�ݺ�ߣ

ตอน 10 : ประชาสังคม - การเมืองภาคประชาชน

ในสังคมไทยเราเข้าใจการเมืองว่าเป็นเรื่องของชนชั้นสูง เป็นเรื่องของนักการเมือง เรามองนักการเมืองเท่ากับผู้ทรงเกียรติในสภา

แล้วเราก็มองการเมืองภาคประชาชนว่าเป็นการประท้วง การก่อม็อบ รวมไปถึงการทำลายประชาธิปไตย เรามองนักการเมืองว่าเป็นเรื่องในสภา การมองเช่นนี้คือมุมมองที่ผิดพลาด และตัดโอกาสการเมืองภาคประชาชน

ใครคือประชาชน ? ประชาชนคือคำแปลของ People People = a group of humans ในปรัชญาการเมือง เช่น ในงานของ John Locke ( ค . ศ . 1632-1704 ) People = rational agent The term people can collectively refer to all humans or it can be used to identify the citizens of a nation, or members of a tribe , ethnic , or religion groups

People เป็นคำที่ใช้มานาน ในรัฐที่เป็นสาธารณรัฐ เช่น Roman Republic (500 ปีก่อนครีสตกาล ) เรียกการรัฐตัวเองว่า Senetus Populasques Romanus (the Senate and People of Rome). แต่ People ในยุคนั้นมิได้หมายรวมคนทุกคน เพราะมีความหมายเท่ากับคนที่มีทรัพย์สินและเป็นผู้ชาย ที่มิใช่คนต่างด้าว

People เริ่มมีความหมายกว้างขึ้น หลังการปฏิวัติฝรั่งเศส ปี ค . ศ . 1789 People จึงเท่ากับชนชั้นกลาง ชนชั้นชาวนาและกรรมกร

ในสังคมไทยก่อนปี พ . ศ . 2475 เรามีเฉพาะสิ่งที่เรียกว่า subjects of Siam หรือคนที่ขึ้นต่อรัฐสยาม ประชาชนเริ่มมีความหมายในนัยทางการเมืองหลังปี พ . ศ . 2475 คณะราษฎร = คณะของประชาชน

แม้หลัง 2475 สังคมไทยจะมีแนวคิดเรื่องประชาชน แต่ประชาชนก็ไร้บทบาททางการเมือง ผู้แสดงบทบาททางการเมืองคือทหาร + ข้างราชการ รับไทยจึงกลายเป็นรัฐข้าราชการ เป็นรัฐที่ทหารตำรวจอยู่เหนือประชาชน ข้าราชการซึ่งมีความหมายเท่ากับผู้รับใช้ประชาชนจึงมิได้มีความหมายในความเป็นจริง

รัฐข้ารัฐการ / ข้าราชการมีบทบาทในสังคมไทยนับตั้งแต่ปี 2475 จนถึง 14 ตุลาคม 2514 โดยในปี 2514 รัฐข้าราชการถูกท้าทายโดยขบวนการนักศึกษาและประชาชน แต่หลัง 6 ตุลาคม 2519 รัฐข้ารัฐการก็กลับมาใหม่ พร้อมกับการเริ่มแทรกขึ้นมามีอำนาจทางการเมืองของนักการเมืองที่เป็นนายทุนบ้านนอก + การเป็นเจ้าพ่อ การเมืองไทยจากปี 2523 -2535 จึงเป็นระบบการเมืองที่ถูกครอบด้วยการผสมพันธ์ข้ามของ นักการเมือง + เจ้าพ่อ + นายทุนท้องถิ่น

การเมืองไทยหลังปี 2535 ระบบนักการเมือง + เจ้าพ่อ + นายทุนท้องถิ่นถึงกาลอวสานโดยการยึดอำนาจของคณะทหาร และตามมาด้วยการเกิดเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ ในปี 2535

กลุ่มที่เข้ามาล้มอำนาจทหารคือกลุ่มม๊อบมือถือ อาชีพของผู้ชุมชุม เจ้าของกิจการ 13.7% เอกชน 45.7% ราชการ 14.8% รัฐวิสาหกิจ 6.2% เผากองฉลากกินแบ่งรัฐบาล

รายไึϹ�ของผู้ชุมนุม รายได้ต่ำกว่า 5,000 บาท 14.1% 5,000-9,900 บาท 28.5% 10,000-19,999 บาท 30% 20,000-50,000 บาท 15.5% สูงกว่า 50,000 บาท 6.2%

หลังปี 2535 การเมืองไทยถูกครอบด้วยนักการเมือง + นายทุนทุนโลกาภิวัตน์

การเมืองภาคประชาชนในไทย การเมืองภาคประชาชน = การเมืองนอกสภา การเมืองบนท้องถนน

การเมืองภาคประชาชนในไทยมีจุดเริ่มต้นมาจากขบวนการ 14 ตุลาคม 2516 และเริ่มมีการเคลื่อนไหวอย่างชัดเจนในช่วงปี 2516-2519 ในนามของขบวนการกรรมกรและสมาพันธ์ชาวนาชาวไร่แห่งประเทศไทย หลังจากปี 2519 ประชาชนนักศึกษาเข้าป่า และถึงจุดจบชั่วคราวของการเมืองภาคประชาชน แต่ประเทศไทยก็ถึงจุดเปลี่ยนอีกครั้งเมื่อปี 2523 โดยในปีนั้นรัฐบาลไทยได้ออกนโยบาย 66/2523 ให้นักศึกษาออกจากป่ากลับสู่เมือง

ปี 2523 เช่นกันคือปีแห่งการขยายตัวขององค์กรพัฒนาเอกชนในไทย โดยกลุ่มคนหนุ่มสาวกลุ่มหนึ่งกลับไปให้ความสนใจการพัฒนากลุ่มผู้ยากไร้ในเมืองและในชนบท บางกลุ่มเข้าร่วมการพัฒนาชนกลุ่มน้อย ที่เป็นชาวเขาในภาคเหนือของประเทศไทย ในปี 2523 มีองค์กรพัฒนาเอกชนกระจายอยู่ในทั่วทุกภาคของประเทศไทย

องค์กรพัฒนาเอกชนไทยหลังปี 2529 มีการรวมตัวกันเป็นเครือข่าย โดยมีคณะกรรมการประสานงานองค์กรพัฒนาเอกชน ( กป . อพช .) อยู่ในทั่วทุกภาคของประเทศไทย องค์กรเหล่านี้สัมพันธ์กับชาวบ้านทำงานกับชาวบ้าน เป็นกลุ่มหนึ่งที่เข้าไปบ่มเพาะการเมืองให้กับภาคประชาชน

องค์กรพัฒนาเอกชนทำงานพัฒนา แต่ก็ให้ความสนใจการเมือง โดยภาพรวมแล้ว คนเหล่านี้ให้ความสำคัญกับประชาธิปไตยโดยตรง หรือประชาธิปไตยในระดับรากหญ้า ถึงปี 2531 องค์กรพัฒนาเอกชนและภาคประชาชนที่องค์กรพัฒนาเอกชนก็มีปริมาณและเติบโตมากขึ้น คนเหล่านี้จึงเริ่มเข้าร่วมในกิจกรรมสำคัญๆ ในทางการเมือง และเข้าสู่ระบบการเมืองอย่างชัดเจนในช่วงพฤษภาทมิฬ ปี 2535

หลังพฤษภาทมิฬคนเหล่านี้บางคนก็เข้าสู่ระบบการเมืองแบบตัวแทน คนที่เราอาจจะรู้จักมีอาทิ วัลลภ ตังคณา�Ȩ��รักษ์

ในภาคประชาชนปรากฏการณ์ที่สะท้อนชัดถึงการเติบโตของการเมืองภาคประชาชนก็คือการเกิด สมัชชาคนจน

สมัชชาคนจนเป็นขบวนการเคลื่อนไหวของคนจน เพื่อผลักดันเปลี่ยนแปลงนโยบายและทิศทางการพัฒนาประเทศที่ส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อความเป็นอยู่ สิ่งแวดล้อมและสิทธิของคนจน

สมัชชาคนจนก่อเกิดจากการเคลื่อนไหวของเกษตรกรภาคอีสานเมื่อปี 2535 เพื่อคัดค้านร่างพระราชบัญญัติสภาการเกษตรแห่งชาติของรัฐ ที่มุ่งแปรเปลี่ยนการเกษตรของประเทศให้เป็นอุตสาหกรรม หลังการประท้วงเกษตรกรภาคอีสานได้รวมตัวกันเป็นเครือข่ายเพื่อให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาและตระหนักถึงสิทธิของคนจน และเรียกเครือข่ายที่ตนเองตั้งขึ้นว่า “สมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสาน” สมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสานได้ดำเนินการเคลื่อนไหวประท้วงนโยบายและการแก้ไขปัญหาของรัฐหลายครั้ง ทั้งในต่างจังหวัดและที่กรุงเทพมหานคร แต่ไม่ได้รับความสนใจจากภาครัฐ

ดังนั้นสมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสานจึงดำเนินการสาน / ถักทอเครือข่ายกับกลุ่มและองค์กรชาวบ้านในภาคต่าง ๆ เช่น กลุ่มสลัม กลุ่มเกษตรกรรมทางเลือกภาคต่าง ๆ กลุ่มชาวประมงพื้นบ้าน เพื่อก่อตั้งเครือข่ายชาวบ้านระดับประเทศ และเรียกเครือข่ายนั้นว่า “สมัชชาคนจน” สมัชชาคนจน ยังคงยึดมั่นตามแนวทางของสมัชชาเกษตรกรรายย่อยภาคอีสาน นั่นคือ การรวมพลังกันเพื่อให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาของคนจน อาทิ การชุมนุมประท้วงคัดค้านการก่อตั้งโรงงานไฟฟ้าที่ อ . หางดง จ . เชียงใหม่ และการประท้วงย่อยตามภูมิภาคต่าง ๆ แต่ไม่เป็นผล

ดังนั้นสมัชชาคนจนจึงนัดชุมนุมครั้งใหญ่ที่กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 26 มีนาคม 2538 การประท้วงครั้งนี้ยืดเยื้อ 29 วัน มีผู้เข้าร่วมกว่า 11,000 คน รัฐบาลบรรหาร ศิลปอาชาจึงยอมเจรจาและสัญญาจะแก้ปัญหาคนจน หลังการประท้วงสิ้นสุด การดำเนินการแก้ไขปัญหาคนจนของรัฐบาลบรรหารดำเนินไปอย่างล่าช้า สมัชชาคนจนจึงนัดชุมชนุมทวงสัญญาจากรัฐบาลบรรหารอีกครั้งระหว่างวันที่ 13-19 สิงหาคม 2539 จนส่งผลให้รัฐบาลบรรหารต้องยุปสภา

หลังยุปสถา มีการเลือกตั้งครั้งใหม่ พรรคความหวังใหม่ได้เป็นแกนนำรัฐบาล สมัชชาคนจนจึงนัดชุมนุมเพื่อเจรจากับพลเอกเชาวลิต ยงใจยุทธ ในวันที่ 25 มกราคม 2540 แต่การชุมชนุยืดเยื้อกินเวลา 99 วัน รัฐบาลเชาวลิต จึงยอมเจรจา และข้อเรียกร้องของสมัชชาคนจนทุกประเด็นได้รับการรับรองเป็นมติคณะรัฐมนตรี สมัชชาคนจนจึงยุติการชุมนุมประท้วงเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2540

สมัชชาคนจนเป็นตัวแทนของการเคลื่อนไหวด้านสิ่งแวดล้อมในประเทศโลกที่สาม ที่ไม่แยกประเด็นสิ่งแวดล้อมออกจากปัญหาความยากจนของชาวบ้าน และไม่แยกออกจากสิทธิอันชอบธรรมของคนจน ดังจะเห็นได้จากข้อเสนอของสมัชชาคนจน อาทิ ให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาหนี้สินของเกษตรกร ให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาสิทธิในที่ทำกินของเกษตรกร ให้รัฐบาลสนับสนุนการทำเกษตรกรรมทางเลือกทั้งในด้านนโยบายและงบประมาณ ให้รัฐบาลจัดการกับปัญหาการทำลายทรัพยากรทางทะเลด้วยเรืออวนลากและอวนลุน เป็นต้น

สมัชชาคนจนยังมีบทบาททางการเมืองมาถึงปัจจุบัน เช่น การเข้าร่วมขับไล่ทักษิณ

ท่ามกลางการเติมโตขององค์กรพัฒนาเอกชนนั้น ก็คือการเติมโตของกลุ่มชนชั้นกลางในสาขาอื่นเช่น นักวิชาการที่ขยายปริมาณมากขึ้นตามการขยายตัวของมหาวิทยาลัย วิทยาลัย พร้อมๆ ไปกับการเติบโตของวงการสื่อ การเติมโตของนักธุรกิจหัวก้าวหน้า ข้าราชการที่ให้ความสำคัญกับประเด็นความยุติธรรม

ท้ายที่สุดกลุ่มคนทั้งหมดเหล่านี้ก็คือที่มาขององค์ประกอบการเมืองภาคประชาชน การเมืองภาคประชาชนคือ การเมืองของคนหลากหลายอาชีพ และมิใช่การเมืองของค�Ȩ��ลุ่มใดกลุ่มห�Ȩ��่ง

การเมืองภาคประชาชนกับการข้ามพรมแดน ทั้งการเมืองในระบบและการเมืองภาคประชาชนต่างก็เป็นการเมืองข้ามพรมแดน และทั้งสองระบบต่างอยู่ในกรอบการเมืองแบบประชาธิปไตย และต่างก็เป็นแนวคิดที่ข้ามพรมแดนจากยุโรปสู่สังคมไทย โดยการเมืองในระบบแพร่เข้ามามีอิทธิพลในสังคมไทยก่อน การเมืองภาคประชาชนหรือประชาธิปไตยโดยตรงเข้ามาทีหลัง

การเมืองภาคประชาชนรวมตัวกันในรูปเครือข่าย และเมื่อมีการเคลื่อนไหวก็ระดมพลังและความช่วยเหลือข้ามพรมแดนประเทศ ก็ระดมข้ามพรมแดนรัฐ เช่น การเคลื่อนไหวเพื่อขับไล่ทักษิณก็ระดมพลังสนับสนุนจากคนไทยในต่างๆ ประเทศ การคัดค้าน FTA ก็รณรงค์และประสานงานกับองค์กรในต่างประเทศ

ตอน 11 : คนพลัดถิ่น - วั��ո�ธรรมพลัดถิ่น Diaspora-Diasporic Culture

คนพลัดถิ่นแปลจาก Diaspora ... diaspora มีรากศัพท์มาจากภาษากรีกโบราณ หมายถึงคนที่ถูกบังคับให้พลัดพรากจากมาตุภูมิ ( Homeland ) ไปอยู่ในแผ่นดินอื่น ( Hostland ) เช่น ยิวถูกบังคับให้ออกจาก Jerusalem ไปอยู่ในกรีกและยุโรป

คนยิวพลัึϸ�ิ่น

อัฟริกันพลัดถิ่น เพราะถูกจับเป็นทาสโดยชาวยุโรปไปใช้แรงงานในต่างแดน

ความหมายปัจจุบัน คนพลัดถิ่นหมายรวมถึงคนที่พลัดพรากจากมาตุภูมิด้วยเหตุผลหลากประการ เช่น

Palestinian Diaspora- การพลัดถิ่นของชาวปาเลสไตน์ในปัจจุบัน ๶�พราะึϸ��Ȩ��ึϸ�ของชาวปา๶�ลสไต�Ȩ��ถูกยึดครองโดยชาวยิว

เลบานอนพลัดถิ่น - เพราะต้องอพยพไปทำการค้าในต่างแดน

ลาวไปอยู่ต่างแึϸ�๶�พราะการปฏิวัติในลาว

คนจีนพลัดถิ่น เพราะต้องไปเป็นกุลีในต่างแดน

ลักษณะของคนพลัดถิ่น กลุ่มคนที่อพยพจากมาตุภูมิ .... ตั้งชุมชนในต่างแดน ... สัมพันธ์อย่างต่อเนื่องกับมาตุภูมิ .....

... วัฒนธรรมและอัตลักษณ์คนพลัดถิ่นคืออัตลักษณ์ / วัฒธรรมพันธุ์ทาง ... คนพลัดถิ่นคือกลุ่มที่อัตลักษณ์มีขีดขั้นกลาง (hyphenated identities) เช่น อินเดียน - อเมริกัน เม็กซิกัน - อเมริกัน อัฟริกัน - ฝรั่งเศส ... การมีขีด (-) ขั้นกลาง = ไม่เป็นหนึ่งเดียว การแตกหัก การไม่อยู่ที่ใดที่หนึ่ง แต่อยู่ตรงกลาง (in-between ess ) ที่ไม่อาจลดทอนลงสู่ด้านใด

.. คนพลัดถิ่น มี ... สำนึกแห่งการสูญเสีย สำนึกถึงความเป็นชายขอบ สำนึกการถูกกีดกัน สำนึกแห่งการดำรงอยู่ในสองสถานที่ในเวลาเดียวกัน

ตัวอย่าง สัมพันธ์คนพลัดถิ่นกับมาตุภูมิ

กลุ่มคนไทยในสหราชอาณาจักร [email_address] เรื่อง ปฎิเสธคณะรัฐประหารภายในประเทศไทย และ เรียกร้อรัฐธรรมนูญฉบับปีพ . ศ .2540 ให้นำกลับมากำหนดวันเลือกตั้งโดยเร็วที่สุด เรียน พี่น้องประชาชนชาวไทยทุกท่าน เนื่องด้วยสถานการณ์การเมืองไทยในขณะนี้ ได้มีผลกระทบกับภาวะทางด้านเศรษฐกิจ การลงทุนจากต่างชาติหยุดชะงัก หลายโรงงานต้องปิดตัวลง การว่าจ้างงานลดลงอย่างน่าเสียดาย รวมทั้งความไม่สงบในสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ มิได้มีการทุเลาลง ซ้ำยังหนักกว่าเก่า และจากท่าทีของรัฐบาลก็ยังไม่แสดงความชัดเจนของการสืบต่ออำนาจหรือไม่ ดังนั้น พวกเราชาวไทยที่อาศัยอยู่ในสหราชอาณาจักร มีความห่วงใยภาวะของการเมืองไทยในขณะนี้เป็นอย่างมาก ทางกลุ่มค่นไทยในสหราชอาณาจักร รวมตัวกันจากบุคคลธรรมดาหลายอาชีพ เรามิได้เป็นบุคคลที่มีชื่อเสียงในวงสังคมแต่อย่างใด แต่พวกเรารวมตัวกันด้วยใจ

และความเป็นห่วงเป็นใย บ้านเกิดเมืองนอน ทางกลุ่มคนไทยในสหราชอาณาจักร จึงขอเป็นส่วนหนึ่งในการแสดงเจตจำนงค์ ให้รัฐบาลคืนประชาธิปไตยให้กับประชาชน เพื่อเป็นความชอบธรรมในการสรรหาผู้นำมาบริหารประเทศคนต่อไป โดยเร็วที่สุด ทางกลุ่มเห็นพ้องต้องกันว่า รัฐธรรมนูญฉบับปีพ . ศ . 2540 เป็นฉบับที่สมบูรณ์ ประชาชนมีส่วนร่วมในการร่างมากที่สุด เท่าที่เคยมีมา มิสมควรจะถูกยกเลิกหรือแก้ไขในขณะนี้ จนกว่าจะมีรัฐบาลใหม่ที่มาจากการเลือกตั้งเสียก่อน เพราะรัฐธรรมนูญควรมีที่มาจากอำนาจของประชาชนอย่างแท้จริง และปราศจากการแทรกแซงของอำนาจเผด็จการจึงขอความร่วมมือจากทุกท่าน เพื่อร่วมกิจกรรมในการเรียกร้องประชาธิปไตย และรัฐธรรมนูญฉบับปีพ . ศ . 2540 ที่จะมีการชุมนุมกันอย่างสันติ ที่หน้าสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน วันที่ 4 พฤษภาคม 2550 เวลา 13.00-14.00 น . รายละเอียดเพิ่มเติมโปรดติดต่อโทรศัพท์ 07780 801763 โทรสาร 0121 243 4619 อีเมลล์ [email_address]

.. การแพร่หลายของ คนพลัดถิ่น ... คนพลัดถิ่นมีมาก่อนครีสตกาล ... คนพลัดถิ่นหมายถึงคนที่รัฐกรีกโบราณส่งคนไปปกครองรัฐที่ถูกรัฐกรีกยึดครอง ... นำศาสนา ระบบสังคมกรีกไปด้วย

... แต่คนพลัดถิ่นมาแพร่หลายในปัจจุบัน ... เหตุเพราะเทคโนโลยีการสื่อสารก้าวไกล ... คนสัมพันธ์กับมาตุภูมิได้เข้มข้นมากขึ้น มีความถี่มากขึ้น

... โลกยุคปัจจุบันคือโลกยุค Mobile World

... โลกยุค Mobile Phone

... โลกยุค Mobile People คนเคลื่อนย้ายข้ามพรมแดน

… คนพลัดถิ่น ... วั��ո�ธรรมพลัดถิ่น

… วัดไทยใน Wimbledon, London

… โบสถ์วัดไทยใน Wimbledon, London

… พระไทยใน Wimbledon, London

… ลอยกระทงใน Wimbledon, London

… สงกรานต์ในกรุง London

… วัดไทยในอังกฤษ

… วัดไทยใน California

… วัดไทยใน California Wat Buddhadhammo Thai Temple, Moreno Valley, California

… สงกรานต์ใน California

… มวยไทยใน California

California London ออสเตรเลีย ไทยมิไึϹ�อยู่๶�ฉพาะในพรมแึϸ�รัฐไทย

จีน ซิกข์ อินเดีย ไทยมิได้บรรจุเฉพาะความเป็นไทย ความเป็นไทยจึงเป็นไทยแบบผสม

�ݺ�ߣ

Pw10

Recommended

More Related Content

Similar to Pw10 (20)

Pw10