際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Izolacija kosih krovova
Tehnike informacije i naini ugradnje
izolacijskih materijala URSA GLASSWOOL
2013
Debljina
(mm)
Du転ina
(mm)
irina
(mm)
Koliina
2(m /paket)
Koliina
2(m /paleti)
Topl. otpor
R (m K/W)D
2
MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5
Osobine:
- toplotna provodljivost prema HRN EN 13162
l = 0,035 W/mK
- razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1
2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m
Podruja upotrebe:
Toplotna i zvuna izolacija kosih krovova u kojima se
postavlja izmeu rogova s donje strane, dodatni izolacijski sloj
ispod rogova te izolacija monta転nih drvenih zidova i ostalih
konstrukcija sa veim zahtjevima za zvunu i toplotnu
izolaciju.
D
MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5
Osobine:
- toplotna provodljivost prema HRN EN 13162
l = 0,040 W/mK
- razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1
za neka邸irane proizvode
2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m
Podruja upotrebe:
Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu, kao
dodatna izolacija u kosim krovovima i kao ispuna u
spu邸tenim stropovima.
D
MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - AFr5
Osobine:
- toplotna provodljivost prema HRN EN 13162
l = 0,040 W/mK
- razred po転arnih osobina F po HRN EN 13501-1
za ka邸irane proizvode sa alu folijom (Ab)
2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m
Podruja upotrebe:
Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu, kao
dodatna izolacija u kosim krovovima i kao ispuna u
spu邸tenim stropovima.
D
Upotrebljava se i kao tehnika izolacija
u raznim konstrukcijama u graevinjarstvu i industriji
Izolacija kosih krovova - tehnike osobine
URSA DF 40
URSA DF 40/Ab
URSA SF 35
URSA DF 40 stije邸njen je u odnosu 1:5
URSA DF 40/Ab stije邸njen je u odnosu 1:5
URSA SF 35 stije邸njen je u odnosu 1:4
02  Izolacije za kose krovove
Debljina
(mm)
Du転ina
(mm)
irina
(mm)
Koliina
2(m /paket)
Koliina
2(m /paleti)
Topl. otpor
R (m K/W)D
2
1,25432,0018,0012001500050
2,50218,889,1212007600100
3,00184,327,6812006400120
4,00
4,50
5,00
138,24
123,84
112,32
5,76
5,16
4,68
1200
1200
1200
4800
4300
3900
160
180
200
276,48
138,24
15,36
7,68
1200
1200
12800
6400
50
100
4,00
4,55
5,70
97,20
86,40
69,12
5,40
4,80
3,84
1200
1200
1200
4500
4000
3200
1,45
2,85
140
160
200
208,3611,521200960060 1,70
Debljina
(mm)
Du転ina
(mm)
irina
(mm)
Koliina
2(m /paket)
Koliina
2(m /paleti)
Topl. otpor
R (m K/W)D
2
1,25432,0018,0012001500050
2,50218,889,1212007600100
MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5
Osobine:
- toplotna provodljivost prema HRN EN 13162
l = 0,038 W/mK
- razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1
2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m
Podruja upotrebe:
Toplotna i zvuna izolacija kosih krovova u kojima se
postavlja izmeu rogova s donje strane, dodatni izolacijski sloj
ispod rogova te izolacija monta転nih drvenih zidova i ostalih
konstrukcija sa veim zahtjevima za zvunu i toplotnu
izolaciju.
D
URSA SF 38
URSA SF 38 stije邸njen je u odnosu 1:4
151,20
108,00
8,40
6,00
1200
1200
7000
5000
100
140
4,20
4,75
5,25
97,20
86,40
75,60
5,40
4,80
4,20
1200
1200
1200
4500
4000
3500
2,65
3,70
160
180
200
129,607,2012006000120 3,15
Debljina
(mm)
Du転ina
(mm)
irina
(mm)
Koliina
2(m /paket)
Koliina
2(m /paleti)
Topl. otpor
R (m K/W)D
2
1 Moramo omoguiti dotok vazduha
u krov
2 Polo転imo sekundarni pokrov paro-
propusnu - vodonepropusnu foliju
3 Kod izmjere raunamo 1 do 2 cm
vi邸e zbog boljeg naleganja izolacije
6 Iza metalnog C - profila
umetnemo drugi sloj izolacije
5 Odrezanu plou izolacije
umetnemo izmeu rogova
7 Na C - profil obostrano ljepljivom
trakom nalijepimo parnu prepreku
8 Svi spojevi, proboji i prikljuci na
foliji moraju biti zalijepljeni
1 pokrov
2 zrani kanal
3 sekundarni pokrov (paropropusna - vodonepropusna
folija, S  0,04 m)d
4 daske s razmakom min. 1 cm
5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova
6 toplotna izolacija URSA ispod rogova
7 podkonstrukcija unutarnje obloge
8 parna zapreka (S  2 m - 10 m)d
ili parna brana (S > 100 m)d
9 unutarnja obloga
Nain ugradnje toplotne izolacije URSA u kosi krov
4 Izolaciju razre転emo na ploe
odgovarajue 邸irine
Kosi krov izveden s oblogom od gips-kartonske ploe
5
1
2
3
4
6
7 8 9
Ugradnja izolacije  03
 Krovi邸te prije ugradnje izolacije mora biti odgovarajue pripremljeno. To
znai da je pod krovnim pokrovom odgovarajue izveden kanal za
prozraivanje, a pod njim je smje邸tena paropropustna - vodonepropusna
folija (S  0,04 m) (Slike 1, 2).d
 Izolaciju URSA razre転emo prema veliini prostora izmeu rogova na
primjereno 邸iroke ploe (slike 3, 4). Pritom raunamo na 1 do 2 cm vi邸e
zbog bolje samonosivosti i hermetikog zatvaranja izolacije meu rogovima.
Debljina izolacije prvog sloja jednaka je visini roga. Izolacijsku plou
umetnemo izmeu rogova (slika 5).
 Na rogove privrstimo metalne dr転ae i C - profil suho-monta転ne
konstrukcije. Iza C - profila umetnemo drugi sloj izolacije URSA (slika 6).
Ukupnu debljinu izolacije a time i debljinu drugog sloja diktira nam Tehniki
propis o racionalnoj upotrebi energije i toplotnoj za邸titi u zgradama, ijom
primjenom ugradnji i projektovanju dolazimo do minimalnih zahteva za
izolacijom. Odluka da ugradimo izolaciju u debljini od 20 - 30 cm je odlino
ekonomsko i ekolo邸ko re邸eneje, jer na taj nain znatno smanjujemo tro邸kove
za grijanje kue preko zime i rashlaivanja u toku ljeta, a dosta je manje i
ispu邸tanje toplotnih gasova u atmosferu. Vi邸e o tome proitajte na internet
stranicama: http://www.saving-energy.info/ba
 Na C - profil obostrano ljepljivom trakom nalijepimo parnu prepreku
(slika 7). Ona u odreenoj mjeri propu邸ta vlagu iz vazduha, ali samo u
koliinama koje nisu opasne za kondenzaciju u izolaciji (S  2 m - 10 m). Svid
uzdu転ni spojevi, proboji i spojevi s obodnim zidovima moraju biti dobro
privr邸eni i biti zalijepljeni (Slika 8). Na kraju privrstimo i gips-kartonske
ploe.
Krov je graevinski element koji je najizlo転eniji razliitim
vanjskim utjecajima. Ujedno je element omotaa zgrade
kroz kojeg prolazi veliki dio toplotne energije. Zato je vrlo
va転no da krov ima valjanu toplotnu izolaciju i toplotnu
stabilnost, kao i nepropusnost za vazduh, a da je ujedno
dovoljno difuzijski otvoren. Izvedba s izolacijom URSA
GLASSWOOL nam jami sve navedene osobine.
1
2
3
4
04  Ugradnja izolacije
Nain ugradnje toplotne izolacije URSA u kosi krov
5
1 2
3
6
4
1 krovni lim s premazom za spreavanje nastanka kondenzata
2 toplotna izolacija URSA
3 metalna kaseta
4 elina nosiva konstrukcija
1 pokrov
2 uzdu転ne letve (za formiranje zranog kanala)
3 sekundarni pokrov (paropropusna - vodonepropusna folija, S  0,04 m)d
4 daske s razmakom od min. 1 cm (oplata)
5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova
6 AB nosiva ploa
Kosi industrijski krov
Kod industrijskih objekata vrlo esto se kosi krov izvodi od
転eljezne konstrukcije. Pri tom je, zbog vee nosivosti
pojedinih elemenata, mogu i vei raspon meu
sekundarnim nosaima preko kojih je postavljena
profilirana, kasetna limena konstrukcija.
Prostor kasete popunimo toplotno  izolacijskim
materijalom kojeg prekrijemo ploastim krovnim
pokrovom s brizganim protu-kondenzacijskim slojem.
Prednost opisane izvedbe je u brzoj i jednostavnoj izvedbi,
laganoj konstrukciji, kvaliteti toplotne izolacije i dugom
vijeku trajanja krovne konstrukcije.
Kosi krov s AB nosivom ploom
Najpogodnija i naje邸a izvedba kosog krova u primorskim
krajevima te podrujima izlo転enim estim i jakim
vjetrovima, je betonska ploa u nagibu na koju se
postavlja krovni pokrov (npr.crijep). Zbog sve veih
zahtjeva za toplotnom izolacijom objekata potrebno je
takve krovove dobro toplotno izolirati, naroito zbog
izbjegavanja ljetnog pregrijavanja.
Da bi se
postigli 転eljeni uinci toplotne izolacije, na kosu betonsku
plou postavimo drvenu podkonstrukciju  rogove, meu
koje polo転imo toplotno  izolacijski materijal. Preko
izolacije mo転emo postaviti daske s razmakom od 1 do 2
cm a preko daske paropropusnu - vodonepropusnu foliju s
uzdu転nim letvama koje omoguavaju prozrani sloj u
debljini od minimalno 5 cm. Paropropusnu -
vodonepropusnu foliju potrebno je postaviti sa preklopom
pribli転no 10 cm te sve spojeve, naroito uz obodnu zidanu
konstrukciju, dobro zalijepiti i zatvoriti! Preko navedene
konstrukcije postavljaju se letve i na njih se postavlja
krovni pokrov. Sva privr邸enja na betonsku plou i sve
meusobne veze drvene konstrukcije potrebno je uvrstiti
vijcima.
Na betonsku plou nije potrebno postavljati parnu branu
jer sam beton preuzima funkciju parne brane.
5
1
2
3
6
8
9
4
7
10 11
Rekonstrukcija kosog krova  05
Rekonstrukcija postojeeg krova - zahvat s unutarnje strane
5
1
2
3
6
8 9
4
7
1 pokrov
2 letva - distancer
3 vazdu邸ni kanal
4 paropropusna - vodonepropusna folija (S  0,04 m)d
5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova
6 toplotna izolacija URSA ispod rogova
7 podkonstrukcija unutarnje obloge
8 parna zapreka (S  2 m - 10 m)d
9 unutarnja obloga
1 pokrov
2 bitumenska ljepenka
3 drvena oplata
4 letva - distancer
5 vazdu邸ni kanal
6 paropropusna - vodonepropusna folija (S  0,04 m)d
7 toplotna izolacija URSA izmeu rogova
8 toplotna izolacija URSA ispod rogova
9 podkonstrukcija unutarnje obloge
10 parna zapreka (S  2 m - 10 m)d
11 unutarnja obloga
Primjer krova bez kanala za prozraivanje i bez
sekundarnog pokrova
U ovom sluaju je najbolje rje邸enje postavljanje paro-
propusne - vodonepropusne folije kojom se oviju grede -
rogovi. Letvom napravimo trokutni kanal za prozraivanje
izmeu krovnog pokrova i paropropusne - vodonepropusne
folije (poziciji 2 i 3).
Izolaciju URSA postavimo izmeu rogova a dodatno jo邸 i sloj
ispod rogova (poziciji 5 i 6). Zbog prostornog ogranienja
preporuujemo upotrebu URSA SF 35 jer ima najbolje
izolacijske osobine.
Izmeu unutarnje obloge i izolacije postavimo parnu branu ili
parnu zapreku.
Primjer krova s postojeom bitumenskom krovnom
ljepenkom
Kao sekundarni pokrov upotrebljena je bitumenska krovna
ljepenka (pozicija 2) koja je paro-nepropustan sloj.
Posljedino mo転e doi do kondenzacije pare unutar sistema
krova. Kako bismo izbjegli pojavu kondenzacije unutar takvog
sistema krovi邸ta, izmeu dasaka na kojima je postavljena
krovna ljepenka i izolacije moramo ostaviti kanal za
prozraivanje (pozicija 5). Formiramo ga tako da izmeu
rogova napnemo paropropusnu - vodonepropusnu foliju
(pozicija 6) s odmakom od drvene oplate od najmanje 4 - 5
cm - vea visina uinkovitije sprjeava pregrijavanje. Vazdu邸ni
sloj mora imati odgovarajuu izvedbu primanja zraka pri dnu
krovi邸ta i ispusta u sljemenu. Krovna ljepenka u sljemenu
mora biti prekinuta, dok je na krovi邸tu, neposredno ispod
pokrova, u razini formiranog vazdu邸nog sloja, potrebno
napraviti otvor koji se za邸titi mre転icom. Prvi sloj izolacije
postavimo izmeu rogova. Ispod tog sloja potrebno je
postaviti i dodatni sloj okomito na rogove (poziciji 7 i 8).
Zbog prostornog ogranienja preporuujemo upotrebu URSA
SF 35 jer ima najbolje izolacijske osobine.
06  Rekonstrukcija kosog krova
Rekonstrukcija postojeeg krova - zahvat s vanjske strane
1 postojea parna prepreka ili parna brana
2 parna prepreka (S  2 m - 10 m)d
3 toplotna izolacija URSA izmeu rogova
4 poprene letve za dodatnu izolaciju
5 dodatni sloj izolacije URSA iznad rogova
6 paropropusna - vodonepropusna folija
(S  0,04 m)d
7 uzdu転ne letve za formiranje zranog kanala
8 poprene letve
9 pokrov
Rekonstrukciju krova mo転ete uspje邸no izvesti i s vanjske
strane. Takav nain rekonstrukcije biti e i kvalitetniji jer
omoguuje da slojeve postavimo na novo i zbog toga
pravilnije. Velika prednost je 邸to mo転emo dodatni sloj
izolacije postaviti sa gornje strane rogova gdje neemo
imati ogranienje za debljinu. Kod rekonstrukcije s
unutra邸nje strane esto to nije mogue.
6
1
23
7
9
4
8
5
URSA izolacija je zbog vlaknaste strukture i odlina
zvuna za邸tita.
Za kvalitetan i udoban boravak u zgradama u kojima
転ivimo i radimo, osim toplotne za邸tite vrlo je va転na
odgovarajua zvuna izolacija kako bi se sprijeio prodor
buke izvana. Primjer: jaka ki邸a, buka aviona, buka zbog
blizine ceste.
Ispunjavanjem prostora izmeu rogova u potpunosti, i na
taj nain poveavanjem debljine izolacije u kosom krovu,
poveava se zvuna izolativnost za 4 dB!
Visoko kvalitetna zvuna izolacija treba imati vrijednosti
2r  5 (kPa.s/m )!
Rekonstrukciju izvodimo na sljedei nain:
 Odstranimo pokrov i sve slojeve do postojee parne zapreke ili parne
brane. Ako smo ustanovili da parna zapreka nije postavljena pravilno (nisu
zalijepljeni spojevi ili postoje o邸teenja) potrebno je s vanjske strane preko
rogova dodati novi sloj (S  2 m - 10 m) (pozicija 2). Taj e sloj zajedno sd
postojeom o邸teenom parnom zaprekom i unutarnjom oblogom usporiti
prodiranje difuzne vodene pare u novu izolaciju. Sve spojeve, proboje i
prikljuke na konstrukciju potrebno je temeljito zalijepiti.
 Vratimo staru izolaciju izmeu rogova ili je po potrebi zamijenimo s
novom (pozicija 3).
 Odgovarajuu debljinu toplotne izolacije posti転emo tako da na rogove s
gornje strane popreno postavimo letve izmeu kojih polo転imo dodatni sloj
toplotne izolacije URSA (pozicija 5). Ukupnu debljinu izolacije, a time i
debljinu drugog sloja diktira nam Tehniki propis o racionalnoj upotrebi
energije i toplotnoj za邸titi u zgradama koji odreuje minimalne zahtjeve za
izolaciju. Preporuena ukupna debljina izolacije je 30 cm.
 Preko gornjeg sloja izolacije postavimo paropropusnu -
vodonepropusnu foliju koja ima S vrijednost  0,04 m (pozicija 6).d
Spojeve zalijepimo kvalitetnom ljepljivom trakom za krovne folije.
 Postavimo uzdu転ne letve visine barem 5 cm. Na njih popreno
postavimo letve koje slu転e za postavljanje krovnog pokrova (pozicija 7 i 8).
Na taj nain stvorimo vazdu邸ni kanal koji spreava kondenzaciju vlage ispod
pokrova, a ujedno spreava i pregrijavanje potkrovnih prostora za vrijeme
ljetnih vruina. Kod vi邸estre邸nih krovova, ra邸lanjenih krovova, krovnih
okana, 邸irih dimnjaka i slinih prepreka, za neometan protok vazduha,
ispred barijere i iza nje, prekinemo uzdu転nu letvu kako bismo vazdu邸ni tok
izveli u susjedni prostor za prozraivanje.
 Na kraju vratimo stari ili postavimo novi pokrov (pozicija 9).
Rw = 48 dB
debljina 60 mm
Rw = 50 dB
debljina 120 mm
Rw = 52 dB
debljina 160 mm
Spu邸teni stop i strop prema negrijanom potkrovlju  07
Osobine i dimenzije toplotne izolacije za polaganje na podlogu
MW - EN 13162 - T1 - DS(T+) - MU1
Osobine:
- toplotna provodljivost prema HRN EN 13162
l = 0,044 W/mK
- razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1
Podruja upotrebe:
Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu:
na strop prema negrijanom potkrovlju i kao ispuna
u spu邸tenim stropovima.
D
URSA ELF
Debljina
(mm)
Du転ina
(mm)
irina
(mm)
Koliina
2(m /paket)
Koliina
2(m /paleti)
Topl. otpor.
R (m K/W)D
2
540,00
338,40
18,00
11,28
1200
1200
7500 x 2
9400
50
80
270,00
226,80
194,40
9,00
7,56
6,48
1200
1200
1200
7500
6300
5400
100
120
140
180,00
136,80
6,00
4,56
1200
1200
5000
3800
150
200
2,30
2,75
3,20
1,15
1,80
3,40
4,55
URSA ELF je stije邸njen u odnosu 1:5
Izolacija spu邸tenog
stropa mansarde
3 Postavimo drugi sloj izolacije 4 Prilijepimo za邸titnu foliju - parnu zapreku
(S  2 m - 10 m)d
1 Postavimo metalnu konstrukciju 2 Postavimo prvi sloj izolacije
Izolacija stropa prema
negrijanom potkrovlju
1 Izmeu drvenih nosaa polo転imo prvi sloj
izolacije
2 Polaganje drugog sloja izolacije. Kod rezanja
na odgovarajue dimenzije dodajte 2 cm
U sluaju stambenog potkrovlja - mansarde, esto se odluimo
za spu邸teni strop ime zatvorimo prostor pod sljemenom krova i
tako smanjimo prostor koji grijemo.
Izolaciju mansarde izvodimo na sljedei nain:
 Na primjerenu visinu najprije postavimo metalnu konstrukciju
i meu dr転ae postavimo prvi sloj izolacije URSA.
 Nakon toga postavimo i drugi sloj izolacije tako da je ukupna
debljina izolacije jednaka kao kod kosog krova (pribli転no 30 cm).
 Na metalnu konstrukciju obostrano ljepljivom trakom
prilijepimo parnu zapreku. Sve spojeve, proboje i prikljuke na
konstrukciju moramo temeljito zalijepiti.
 Spu邸teni strop zavr邸imo gips-kartonskim ploama
U sluaju nestambenog potkrovlja pod neizoliranim krovom
(tzv. hladno potkrovlje) moramo izolirati strop prema
negrijanom potkrovlju.
To uinimo tako da najprije na nosivu konstrukciju polo転imo
parnu branu (PE foliju), nakon toga izmeu drvenih nosaa -
razdjelnika polo転imo prvi i drugi sloj izolacije. Tako posti転emo
dovoljnu ukupnu debljinu izolacije koja treba biti pribli転no 30
cm (proraun programom GF 5). Na kraju mo転emo kroz
izolaciju na drvene nosae postaviti daske, tako da dobijemo
prohodno potkrovlje.
U邸teda energije  08
Prema istra転ivanju nezavisne europske institucije 41% od ukupne potro邸nje energije u EU potro邸i se u sektoru
zgrada. Isti izvor pokazuje da se od toga dvije treine potro邸nje energije upotrijebi za grijanje i hlaenje zgrada.
Poznato je da se veliki dio od ukupnog gubitka toplote u zgradi (oko 25%) izgubi preko krova. Stoga je izuzetno
va転no da je krov kvalitetno izoliran. Minimalne zahtjeve za izolaciju odreuje Tehniki propis o racionalnoj
upotrebi energije i toplotnoj za邸titi u zgradama.
Izolacija je najjeftiniji i najuinkovitiji nain za poveanje energetske uinkovitosti zgrada! Naelo Trias Energetica ka転e na koji se nain
moramo uhvatiti u ko邸tac sa prekomjernom potro邸njom energije openito;
Debljina toplotne izolacije
2Godi邸nji gubitak toplote na 1 m krova:
2 23300 K x 24 sata x 1 m x 0,234 W/m K = 18,5 kWh
... to pretvorimo u koliinu goriva (ekstra lako lo転 ulje)**;
218,5 kWh : 8 kWh/l = 2,3 l/m godi邸nje
14 cm 2(U = 0,234 W/m K)*
Primjer A:
2Debljina toplotne izolacije (U = 0,113 W/m K)*
2Godi邸nji gubitak toplote na 1 m krova:
2 23300 K x 24 sata x 1 m x 0,113 W/m K = 8,9 kWh
... to pretvorimo u koliinu goriva (ekstra lako lo転 ulje)**;
28,9 kWh : 8 kWh/l = 1,1 l/m godi邸nje
30 cm
Primjer B:
Dakle razlika izmeu A i B je 2,3  1,1 = 1,2 litara goriva
2
po m krova godi邸nje!
2Dakle, ako kod krova povr邸ine 120 m poveamo debljinu izolacije od 14 na 30 cm,
smanjimo potro邸nju lo転 ulja za grijanje do 144 l/godinu! Da o tro邸ku hlaenja
ljeti i ne govorimo!
Prikaz jednostavnog prorauna gubitka toplotne energije
2
kroz 1 m povr邸ine kod dva razliito toplotno izolirana krova
Obnovljivi
viri
Fosilna
goriva
Energetska
uinkovitost
Obnovljivi
izvori
U邸teda energije kod izoliranog krova
* proraun krovne konstrukcije sa izolacijom = 0,035 W/mK ** energetski sadr転aj lo転 ulja pri 80% efikasnosti sistema grijanjaDl
Tehnike informacije odnose se na na邸e sada邸nje saznanje i iskustva. Pri opisima podruja
upotrebe mogue je da pojedini omjeri u pojedinim posebnim primjerima nisu uzeti u
obzir i zato ne preuzimamo nikakvu odgovornost. Molimo, po邸tujte va転ee tehniko
stanje i strune smjernice.
Tri koraka za dostizanje naela Trias Energetica jesu:
 Najprije smanjimo potra転nju za energijom uvoenjem uinkovitih mjera
(upotreba vee debljine izolacije, kvalitetniji prozori, za邸tita od sunca ...)
 Drugo: umjesto fosilnih goriva upotrijebimo energiju iz obnovljivih izvora
(toplotne pumpe, solarni sistemi ...)
 Tree: fosilna goriva proizvodimo i tro邸imo u 邸to manjoj mjeri i 邸to
uinkovitije (uinkoviti sistem grijanja)
Izolakcija
URSA NOVOTERM d.o.o. Sarajevo
Te邸anjska 9
71000 Sarajevo
Bosna i Hercegovina
Tel./Fax: +387 33 214 988
E-mail: assistance.bih@uralita.com
Internet: www.ursa.ba

More Related Content

Prirucnik izolacija krovova_13

  • 1. Izolacija kosih krovova Tehnike informacije i naini ugradnje izolacijskih materijala URSA GLASSWOOL 2013
  • 2. Debljina (mm) Du転ina (mm) irina (mm) Koliina 2(m /paket) Koliina 2(m /paleti) Topl. otpor R (m K/W)D 2 MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5 Osobine: - toplotna provodljivost prema HRN EN 13162 l = 0,035 W/mK - razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1 2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m Podruja upotrebe: Toplotna i zvuna izolacija kosih krovova u kojima se postavlja izmeu rogova s donje strane, dodatni izolacijski sloj ispod rogova te izolacija monta転nih drvenih zidova i ostalih konstrukcija sa veim zahtjevima za zvunu i toplotnu izolaciju. D MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5 Osobine: - toplotna provodljivost prema HRN EN 13162 l = 0,040 W/mK - razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1 za neka邸irane proizvode 2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m Podruja upotrebe: Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu, kao dodatna izolacija u kosim krovovima i kao ispuna u spu邸tenim stropovima. D MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - AFr5 Osobine: - toplotna provodljivost prema HRN EN 13162 l = 0,040 W/mK - razred po転arnih osobina F po HRN EN 13501-1 za ka邸irane proizvode sa alu folijom (Ab) 2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m Podruja upotrebe: Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu, kao dodatna izolacija u kosim krovovima i kao ispuna u spu邸tenim stropovima. D Upotrebljava se i kao tehnika izolacija u raznim konstrukcijama u graevinjarstvu i industriji Izolacija kosih krovova - tehnike osobine URSA DF 40 URSA DF 40/Ab URSA SF 35 URSA DF 40 stije邸njen je u odnosu 1:5 URSA DF 40/Ab stije邸njen je u odnosu 1:5 URSA SF 35 stije邸njen je u odnosu 1:4 02 Izolacije za kose krovove Debljina (mm) Du転ina (mm) irina (mm) Koliina 2(m /paket) Koliina 2(m /paleti) Topl. otpor R (m K/W)D 2 1,25432,0018,0012001500050 2,50218,889,1212007600100 3,00184,327,6812006400120 4,00 4,50 5,00 138,24 123,84 112,32 5,76 5,16 4,68 1200 1200 1200 4800 4300 3900 160 180 200 276,48 138,24 15,36 7,68 1200 1200 12800 6400 50 100 4,00 4,55 5,70 97,20 86,40 69,12 5,40 4,80 3,84 1200 1200 1200 4500 4000 3200 1,45 2,85 140 160 200 208,3611,521200960060 1,70 Debljina (mm) Du転ina (mm) irina (mm) Koliina 2(m /paket) Koliina 2(m /paleti) Topl. otpor R (m K/W)D 2 1,25432,0018,0012001500050 2,50218,889,1212007600100 MW - EN 13162 - T2 - DS(T+) - MU1 - Afr5 Osobine: - toplotna provodljivost prema HRN EN 13162 l = 0,038 W/mK - razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1 2- otpor strujanju vazduha r > 5 kPa s/m Podruja upotrebe: Toplotna i zvuna izolacija kosih krovova u kojima se postavlja izmeu rogova s donje strane, dodatni izolacijski sloj ispod rogova te izolacija monta転nih drvenih zidova i ostalih konstrukcija sa veim zahtjevima za zvunu i toplotnu izolaciju. D URSA SF 38 URSA SF 38 stije邸njen je u odnosu 1:4 151,20 108,00 8,40 6,00 1200 1200 7000 5000 100 140 4,20 4,75 5,25 97,20 86,40 75,60 5,40 4,80 4,20 1200 1200 1200 4500 4000 3500 2,65 3,70 160 180 200 129,607,2012006000120 3,15 Debljina (mm) Du転ina (mm) irina (mm) Koliina 2(m /paket) Koliina 2(m /paleti) Topl. otpor R (m K/W)D 2
  • 3. 1 Moramo omoguiti dotok vazduha u krov 2 Polo転imo sekundarni pokrov paro- propusnu - vodonepropusnu foliju 3 Kod izmjere raunamo 1 do 2 cm vi邸e zbog boljeg naleganja izolacije 6 Iza metalnog C - profila umetnemo drugi sloj izolacije 5 Odrezanu plou izolacije umetnemo izmeu rogova 7 Na C - profil obostrano ljepljivom trakom nalijepimo parnu prepreku 8 Svi spojevi, proboji i prikljuci na foliji moraju biti zalijepljeni 1 pokrov 2 zrani kanal 3 sekundarni pokrov (paropropusna - vodonepropusna folija, S 0,04 m)d 4 daske s razmakom min. 1 cm 5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova 6 toplotna izolacija URSA ispod rogova 7 podkonstrukcija unutarnje obloge 8 parna zapreka (S 2 m - 10 m)d ili parna brana (S > 100 m)d 9 unutarnja obloga Nain ugradnje toplotne izolacije URSA u kosi krov 4 Izolaciju razre転emo na ploe odgovarajue 邸irine Kosi krov izveden s oblogom od gips-kartonske ploe 5 1 2 3 4 6 7 8 9 Ugradnja izolacije 03 Krovi邸te prije ugradnje izolacije mora biti odgovarajue pripremljeno. To znai da je pod krovnim pokrovom odgovarajue izveden kanal za prozraivanje, a pod njim je smje邸tena paropropustna - vodonepropusna folija (S 0,04 m) (Slike 1, 2).d Izolaciju URSA razre転emo prema veliini prostora izmeu rogova na primjereno 邸iroke ploe (slike 3, 4). Pritom raunamo na 1 do 2 cm vi邸e zbog bolje samonosivosti i hermetikog zatvaranja izolacije meu rogovima. Debljina izolacije prvog sloja jednaka je visini roga. Izolacijsku plou umetnemo izmeu rogova (slika 5). Na rogove privrstimo metalne dr転ae i C - profil suho-monta転ne konstrukcije. Iza C - profila umetnemo drugi sloj izolacije URSA (slika 6). Ukupnu debljinu izolacije a time i debljinu drugog sloja diktira nam Tehniki propis o racionalnoj upotrebi energije i toplotnoj za邸titi u zgradama, ijom primjenom ugradnji i projektovanju dolazimo do minimalnih zahteva za izolacijom. Odluka da ugradimo izolaciju u debljini od 20 - 30 cm je odlino ekonomsko i ekolo邸ko re邸eneje, jer na taj nain znatno smanjujemo tro邸kove za grijanje kue preko zime i rashlaivanja u toku ljeta, a dosta je manje i ispu邸tanje toplotnih gasova u atmosferu. Vi邸e o tome proitajte na internet stranicama: http://www.saving-energy.info/ba Na C - profil obostrano ljepljivom trakom nalijepimo parnu prepreku (slika 7). Ona u odreenoj mjeri propu邸ta vlagu iz vazduha, ali samo u koliinama koje nisu opasne za kondenzaciju u izolaciji (S 2 m - 10 m). Svid uzdu転ni spojevi, proboji i spojevi s obodnim zidovima moraju biti dobro privr邸eni i biti zalijepljeni (Slika 8). Na kraju privrstimo i gips-kartonske ploe. Krov je graevinski element koji je najizlo転eniji razliitim vanjskim utjecajima. Ujedno je element omotaa zgrade kroz kojeg prolazi veliki dio toplotne energije. Zato je vrlo va転no da krov ima valjanu toplotnu izolaciju i toplotnu stabilnost, kao i nepropusnost za vazduh, a da je ujedno dovoljno difuzijski otvoren. Izvedba s izolacijom URSA GLASSWOOL nam jami sve navedene osobine.
  • 4. 1 2 3 4 04 Ugradnja izolacije Nain ugradnje toplotne izolacije URSA u kosi krov 5 1 2 3 6 4 1 krovni lim s premazom za spreavanje nastanka kondenzata 2 toplotna izolacija URSA 3 metalna kaseta 4 elina nosiva konstrukcija 1 pokrov 2 uzdu転ne letve (za formiranje zranog kanala) 3 sekundarni pokrov (paropropusna - vodonepropusna folija, S 0,04 m)d 4 daske s razmakom od min. 1 cm (oplata) 5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova 6 AB nosiva ploa Kosi industrijski krov Kod industrijskih objekata vrlo esto se kosi krov izvodi od 転eljezne konstrukcije. Pri tom je, zbog vee nosivosti pojedinih elemenata, mogu i vei raspon meu sekundarnim nosaima preko kojih je postavljena profilirana, kasetna limena konstrukcija. Prostor kasete popunimo toplotno izolacijskim materijalom kojeg prekrijemo ploastim krovnim pokrovom s brizganim protu-kondenzacijskim slojem. Prednost opisane izvedbe je u brzoj i jednostavnoj izvedbi, laganoj konstrukciji, kvaliteti toplotne izolacije i dugom vijeku trajanja krovne konstrukcije. Kosi krov s AB nosivom ploom Najpogodnija i naje邸a izvedba kosog krova u primorskim krajevima te podrujima izlo転enim estim i jakim vjetrovima, je betonska ploa u nagibu na koju se postavlja krovni pokrov (npr.crijep). Zbog sve veih zahtjeva za toplotnom izolacijom objekata potrebno je takve krovove dobro toplotno izolirati, naroito zbog izbjegavanja ljetnog pregrijavanja. Da bi se postigli 転eljeni uinci toplotne izolacije, na kosu betonsku plou postavimo drvenu podkonstrukciju rogove, meu koje polo転imo toplotno izolacijski materijal. Preko izolacije mo転emo postaviti daske s razmakom od 1 do 2 cm a preko daske paropropusnu - vodonepropusnu foliju s uzdu転nim letvama koje omoguavaju prozrani sloj u debljini od minimalno 5 cm. Paropropusnu - vodonepropusnu foliju potrebno je postaviti sa preklopom pribli転no 10 cm te sve spojeve, naroito uz obodnu zidanu konstrukciju, dobro zalijepiti i zatvoriti! Preko navedene konstrukcije postavljaju se letve i na njih se postavlja krovni pokrov. Sva privr邸enja na betonsku plou i sve meusobne veze drvene konstrukcije potrebno je uvrstiti vijcima. Na betonsku plou nije potrebno postavljati parnu branu jer sam beton preuzima funkciju parne brane.
  • 5. 5 1 2 3 6 8 9 4 7 10 11 Rekonstrukcija kosog krova 05 Rekonstrukcija postojeeg krova - zahvat s unutarnje strane 5 1 2 3 6 8 9 4 7 1 pokrov 2 letva - distancer 3 vazdu邸ni kanal 4 paropropusna - vodonepropusna folija (S 0,04 m)d 5 toplotna izolacija URSA izmeu rogova 6 toplotna izolacija URSA ispod rogova 7 podkonstrukcija unutarnje obloge 8 parna zapreka (S 2 m - 10 m)d 9 unutarnja obloga 1 pokrov 2 bitumenska ljepenka 3 drvena oplata 4 letva - distancer 5 vazdu邸ni kanal 6 paropropusna - vodonepropusna folija (S 0,04 m)d 7 toplotna izolacija URSA izmeu rogova 8 toplotna izolacija URSA ispod rogova 9 podkonstrukcija unutarnje obloge 10 parna zapreka (S 2 m - 10 m)d 11 unutarnja obloga Primjer krova bez kanala za prozraivanje i bez sekundarnog pokrova U ovom sluaju je najbolje rje邸enje postavljanje paro- propusne - vodonepropusne folije kojom se oviju grede - rogovi. Letvom napravimo trokutni kanal za prozraivanje izmeu krovnog pokrova i paropropusne - vodonepropusne folije (poziciji 2 i 3). Izolaciju URSA postavimo izmeu rogova a dodatno jo邸 i sloj ispod rogova (poziciji 5 i 6). Zbog prostornog ogranienja preporuujemo upotrebu URSA SF 35 jer ima najbolje izolacijske osobine. Izmeu unutarnje obloge i izolacije postavimo parnu branu ili parnu zapreku. Primjer krova s postojeom bitumenskom krovnom ljepenkom Kao sekundarni pokrov upotrebljena je bitumenska krovna ljepenka (pozicija 2) koja je paro-nepropustan sloj. Posljedino mo転e doi do kondenzacije pare unutar sistema krova. Kako bismo izbjegli pojavu kondenzacije unutar takvog sistema krovi邸ta, izmeu dasaka na kojima je postavljena krovna ljepenka i izolacije moramo ostaviti kanal za prozraivanje (pozicija 5). Formiramo ga tako da izmeu rogova napnemo paropropusnu - vodonepropusnu foliju (pozicija 6) s odmakom od drvene oplate od najmanje 4 - 5 cm - vea visina uinkovitije sprjeava pregrijavanje. Vazdu邸ni sloj mora imati odgovarajuu izvedbu primanja zraka pri dnu krovi邸ta i ispusta u sljemenu. Krovna ljepenka u sljemenu mora biti prekinuta, dok je na krovi邸tu, neposredno ispod pokrova, u razini formiranog vazdu邸nog sloja, potrebno napraviti otvor koji se za邸titi mre転icom. Prvi sloj izolacije postavimo izmeu rogova. Ispod tog sloja potrebno je postaviti i dodatni sloj okomito na rogove (poziciji 7 i 8). Zbog prostornog ogranienja preporuujemo upotrebu URSA SF 35 jer ima najbolje izolacijske osobine.
  • 6. 06 Rekonstrukcija kosog krova Rekonstrukcija postojeeg krova - zahvat s vanjske strane 1 postojea parna prepreka ili parna brana 2 parna prepreka (S 2 m - 10 m)d 3 toplotna izolacija URSA izmeu rogova 4 poprene letve za dodatnu izolaciju 5 dodatni sloj izolacije URSA iznad rogova 6 paropropusna - vodonepropusna folija (S 0,04 m)d 7 uzdu転ne letve za formiranje zranog kanala 8 poprene letve 9 pokrov Rekonstrukciju krova mo転ete uspje邸no izvesti i s vanjske strane. Takav nain rekonstrukcije biti e i kvalitetniji jer omoguuje da slojeve postavimo na novo i zbog toga pravilnije. Velika prednost je 邸to mo転emo dodatni sloj izolacije postaviti sa gornje strane rogova gdje neemo imati ogranienje za debljinu. Kod rekonstrukcije s unutra邸nje strane esto to nije mogue. 6 1 23 7 9 4 8 5 URSA izolacija je zbog vlaknaste strukture i odlina zvuna za邸tita. Za kvalitetan i udoban boravak u zgradama u kojima 転ivimo i radimo, osim toplotne za邸tite vrlo je va転na odgovarajua zvuna izolacija kako bi se sprijeio prodor buke izvana. Primjer: jaka ki邸a, buka aviona, buka zbog blizine ceste. Ispunjavanjem prostora izmeu rogova u potpunosti, i na taj nain poveavanjem debljine izolacije u kosom krovu, poveava se zvuna izolativnost za 4 dB! Visoko kvalitetna zvuna izolacija treba imati vrijednosti 2r 5 (kPa.s/m )! Rekonstrukciju izvodimo na sljedei nain: Odstranimo pokrov i sve slojeve do postojee parne zapreke ili parne brane. Ako smo ustanovili da parna zapreka nije postavljena pravilno (nisu zalijepljeni spojevi ili postoje o邸teenja) potrebno je s vanjske strane preko rogova dodati novi sloj (S 2 m - 10 m) (pozicija 2). Taj e sloj zajedno sd postojeom o邸teenom parnom zaprekom i unutarnjom oblogom usporiti prodiranje difuzne vodene pare u novu izolaciju. Sve spojeve, proboje i prikljuke na konstrukciju potrebno je temeljito zalijepiti. Vratimo staru izolaciju izmeu rogova ili je po potrebi zamijenimo s novom (pozicija 3). Odgovarajuu debljinu toplotne izolacije posti転emo tako da na rogove s gornje strane popreno postavimo letve izmeu kojih polo転imo dodatni sloj toplotne izolacije URSA (pozicija 5). Ukupnu debljinu izolacije, a time i debljinu drugog sloja diktira nam Tehniki propis o racionalnoj upotrebi energije i toplotnoj za邸titi u zgradama koji odreuje minimalne zahtjeve za izolaciju. Preporuena ukupna debljina izolacije je 30 cm. Preko gornjeg sloja izolacije postavimo paropropusnu - vodonepropusnu foliju koja ima S vrijednost 0,04 m (pozicija 6).d Spojeve zalijepimo kvalitetnom ljepljivom trakom za krovne folije. Postavimo uzdu転ne letve visine barem 5 cm. Na njih popreno postavimo letve koje slu転e za postavljanje krovnog pokrova (pozicija 7 i 8). Na taj nain stvorimo vazdu邸ni kanal koji spreava kondenzaciju vlage ispod pokrova, a ujedno spreava i pregrijavanje potkrovnih prostora za vrijeme ljetnih vruina. Kod vi邸estre邸nih krovova, ra邸lanjenih krovova, krovnih okana, 邸irih dimnjaka i slinih prepreka, za neometan protok vazduha, ispred barijere i iza nje, prekinemo uzdu転nu letvu kako bismo vazdu邸ni tok izveli u susjedni prostor za prozraivanje. Na kraju vratimo stari ili postavimo novi pokrov (pozicija 9). Rw = 48 dB debljina 60 mm Rw = 50 dB debljina 120 mm Rw = 52 dB debljina 160 mm
  • 7. Spu邸teni stop i strop prema negrijanom potkrovlju 07 Osobine i dimenzije toplotne izolacije za polaganje na podlogu MW - EN 13162 - T1 - DS(T+) - MU1 Osobine: - toplotna provodljivost prema HRN EN 13162 l = 0,044 W/mK - razred po転arnih osobina A1 po HRN EN 13501-1 Podruja upotrebe: Toplotna i zvuna izolacija za polaganje na podlogu: na strop prema negrijanom potkrovlju i kao ispuna u spu邸tenim stropovima. D URSA ELF Debljina (mm) Du転ina (mm) irina (mm) Koliina 2(m /paket) Koliina 2(m /paleti) Topl. otpor. R (m K/W)D 2 540,00 338,40 18,00 11,28 1200 1200 7500 x 2 9400 50 80 270,00 226,80 194,40 9,00 7,56 6,48 1200 1200 1200 7500 6300 5400 100 120 140 180,00 136,80 6,00 4,56 1200 1200 5000 3800 150 200 2,30 2,75 3,20 1,15 1,80 3,40 4,55 URSA ELF je stije邸njen u odnosu 1:5 Izolacija spu邸tenog stropa mansarde 3 Postavimo drugi sloj izolacije 4 Prilijepimo za邸titnu foliju - parnu zapreku (S 2 m - 10 m)d 1 Postavimo metalnu konstrukciju 2 Postavimo prvi sloj izolacije Izolacija stropa prema negrijanom potkrovlju 1 Izmeu drvenih nosaa polo転imo prvi sloj izolacije 2 Polaganje drugog sloja izolacije. Kod rezanja na odgovarajue dimenzije dodajte 2 cm U sluaju stambenog potkrovlja - mansarde, esto se odluimo za spu邸teni strop ime zatvorimo prostor pod sljemenom krova i tako smanjimo prostor koji grijemo. Izolaciju mansarde izvodimo na sljedei nain: Na primjerenu visinu najprije postavimo metalnu konstrukciju i meu dr転ae postavimo prvi sloj izolacije URSA. Nakon toga postavimo i drugi sloj izolacije tako da je ukupna debljina izolacije jednaka kao kod kosog krova (pribli転no 30 cm). Na metalnu konstrukciju obostrano ljepljivom trakom prilijepimo parnu zapreku. Sve spojeve, proboje i prikljuke na konstrukciju moramo temeljito zalijepiti. Spu邸teni strop zavr邸imo gips-kartonskim ploama U sluaju nestambenog potkrovlja pod neizoliranim krovom (tzv. hladno potkrovlje) moramo izolirati strop prema negrijanom potkrovlju. To uinimo tako da najprije na nosivu konstrukciju polo転imo parnu branu (PE foliju), nakon toga izmeu drvenih nosaa - razdjelnika polo転imo prvi i drugi sloj izolacije. Tako posti転emo dovoljnu ukupnu debljinu izolacije koja treba biti pribli転no 30 cm (proraun programom GF 5). Na kraju mo転emo kroz izolaciju na drvene nosae postaviti daske, tako da dobijemo prohodno potkrovlje.
  • 8. U邸teda energije 08 Prema istra転ivanju nezavisne europske institucije 41% od ukupne potro邸nje energije u EU potro邸i se u sektoru zgrada. Isti izvor pokazuje da se od toga dvije treine potro邸nje energije upotrijebi za grijanje i hlaenje zgrada. Poznato je da se veliki dio od ukupnog gubitka toplote u zgradi (oko 25%) izgubi preko krova. Stoga je izuzetno va転no da je krov kvalitetno izoliran. Minimalne zahtjeve za izolaciju odreuje Tehniki propis o racionalnoj upotrebi energije i toplotnoj za邸titi u zgradama. Izolacija je najjeftiniji i najuinkovitiji nain za poveanje energetske uinkovitosti zgrada! Naelo Trias Energetica ka転e na koji se nain moramo uhvatiti u ko邸tac sa prekomjernom potro邸njom energije openito; Debljina toplotne izolacije 2Godi邸nji gubitak toplote na 1 m krova: 2 23300 K x 24 sata x 1 m x 0,234 W/m K = 18,5 kWh ... to pretvorimo u koliinu goriva (ekstra lako lo転 ulje)**; 218,5 kWh : 8 kWh/l = 2,3 l/m godi邸nje 14 cm 2(U = 0,234 W/m K)* Primjer A: 2Debljina toplotne izolacije (U = 0,113 W/m K)* 2Godi邸nji gubitak toplote na 1 m krova: 2 23300 K x 24 sata x 1 m x 0,113 W/m K = 8,9 kWh ... to pretvorimo u koliinu goriva (ekstra lako lo転 ulje)**; 28,9 kWh : 8 kWh/l = 1,1 l/m godi邸nje 30 cm Primjer B: Dakle razlika izmeu A i B je 2,3 1,1 = 1,2 litara goriva 2 po m krova godi邸nje! 2Dakle, ako kod krova povr邸ine 120 m poveamo debljinu izolacije od 14 na 30 cm, smanjimo potro邸nju lo転 ulja za grijanje do 144 l/godinu! Da o tro邸ku hlaenja ljeti i ne govorimo! Prikaz jednostavnog prorauna gubitka toplotne energije 2 kroz 1 m povr邸ine kod dva razliito toplotno izolirana krova Obnovljivi viri Fosilna goriva Energetska uinkovitost Obnovljivi izvori U邸teda energije kod izoliranog krova * proraun krovne konstrukcije sa izolacijom = 0,035 W/mK ** energetski sadr転aj lo転 ulja pri 80% efikasnosti sistema grijanjaDl Tehnike informacije odnose se na na邸e sada邸nje saznanje i iskustva. Pri opisima podruja upotrebe mogue je da pojedini omjeri u pojedinim posebnim primjerima nisu uzeti u obzir i zato ne preuzimamo nikakvu odgovornost. Molimo, po邸tujte va転ee tehniko stanje i strune smjernice. Tri koraka za dostizanje naela Trias Energetica jesu: Najprije smanjimo potra転nju za energijom uvoenjem uinkovitih mjera (upotreba vee debljine izolacije, kvalitetniji prozori, za邸tita od sunca ...) Drugo: umjesto fosilnih goriva upotrijebimo energiju iz obnovljivih izvora (toplotne pumpe, solarni sistemi ...) Tree: fosilna goriva proizvodimo i tro邸imo u 邸to manjoj mjeri i 邸to uinkovitije (uinkoviti sistem grijanja) Izolakcija URSA NOVOTERM d.o.o. Sarajevo Te邸anjska 9 71000 Sarajevo Bosna i Hercegovina Tel./Fax: +387 33 214 988 E-mail: assistance.bih@uralita.com Internet: www.ursa.ba