ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
KLONAL SEÇİM ALGORİTMASI İLE
TEST FONKSÄ°YONLARININ
OPTÄ°MÄ°ZASYONU
PROJE ÇALIŞMASI
PROJENÄ°N AMACI:
Klonal Seçim Algoritmasını kullanarak test fonksiyonlarının
belirtilen aralıklarda optimize edilmesi sonucunda fonksiyonun
tanımlı giriş ve çıkış değerlerine en yakın değerleri bulmak ve
optimizasyon da kullandığımız parametreler ile hatayı en aza
indirgemektir.
1-GÄ°RÄ°Åž
KLONAL SEÇiM ALGORiTMASI :
Optimizasyon ve örüntü tanıma problemlerinde genel olarak kullanılan yöntem
klonal seçim algoritmasıdır. Bu algoritmada her iterasyon sonucunda istenilen
duruma yaklaşılması hedeflenmektedir.
CSA Akış Şeması
1.Adım: Vücut antikor repertuarını oluşturan antikorlar, başlangıç çözüm
kümesini oluştururlar.
2. Adım: Antikorların benzerlik dereceleri hesaplanır.
3. Adım: n adet en yüksek benzerlikli antikor seçilir.
4. Adım: Seçilen n adet antikorun benzerlik dereceleri ile doğru orantılı
olarak, yüksek benzerlik dereceli antikorun daha fazla olacak şekilde
klonlanması gerçekleşir.
5. Adım: Antikorların benzerlik derecesi yüksek olan, daha az olacak
şekilde mutasyona uğratılır.
6. Adım: Mutasyona uğramış klonların benzerlik dereceleri belirlenir.
7. Adım: n yüksek benzerlik dereceli antikorların yeniden seçilmesi .
8. Adım: d adet en düşük benzerlik derecesindeki antikorların yeni üretilen
antikorlarla deÄŸiÅŸtirilmesi.
Klonal Seçim Algoritmasında Kullanılan Değişkenlerimiz:
1- Antikor Sayısı
2- Klon Sayısı
3- İterasyon Sayısı
4- Mutasyon Faktörü
5- EÅŸik DeÄŸeri
6- Çeşitlilik
7- Klonal Seçim Aralığı
8- Alt Sınır
9- Üst Sınır
2-MATERYAL ve METOT
OPTiMiZASYON PROBLEMLERi:
 Kısaca maksimum verim alabilmek için yapılan optimize islemlerine
OPTÄ°MÄ°ZASYON denir.
 Maksimum verimi, yararı ya da faydayı almak için kullanılan
denklemlere ise OPTÄ°MÄ°ZASYON PROBLEMLERÄ° denir.
 Optimizasyonda kullanılan fonksiyonlara ise OPTİMİZASYON TEST
FONKSÄ°YONLARI denir.(Ancley, Matyas vb..)
MATYAS FONKSÄ°YONU:
Projemizde kullandığımız ve projemizi tasarlarken bizim asıl referans
aldığımız test fonksiyonlarından olan Matyas Fonksiyonu ile projemizi
tanıtacağız. Şekilde görüldüğü gibi yerel minimum noktaları referans
alınarak optimizasyonda kullanılan bir test fonksiyonudur.
FORMÜLÜ:
f(x; y) = 0.26(x2 + y2) – 0.48xy
ARALIKLARI:
f(0, 0) = 0
ARANAN ETKÄ° ALANI:
-10 ≤ x, y ≤ +10
Aralıklarında tanımlı fonksiyonumuzu algoritmamızda tanımlı değişkenlerimiz
ile optimize ederek aralık değerlerine en yakın değerlere ulaşmaya çalışılacaktır.
Bulunan deÄŸerlerimiz deÄŸiÅŸkenlerimizi deÄŸiÅŸtirerek programa deÄŸiÅŸkenlerin
etkisi araştırılıp değişkenin algoritmamız üzerindeki işleyişi incelenecektir.
PROJEMİZDE KULLANILAN ARAYÜZÜMÜ:
PROGRAMIMIZIN ÇALIŞMA ŞEKLİ:
Arayüzümüzde değişkenlerimiz kullanıcı tarafından girilerek
fitness(fonksiyon) değerimiz üzerinde işlemler görmektedir. Görülen
işlemler sonucundaki çıktı değerlerimiz listBox’lara yazılarak listBox’lar
üzerinden minimum olanı seçilmektedir . Seçilen minimum değerler
beklenen aralıklardan çıkarılarak hatamız bulumaktadır. Bulunan
sonuçlar kayıt edildikten sonra yeni iterasyon butonu ile textBox’larımız
temizlenmekte ve değişkenlerin değiştirilmesi ile değişen sonuçlar
gözlenmektedir.
UML(BÄ°RLEÅžTÄ°RÄ°LMÄ°Åž MODEL DÄ°LÄ°) ¶ÙÄ°´¡³Ò¸é´¡²Ñ±õ
3.DENEYSEL SONUÇLAR
Önceki slaytlarda Matyas Fonksiyonunu tanıttık. Bu bölümde ise Matyas
Fonksiyonunun deneysel sonuçlarından bahsedeceğiz. Aşağıda Matyas
fonksiyonumuz yazılım ortamında deneyinin örneği gösterilmektedir.
Değişkenlerimizi değiştirerek yaptığımız farklı deneylerden aldığımız
sonuçlar yukarıdaki tablomuzda gösterilmektedir. Farklı değerlerle
farklı sonuçlar almak olası olarak çalışmaktadır. Programımız her
seferinde giriş değerlerinin rastgele(random) aldığından aynı değişken
değerleri ile de farklı sonuçlar almak olasıdır.
4.TARTIŞMA ve SONUÇLAR:
Projemizde şuana kadar alınan sonuçlar optimizasyon problemleri
fonksiyonlarından en çok kullanılanlarından olan Matyas Fonksiyonu
üzerinde çalışmalar yapılmıştır ve istenilen aralıklara ulaşılmaya çalışılmış
istenilen aralıklara yakın değerler şuanda alınmaya başlanmıştır. Bu
aşamadan sonraki amacımız diğer fonksiyonlarda da istenilen sonuçlara
ulaşmaya çalışmaktır. Bunlar üzerindeki çalışmalarımız devam etmektedir
ve farklı fonksiyonda da sonuçlara ulaşılmaktadır. Devam eden proje
sürecinde fonksiyonlar araştırılmakta ve editör üzerindeki uygulamada
denemeler yapılmaktadır.
Proje aşamasında gelinen son nokta optimizasyon gerçekleştirimi
yapılmıştır. Çalışmalarda çoğunlukla kullanılan Matyas Fonksiyonunun
dışına çıkılarak diğer optimizasyon fonksiyonları üzerinde denemelerle
sınanmıştır. Beklenen sonuca göre hatalar hesaplanmıştır. Proje ilerleyen
dönemlerde grafiksel yaklaşım üzerinde ve optimizasyonda daha iyi
sonuçlar alına bilmesi için dereken çalışmalarla devam edebilir.
5.KAYNAKLAR
• O. Engin, A. Döyen, "Artificial Immune Systems and Applications in
Industrial Problems",G.U. Journal of Sciences:71-84, 2004.
• I. Aydın, M. Karaköse, E. Akin, "Negatif Seçim Tabanlı Bulanık Arıza
Teşhis Modeli", Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi
Dergisi, Cilt:24, No:4, s:745-753, 2009.
• A. M. Sakiroglu, "Web Siteleri İçin Yapay Bağışıklık Tabanlı Bir Öneri
Sistemi", Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans
Tezi, 2005.

More Related Content

Clonal Selection Algorithm

  • 1. KLONAL SEÇİM ALGORÄ°TMASI Ä°LE TEST FONKSÄ°YONLARININ OPTÄ°MÄ°ZASYONU PROJE ÇALIÅžMASI
  • 2. PROJENÄ°N AMACI: Klonal Seçim Algoritmasını kullanarak test fonksiyonlarının belirtilen aralıklarda optimize edilmesi sonucunda fonksiyonun tanımlı giriÅŸ ve çıkış deÄŸerlerine en yakın deÄŸerleri bulmak ve optimizasyon da kullandığımız parametreler ile hatayı en aza indirgemektir.
  • 3. 1-GÄ°RÄ°Åž KLONAL SEÇiM ALGORiTMASI : Optimizasyon ve örüntü tanıma problemlerinde genel olarak kullanılan yöntem klonal seçim algoritmasıdır. Bu algoritmada her iterasyon sonucunda istenilen duruma yaklaşılması hedeflenmektedir. CSA Akış Åžeması
  • 4. 1.Adım: Vücut antikor repertuarını oluÅŸturan antikorlar, baÅŸlangıç çözüm kümesini oluÅŸtururlar. 2. Adım: Antikorların benzerlik dereceleri hesaplanır. 3. Adım: n adet en yüksek benzerlikli antikor seçilir. 4. Adım: Seçilen n adet antikorun benzerlik dereceleri ile doÄŸru orantılı olarak, yüksek benzerlik dereceli antikorun daha fazla olacak ÅŸekilde klonlanması gerçekleÅŸir. 5. Adım: Antikorların benzerlik derecesi yüksek olan, daha az olacak ÅŸekilde mutasyona uÄŸratılır. 6. Adım: Mutasyona uÄŸramış klonların benzerlik dereceleri belirlenir. 7. Adım: n yüksek benzerlik dereceli antikorların yeniden seçilmesi . 8. Adım: d adet en düşük benzerlik derecesindeki antikorların yeni üretilen antikorlarla deÄŸiÅŸtirilmesi.
  • 5. Klonal Seçim Algoritmasında Kullanılan DeÄŸiÅŸkenlerimiz: 1- Antikor Sayısı 2- Klon Sayısı 3- Ä°terasyon Sayısı 4- Mutasyon Faktörü 5- EÅŸik DeÄŸeri 6- ÇeÅŸitlilik 7- Klonal Seçim Aralığı 8- Alt Sınır 9- Ãœst Sınır
  • 6. 2-MATERYAL ve METOT OPTiMiZASYON PROBLEMLERi:  Kısaca maksimum verim alabilmek için yapılan optimize islemlerine OPTÄ°MÄ°ZASYON denir.  Maksimum verimi, yararı ya da faydayı almak için kullanılan denklemlere ise OPTÄ°MÄ°ZASYON PROBLEMLERÄ° denir.  Optimizasyonda kullanılan fonksiyonlara ise OPTÄ°MÄ°ZASYON TEST FONKSÄ°YONLARI denir.(Ancley, Matyas vb..)
  • 7. MATYAS FONKSÄ°YONU: Projemizde kullandığımız ve projemizi tasarlarken bizim asıl referans aldığımız test fonksiyonlarından olan Matyas Fonksiyonu ile projemizi tanıtacağız. Åžekilde görüldüğü gibi yerel minimum noktaları referans alınarak optimizasyonda kullanılan bir test fonksiyonudur.
  • 8. FORMÃœLÃœ: f(x; y) = 0.26(x2 + y2) – 0.48xy ARALIKLARI: f(0, 0) = 0 ARANAN ETKÄ° ALANI: -10 ≤ x, y ≤ +10 Aralıklarında tanımlı fonksiyonumuzu algoritmamızda tanımlı deÄŸiÅŸkenlerimiz ile optimize ederek aralık deÄŸerlerine en yakın deÄŸerlere ulaÅŸmaya çalışılacaktır. Bulunan deÄŸerlerimiz deÄŸiÅŸkenlerimizi deÄŸiÅŸtirerek programa deÄŸiÅŸkenlerin etkisi araÅŸtırılıp deÄŸiÅŸkenin algoritmamız üzerindeki iÅŸleyiÅŸi incelenecektir.
  • 10. PROGRAMIMIZIN ÇALIÅžMA ÅžEKLÄ°: Arayüzümüzde deÄŸiÅŸkenlerimiz kullanıcı tarafından girilerek fitness(fonksiyon) deÄŸerimiz üzerinde iÅŸlemler görmektedir. Görülen iÅŸlemler sonucundaki çıktı deÄŸerlerimiz listBox’lara yazılarak listBox’lar üzerinden minimum olanı seçilmektedir . Seçilen minimum deÄŸerler beklenen aralıklardan çıkarılarak hatamız bulumaktadır. Bulunan sonuçlar kayıt edildikten sonra yeni iterasyon butonu ile textBox’larımız temizlenmekte ve deÄŸiÅŸkenlerin deÄŸiÅŸtirilmesi ile deÄŸiÅŸen sonuçlar gözlenmektedir.
  • 11. UML(BÄ°RLEÅžTÄ°RÄ°LMÄ°Åž MODEL DÄ°LÄ°) ¶ÙÄ°´¡³Ò¸é´¡²Ñ±õ
  • 12. 3.DENEYSEL SONUÇLAR Önceki slaytlarda Matyas Fonksiyonunu tanıttık. Bu bölümde ise Matyas Fonksiyonunun deneysel sonuçlarından bahsedeceÄŸiz. AÅŸağıda Matyas fonksiyonumuz yazılım ortamında deneyinin örneÄŸi gösterilmektedir.
  • 13. DeÄŸiÅŸkenlerimizi deÄŸiÅŸtirerek yaptığımız farklı deneylerden aldığımız sonuçlar yukarıdaki tablomuzda gösterilmektedir. Farklı deÄŸerlerle farklı sonuçlar almak olası olarak çalışmaktadır. Programımız her seferinde giriÅŸ deÄŸerlerinin rastgele(random) aldığından aynı deÄŸiÅŸken deÄŸerleri ile de farklı sonuçlar almak olasıdır.
  • 14. 4.TARTIÅžMA ve SONUÇLAR: Projemizde ÅŸuana kadar alınan sonuçlar optimizasyon problemleri fonksiyonlarından en çok kullanılanlarından olan Matyas Fonksiyonu üzerinde çalışmalar yapılmıştır ve istenilen aralıklara ulaşılmaya çalışılmış istenilen aralıklara yakın deÄŸerler ÅŸuanda alınmaya baÅŸlanmıştır. Bu aÅŸamadan sonraki amacımız diÄŸer fonksiyonlarda da istenilen sonuçlara ulaÅŸmaya çalışmaktır. Bunlar üzerindeki çalışmalarımız devam etmektedir ve farklı fonksiyonda da sonuçlara ulaşılmaktadır. Devam eden proje sürecinde fonksiyonlar araÅŸtırılmakta ve editör üzerindeki uygulamada denemeler yapılmaktadır.
  • 15. Proje aÅŸamasında gelinen son nokta optimizasyon gerçekleÅŸtirimi yapılmıştır. Çalışmalarda çoÄŸunlukla kullanılan Matyas Fonksiyonunun dışına çıkılarak diÄŸer optimizasyon fonksiyonları üzerinde denemelerle sınanmıştır. Beklenen sonuca göre hatalar hesaplanmıştır. Proje ilerleyen dönemlerde grafiksel yaklaşım üzerinde ve optimizasyonda daha iyi sonuçlar alına bilmesi için dereken çalışmalarla devam edebilir.
  • 16. 5.KAYNAKLAR • O. Engin, A. Döyen, "Artificial Immune Systems and Applications in Industrial Problems",G.U. Journal of Sciences:71-84, 2004. • I. Aydın, M. Karaköse, E. Akin, "Negatif Seçim Tabanlı Bulanık Arıza TeÅŸhis Modeli", Gazi Ãœniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt:24, No:4, s:745-753, 2009. • A. M. Sakiroglu, "Web Siteleri İçin Yapay Bağışıklık Tabanlı Bir Öneri Sistemi", Selçuk Ãœniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2005.