Uwagi do projektu nowego rozporzdzenia w sprawie warunk坦w technicznych dla znak坦w drogowych w zakresie oznakowania tras rowerowych
1 of 4
Download to read offline
More Related Content
Przepisy22-UwagiPR.pdf
1. mgr in甜. Piotr Rociszewski
Gliwice, 2022-12-14
Uwagi do rozwiza dotyczcych ruchu rowerowego
w projekcie zmian do rozporzdzenia Ministra Infrastruktury
w sprawie szczeg坦owych warunk坦w technicznych dla znak坦w i sygna坦w drogowych
oraz urzdze bezpieczestwa ruchu drogowego i warunk坦w ich umieszczania na drogach
dostpnego pod adresem https://we.tl/t-x62fOy67FT
Uwagi og坦lne
W spisie instytucji opracowujcych projekt zmian w tytuowym rozporzdzeniu brak jest
instytucji specjalizujcych si w specyfice ruchu rowerowego, a w szczeg坦lnoci w oznakowaniu
tras rowerowych znakami kategorii R i w in甜ynierii miejskich tras rowerowych. W szczeg坦lnoci
brak jest przedstawicieli PTTK lub firm, kt坦re specjalizuj si w oznakowywaniu tras rowerowych,
a tak甜e instytucji lub firm dziaajcych w du甜ych miastach wojew坦dzkich (Warszawa, Gdask,
Krak坦w, 坦d添, Pozna, Wrocaw), kt坦re maj spor ilo skomplikowanej i zr坦甜nicowanej
infrastruktury rowerowej. Te braki wyra添nie wida w trakcie lektury fragment坦w projektu
rozporzdzenia, kt坦re dotycz infrastruktury rowerowej, zawierajce liczne braki i bdy z tekstami
powstaymi na zasadzie co znalaz, to biernie zamieci, nawet bez pobie甜nej korekty.
Jest oczywiste, 甜e tak niedopracowany projekt rozporzdzenia w og坦le nie powinien si ukaza,
poniewa甜 w tej formie niezbyt dobrze wiadczy o ich autorach.
Uwagi og坦lne do punktu 8.2. Znaki szlak坦w rowerowych (w zaczniku 1)
Podzia szlak坦w rowerowych. Projekt podtrzymuje wymylony dla potrzeb tego
rozporzdzenia podzia szlak坦w rowerowych na krajowe i lokalne. Wedug innych kryteri坦w
szlaki krajowe powinny mie wysoki standard, a lokalne mog mie ni甜szy standard. W praktyce
czsto istniejce trasy krajowe maj bardzo niski standard.
Kryterium standardu tras rowerowych. Administratorzy tras rowerowych porozumiewaj si
z rowerzystami m.in. za pomoc znak坦w kategorii R. Rowerzyst坦w na og坦 nie interesuje
planowana docelowo dugo trasy, a raczej aktualny standard jej istniejcych odcink坦w. Znaki
typu R-4 powinny by stosowane tylko w przypadku, gdy dana trasa obecnie ma wysoki standard,
a w pozostaych przypadkach nale甜y nadal stosowa znaki typu R-1/R-3.
Aspekt koszt坦w oznakowania. Nale甜y te甜 wzi pod uwag aspekt koszt坦w oznakowania.
Dobrze wykonane oznakowanie typu R-4 kosztuje 2-3 razy wicej od dobrego oznakowania
typu R-1/R-3. Zaoszczdzone pienidze lepiej zainwestowa w podniesienie standardu dr坦g, ni甜
w szpanowanie posiadaniem szlaku by mo甜e kiedy dalekobie甜nego, a obecnie o wtpliwym
standardzie.
Brak ustawy o szlakach turystycznych. Poruszone powy甜ej tematy powinna regulowa
ustawa o szlakach turystycznych. Ta luka w polskim prawie istnieje od czasu likwidacji przepis坦w,
kt坦re obowizyway do 1989 r., a kt坦re caoksztat spraw szlak坦w turystycznych cedoway
na PTTK. Od tego czasu teoretycznie szlakami powinny zajmowa si gminy, a w praktyce nikt.
Podzia tras rowerowych. Wr坦d tras o wysokim standardzie rzeczywicie potrzebne jest
wyr坦甜nienie tras dalekobie甜nych i lokalnych. Znaki typu R-4 warto zachowa dla tras
dalekobie甜nych. Dobrym pomysem jest wprowadzenie dla tras lokalnych (o wysokim standardzie)
znak坦w analogicznych do znak坦w typu R-4, ale upchnicie ich do rozporzdzenia jako wariantu
znak坦w typu R-1 jest totalnym nieporozumieniem. W tym celu nale甜y wyodrbni typ znak坦w R-5.
Znaki typu R-1 w wersji malowanej. Podmienianie znak坦w typu R-1 wzorami znak坦w
analogicznych do znak坦w typu R-4 nie powinno mie miejsca. Znaki typu R-1 bardzo czsto
wystpuj w Polsce w wersji malowanej, co po pierwsze wymaga formalnego zalegalizowania,
aby zarzdcy dr坦g nie mieli wtpliwoci, co z nimi zrobi, a po drugie wymaga zachowania wzor坦w
znak坦w, kt坦re bez trudnoci mieszcz si na pniach drzew i slupach o przecitnej rednicy 30 cm.
Z tego wzgldu znaki typu R-1 nie powinny mie wikszej szerokoci ni甜 20 cm, a tylko
w wyjtkowych przypadkach 30 cm.
2. Instrukcja znakowania szlak坦w turystycznych. Rozporzdzenie o znakach drogowych
niekoniecznie musi zajmowa si szczeg坦ami dotyczcymi znak坦w kategorii R typu R-1 w wersji
malowanej, ale wci甜 pojawia si problem braku normatywu, kt坦ry powinien t kwesti regulowa,
a nie czyni tego nawet instrukcja znakowania szlak坦w turystycznych PTTK jedyna, kt坦ra istnieje
i jaka obowizuje tych, kt坦rzy chc wykonywa swoj prac z nale甜yt starannoci. Niestety
w zakresie szlak坦w rowerowych instrukcja ta tylko powiela tytuowe rozporzdzenie wskazane
byoby jej dopracowanie lub opracowanie odrbnej tylko dla szlak坦w rowerowych. Projekt takiej
instrukcji dostpny pod adresem /proso2/1ins-znrow14 opracowaem
kilka lat temu, a teraz na pewno wymaga przeredagowania, ale mo甜e stanowi dobr podstaw
do dalszych rozwa甜a, co powinien zawiera omawiany projekt rozporzdzenia w zakresie
oznakowania szlak坦w rowerowych.
Kompatybilno oznakowania szlak坦w rowerowych. Mamy obecnie znaki typu R-1/R-3
i znaki typu R-4, kt坦re s midzy sob niekompatybilne. Brak jest wzor坦w znak坦w wsp坦lnych
dla kilku szlak坦w rowerowych, zar坦wno obu typ坦w znak坦w, jak i kilku szlak坦w w obrbie jednego
typu. Mo甜na byo tego nie umieszcza w przepisach w 1999 r., gdy powstaway pierwsze wzory
znak坦w, ale teraz powinno to by obligatoryjne.
Uwagi szczeg坦owe do punktu 8.2. Znaki szlak坦w rowerowych
Projekt rozporzdzenia zamiast porzdkowa znaki, wywouje baagan. Dotychczas znaki
su甜ce do wskazania dalszej drogi byy znakami typu R-1, a drogowskazy znakami typu R-3 i taki
podzia nale甜y pozostawi.
Znaki typu R-1
Znak R-1. Dobr praktyk jest umieszczanie po prawej stronie drogi znak坦w w symbolem
roweru skierowanym w lewo w kierunku jezdni. W przypadku koniecznoci umieszczenia znaku
po lewej stronie, powinien zosta wykonany wariant tego znaku w rowerem skierowanym w prawo
w kierunku jezdni.
Znak坦w R-1 nie umieszcza si midzy skrzy甜owaniami, lecz bezporednio za ka甜dym
poczeniem dr坦g, a w razie ich braku nie rzadziej ni甜 co 500 m (patrz te甜 definicja znaku R-4).
Znak R-1b powinien oznacza zmian kierunku w lewo lub w prawo, a po nim powinny
znale添 si nastpujce znaki (patrz /proso2/1ins-znrow14):
R-1c jazda przez skrzy甜owanie na wprost (przy braku widocznoci znak坦w R-1
za skrzy甜owaniem,
R-1d zmiana kierunku w lewo w skos lub w prawo w skos,
R-1e zmiana kierunku w lewo w ty lub w prawo w ty,
R-1f podw坦jna zmiana kierunku lub zmiana pasa ruchu (analogia do znaku R-4a),
R-1g zmiana kierunku w poczeniu z nawracaniem.
Dobr praktyk jest umieszczanie na znakach symbolu roweru skierowanego w t sama stron,
co strzaka.
Wymienione powy甜ej znaki sprawdziy si w praktyce w wielu z wykonanych przeze mnie
projekt坦w, m.in. w tych, kt坦re byy przekadane do zatwierdzenia w Urzdzie Marszakowskim
Wojew坦dztwa lskiego, wymienionym w gronie autor坦w projektu rozporzdzenia. Stanowi
co najwy甜ej 5 % wszystkich projektowanych znak坦w, ale niewtpliwie s potrzebne.
Strzaki na znakach. Znane mi s uwagi dotyczce sabej widocznoci strzaki, w zwizku
z czym wskazane byoby pomyle nad jej powikszeniem, a zwaszcza nad powikszeniem jej
grotu.
Przykady znak坦w podw坦jnych. Trudno wstawi do rozporzdzenia wszystkie mo甜liwe
odmiany znak坦w, ale powinny si w nim znale添 przynajmniej przykady podw坦jnych
(zblokowanych) znak坦w R-1 i R-1c, a tak甜e przykad znaku rozwidlenia szlak坦w ze strzakami,
jak na znakach R-1c i R-1b.
Przykady typowych zastosowa znak坦w typu R-1. O ile sposoby rozmieszczenia znak坦w
R-1 i R-1b nie budz wikszych wtpliwoci, to spos坦b zastosowania pozostaych znak坦w nie jest
ju甜 taki oczywisty. Wskazane byoby zamieszczenie schemat坦w z ich zastosowaniem.
Odblaskowo znak坦w. Znaki typu R-1 w wersji metalowej powinny by wykonywane przy
u甜yciu materia坦w odblaskowych typu 1. By mo甜e umieszczenie tej informacji jest niepotrzebne.
3. Odgazienia szlak坦w. Znaki kierujce rowerzyst坦w w bok od szlaku nie powinny mie
identycznej formy, jak znaki szlaku, na kt坦rym zostan postawione. Du甜sze i skomplikowane
dojazdy do obiekt坦w poo甜onych w bok od szlaku powinny by oznaczone jako odrbny szlak
w innym kolorze, ni甜 g坦wny. W przypadku kr坦tkich i prostych odgazie wystarczajce jest
zastosowanie drogowskaz坦w typu R-3 z biaymi strzakami (czarnymi konturami strzaek).
Bdem jest praktyka stosowania drogowskaz坦w przypominajcych znaki R-3, lecz bez
symbolu roweru.
Znaki typu R-3
Gama drogowskaz坦w znak坦w R-3. Znak R-3 przestawia tylko wz坦r drogowskaz坦w
skierowanych w prawo. W praktyce spotyka si znaki R-3 ze strzakami pionowymi, sporadycznie
skonymi w g坦r lub w d坦. Takie wzory drogowskaz坦w sprawdzaj si zwaszcza wtedy, gdy
zastpuj znaki typu R-1.
W praktyce dobrze sprawdziy si drogowskazy, na kt坦rych wystpuj 4 rzdy z nazwami
miejscowoci (obiekt坦w) i kilometra甜em.
Prawd jest, 甜e gama drogowskaz坦w jest do uboga. Wielko drogowskaz坦w, a zwaszcza
wielko liternictwa wymaga zatrzymania si przy nich lub przynajmniej zwolnienia, co nie zawsze
jest mo甜liwe. Kilkakrotnie projektowaem drogowskazy, przy kt坦rych nie trzeba sie zatrzymywa,
wzorujc si na przykadach 125-128 z projektu opracowanej przeze mnie instrukcji.
Nowe wzory drogowskaz坦w proponowane w projekcie rozporzdzenia nie powinny mie
oznacze od R-1c do R-1f, lecz oznaczenia nawizujce do typ坦w R-3 i R-5.
Je甜eli w projekcie rozporzdzenia s jakie przykady znak坦w, to powinny mie cechy
realnoci. Od kiedy z Gliwic do Katowic jest 10 km, a do Opola kolejne 20 km? Podobnie
z Ustronia do Katowic jest znacznie wicej ni甜 52 km.
Znaki typ坦w R-4 i R-5.
Oba typy znak坦w powinny mie t sam gam wzor坦w znak坦w i r坦甜ni si tylko kolorem ta.
Nie powinno by znak坦w z niewaciwymi przykadami, tzn. r坦wnoczenie z numerem i logo
szlaku. Wystarczajce jest umieszczanie kompletu informacji na drogowskazach.
Gama znak坦w typ坦w R-4 i R-5 jest zbyt uboga. Brak jest wzor坦w znak坦w analogicznych
do proponowanych przeze mnie znak坦w od R-1c do R-1g, a tak甜e brak jest znak坦w do oznaczenia
pocztku i koca szlaku, jak znak R-1a.
Przykady znak坦w podw坦jnych. Trudno wstawi do rozporzdzenia wszystkie mo甜liwe
odmiany znak坦w, ale powinny si w nim znale添 przynajmniej przykady podw坦jnych
(zblokowanych) znak坦w R-4 i R-5 (oba szlaki z oznakowaniem jednego typu lub po jednym szlaku
z oznakowaniem obu typ坦w), a tak甜e przykad znaku rozwidlenia szlak坦w ze strzakami, w r坦甜nych
kierunkach, lecz bez schematu jak na rysunku R-4f. Numery, kolorowe pola i logotypy szlak坦w
powinny by rozmieszczane na znakach jeden pod drugim, bez ich pomniejszania i ciskania
w jednym rzdzie.
Przykady typowych zastosowa znak坦w typu R-4. O ile sposoby rozmieszczenia znak坦w
R-4 i R-4b nie budz wikszych wtpliwoci, to spos坦b zastosowania pozostaych znak坦w nie jest
ju甜 taki oczywisty. Wskazane byoby zamieszczenie schemat坦w z ich zastosowaniem.
Odblaskowo znak坦w. Gdzie sie zgubia informacja, 甜e znaki typu R-4 powinny by
wykonywane przy u甜yciu materia坦w odblaskowych typu 2. Wypadaoby te甜 poda, jak potraktowa
znaki typu R-5. Umieszczona na pocztku rozporzdzenia informacja nie zawiera tej treci
(patrz pkt. 1.2.2. Widoczno znak坦w).
Odgazienia szlak坦w. Znaki kierujce rowerzyst坦w w bok od szlaku nie powinny mie
identycznej formy, jak znaki szlaku, na kt坦rym zostan postawione. O ile szlak g坦wny mo甜e mie
znaki typu R-4, to wszelkie odgazienia powinny by oznakowane znakami typu R-1/R-3 lub R-5.
Informacja na drogowskazach powinna jednoznacznie stwierdza, czy odgazienie stanowi
odrbny szlak, czy jest to tylko nieoznakowany dojazd do jakiego obiektu. Bdem jest propozycja
stosowania drogowskaz坦w przypominajcych znaki R-4, lecz bez symbolu roweru. Autorzy tego
pomysu powinni jeszcze raz go przemyle i dopracowa.
4. Og坦lne zasady stosowania znak坦w kategorii R.
Brak jest zasady dotyczcej kolor坦w znak坦w typu R-1/R-3. Stosowane s kolory szlak坦w
(pask坦w) czerwony, niebieski, zielony, 甜坦ty i czarny. Szlaki w jednym kolorze nie mog przecina
si, ani rozwidla.
W projekcie rozporzdzenia dodano, 甜e znaki kategorii R wolno wiesza pod znakami C-13
i C-13/C-16, ale nie podano, 甜e dotyczy to r坦wnie甜 znak坦w C-13a i wszystkich znak坦w nakazu
i zakazu, pod kt坦rymi umieszczono tabliczki T-22 z symbolem roweru lub z napisem nie dotyczy
rower坦w.
Uwagi szczeg坦owe do punktu 9.10. Dodatkowe znaki szlak坦w rowerowych
Skoro w pkt. 8.2. zostao skasowane sowo Dodatkowe, to wypadaoby zrobi to samo w tym
punkcie.
W punkcie tym zapomniano usun konstrukcje zlikwidowanych dawno temu znak坦w typu
R-2, a zapodziano gdzie konstrukcje znak坦w typu R-4. Wypadaoby te甜 opracowa konstrukcje
wszystkich znak坦w, o kt坦re uzupeniono lub powinien by uzupeniony pkt. 8.2. Zamiast
niepraktycznie monstrualnego znaku R-4e proponuj zmniejszenie jego wymiar坦w.
Uwagi do innych punkt坦w
Znaki dodatkowe kategorii F
Przy znaku F-19 pas ruchu dla okrelonych pojazd坦w wypadaoby wykreli uwag, 甜e znak
dotyczy tylko jezdni jednokierunkowych. Przy innych znakach nie ma takiego bdnego
ograniczenia.
Dobrym pomysem jest znak F-23 informujcy o jednym pasie ruchu dla samochod坦w i dw坦ch
pasach ruchu dla pieszych i rowerzyst坦w po obu stronach jezdni (droga o przekroju 1/2-1.
Zacznik 2. Znaki poziome
W pkt. 7.11.1. Pas ruchu dla rower坦w powinno by wyra添nie stwierdzenie, 甜e wskazane jest
oznaczenie powierzchni kolorem czerwonym w miejscach krzy甜owania si ruchu rower坦w z innymi
u甜ytkownikami drogi i innych miejscach niebezpiecznych (np. na mostach, w tunelach,
na zw甜eniach pasa drogowego).
Jest pkt. 7.11.2. luza dla rower坦w, ale jest to tylko jeden prosty przykad luzy typu 1
stosowanej przed skrzy甜owaniami z sygnalizacj wietln, a gdzie inne przypadki tego typu luzy
oraz gdzie s luzy innych typ坦w?
W pkt. 8. Przykady oznakowania skrzy甜owa brak jest zupenie jakichkolwiek przykad坦w
z zastosowaniem pas坦w ruchu dla rower坦w.
Gliwice, 2022-12-14
mgr in甜. Piotr Rociszewski
e-mail: p_ros@o2.pl
Od 1999 r. autor okoo stu projekt坦w oznakowania tras rowerowych,
autor wielu koncepcji sieci i pojedynczych tras rowerowych,
w tym koncepcji lskiej Sieci Tras Rowerowych,
koncepcji g坦wnych tras rowerowych GZM,
koncepcji lskiego odcinka trasy R-4 (obecnie EuroVelo4),
i koncepcji opolskiego odcinka polsko-czeskiej cyklotrasy,
audytor istniejcej infrastruktury rowerowej