagelijk worden er 200 miljoen kinderen tewerk gesteld
#9: Hoe langer we wachten met het aanpakken van klimaatverandering en hoe meer de temperatuur stijgt, hoe hoger de kosten zijn van klimaatverandering
#10: Het is veel goedkoper om klimaatverandering te voorkomen dan te genezen, zelfs wanneer je niet kijkt naar de sociale en ecologische kosten en baten!
#11: Om de hoge kosten van klimaatverandering (zowel financieel, sociaal als ecologisch) te voorkomen is het nodig dat ons economische systeem verandert.
Dus er is een belastingssysteem nodig dat een waardegedreven economie ondersteunt.
Ambitieuze, bindende klimaatdoelen helpen bij het realiseren van een systeemverandering naar een nieuwe, cyclische economie. Maar wat is dan precies nodig voor zo’n systeemverandering?
#12: Opmaak verbeter ik nog
In onze huidige economie loont het vaak nog om te vervuilen: de kosten van negatieve externe effecten zoals klimaatverandering komen terecht bij de maatschappij en niet bij de vervuiler.
100% gerecycled materiaal kost nu zelfde als nieuw (virgin) materiaal, dat is nog gebaseerd op oude economie. Om te veranderen naar een circulaire economie is het nodig dat het erg onaantrekkelijk wordt om nieuwe grondstoffen te gebruiken.
De circulaire economie biedt ontzettend veel banen omdat dit vaak arbeidsintensievere processen zijn. Door de lasten op arbeid te verlagen wordt de circulaire economie gestimuleerd én wordne bedrijven gestimuleerd om nieuwe werknemers aan te nemen.
#14: Repurpose: marktplaats voor gerecycled materiaal:
Steeds meer leegstaande kantoorpanden worden getransformeerd tot appartementen. Daarbij blijft alleen het casco staan; al het overige bouwmateriaal wordt verwijderd. Repurpose heeft als eerste in kaart gebracht welke van deze bouwmaterialen geschikt zijn voor hergebruik. Zo kunnen verlichtingssystemen prima een tweede leven krijgen, granieten vensterbanken worden hergebruikt als bankjes en deuren worden getransformeerd tot tafels. Hoewel hergebruik technisch gesproken uitstekend mogelijk is, blijkt dit echter financieel vaak niet uit te kunnen. Met andere woorden: hergebruik is duurder dan nieuw materiaal inkopen. Dit komt doordat nieuwe grondstoffen relatief goedkoop zijn en arbeid in Nederland relatief duur.
#15: Systeemverandering: maar de trein rijdt: korte termijn stappen richting systeemverandering staan in ons belastingmanifest
-DGZ heeft eerder dit jaar samen met Greenpeace, N&M en de DEK een belastingmanifest gepubliceerd met daarin praktische handvatten voor een toekomstbestendig belastingstelsel
#17: Wat betreft energie zijn er naast een CO2-heffing, waar ik al eerder over sprak, een aantal andere concrete maatregelen:
-Om duurzame energie te stimuleren is een eerste stap in de goede richting om kleinverbruikers (huishoudens en MKB-bedrijven) deels of geheel vrij te stellen van energiebelasting op zelf opgewekte energie, ongeacht de locatie binnen Nederland waar die energie wordt opgewekt. De toekomst is decentraal.
-Door een verschuiving van lasten naar gas ontstaat er een betere business case voor warmtepompen, elektrisch vervoer en energiebesparing. Met de toenemende elektrificatie en energiezuinige woningen is gas bovendien steeds minder een basisbehoefte
#18: -Een slimme kilometerprijs is simpelweg de meest effectieve maatregel is om milieuwinst te boeken, files te bestrijden en te besparen op de aanleg van nieuwe infrastructuur. O
-Terwijl vliegen verreweg de meest vervuilende vorm van transport is, zijn tickets en kerosine nog steeds onbelast, zijn er geen milieuheffingen en weet de sector telkens opnieuw te ontkomen aan deelname aan het ETS.
#19: Klimaattop: Het zal spannend worden, maar het bedrijfsleven laat steeds meer horen dat ze bezorgd zijn over klimaatverandering. Goede, bindende, ambitieuze klimaatafspraken zijn hard nodig om deze systeemverandering te realiseren. Als landen serieuze afspraken maken, is de politiek gedwongen om deze systeemverandering te versnellen en dus ook het belastingstelsel te hervormen. Een bindende afspraak van veel meer dan 40% minder CO2-uitstoot in 2030 zorgt ervoor dat landen wereldwijd deze systeemverandering zullen versnellen. Belangrijk is om hierbij het bedrijfsleven te betrekken: zij moeten het immers doen.
Bedrijven zijn oppermachtig, bijvoorbeeld als je kijkt naar hun omzet:
(http://www.businessinsider.com/25-corporations-bigger-tan-countries-2011-6?op=1&IR=T#ixzz1QUwkx5xp)
-Omzet van Exxon is meer dan GDP van Thailand.
-Omzet van McDonald’s is meer dan GDP Letland
-Omzet Ford is meer dan GDP Marokko
-Omzet Walmart is meer dan GDP Noorwegen
Slechts 90 bedrijven zorgen samen voor 2/3 van de wereldwijde uitstoot (http://www.theguardian.com/environment/2013/nov/20/90-companies-man-made-global-warming-emissions-climate-change)
Dus: Verander je het bedrijfsleven, dan verander je de wereld.
#20: Het boek wordt nu doorontwikkeld naar een global versie
En boekje met H0