şÝşÝߣ

şÝşÝߣShare a Scribd company logo
ფილტვის
არაწვრილუჯრედული კიბოს
მკურნალობის ზოგადი
პრინციპები
ც.ქორთუა
მ.ბედიანაშვილი
სტრუქტურული ასპექტები
 ACCP და NCCN Guidelines -ის მიხედვით ფიზიკალური შეფასება,
სტადირება და მკურნალობის დაგეგმარება უნდა მოხდეს
მულტიდისციციპლინური გუნდის მიერ.
 ამერიკაში ჩატარებული კვლევების შედეგად დადგინდა, რომ
პაციენტების დიდი ნაწილს (დაახლოებით 33-46%), რომელთაც არ
აქვთ თანმხლები დაავადება ჯერ კიდევ უტარდებათ სუბ–
ოპტიმალურ მკურნალობა.
 მედიასტინოსკოპიის არსებობის მიუხედავად ფილტვბის კიბოს
სტადირება ჯერ კიდევ მხოლოდ კტ საფუძველზე ხდება,,რაც ხშირ
შემთხვევაში იწვევს არასწორ სტადიებას.
 ბოლოდროინდელი კვლევების თანახმად პაციენტების
გადარჩენადობა უფრო მეტია იმ კლინიკებში, სადაც
თორაკოქირუგის (და არა ზოგადი ქიურგის) მიერ სრულდება
ოპერაცია.
სტადიურობის დადგენა, რომელიც ხდება, CT
ის გათვალისწინებით და არა mediastinal
staging
უფრო დრამატული აღმოჩნდა და
სიკვდილიანობის მაჩვენელი 1.7დან 2.3მდე
მეტია
 რეგიონების მიხედვით მკურანლობა ოდნავ
განსხავებული და სპეციფიურია, შესაბამისად
გამოსავალიც.
გადარჩენადობა სხვადასხვა რეგიონში თვეების
მიხედვით:
აზია ევროპა
cN2 -12თვე 20 თვე
cT1a 74თვე 64თვე
cT1b 67თვე 46 თვე
*EGFR-ის მუტაცია აზიელებში უფრო მაღალია ვიდერე
ევროპელებში
ქირურგიული მკურნალობა
VATS -ვიდეო ასისტირებული
თორაკოსკოპის გამოყენებამ:
 პრეოპერაციული ავადობის მაჩვენებელი-
გაანახევრა
 ოპერაციის შემდგომ სტაციონარში
დაყოვნება 3– 4 დღემდე შეამცირა (ა.შ.შ-ს
მონაცემები)
 პაციემტები ჩვეულ ცხოვრების წესს
გაცილებით მალე უბრუნდებიან
VATS
ღია წესით თორაკოტომია
წინა წლებთან შედარებით დღესდრეისობით
 უპირატესად გამოიყენება მცირე ზომის, კუნთის
დამზოგველი განაკვეთი (Smaller muscle sparing
incision)
 ტკივილის გამარტივებული მართვა
 პაციენტის ადრეულ ეტაპზე გააქტიურება
 ოპერაციის შემდგომ ატალექტაზიის განვითარების
რისკი შემცირებულია
 თანამდეროვე სადრენაჟო სისტემების პირობებში
დრენაჟის დატოვება უფრო ნაკლები დროით ხდება.
 სტაციონარიდან ადრეული გაწერა
ქირურგიული მკურნალობა
 შესაძლებელი გახდა გაფართოებული
ოპერაციების წარმოება, მაგ: სიმსივე რომელიც
ინვაზირებულია გულ-მკერდის შესასველში,
ხერხემლის არხში, SVC( ზემო ღრუს ვენის
სინდრომი).
 გადატანილი მიოკარდიუმის იფარქტი აღარ
წარმოადენს ოპერაციის წინააღმდეგჩვენებას,
თუ პაციენტს წარმატებით აქვს ჩატარებული
კარდიოლოგიური ინტერვენცია და
შენარჩუნებული აქვს ფუნქციები.
 წინასაოპერაციო პაციენტის შეფასება უნდა
მოხდეს მულტიდისციპლინური გუნდის
მიერ, რომელშიც შედის
 თორაკოქირურგი
 სამედიცინო ონკოლოგი
 პულმონოლოგი, რომელიც მკურნალობს
ფილტვის კიბოს
 რადიაციული ონკოლოგი
სხივური თერაპია
3D კონფორმული სხივური თერაპიას.
 პროცედურის დროს დაგეგმვარება ტარდება
CT–ის გამოყენებით( შესაძლებელია PET CT
და MRI გამოყენებაც), წინასწარ
შემოსაზღვრული სამიზნის დასხივება ხდება
ერთი რადიაციული წყაროდან რომელიც
სხადასხა კუთხეებში არის განლაგებული.
Dose volume histogram-ის საშუალებით
ხდება სამიზნის ამოცნობა
Presentation1 lung cancer ( seminari)
Presentation1 lung cancer ( seminari)
3DCRT ის შედარება 2 განზომილებიან
სხივურ თერაპიასთან
 გეომეტრიული მანიპულირება
 დროის მართვა დაგეგმარების დროს
 ჯანსაღი ქსოვილის ნაკლები დაზიანება
ინტენსიურობის მოდულირებული
რადიაციური თერაპია (IMRT)
IMRT 3DCRT ისგან განსხვავებით არ საჭიროებს დაგეგმარებას.
რადიაციულ ონკოლოგი წინასწარ საზღვრავს სიმსივნისთის
დასასხივებელ დოზას, დოზის ლიმიტს მომდებარე ჯანსაღ
ქსოვილებისთვის. ისაზღვრება სხივის გეომეტრია,დასხივების
ინტენსივობა. 3D კონფორმულისგან განსხვავებით არ არის
სტატიკური და შესაძლებელია დასხივების ინტენსივობის
ცვლილება.
IMRT ინტენსივობა არ არის კონსტანტური, რაც დინამიური
მრავალშრეობრივი კოლიმატორის (სხივების განბნევი)
დამსახურებაა, იგი ცვლის გამოსხივების ინტენსიბობას
3DCRT სთან შედარებით IMRTის დაგეგმარება უფრო ზუსტია, რაც
მიმდებარე ჯანსაღ ქსოვილის ნაკლებ დაზიანებას იწვევს.
მაგალითად NSCLC ის დროს სხივური თერაპიით გამოწვეული
პნევმონიტის რისკი პაციენტთა 10%-ზე მეტში იქნა შემციებული.
Presentation1 lung cancer ( seminari)
Presentation1 lung cancer ( seminari)
Image guided radiotherapy and
tumor motion considerations
 დასხივების აპარატში ჩამონტაჟებულია
მოწყობილობა ( CT), რომლის
საშუალებითაც შესაძლებელია დასხივების
პროცესში გადაღება, რაც ამცირებს სამიზნე
მოცულობის ირგვლივ არსებული
ქსოვილების დასხივების ალბათობას.
Presentation1 lung cancer ( seminari)
პროტონული თერაპია
 დასხივება დამუხტული ნაწილაკების
გამოყენებით.
 ახასიათებს შეღწევადობის მაღალი მაჩვენებელი
და ორგანიზმიდან გამოსვლის სწრაფი გზა.
 პროტონით ფილტვის დასხივებისას არ
ზიანდება ხერხემლის მალები , რადიაციით
გამოწვეული პნევმონიების (RP)და ფიბროზის
განვითარების რისკიც ნაკლებია
 აღნიშნული მეთოდი კლინიკური კვლევის
სტადიაშია და არ ჯერჯერობით წარმოადგენს
მკურნალობის სტანდარტს.
Presentation1 lung cancer ( seminari)
რადიაციით გამოწვეული
ტოქსიურობა
რადიაციული პულმონიტი, ფილტვის
ფიბროზი
 დამოკიდებულია დასხივების დოზაზე, მოცულობაზე და საღი
ქსოვილების დასხივებაზე.
 რადიაციული პნევმონიტი და ფილტვის ფიბროზი ვითარდება
პაციენტების 5-50%-ში.შეიძლება განვითარდეს დასხივების მომეტში, ან
დასრულებიდან 18 თვის შემდეგაც კი.
 ბრონქიალური ფიბროზის განვითარების რისკი 70გრეიზე მეტი
სიხშირით დასხივებით ვითარდება.
 დამატებითი რისკ ფაქტორებია, ქვედა წილში არსებული სიმსივნე,
პაცეინტის ასაკი, ქიმიოთერაპიული მკურნალობა( დოცეტაქსელი,
გემციტაბინი, პაკლიტაქსელის და კარბოპლატინის კომბინაცია)
 მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებით, პენტოქსიფილინით,
ამიფოსტინით.
Presentation1 lung cancer ( seminari)
Takeda et.al
 რეტროსპექტული გამოკვლებით 265
პაციენტიდან რომელებსაც გამოკითხვამდე
19თვით ადრე ქონდათ ჩატარებული
რადიაციული თერაპია,პნევმონიტი
განვითარდა
 II ხარისხის პნევმონიტი-18,5%
 III ხარისხის პნევმონიტი 4.5%
 IVხარისხის პნევმონიტი 0%
 V ხარისხის პნევმონიტი 0.4%
ეზოფაგიტი
 ქიმიო-სხივური თერაპიის დროს პაციენტების
18%-ში ვითარდება.
 რისკ ფაქტორები: კანდიდური ინფექცია,
რეფლუქსი, პაციენტის ხანდაზმულობა,
გაზრდილი ფრაქციონირება, პაარალელურად
ქიმიოთერაპია. ბევაციზუმაბის გამოყენება
ზრდის ფისტულის წარმოქმნის რისკს.
 მკურნალობა: პროტონ ტუმბოს ინჰიბიტორები,
სუკრალფატი, ადგილობრივი ანესთეტიკები,
მორფინი.
კარდიოლოგიური ტოქსიურობა
 საშუალო ხარისხის ტოქსიურობა:
პერიკარდიტი,პერიკადიული ეფუზია,
ფიბროზი, კონსტრიქციული პერიკარდიტი.
 გულის კუნთის დაზიანება-კადიომიოპათია.
 სარქველების დაზიანება-ფიბროზი.
 60 წელზე მეტი ასაკი, მწეველობა და
პარალელურად პაკლიტაქსელი ამოყენება
ზრდის რისკებს.
მხრის წნულის დაზიანება
 ადრეული და მოგვიანებითი.
 მოგვიანებითი პლექსოპათია წლების შემდეგ
ვლინდება ლავიწზედა მიდამოს
პარერთეზიით, ჰიპერესთეზიით და ზოგჯერ
ვითარდება კიდურის დამბლაც.
ქიმიოთერაპია
 კომბინაციური ქიმიო-სხივური თერაპიას
საფუძველი 1990 წელს ჩაეყარა
 სომატური მუტაციების აღმოჩენამ და
კლინიკურმა კვლვებმა მკურალობისადმი
მიდგომა შეცვალა და შედეგიც გააუმჯობესა
 NSCLCის IVს სტადიის მკუნალობის
ტაქტიკამ სიცოცხლის ხანგრძლივობა
გაზარდა

More Related Content

Presentation1 lung cancer ( seminari)

  • 2. სტრუქტურული ასპექტები  ACCP და NCCN Guidelines -იქ მიხედვით ფიზიკალური შეფასება, სტადირება და მკურნალობის დაგეგმარება უნდა მოხდეს მულტიდისციციპლინური გუნდის მიერ.  ამერიკაში ჩატარებული კვლევების შედეგად დადგინდა, რომ პაციენტების დიდი ნაწილს (დაახლოებით 33-46%), რომელთაც არ აქვთ თანმხლები დაავადება ჯერ კიდევ უტარდებათ სუბ– ოპტიმალურ მკურნალობა.  მედიასტინოსკოპიის არსებობის მიუხედავად ფილტვბის კიბოს სტადირება ჯერ კიდევ მხოლოდ კტ საფუძველზე ხდება,,რაც ჎შირ შემთხვევაში იწვევს არასწორ სტადიებას.  ბოლოდროინდელი კვლევების თანახმად პაციენტების გადარჩენადობა უფრო მეტია იმ კლინიკებში, სადაც თორაკოქირუგის (და არა ზოგადი ქიურგის) მიერ სრულდება ოპერაცია.
  • 3. სტადიურობის დადგენა, რომელიც ხდება, CT იქ გათვალისწინებით და არა mediastinal staging უფრო დრამატული აღმოჩნდა და სიკვდილიანობის მაჩვენელი 1.7დან 2.3მდე მეტია
  • 4.  რეგიონების მიხედვით მკურანლობა ოდნავ განსხავებული და სპეციფიურია, შესაბამისად გამოსავალიც. გადარჩენადობა სხვადასხვა რეგიონში თვეების მიხედვით: აზია ევროპა cN2 -12თვე 20 თვე cT1a 74თვე 64თვე cT1b 67თვე 46 თვე *EGFR-იქ მუტაცია აზიელებში უფრო მაღალია ვიდერე ევროპელებში
  • 5. ქირურგიული მკურნალობა VATS -ვიდეო ასისტირებული თორაკოსკოპის გამოყენებამ:  პრეოპერაციული ავადობის მაჩვენებელი- გაანახევრა  ოპერაციის შემდგომ სტაციონარში დაყოვნება 3– 4 დღემდე შეამცირა (ა.შ.შ-ქ მონაცემები)  პაციემტები ჩვეულ ცხოვრების წესს გაცილებით მალე უბრუნდებიან
  • 7. ჌ია წესით თორაკოტომია წინა წლებთან შედარებით დღესდრეისობით  უპირატესად გამოიყენება მცირე ზომის, კუნთის დამზოგველი განაკვეთი (Smaller muscle sparing incision)  ტკივილის გამარტივებული მართვა  პაციენტის ადრეულ ეტაპზე გააქტიურება  ოპერაციის შემდგომ ატალექტაზიის განვითარების რისკი შემცირებულია  თანამდეროვე სადრენაჟო სისტემების პირობებში დრენაჟის დატოვება უფრო ნაკლები დროით ხდება.  სტაციონარიდან ადრეული გაწერა
  • 8. ქირურგიული მკურნალობა  შესაძლებელი გახდა გაფართოებული ოპერაციების წარმოება, მაგ: სიმსივე რომელიც ინვაზირებულია გულ-მკერდის შესასველში, ხერხემლის არ჎ში, SVC( ზემო ჌რუქ ვენის სინდრომი).  გადატანილი მიოკარდიუმის იფარჼტი ა჌არ წარმოადენს ოპერაციის წინააღმდეგჩვენებას, თუ პაციენტს წარმატებით აქვს ჩატარებული კარდიოლოგიური ინტერვენცია და შენარჩუნებული აქვს ფუნქციები.
  • 9.  წინასაოპერაციო პაციენტის შეფასება უნდა მოხდეს მულტიდისციპლინური გუნდის მიერ, რომელშიც შედის  თორაკოქირურგი  სამედიცინო ონკოლოგი  პულმონოლოგი, რომელიც მკურნალობს ფილტვის კიბოს  რადიაციული ონკოლოგი
  • 10. სხივური თერაპია 3D კონფორმული სხივური თერაპიას.  პროცედურის დროს დაგეგმვარება ტარდება CT–ის გამოყენებით( შესაძლებელია PET CT და MRI გამოყენებაც), წინასწარ შემოსაზღვრული სამიზნის დასხივება ხდება ერთი რადიაციული წყაროდან რომელიც სხადასხა კუთხეებში არიქ განლაგებული. Dose volume histogram-იქ საშუალებით ხდება სამიზნის ამოცნობა
  • 13. 3DCRT იქ შედარება 2 განზომილებიან სხივურ თერაპიასთან  გეომეტრიული მანიპულირება  დროის მართვა დაგეგმარების დროს  ჯანსაღი ქსოვილის ნაკლები დაზიანება
  • 14. ინტენსიურობის მოდულირებული რადიაციური თერაპია (IMRT) IMRT 3DCRT ისგან განსხვავებით არ საჭიროებს დაგეგმარებას. რადიაციულ ონკოლოგი წინასწარ საზღვრავს სიმსივნისთის დასასხივებელ დოზას, დოზის ლიმიტს მომდებარე ჯანსაღ ქსოვილებისთვის. ისაზღვრება სხივის გეომეტრია,დასხივების ინტენსივობა. 3D კონფორმულისგან განსხვავებით არ არიქ სტატიკური და შესაძლებელია დასხივების ინტენსივობის ცვლილება. IMRT ინტენსივობა არ არიქ კონსტანტური, რაც დინამიური მრავალშრეობრივი კოლიმატორის (სხივების განბნევი) დამსახურებაა, იგი ცვლის გამოსხივების ინტენსიბობას 3DCRT სთან შედარებით IMRTიქ დაგეგმარება უფრო ზუსტია, რაც მიმდებარე ჯანსაღ ქსოვილის ნაკლებ დაზიანებას იწვევს. მაგალითად NSCLC იქ დროს სხივური თერაპიით გამოწვეული პნევმონიტის რისკი პაციენტთა 10%-ზე მეტში იქნა შემციებული.
  • 17. Image guided radiotherapy and tumor motion considerations  დასხივების აპარატში ჩამონტაჟებულია მოწყობილობა ( CT), რომლის საშუალებითაც შესაძლებელია დასხივების პროცესში გადაღება, რაც ამცირებს სამიზნე მოცულობის ირგვლივ არსებული ქსოვილების დასხივების ალბათობას.
  • 19. პროტონული თერაპია  დასხივება დამუხტული ნაწილაკების გამოყენებით.  ახასიათებს შეღწევადობის მაღალი მაჩვენებელი და ორგანიზმიდან გამოსვლის ქ჏რაფი გზა.  პროტონით ფილტვის დასხივებისას არ ზიანდება ხერხემლის მალები , რადიაციით გამოწვეული პნევმონიების (RP)და ფიბროზის განვითარების რისკიც ნაკლებია  აღნიშნული მეთოდი კლინიკური კვლევის სტადიაშია და არ ჯერჯერობით წარმოადგენს მკურნალობის სტანდარტს.
  • 21. რადიაციით გამოწვეული ტოქსიურობა რადიაციული პულმონიტი, ფილტვის ფიბროზი  დამოკიდებულია დასხივების დოზაზე, მოცულობაზე და ქა჌ი ქსოვილების დასხივებაზე.  რადიაციული პნევმონიტი და ფილტვის ფიბროზი ვითარდება პაციენტების 5-50%-ში.შეიძლება განვითარდეს დასხივების მომეტში, ან დასრულებიდან 18 თვის შემდეგაც კი.  ბრონქიალური ფიბროზის განვითარების რისკი 70გრეიზე მეტი სიხშირით დასხივებით ვითარდება.  დამატებითი რისკ ფაქტორებია, ქვედა წილში არსებული სიმსივნე, პაცეინტის ასაკი, ქიმიოთერაპიული მკურნალობა( დოცეტაქსელი, გემციტაბინი, პაკლიტაქსელის და კარბოპლატინის კომბინაცია)  მკურნალობა კორტიკოსტეროიდებით, პენტოქსიფილინით, ამიფოსტინით.
  • 23. Takeda et.al  რეტროსპექტული გამოკვლებით 265 პაციენტიდან რომელებსაც გამოკითხვამდე 19თვით ადრე ქონდათ ჩატარებული რადიაციული თერაპია,პნევმონიტი განვითარდა  II ჎არიქ჎იქ პნევმონიტი-18,5%  III ჎არიქ჎იქ პნევმონიტი 4.5%  IV჎არიქ჎იქ პნევმონიტი 0%  V ჎არიქ჎იქ პნევმონიტი 0.4%
  • 24. ეზოფაგიტი  ქიმიო-სხივური თერაპიის დროს პაციენტების 18%-ში ვითარდება.  რისკ ფაქტორები: კანდიდური ინფექცია, რეფლუქსი, პაციენტის ხანდაზმულობა, გაზრდილი ფრაქციონირება, პაარალელურად ქიმიოთერაპია. ბევაციზუმაბის გამოყენება ზრდის ფისტულის წარმოქმნის რისკს.  მკურნალობა: პროტონ ტუმბოს ინჰიბიტორები, სუკრალფატი, ადგილობრივი ანესთეტიკები, მორფინი.
  • 25. კარდიოლოგიური ტოქსიურობა  საშუალო ჎არიქ჎იქ ტოქსიურობა: პერიკარდიტი,პერიკადიული ეფუზია, ფიბროზი, კონსტრიქციული პერიკარდიტი.  გულის კუნთის დაზიანება-კადიომიოპათია.  სარქველების დაზიანება-ფიბროზი.  60 წელზე მეტი ასაკი, მწეველობა და პარალელურად პაკლიტაქსელი ამოყენება ზრდის რისკებს.
  • 26. მხრის წნულის დაზიანება  ადრეული და მოგვიანებითი.  მოგვიანებითი პლექსოპათია წლების შემდეგ ვლინდება ლავიწზედა მიდამოს პარერთეზიით, ჰიპერესთეზიით და ზოგჯერ ვითარდება კიდურის დამბლაც.
  • 27. ქიმიოთერაპია  კომბინაციური ქიმიო-სხივური თერაპიას საფუძველი 1990 წელს ჩაეყარა  სომატური მუტაციების აღმოჩენამ და კლინიკურმა კვლვებმა მკურალობისადმი მიდგომა შეცვალა და შედეგიც გააუმჯობესა  NSCLCიქ IVქ სტადიის მკუნალობის ტაქტიკამ სიცოცხლის ხანგრძლივობა გაზარდა