1. KOKSARTROZDA ARTROSKOPÄ°KKOKSARTROZDA ARTROSKOPÄ°K
CERRRAHÄ°CERRRAHÄ°
Prof. Dr. Yunus Vehbi SözenProf. Dr. Yunus Vehbi Sözen
Dr. Gökhan HepgürDr. Gökhan Hepgür
Op. Dr. Önder KılıçoğluOp. Dr. Önder Kılıçoğlu
Dr. Sevan SıvacıoğluDr. Sevan Sıvacıoğlu
Prof. Dr. Önder YazıcıoğluProf. Dr. Önder Yazıcıoğlu
İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesiİ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi
Ortopedi ve Travmatoloji ABDOrtopedi ve Travmatoloji ABD
2. SÖZEN
GiriÅŸGiriÅŸ
Koksartroz çok eski yıllardan beri bilinen kalçanınKoksartroz çok eski yıllardan beri bilinen kalçanın
dejeneratif bir hastalığıdırdejeneratif bir hastalığıdır
Bugüne kadar olayı çözebilecek etkin bir tedaviBugüne kadar olayı çözebilecek etkin bir tedavi
yöntemi bulunamamıştıryöntemi bulunamamıştır
Bütün tedaviler zamana yönelik olarak geliştirilmiştirBütün tedaviler zamana yönelik olarak geliştirilmiştir
Konservatif yöntemlerin başarısız kaldığı vakalardaKonservatif yöntemlerin başarısız kaldığı vakalarda
cerrahi tekniklere baÅŸvurulmuÅŸturcerrahi tekniklere baÅŸvurulmuÅŸtur
Başarılı olduğu kabul edilen cerrahi tekniklerin hepsiBaşarılı olduğu kabul edilen cerrahi tekniklerin hepsi
de büyük cerrahi girişimin komplikasyonlarınıde büyük cerrahi girişimin komplikasyonlarını
birlikte taşımaktadırbirlikte taşımaktadır
3. SÖZEN
GiriÅŸGiriÅŸ
Özellikle genç displazik hastalarda artrozÖzellikle genç displazik hastalarda artroz
sorununa uzun vadeli kalıcı bir çözümsorununa uzun vadeli kalıcı bir çözüm
getirilememiÅŸtirgetirilememiÅŸtir
Kalça artroskopisi kalça osteoartritindeKalça artroskopisi kalça osteoartritinde
uygulanabilecek yeni ve alternatif bir tedaviuygulanabilecek yeni ve alternatif bir tedavi
yöntemi olarak düşünülmektediryöntemi olarak düşünülmektedir
4. SÖZEN
GiriÅŸGiriÅŸ
Diz eklemininin osteoartritinde artroskopikDiz eklemininin osteoartritinde artroskopik
debridman ve lavaj hastaların büyük birdebridman ve lavaj hastaların büyük bir
kısmında semptomatik iyileşmekısmında semptomatik iyileşme
sağlamaktadırsağlamaktadır
Benzer düşünceden yola çıkarak çeşitliBenzer düşünceden yola çıkarak çeşitli
yazarlar kalça osteroartritinde artroskopikyazarlar kalça osteroartritinde artroskopik
debridman ve lavaj uygulamışlardırdebridman ve lavaj uygulamışlardır
5. SÖZEN
GÄ°RÄ°ÅžGÄ°RÄ°Åž
Ancak bildirilen klinik sonuçlar arasında tamAncak bildirilen klinik sonuçlar arasında tam
bir uyum yoktur.bir uyum yoktur.
Hawkins kalça osteoartitinde artroskopikHawkins kalça osteoartitinde artroskopik
debridman ve lavajın klinik faydalarının tamdebridman ve lavajın klinik faydalarının tam
olmadığını iddia ederken, Villar hastalarınolmadığını iddia ederken, Villar hastaların
%60’ında klinik iyileşme olduğunu bildirmiştir%60’ında klinik iyileşme olduğunu bildirmiştir
Helenius ve ark. ise 68 vakanın 49’unda (%72)Helenius ve ark. ise 68 vakanın 49’unda (%72)
klinik iyileşme saptamışlar ve erken evre kalçaklinik iyileşme saptamışlar ve erken evre kalça
osteoartritinde klinik sonuçların daha iyiosteoartritinde klinik sonuçların daha iyi
olduğu sonucuna varmışlardırolduğu sonucuna varmışlardır
6. SÖZEN
AmaçAmaç
Bu çalışmada artroskopik debridman ve lavageBu çalışmada artroskopik debridman ve lavage
uyguladığımız koksartroz olgularında elde ettiğimizuyguladığımız koksartroz olgularında elde ettiğimiz
erken sonuçların sunulması ve bu sonuçların klinikerken sonuçların sunulması ve bu sonuçların klinik
ve radyolojik kriterler ile olan korelasyonununve radyolojik kriterler ile olan korelasyonunun
incelenmesi amaçlanmıştırincelenmesi amaçlanmıştır
9. SÖZEN
Hastalar ve YöntemHastalar ve Yöntem
2000-2002 tarihleri arasında primer kalça osteoartriti bulunan2000-2002 tarihleri arasında primer kalça osteoartriti bulunan
13 hastanın [7 kadın, 6 erkek; ortalama yaş 52.3 (29 – 74)] 1313 hastanın [7 kadın, 6 erkek; ortalama yaş 52.3 (29 – 74)] 13
kalçasına lateral dekubitus pozisyonunda artroskopikkalçasına lateral dekubitus pozisyonunda artroskopik
debridman ve lavaj uygulandıdebridman ve lavaj uygulandı
Hastalar cerrahi sonrası birinci günde çift koltuk değneğiHastalar cerrahi sonrası birinci günde çift koltuk değneği
yardımıyla topuk teması ile yürütüldü. Postop kalça hareketyardımıyla topuk teması ile yürütüldü. Postop kalça hareket
açıklığı, kalça bölgesi ve kuadriseps kasına yönelik izometrikaçıklığı, kalça bölgesi ve kuadriseps kasına yönelik izometrik
egzersizler başlatıldı. Cerrahi sonrası birinci günde hastalaregzersizler başlatıldı. Cerrahi sonrası birinci günde hastalar
taburcu edilditaburcu edildi
Ortalama takip süresi 11.2 ay (5-22 ay)Ortalama takip süresi 11.2 ay (5-22 ay)
10. SÖZEN
BulgularBulgular
Ameliyat öncesi ortalama Harris skoru 56 (30-74)Ameliyat öncesi ortalama Harris skoru 56 (30-74)
Ameliyat sonrası son kontrolde 65 (30-86) (WilcoxonAmeliyat sonrası son kontrolde 65 (30-86) (Wilcoxon
signed ranks; p=0,012)signed ranks; p=0,012)
Radyolojik olarak evre 4 olan 6 hastanın yalnızcaRadyolojik olarak evre 4 olan 6 hastanın yalnızca
birinde kalça skorunda artışbirinde kalça skorunda artış
Evre 2 ve 3 olan diğer 7 hastada ise çeşitli oranlardaEvre 2 ve 3 olan diğer 7 hastada ise çeşitli oranlarda
artış (%8-68)artış (%8-68)
11. SÖZEN
BulgularBulgular
Hem radyolojik evre, hem de artroskopik evreHem radyolojik evre, hem de artroskopik evre
ile ameliyat sonrası klinik düzelme arasındaile ameliyat sonrası klinik düzelme arasında
anlamlı bir ters korelasyon olduğu tespitanlamlı bir ters korelasyon olduğu tespit
edildi (Spearman; p=0.001)edildi (Spearman; p=0.001)
Yani, artroskopi ile elde edilen sonuçlarYani, artroskopi ile elde edilen sonuçlar
hastanın şikayetlerinin ileri derecede yadahastanın şikayetlerinin ileri derecede yada
hafif olmasına bağlı değildihafif olmasına bağlı değildi
12. SÖZEN
SonuçSonuç
Elde ettiğimiz bulgulara göre,Elde ettiğimiz bulgulara göre,
radyolojik olarak 3 veya daha düşükradyolojik olarak 3 veya daha düşük
evrede olan hastalarda artroskopikevrede olan hastalarda artroskopik
debridman ve lavaj tedavisi ile erkendebridman ve lavaj tedavisi ile erken
dönemde istatiksel olarak anlamlıdönemde istatiksel olarak anlamlı
iyileşme olduğunu söyleyebiliriziyileşme olduğunu söyleyebiliriz
20. SÖZEN
Kellgren-Lawrence Radyolojik KriterleriKellgren-Lawrence Radyolojik Kriterleri
Evre 0Evre 0 Osteofit yokOsteofit yok
Evre 1Evre 1 Şüpheli osteofitlerŞüpheli osteofitler
Evre 2Evre 2 Minimal osteofitler ve eklemMinimal osteofitler ve eklem
aralığında daralma; kist ve sklerozaralığında daralma; kist ve skleroz
Evre 3Evre 3 Belirgin osteofitler ve eklemBelirgin osteofitler ve eklem
aralığında orta derecede daralmaaralığında orta derecede daralma
Evre 4Evre 4 Büyük osteofitler, eklem aralığındaBüyük osteofitler, eklem aralığında
ileri derecede daralmaileri derecede daralma
21. SÖZEN
Bauer-Jackson Artroskopik KondropatiBauer-Jackson Artroskopik Kondropati
KriterleriKriterleri
Evre 1Evre 1 Hiyalen kıkırdakta yumuşamaHiyalen kıkırdakta yumuşama
Evre 2Evre 2 Değişik sayı ve derinlikte kondral fissürlerDeğişik sayı ve derinlikte kondral fissürler
Evre 3Evre 3 Fissür+ fibrillerin (saçaklanma) meydana gelmesiFissür+ fibrillerin (saçaklanma) meydana gelmesi
Evre 4Evre 4 Parsiyel kalınlıkta azalma (%25-50)Parsiyel kalınlıkta azalma (%25-50)
Evre 5Evre 5 Parsiyel kalınlıkta azalma (%50-75)Parsiyel kalınlıkta azalma (%50-75)
Evre 6Evre 6 1cm²’den küçük alanda subkondral kemiğin ortaya çıkması1cm²’den küçük alanda subkondral kemiğin ortaya çıkması
Evre 7Evre 7 1cm²’den büyük alanda subkondral kemiğin ortaya çıkması1cm²’den büyük alanda subkondral kemiğin ortaya çıkması
Evre 8Evre 8 Her iki eklem yüzünde subkondral kemiğin ortaya çıkması (eburneHer iki eklem yüzünde subkondral kemiğin ortaya çıkması (eburne
kemik)kemik)
24. SÖZEN
Harris Kalça Skoru KriterleriHarris Kalça Skoru Kriterleri
1.AÄžRI
a. Yok 44 e. Çift baston 2
b. Hafif,aktiviteyi engellemiyor 40 f. Çift koltuk değneği 0
c. Orta, ağrı kesicilere yanıt veriyor 30 g. Yürüyemiyor 0
d. Orta, günlük aktivitelerde bir miktar
kısıtlama mevcut
20 B.Aktivite
e. Şiddetli, aktivitelerde belirgin kısıtlanma 10 1. Merdiven çıkma
f. Tamamen aktiviteleri kısıtlayan ağrı 0 a. Trabzanları kullanmadan ve
zorlanmadan
4
2. FONKSİYON b. Trabzanları kullanarak,
zorlanmadan
2
A. Yürüyüş c. Her şekilde zorlanarak 1
1. Topallama d. Merdiven çıkamıyor 0
a.Yok 11 2. Ayakkabı ve çorap giyme
b.Hafif 8 a. Kolaylıkla 4
c.Orta 5 b. Zorlukla 2
d.Ä°leri derede 0 c. Giyemiyor 0
2. Destek ihtiyacı 3. Oturma
a. Yok 11 a. 1 saat rahatlıkla oturabiliyor 5
b. Uzun yürüyüşlerde baston 7 b. Yüksek sandalyede 30 dakika 3
c. Genellikle baston 5 c. Hiçbir sandalyede rahat
oturamıyor
0
d. Tek koltuk değneği 3 4. Toplu taşıma araçlarına 1