際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Goed voorbereid een overnametraject in

Financi谷le en juridische aspecten bij overnames
       Joy van der Veer | Guido Goorts
Inleiding

           Het overnametraject in

Financi谷le en juridische aspecten bij overnames
       Joy van der Veer | Guido Goorts

                            Een goede voorbereiding
                                    het halve werk




                                                       2
Voorbereiding van een overname

                      Plan
                       van
       Neem je       aanpak
         tijd
                   Team
                    van
                 adviseurs




                                 3
overnametraject


waarderingsproces              transactieproces
      Intern                            Extern


                - Financi谷le aspecten
                - Juridische aspecten
                 - Fiscale aspecten




                                                  4
Waarderingsproces (intern)



Financi谷le           Juridische
  Topics               Topics




                                  5
Waarde  Surplus (max) = Waarde -/- Koopprijs




Waarde  Surplus (min) = Waarde -/- Koopprijs




                                                6
Hoe wordt waarde gedefinieerd?
Arrest Ondernemingskamer (9/12/99)
Waardebepaling van aandelen moet op basis van vrije
kasstromen gebeuren. De vrije kasstroom is gebaseerd op een
toekomstprojectie van opbrengsten, kosten en investeringen, die
bij voortzetting van het bedrijf met een verantwoord beleid
zouden kunnen worden verkregen.




                                                                  7
Wat is waarde voor de beschouwer
Waarde bestaat alleen in de ogen van de Beschouwer !

Geld: hoeveel netto geld (vrije geldstromen);

Tijd: wanneer wordt dit netto geld ontvangen;

Risico: hoe zeker of onzeker is deze vrije geldstroom.

Bij waardebepaling gaat het om de keuzes uit de
veronderstellingen bezien vanuit de beschouwer.



                                                         8
Kopers positie


                                beschouwer



   Vervangingswaarde               laagste             Platform

Building a new platform, from
                                                         hoogste
scratch up on!
                                    Going Concern
                                                                   Directe opbrengst
                                       waarde
                                               Arrest OK 9/12/99 - richtsnoer




                                                                                       9
Diverse vormen van overnames
 Management Buy-In (MBI)
 Management Buy-Out (MBO)
 Strategische of financi谷le koper




                                     10
Waarderingsverschillen
   Management Buy-In (MBI)
 Management Buy-Out (MBO)
 Strategische of financi谷le koper




                                     11
Bij waardering moet u rekening houden met:

  Opdrachtformulering (doel van de waardering);
  Typologie van de operationele activiteiten;
  Macro economische factoren;
  Sectorwinstgevendheid;
  Financi谷le analyse operationele activiteiten;
  Ontwikkelingsmogelijkheden (SWOT analyse).




                                                   12
Wat doet u en hoeveel is het waard?
Opdrachtformulering:
 Aard van de opdracht / randvoorwaarden
 Waarderingsmoment  moment van waarderen
 Kerngegevens


Typologie van de operationele activiteiten:
Beschrijving typologie
Fiscale / juridische aandachtspunten



                                              13
Juridische diagnose onderneming
 Structuur
 Eigendomssituatie/huur
 Contracten
 Vergunningen
 Procedures of claims
 Nieuwe relevante wetgeving



                                  14
Specifieke onderwerpen in de waardering
 Hoe om te gaan met
      onroerend goed (bedrijfspanden);
      operational lease objecten;
      aflopende contracten (klanten/leveranciers);
      hoge crediteuren- en lage debiteurenposities;
      voorzieningen (kosten/pensioen)?
 Wat zijn overtollige liquide middelen?




                                                           15
UITKOMST




           16
Transactieproces (extern)



Financi谷le                  Juridische
  Topics                      Topics




                                         17
Informatieplicht verkoper
Maak een verkoopmemorandum. Dit bevat:
 geschiedenis bedrijf
 juridische structuur
 activiteiten
 financi谷le gegevens en vooruitzichten
 reden verkoop



                                          18
W
                              aa
Waarderingsfase:                rd e
Onderbouwing waardering                ve
op basis van TIJD, GELD                     rsu
en RISICO;                                        sP
Juiste waarde op basis van
                                                    rijs
eigen inzichten.                                           !!
                                   Transactiefase:
                                   Liquiditeit in de markt (aantal
                                   kopers);
                                   Financiering koopprijs;
                                   Onderhandelingsruimte;
                                   Gedwongen koop/verkoop




                                                                      19
De uiteindelijke prijs
De uiteindelijke prijs is een exponent van het persoonsgebonden
waarde-oordeel van de individuele partij.



                           prijs



   Waarde koper = 100                     Waarde verkoper = 150


De koper en verkoper zullen elkaar op basis van gehanteerde uitgangspunten
trachten te overtuigen waardoor de koper bereid is meer te betalen en de
verkoper bereid is minder te willen ontvangen.




                                                                             20
Inentieverklaring:
Letter Of Intent (LOI)
Overeenkomst tussen verkoper en koper bevat:
1) Voornemen koper om te kopen
2) Voorzetten onderneming op normale wijze door
 verkoper
3) Due Dilligence



                                                  21
Due Dilligence

Meer dan boekenonderzoek!
Financieel | Fiscaal | Juridisch


Zorg dat juridische risicos in kaart zijn gebracht!




                                                       22
Inentieverklaring:
Letter Of Intent (LOI)
Vervolg
4) Exclusiviteit
5) Indicatieve koopprijs (eventueel)
6) Geheimhouding
7) Termijn afloop/beslissen definitief



                                         23
Transactie methodieken
   factor * ebit = ondernemingswaarde
   factor * ebit; cash free
   factor * ebit; cash and debt free
   3*rentabiliteit + 1* intrinsieke waarde
   etc.

Ebit = bedrijfsresultaat



                                              24
Voorbeeld Earn - Out regeling:

EBITDA volgens Jaarrekening 2011                         100,00
Multiple                                                   6,00

Ondernemingswaarde                                       600,00

Overtollige liquide middelen                             200,00
Langlopende rentedragende leningen                      -300,00
Kortlopende rentedragende leningen                      -100,00

Correctie Netto Werkkapitaal:
Debiteuren                                              -120,00
Crediteuren                                              -75,00
Overige verplichtingen                                   -25,00

Waarde Eigen Vermogen                                    180,00



EBITDA = bedrijfsresultaat plus afschrijvingskosten (+ amortisatie)




                                                                      25
De koopovereenkomst
In de koopovereenkomst is opgenomen:
1) object koop
2) beschrijving gekochte, koopprijs,
  leveringsmoment, wijze van levering,
  garanties en ontbindingvoorwaarden
3) introductie nieuwe eigenaar bij relaties




                                              26
De koopovereenkomst

Vervolg:
4) bepalingen over aansprakelijkheid
5) concurrentie- en/of relatiebeding
6) mediacontact/aandacht




                                       27
De koopovereenkomst
Denk verder aan
 uitgestelde koopprijs
 earn out model
 2 kapiteins op 1 schip
   Oude eigenaar blijft werknemer:
    goed arbeidscontract


                                      28
Financieren van de Koopprijs door Verkoper:
 KORTING OP DE WAARDE VAN HET OBJECT
           (DE ONDERNEMING) !



                   zekerheden


                                              29
Na de koop
 Voldoet afgeleverde aan overeenkomst?
  - Klachtplicht voor koper (vuistregel binnen
    2 maanden) -> anders verlies rechten
 Onderschat gevolgen werknemers niet
 Harmonisatie arbeidsvoorwaarden
 Harmonisatie in- en verkoopvoorwaarden



                                                 30
Bedankt voor uw aandacht

            Joy van der Veer      Guido Goorts
                    Vennoot       Partner
                 Wesselman        Goorts & Coppens
 Accountants|Belastingadviseurs   Advocaten

        * Bedrijfswaarderingen    * Ondernemingsrecht
                                  * Vastgoedrecht
                                  * Bestuurs- en procesrecht

        www.wesselman-info.nl     www.gca.nl




                                                               31

More Related Content

Presentatie overnamedag kvk gca wesselman

  • 1. Goed voorbereid een overnametraject in Financi谷le en juridische aspecten bij overnames Joy van der Veer | Guido Goorts
  • 2. Inleiding Het overnametraject in Financi谷le en juridische aspecten bij overnames Joy van der Veer | Guido Goorts Een goede voorbereiding het halve werk 2
  • 3. Voorbereiding van een overname Plan van Neem je aanpak tijd Team van adviseurs 3
  • 4. overnametraject waarderingsproces transactieproces Intern Extern - Financi谷le aspecten - Juridische aspecten - Fiscale aspecten 4
  • 5. Waarderingsproces (intern) Financi谷le Juridische Topics Topics 5
  • 6. Waarde Surplus (max) = Waarde -/- Koopprijs Waarde Surplus (min) = Waarde -/- Koopprijs 6
  • 7. Hoe wordt waarde gedefinieerd? Arrest Ondernemingskamer (9/12/99) Waardebepaling van aandelen moet op basis van vrije kasstromen gebeuren. De vrije kasstroom is gebaseerd op een toekomstprojectie van opbrengsten, kosten en investeringen, die bij voortzetting van het bedrijf met een verantwoord beleid zouden kunnen worden verkregen. 7
  • 8. Wat is waarde voor de beschouwer Waarde bestaat alleen in de ogen van de Beschouwer ! Geld: hoeveel netto geld (vrije geldstromen); Tijd: wanneer wordt dit netto geld ontvangen; Risico: hoe zeker of onzeker is deze vrije geldstroom. Bij waardebepaling gaat het om de keuzes uit de veronderstellingen bezien vanuit de beschouwer. 8
  • 9. Kopers positie beschouwer Vervangingswaarde laagste Platform Building a new platform, from hoogste scratch up on! Going Concern Directe opbrengst waarde Arrest OK 9/12/99 - richtsnoer 9
  • 10. Diverse vormen van overnames Management Buy-In (MBI) Management Buy-Out (MBO) Strategische of financi谷le koper 10
  • 11. Waarderingsverschillen Management Buy-In (MBI) Management Buy-Out (MBO) Strategische of financi谷le koper 11
  • 12. Bij waardering moet u rekening houden met: Opdrachtformulering (doel van de waardering); Typologie van de operationele activiteiten; Macro economische factoren; Sectorwinstgevendheid; Financi谷le analyse operationele activiteiten; Ontwikkelingsmogelijkheden (SWOT analyse). 12
  • 13. Wat doet u en hoeveel is het waard? Opdrachtformulering: Aard van de opdracht / randvoorwaarden Waarderingsmoment moment van waarderen Kerngegevens Typologie van de operationele activiteiten: Beschrijving typologie Fiscale / juridische aandachtspunten 13
  • 14. Juridische diagnose onderneming Structuur Eigendomssituatie/huur Contracten Vergunningen Procedures of claims Nieuwe relevante wetgeving 14
  • 15. Specifieke onderwerpen in de waardering Hoe om te gaan met onroerend goed (bedrijfspanden); operational lease objecten; aflopende contracten (klanten/leveranciers); hoge crediteuren- en lage debiteurenposities; voorzieningen (kosten/pensioen)? Wat zijn overtollige liquide middelen? 15
  • 16. UITKOMST 16
  • 17. Transactieproces (extern) Financi谷le Juridische Topics Topics 17
  • 18. Informatieplicht verkoper Maak een verkoopmemorandum. Dit bevat: geschiedenis bedrijf juridische structuur activiteiten financi谷le gegevens en vooruitzichten reden verkoop 18
  • 19. W aa Waarderingsfase: rd e Onderbouwing waardering ve op basis van TIJD, GELD rsu en RISICO; sP Juiste waarde op basis van rijs eigen inzichten. !! Transactiefase: Liquiditeit in de markt (aantal kopers); Financiering koopprijs; Onderhandelingsruimte; Gedwongen koop/verkoop 19
  • 20. De uiteindelijke prijs De uiteindelijke prijs is een exponent van het persoonsgebonden waarde-oordeel van de individuele partij. prijs Waarde koper = 100 Waarde verkoper = 150 De koper en verkoper zullen elkaar op basis van gehanteerde uitgangspunten trachten te overtuigen waardoor de koper bereid is meer te betalen en de verkoper bereid is minder te willen ontvangen. 20
  • 21. Inentieverklaring: Letter Of Intent (LOI) Overeenkomst tussen verkoper en koper bevat: 1) Voornemen koper om te kopen 2) Voorzetten onderneming op normale wijze door verkoper 3) Due Dilligence 21
  • 22. Due Dilligence Meer dan boekenonderzoek! Financieel | Fiscaal | Juridisch Zorg dat juridische risicos in kaart zijn gebracht! 22
  • 23. Inentieverklaring: Letter Of Intent (LOI) Vervolg 4) Exclusiviteit 5) Indicatieve koopprijs (eventueel) 6) Geheimhouding 7) Termijn afloop/beslissen definitief 23
  • 24. Transactie methodieken factor * ebit = ondernemingswaarde factor * ebit; cash free factor * ebit; cash and debt free 3*rentabiliteit + 1* intrinsieke waarde etc. Ebit = bedrijfsresultaat 24
  • 25. Voorbeeld Earn - Out regeling: EBITDA volgens Jaarrekening 2011 100,00 Multiple 6,00 Ondernemingswaarde 600,00 Overtollige liquide middelen 200,00 Langlopende rentedragende leningen -300,00 Kortlopende rentedragende leningen -100,00 Correctie Netto Werkkapitaal: Debiteuren -120,00 Crediteuren -75,00 Overige verplichtingen -25,00 Waarde Eigen Vermogen 180,00 EBITDA = bedrijfsresultaat plus afschrijvingskosten (+ amortisatie) 25
  • 26. De koopovereenkomst In de koopovereenkomst is opgenomen: 1) object koop 2) beschrijving gekochte, koopprijs, leveringsmoment, wijze van levering, garanties en ontbindingvoorwaarden 3) introductie nieuwe eigenaar bij relaties 26
  • 27. De koopovereenkomst Vervolg: 4) bepalingen over aansprakelijkheid 5) concurrentie- en/of relatiebeding 6) mediacontact/aandacht 27
  • 28. De koopovereenkomst Denk verder aan uitgestelde koopprijs earn out model 2 kapiteins op 1 schip Oude eigenaar blijft werknemer: goed arbeidscontract 28
  • 29. Financieren van de Koopprijs door Verkoper: KORTING OP DE WAARDE VAN HET OBJECT (DE ONDERNEMING) ! zekerheden 29
  • 30. Na de koop Voldoet afgeleverde aan overeenkomst? - Klachtplicht voor koper (vuistregel binnen 2 maanden) -> anders verlies rechten Onderschat gevolgen werknemers niet Harmonisatie arbeidsvoorwaarden Harmonisatie in- en verkoopvoorwaarden 30
  • 31. Bedankt voor uw aandacht Joy van der Veer Guido Goorts Vennoot Partner Wesselman Goorts & Coppens Accountants|Belastingadviseurs Advocaten * Bedrijfswaarderingen * Ondernemingsrecht * Vastgoedrecht * Bestuurs- en procesrecht www.wesselman-info.nl www.gca.nl 31