際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
1). Si ndahen vendimet sipas SIMONIT ?                             PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES   贈


1.   Simoni dallon dy lloje t谷 vendimeve:

       Vendimet e programuara dhe

       Vendimet e paprogramuara.

       Vendosja e programuar p谷rdoret p谷r problemet t谷 cilat marr谷sit t谷 vendimit jan谷 t谷 njohura dhe t谷 qarta
       dhe at谷 zhvillohet n谷 kushtet e sigurta.

       Vendosja e programuar p谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve t谷 pastrukturuara, t谷 reja dhe t谷 definuara
       dob谷t t谷 cilat nuk p谷r谷s谷riten.

2). Diskutoni rolin nd谷rpersonal ?

       Roli nd谷rpersonal  Figura q谷ndrore n谷 k谷t谷 rol menaxheri bashkvepron me t谷 tjer谷t dhe kryen
       detyrat ceremoniale: (n谷nshkrimi i kontratave, inagurimi etj).

       Lideri  menaxheri i angazhon n谷 pun谷, i kualifikon dhe i motivon punonj谷sit, dhe sipas rolit i
       p谷rjashton nga puna.

       Nd谷rlidh谷si  menaxheri vepron si nd谷rlidh谷s midis nj谷sis s谷 tij dhe nj谷sive t谷 tjera brenda
       kompanis谷 me jasht谷 (furnitor谷, klient谷).

3). Kufizimet n谷 vendosje ?

3. Nd谷r kufizimet m谷 t谷 r谷nd谷sishme n谷 vendosje num谷rojm谷: Mjetet, Informacionet dhe Koha.

       Mjetet  Marr谷si I vendimeve do t谷 zgjedh谷 at谷 variant alternative t谷 cilin ia mund谷sojn谷 mjetet
       disponibile.

       Informacionet - Ekzistojn谷 tri mund谷si t谷 raporteve nd谷rmjet vler谷s, q谷 marr谷si i vendimeve i ka
       nga informacionet plot谷suese dhe 巽mimit t谷 tyre, ato mund t谷 jen谷: Lineare, Progresive dhe
       Degresive.

       Koha  N谷se marr谷si i vendimit nuk i p谷rmbahet koh谷s a momentit se kur duhet t谷 merret vendimi,
       vendisja n谷 shumic谷n e rasteve b谷het e panevijshme, p谷rkat谷sisht e pavler谷.

4). Mendimi grupor ?

4. Mendimi grupor ndodh at谷her kur an谷tar谷t e grupit i kushtojn谷 r谷nd谷si m谷 t谷 madhe mbajtjes s谷
   atmosfer谷s s谷 k谷ndshme n谷 grup dhe mbajtjes s谷 moralit, sesa marrjes s谷 vendimeve efektive. N谷
   paraqitjen e mendimit grupor ndikim t谷 madh ka udh谷heq谷si i grupit, posa巽谷risht n谷se 谷sht谷 fjala p谷r
   person me autoritet, lidhm谷ria e madhe e an谷tarve t谷 grupit, etj.Mendimi grupor paraqet nj谷 lloj t谷
   verb谷ris谷 industriale, nga e cila grupi duhet t谷 lirohet n谷se d谷shiron t谷 marr谷 vendime t谷 mira.
5). N谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendosjes t谷 marr谷sit t谷 vendimeve dallojm谷 k谷to grupe t谷 njerz谷ve ?

5. N谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendosjes t谷 marr谷sit t谷 vendimeve, dallojm谷 k谷to grupe t谷 njerz谷ve:

      a) Njeriu i cili nuk e di q谷 nuk di

      b) Njeriu i cili e di q谷 nuk di

      c) Njeriu i cili nuk e di q谷 di

      d) Njeriu i cili e di q谷 di.

6). Jepni nj谷 shembull sipas mendimit t谷 opinionit ?

6. Kjo metod谷 bazohet n谷 at谷 se s谷 pari pyeten t谷 gjith谷 antar谷t e grupit p谷r opinionet e tyre lidhur me
   zgjidhjen e problemit dhe m谷 pastaj arrihet nj谷 mesatare e rezultateve t谷 tyre. Psh.menaxheri merr
   opinionet e an谷tar谷ve t谷 grupit (t谷 shumic谷s s谷 tyre) por kur t谷 vie te zgjidhja ai vendimin mund ta
   marr谷 dhe n谷se nuk p谷rputhet谷 me opinionet e shumic谷s.

7). Faktor谷t q谷 ndikojn谷 n谷 zgjatjen e procesit t谷 vendosjes ?

7. Faktor谷t q谷 ndikojn谷 n谷 zgjatjen e procesit t谷 vendosjes jan谷: llojet e vendimeve, marr谷si i vendimeve, si
   dhe niveli n谷 t谷 cil谷n merret vendimi.

8). Cili stil p谷rdoret kur individi i kufizuar merr vendimet vet ?

8. N谷 rastet kur individi i kufizuar merr vendimet vet p谷rdoret stili autokratik.

      Stili autokratik  menaxheri vendos q谷 t谷 realizoj谷 t谷r谷 procesin e vendosjes duke u bazuar n谷
      informatat q谷 ka n谷 dispozicion.

9). Cilat jan谷 pyetjet e teoris谷 descriptive ?

9. Pyetjet e teoris谷 descriptive jan谷:

          Si mendojn谷 realisht dhe si veprojn谷 a sillen njer谷zit ?

          Si e p谷rceptojn谷 pasigurin谷 ?

          Si i zgjidhin konfliktet e veta interne ?

          far谷 谷sht谷 ndikimi i mjedisit kulturor, tradit谷s, p谷rvoj谷s etjn谷 vendosje ?

      Teoria descriptive p谷rpiqet t谷 p谷rshkruaj at谷 巽ka ndodh n谷 situate reale t谷 vendosjes.

10). Si ndahen njerzit n谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendimmarrjes, R.grupore ?

10.       Llojet e dijeve t谷 antar谷ve n谷 grup jan谷: an谷tar谷t e grupit me dituri komplementare ku edhe
        rezultatet m谷 t谷 mira do t谷 arrihen te ky grup. Grupet q谷 posedojn谷 dituri konkurrente homogjene do
        t谷 jen谷 m谷 t谷 dob谷t, vendosja do t谷 zgjas m谷 shum谷 dhe problem do t谷 jet谷 se 巽far谷 vendimi do t谷
        arrihet. Te grupet q谷 posedojn谷 dituri t谷 nj谷 lloji vendimi do t谷 arrihet relativisht shpejt mir谷po do t谷
        jet谷 pik谷pyetje se a do t谷 zgjidhet alternative m谷 e mir谷 gjat谷 marrjes s谷 vendimit.
1). Diskuto rreth m谷nyr谷s prescriptive t谷 vendosjes ?                      VENDOSJE N BIZNES PYETJET DHE PRGJIGJJET


1. Disiplina prescriptive tentojn谷 t谷 p谷rgjigjen n谷 k谷to 巽谷shtje :

        ka duhet t谷 b谷j谷 individi p谷r p谷rmirsimin e zgjidhjeve t谷 veta?

        N谷 cil谷n m谷nyr谷 do t谷 k谷shillohen njer谷zit e ndrysh谷m me karakteristikat t谷 ndryshme me aft谷si dhe
        synime t谷 ndryshme ?

        Shkaku themelor i ekzistimit t谷 disiplin谷s prescriptive q谷ndron n谷 ndarjen mes t谷 teoris谷 dhe sjelljes
        s谷 v谷rtet prandaj ato duhet t谷 gjejn谷 m谷nyra p谷r tejkalimin e k谷tij hendeku, n谷 m谷nyr谷 q谷 t谷
        realizojn谷 q谷llimin e vet  ndihm谷n p谷r vendosjen m谷 t谷 mir谷 dhe efikase.



2). Si klasifikohen marr谷sit e vendimeve, var谷sisht nga rreziku ?

        N谷 ata q谷 u ikin problemeve

        N谷 ata q谷 i zgjidhin problemet dhe

        N谷 ata q谷 i hulumtojn谷 problemet.



3). Niveli i mes谷m menaxherial dhe horizonti kohor i tij ?

        Niveli i mes谷m menaxherial sjell vendime taktike, t谷 cilat sigurojn谷 operacionalizimin e vendimeve
        strategjike. K谷to kan谷 t谷 b谷jn谷 me qendrat kryesore administrative n谷 nd谷rmarrje dhe horizonti
        kohor谷 i tyre p谷rfshin谷 gjasht谷 muaj deri n谷 dy vjet.



4). Teknika delfi ?

     Logjika e k谷saj metode 谷sht谷 q谷 duke i shfryt谷zuar n谷 m谷nyr谷 sistematike ekspert谷t, t谷 stimulohet e
    ardhmja, respektivisht q谷 n谷 baz谷 t谷 mendimeve t谷 ekspert谷ve nga l谷mi t谷 ndryshme t谷 fitohet
    fotografia e ardhm谷ris谷 dhe n谷 baz谷 t谷 saj t谷 merret vendimi.

    Vendosja p谷rmes metod谷s delfi zhvillohet n谷 k谷t谷 m谷nyr谷:

    1. Ai q谷 realizon hulumtimin p谷rcakton grupin e ekspert谷ve nga fusha t谷 ndryshme shkencore

    2. Formulohet pyetsori n谷 t谷 cilin parashtrohen pyetje t谷 r谷nd谷sishme p谷r marr谷sin e vendimeve

    3. Ekspert谷t e plotsojn谷 pyetsorin dhe e kthejn谷 n谷 adres谷 t谷 organizatorit t谷 hulumtimit

    4. B谷het p谷rpunimi i pyetsor谷ve t谷 arritur dhe rezultatet me pyetsor t谷 rinj u d谷rgohet p谷rs谷ri
       ekspert谷ve

    5. Ekspert谷t p谷rs谷ri p谷rgjigj谷n n谷 pyetsor谷.
5). Eksperimenti ASCH ?

   Eksperimenti i ASCH 谷sht谷 b谷r谷 p谷r t谷 ilustruar ndikimin e grupit n谷 marrjen e vendimeve.

   ASCH ka marr谷 7 persona si pjes谷 e k谷tij studimi ku detyr谷 e tyre ka qen谷 ti p谷rgjigjen pyetjes se cila nga
   tri drejt谷zat nga ana e djatht谷 korrespondon me drejt谷z谷n n谷 an谷n e majt. Mirpo vet谷m nj谷ri nga t谷
   shtat谷 an谷tar谷t ka qen谷 object i observimit, nd谷rsa nga gjasht谷 t谷 tjer谷t 谷sht谷 k谷rkuar t谷 japin mendim
   jot 谷 drejt. Rezultatet kan谷 treguar se 37% t谷 atyre q谷 kan谷 qen谷 objekt i studimit jan谷 pajtuar me
   gjykimin e grupit.



6). Vendosja e programuar: - P谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve rutinore, t谷 p谷rditshme probleme t谷
    cilat p谷rs谷riten t谷 cilat p谷r marr谷sin e vendimit i jan谷 t谷 njohura.

    Karakteristikat kryesore t谷 vendosjes s谷 programuar jan谷

       Strukturimi i mir谷 i problemeve q谷 duhet t谷 zgjidhen

       Kriteret e qarta p谷r zbatimin e vendosjes

       P谷rcaktimi i leht谷 i alternativave p谷r zgjidhjen e problemit

       Ekzistimi i siguris relative gjat谷 zgjidhjes s谷 alternativ谷s.



7). Vendosja e paprogramuar: - P谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve t谷 pastrukturuara, t谷 reja dhe t谷
    definuara dob谷t, t谷 cilat nuk p谷rs谷riten.

   Karakteristikat e vendosjes s谷 programuar, sipas R.L.Daftit jan谷:

       Strukturimi i dob谷t i problemeve p谷r t谷 cilat vendoset

       P谷rdorimi vet谷m n谷 situate t谷 jashtzakonshme

       P谷rdorimi n谷 situate q谷 nuk p谷rs谷riten

       Gjenerimi i numrit t谷 vog谷l t谷 alternativave.
8). Fazat e procesit t谷 vendosjes:

   1. Identifikimi i problemit

   2. Definimi i q谷llimeve p谷r zgjidhjen e problemit

   3. Mbledhja e t谷 dh谷nave

   4. Formulimi i modelit t谷 problemit,

   5. Definimi i alternativave q谷 do t谷 vlersohen

   6. Zgjidhja

   7. Implementimi dhe

   8. Kontrolli i implementimit.



9). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 ngusht:

   1. Supozimet nis谷se

   2. Identifikimi i alternativave

   3. Evoluimin e alternativave

   4. Zgjidhja e alternativave.



10). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷:

   1. P谷rgaditja e vendimit

   2. Marrja e vendimit

   3. Realizimi i vendimit

   4. Kontrolli.
11). Faktor谷t e vendosjse:

   1. Kufizimet n谷 vendosje

   2. Rrethina e vendosjes

   3. M谷nyra e vendosjes dhe kushtet n谷 t谷 cilat vendoset

   4. Raportet e nd谷rsjella t谷 vendimeve t谷 ndryshme

   5. Aft谷sia personale e menaxherit p谷r vendosje

   6. Faktor谷t subjektiv谷 t谷 vendosjes.

12). Rolet menaxheriale:

       Roli nd谷rpersonal: (Figura q谷ndrore, Lideri, Nd谷rlidh谷s),

       Roli informues: (Vrojtues, Shp谷rndar谷s i informacioneve, Z谷dh谷n谷s),

       Roli vendimmarr谷s: (Nd谷rmarr谷s, Alokator i burimeve, Trajnues i konflikteve, Negociator).

13). Modeli situativ i vendosjes (VROOM  YETTON) ?

    Modeli situativ i propozuar nga Vroom Yetton sugjeron se ekzistojn谷 disa stile dhe rrethana n谷 t谷 cilat
   marrja e vendimeve mund t谷 jet谷 e suksesshme dhe po ashtu rrethana n谷 t谷 cilat vendimmarrja mund t谷
   jet谷 kontraproduktive.

    K谷to pes谷 stile vendimmarrjes jan谷:

   1. Stili autokratik,

   2. Stili hulumtues,

   3. Stili konsultativ,

   4. Stili participativ,

   5. Stili konsensual.

   Disa nga karakteristikat e situatave n谷 baz谷 t谷 t谷 cilave merret vendimi lidhur me stilin p谷rkat谷s:

       Kualiteti,

       Informimi,

       Strukturimi i problemit,

       Pranimi,

       Harmonizimi i q谷llimeve,

       Diferenca n谷 opinion.
14). Modeli i udh谷heqjes sipas situat谷s (modeli i BLAN CHARD-it) ?

     Versioni i shkurt谷r i tez谷s s谷 Blanchardit 谷sht谷: Pasi q谷 stilet e lidershipit ndryshojn谷 n谷 baz谷 t谷
    p谷rgjegj谷sive dhe aft谷sive t谷 personave, lider谷t do t谷 shfaqin nj谷 shkall谷 t谷 sjelljes dirigjuese dhe nj谷
    shkall谷 t谷 sjelljes p谷rkrah谷se, kur kan谷 t谷 b谷jn谷 me situate t谷 posa巽me.

    Lideri mund t谷 jet谷:

        I fort谷 n谷 drejtim, i dob谷t n谷 p谷rkrahje (Drejtues),

        I fort谷 n谷 dirigjim, i fort谷 n谷 p谷rkrahje (Trajnues),

        I fort谷 n谷 p谷rkrahje, i dob谷t n谷 drejtim (P谷rkrah谷s),

        I dob谷t n谷 p谷rkrahje, i dob谷t n谷 drejtim (Delegues).

    Nivelet e udh谷heqjes sipas Blanchardi-it

        Niveli i ul谷t i zhvillimit  kompetenca t谷 vogla, angazhim i lart谷

        Niveli i ul谷t i moderuar i zhvillimit  disa kompetenca, angazhim i ul谷t

        Niveli i moderuar i lart谷 i zhvillimit  kompetenca t谷 m谷dha, angazhimi ndryshues

        Niveli i lart谷 i zhvillimit  kompetenca t谷 m谷dha, angazhim i madh谷.

15). Modeli i TUCKMANIT: - Ky model 谷sht谷 i ndar谷 n谷 disa faza (etapa) t谷 cilat p谷rfshijn谷 :

    1. Formimi,

    2. V谷sht谷rsit,

    3. Normatizimi,

    4. Performimi.



16). Diskuto p谷r vendosjen efektive dhe joefektive ?

        Vendosja efektive  N谷 vendosjen efektive ka atmosfer relaksuese joformale, m谷 shum diskutime t谷
        r谷nd谷sishme me nj谷 shkall谷 t谷 lart谷 t谷 pjesmarrjes, antar谷t d谷gjojn谷 nj谷ri tjetrin etj.

        Vendosja joefektive  N谷 vendosje joefektive ka atmosfer t谷 tensionuar dhe t谷 m谷rzitshme,
        diskutime t谷 dominuara nga dy apo tre veta dhe n谷 shumic谷n e rasteve jorelevante, antar谷t kan谷
        tendenca t谷 mosd谷gjimit t谷 nj谷ri tjetrit etj.
17). Argumento se n谷 cilat situate duhet t谷 merren vendimet n谷 m谷nyr谷 individuale ?

    P谷rpar谷sit谷 m谷 t谷 m谷dha t谷 vendosjes individuale jan谷:

    a) Vendosja individuale 谷sht谷 proces m谷 i shpejt谷 n谷 krahasim me vendosjen grupore.

    b) Te disa vendime t谷 r谷nd谷sishme individuale preferohet mendimi i nj谷 personi, i nj谷 profesionisti, i
       cili 谷sht谷 m谷 meritori p谷r vendosjen mbi disa probleme,

    c) Te individuale i ikin problemeve t谷 vendosjes grupore si巽 谷sht谷 mendimi grupor, i cili e ngadal谷son
       vendosjen.

18). Diskuto fazat e formimit t谷 grupeve ?

    Sipas modelit t谷 TUCKMANIT, ky model 谷sht谷 i ndar谷 n谷 disa faza (etapa0 t谷 cilat p谷rfshijn谷:

    1) Formimi  faza 1

    2) V谷sht谷rsit  faza 2

    3) Normatizimi  faza 3

    4) Performimi  faza 4.



1). Karakteristikat e p谷rgjithshme t谷 vendimit ?                  PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES


    Karakteristikat e p谷rgjithshme t谷 vendosjes jan谷:

       R谷nd谷sia e vendimit

       Koha dhe shpenzimet

       Shkalla e nd谷rlikueshm谷ris谷.



2). Modeli racional i vendosjes ?

   Modeli racional i vendosjes ka k谷to supozime themelore:

       Ekziston vet谷m nj谷 marr谷s i vendimit

       Marr谷si i vendimit ka vet谷m nj谷 q谷llim fiks, q谷 mund t谷 kuantifikohet

       Marr谷si i vendimit posedon njohuri t谷 p谷rsosura, informacion relevant, alternative

       Gjendja natyrore potenciale p谷rmban cop谷timin e pasiguris谷, pamund谷sin谷 e joanticipimi t谷                 befasive.
3). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 dhe dallimi mesa tyre n谷 kuptim t谷 ngusht ?

   Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 jan谷:

       P谷rgaditja e vendimit

       Marrja e vendimit

       Realizimi i vendimit

       Kontrolli

   Me procesin e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 p谷r dallim nga ai n谷 kuptim t谷 ngusht谷 n谷nkuptojm谷
   interesimin e marr谷sit t谷 vendimit edhe n谷 faz谷n e implementimit dhe t谷 kontrollit.

   4). Polarizimi grupor ?

   Polarizimi grupor:

       N谷se me mendimin e ndonj谷 an谷tari t谷 grupit pajtohen edhe an谷tar谷t e tjer谷 t谷 grupit at谷her ai
       insiston edhe m谷 tep谷r n谷 mendim t谷 vetin, pa marr谷 parasysh谷 se a 谷sht谷 ai i drejt apo jo.

       N谷se n谷 grup ka an谷tar t谷 cil谷t nuk kan谷 mendim t谷 qart谷 t谷 vetin, kurse dikush tjet谷r mendimin e
       vet e arsyeton n谷 m谷nyr谷 shum谷 bind谷se, at谷her谷 shpesh t谷 tjer谷t i bashkangjiten.

       N谷se ndonj谷 person i aft谷 pasivizohet p谷r shkak t谷 motivimit t谷 dob谷t duke ditur se grupi mban
       p谷rgjegj谷sin谷, pa marr谷 parasysh se ai ndryshe do ta zgjidhte problemin.

5). Brainstroming ?

   Brainstroming  谷sht谷 i bazuar n谷 lirin谷 maksimale t谷 shprehjes me nj谷 qasje komplet informate. Q谷llimi
   i faz谷s iniciale 谷sht谷 kuantiteti i ideve t谷 gjeneruara jo kualiteti i tyre. Brainstromingu bazohet n谷
   inkurajimin e an谷tar谷ve t谷 grupit p谷r t谷 dh谷n谷 lirsh谷m ide sipas parimit se kuantiteti qon n谷 kualitet.

   Asnj谷 ide nuk kritikohet ose refuzohet n谷 k谷t谷 faz谷, pa marr谷 parasysh谷 se sa t谷 pakuptimta mund t谷
   jen谷.Megjithat谷 pas diskutimit rreth ideve t谷 cilat do t谷 prezantohen p谷r diskutim t谷 m谷tutjesh谷m, grupi
   duhet t谷 marr谷 vendime p谷r zgjedhjen e disa ideve t谷 cilat do ta zgjidhnin problemin.Secili voton p谷r tri
   idet谷 m谷 t谷 mira, tri idet谷 q谷 fitojn谷 m谷 s谷 shumti poena do t谷 shfrytzohen p谷r diskutim t谷
   m谷tutjesh谷m.
6). Modelet e komunikimit ?

   Modelet e komunikimit jan谷 :

       Rrjeti komunikues me orientim kah qendra

       Rrjeti komunikues qarkor谷

       Rrjeti komunikues i nd谷rlidhur

       Rrjeti komunikues Y dhe

       Rrjeti komunikues vargor谷.

7). Mikrofaktor谷t e mjedisit t谷 jasht谷m ?

   Mikrofaktor谷t e mjedisit t谷 jasht谷m jan谷:

       Klient谷t

       Konkurrent谷t

       Furnitor谷t

       Punonj谷sit

       Partner谷t

       Sindikatat dhe

       Rregullator谷t.

8). Teoria normative e vendosjes ?

   Teoria normative e vendosjes, fillimisht bazohet n谷:

       Ekonomi

       Matematik谷 dhe

       Statistik谷.

   Ajo duhet t谷 merret me konstatimin se si duhet t谷 mendojn谷 dhe t谷 veprojn谷 personat ideal dhe
   supernacional. Kjo teori l谷 anash t谷 gjitha kufizimet psikologjike t谷 marrsit t谷 vendimeve, dyshimet,
   kund谷rth谷njet dhe anime. Teoria normative nuk mund t谷 p谷rgjigjet n谷 pyetjen pse marr谷si i vendimit
   sillet n谷 m谷nyren se si sillet, por mund t谷 ofroj谷 p谷rgjigj谷je n谷 pyetjen se 巽ka t谷 veprohet m谷 tutje.
9). Modeli situativ i vendosjes (VROOM  YETTON) ?

   Modeli situativ i vendosjes (VROOM  YETTON )dhe karakteristikat e tij?

   Ky model ka k谷to stile:

       Stili autokratik

       Hulumtues

       Konsultativ

       Participativ dhe

       Konsensual,

   Nd谷rsa karakteristikat e tij jan谷:

       Kualiteti

       Informimi

       Strukturimi i problemit

       Pranimi

       Harmonizimi i q谷llimeve dhe

       n谷 opinion.

10). Shpjegoni raportin n谷 mes paraqitjes s谷 problemit dh t谷 v谷rejturit ?

     Nevoja p谷r vendime lind me paraqitjen e problemit. P谷rderisa nuk ka problem nuk ka nevoj谷 p谷r
     vendosje. K谷tu duhet t谷 dallohen dy gj谷ra:

       Paraqitja e problemit dhe t谷

       Vrejturit e problemit.

       Do t谷 ishte ideale sikur t谷 p谷rputheshin koha e paraqitjes dhe ajo e t谷 v谷rejturit e problemit.

       Situata AA 谷sht谷 m谷 e volitshme p谷r vendosje duke marr谷 parasysh se po p谷rputhen moment i
       paraqitjes me at谷 t谷 t谷 v谷rejturit t谷 problemit.

       Situata AB paraqet nj谷 diferenc谷 kohore nd谷rmjet paraqitjes dhe t谷 vrejturit e problemit, prandaj
       p谷r menaxherin q谷 gjendet n谷 k谷t谷 situate vendosja 谷sht谷 pak m谷 e v谷shtir谷.

       Situata m谷 e p谷rshtatshme 谷sht谷 AC e cila paraqet diferenc谷n m谷 t谷 madhe kohore nd谷rmjet
       paraqitjes dhe t谷 v谷rejturit t谷 problemit, prandaj edhe vendosja p谷r menaxher q谷 gjenden n谷 k谷t谷
       situat谷 do t谷 jet谷 m谷 e v谷shtir谷.
1). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 ngusht谷 jan谷:                    PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES %


       Supozimet nis谷se

       Identifikimi i alternativave

       Evoluimin e alternativave

       Zgjidhja e alternativave.

2). Kufizimet n谷 baz谷 t谷 informat谷s, rritja progressive e 巽mimit ?

       Kufizimet n谷 baz谷 t谷 informat谷s mund t谷 ndah谷n n谷 baz谷 t谷:

       Raportit

       Proporcional

       Progresiv dhe

       Degresiv.

   Rritja progresive e 巽mimit shpreh raportin e 巽mimit t谷 informat谷s ndaj vler谷s e cila fitohet n谷
   baz谷 t谷 informatave plot谷suese. N谷 momentin kur 巽mimi i informacioneve plot谷suese b谷het m谷
   i madh se vlera, marr谷si i vendimit duhet t谷 filloj vendosjen.

3) Rrethina jostabile ?

   N谷 rrethin谷n jostabile vendimet sipas rregullit mirren me nj谷 shkall谷 t谷 lart谷 rrezikut dhe paqart谷sis谷 s谷
   rezultateve t谷 pritura.

4) Roli informues ?

           -Vrojtuesi  menaxheri vrojton se 巽far谷 ndodh p谷rreth organizat谷s s谷 tij duke mbledhur
           informata nga revistat, TV, internet etj.

           Shp谷rndar谷s i informative  menaxheri shp谷rndan谷 informacionet e mbledhura nga burimet e
           ndryshme te individ谷t p谷r t谷 cil谷t ky informacion 谷sht谷 i vlefsh谷m. Z谷dh谷n谷si  menaxheri n谷
           k谷t谷 rol p谷rfaq谷son organizat谷n para grupeve t谷 ndryshme.



5). Se a do t谷 p谷rdoret vendimi individual apo vendimi grupor varet nga k谷ta faktor谷:

       Nga lloji i vendimit i cili merret

       Nga dija dhe aft谷sia e marr谷sit t谷 vendimit

       Nga koha q谷 ka n谷 dispozicion marr谷si i vendimit

       Nga lloji i procesit t谷 vendosjes.
6). Dijet e an谷tarve n谷 grup ?

    5   Llojet e dijeve t谷 an谷tarve n谷 grup jan谷:

    a) Antar谷t e grupit me dituri komplementare

    b) Antar谷t e grupit me dituri konkurrente dhe

    c) Antar谷t e grupit me dituri t谷 nj谷jta.

7). Si t谷 lirohemi nga dob谷sit谷 e vendosjes grupore ?

        Tiu jepet liri t谷 gjith谷 an谷tar谷ve t谷 grupit, q谷 lirisht t谷 kritikojn谷 vendimet q谷 ofrohen dhe sipas
        nevoj谷s, mendimit grupor t谷 v谷rtetohet nga ekspert谷t jasht nd谷rmarrjes.

        T谷 formohen grupet paralele q谷 vendosin mbi problemin e njejt谷.

        T谷 p谷rkrahen disa antar谷 t谷 grupit q谷 n谷 procesin e vendosjes t谷 jen谷 kritik.

8). Teknika nominale grupore?

    Vendosja p谷rmes teknik谷s nominale grupore zhvillohet n谷p谷r disa faza:

    1   Udh谷heq谷si i grupit e p谷rshkruan problemin t谷 cilin grupi duhet ta zgjidh谷

    2   Secili an谷tar i grupit i mbledh谷 idet谷 e veta p谷r zgjidhjen e problemit

    3   Secili an谷tar i grupit ia parashtron idet谷 e veta grupit

    4   T谷 gjitha idet谷 regjistrohen, kurse secili an谷tar谷 i grupit d谷shiron q谷 atij regjistrimi ti shtoj谷 nj谷 ide
        plot谷suese t谷 vet谷m.

    5   Fillon votimi preliminary mbi idet谷

    6   Zhvillohet shqyrtimi mbi list谷n e ideve t谷 seleksionuar

9). Vendosja n谷 baz谷 t谷 gjykimeve ?Kjo m谷nyr谷 e vendosjes shfryt谷zohet n谷 situate q谷 p谷rs谷riten dmth n谷
vendosjen e programuar. Kjo vendosje bazohet n谷 p谷rvoj谷n dhe n谷 dijen p谷r situate t谷 nj谷jta ose t谷
ngjashme. Kjo vendosje 谷sht谷 shum谷 e ngjashme me at谷 intuitive, 谷sht谷 metoda q谷 p谷rdoret m谷 s谷 shumti
nga menaxher谷t sepse bazohet n谷 p谷rvojen e tyre.Kjo vendosje ka p谷rpar谷si t谷 m谷dha sepse realizohet
shpejt dhe lir谷.

10). T谷 metat e vendosjes individuale ?

    E meta m谷 e madhe e vendosjes individuale q谷ndron n谷 at谷 se individi i shqyrton nj谷 num谷r m谷 t谷 vog谷l
    t谷 alternativave p谷r zgjidhjen e problemit n谷 krahasim me vendosjen grupore. Rastet kur vendimet
    individuale nuk 谷sht谷 e favorshme jan谷:

    Kur kemi munges informacioni, kur kemi t谷 b谷jm谷 me vendime t谷 r谷nd谷sishme dhe marr谷si i vendimit
    nuk posedon dije t谷 mjaftueshm

More Related Content

Pytje nga vendosje ne biznes

  • 1. 1). Si ndahen vendimet sipas SIMONIT ? PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES 贈 1. Simoni dallon dy lloje t谷 vendimeve: Vendimet e programuara dhe Vendimet e paprogramuara. Vendosja e programuar p谷rdoret p谷r problemet t谷 cilat marr谷sit t谷 vendimit jan谷 t谷 njohura dhe t谷 qarta dhe at谷 zhvillohet n谷 kushtet e sigurta. Vendosja e programuar p谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve t谷 pastrukturuara, t谷 reja dhe t谷 definuara dob谷t t谷 cilat nuk p谷r谷s谷riten. 2). Diskutoni rolin nd谷rpersonal ? Roli nd谷rpersonal Figura q谷ndrore n谷 k谷t谷 rol menaxheri bashkvepron me t谷 tjer谷t dhe kryen detyrat ceremoniale: (n谷nshkrimi i kontratave, inagurimi etj). Lideri menaxheri i angazhon n谷 pun谷, i kualifikon dhe i motivon punonj谷sit, dhe sipas rolit i p谷rjashton nga puna. Nd谷rlidh谷si menaxheri vepron si nd谷rlidh谷s midis nj谷sis s谷 tij dhe nj谷sive t谷 tjera brenda kompanis谷 me jasht谷 (furnitor谷, klient谷). 3). Kufizimet n谷 vendosje ? 3. Nd谷r kufizimet m谷 t谷 r谷nd谷sishme n谷 vendosje num谷rojm谷: Mjetet, Informacionet dhe Koha. Mjetet Marr谷si I vendimeve do t谷 zgjedh谷 at谷 variant alternative t谷 cilin ia mund谷sojn谷 mjetet disponibile. Informacionet - Ekzistojn谷 tri mund谷si t谷 raporteve nd谷rmjet vler谷s, q谷 marr谷si i vendimeve i ka nga informacionet plot谷suese dhe 巽mimit t谷 tyre, ato mund t谷 jen谷: Lineare, Progresive dhe Degresive. Koha N谷se marr谷si i vendimit nuk i p谷rmbahet koh谷s a momentit se kur duhet t谷 merret vendimi, vendisja n谷 shumic谷n e rasteve b谷het e panevijshme, p谷rkat谷sisht e pavler谷. 4). Mendimi grupor ? 4. Mendimi grupor ndodh at谷her kur an谷tar谷t e grupit i kushtojn谷 r谷nd谷si m谷 t谷 madhe mbajtjes s谷 atmosfer谷s s谷 k谷ndshme n谷 grup dhe mbajtjes s谷 moralit, sesa marrjes s谷 vendimeve efektive. N谷 paraqitjen e mendimit grupor ndikim t谷 madh ka udh谷heq谷si i grupit, posa巽谷risht n谷se 谷sht谷 fjala p谷r person me autoritet, lidhm谷ria e madhe e an谷tarve t谷 grupit, etj.Mendimi grupor paraqet nj谷 lloj t谷 verb谷ris谷 industriale, nga e cila grupi duhet t谷 lirohet n谷se d谷shiron t谷 marr谷 vendime t谷 mira.
  • 2. 5). N谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendosjes t谷 marr谷sit t谷 vendimeve dallojm谷 k谷to grupe t谷 njerz谷ve ? 5. N谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendosjes t谷 marr谷sit t谷 vendimeve, dallojm谷 k谷to grupe t谷 njerz谷ve: a) Njeriu i cili nuk e di q谷 nuk di b) Njeriu i cili e di q谷 nuk di c) Njeriu i cili nuk e di q谷 di d) Njeriu i cili e di q谷 di. 6). Jepni nj谷 shembull sipas mendimit t谷 opinionit ? 6. Kjo metod谷 bazohet n谷 at谷 se s谷 pari pyeten t谷 gjith谷 antar谷t e grupit p谷r opinionet e tyre lidhur me zgjidhjen e problemit dhe m谷 pastaj arrihet nj谷 mesatare e rezultateve t谷 tyre. Psh.menaxheri merr opinionet e an谷tar谷ve t谷 grupit (t谷 shumic谷s s谷 tyre) por kur t谷 vie te zgjidhja ai vendimin mund ta marr谷 dhe n谷se nuk p谷rputhet谷 me opinionet e shumic谷s. 7). Faktor谷t q谷 ndikojn谷 n谷 zgjatjen e procesit t谷 vendosjes ? 7. Faktor谷t q谷 ndikojn谷 n谷 zgjatjen e procesit t谷 vendosjes jan谷: llojet e vendimeve, marr谷si i vendimeve, si dhe niveli n谷 t谷 cil谷n merret vendimi. 8). Cili stil p谷rdoret kur individi i kufizuar merr vendimet vet ? 8. N谷 rastet kur individi i kufizuar merr vendimet vet p谷rdoret stili autokratik. Stili autokratik menaxheri vendos q谷 t谷 realizoj谷 t谷r谷 procesin e vendosjes duke u bazuar n谷 informatat q谷 ka n谷 dispozicion. 9). Cilat jan谷 pyetjet e teoris谷 descriptive ? 9. Pyetjet e teoris谷 descriptive jan谷: Si mendojn谷 realisht dhe si veprojn谷 a sillen njer谷zit ? Si e p谷rceptojn谷 pasigurin谷 ? Si i zgjidhin konfliktet e veta interne ? far谷 谷sht谷 ndikimi i mjedisit kulturor, tradit谷s, p谷rvoj谷s etjn谷 vendosje ? Teoria descriptive p谷rpiqet t谷 p谷rshkruaj at谷 巽ka ndodh n谷 situate reale t谷 vendosjes. 10). Si ndahen njerzit n谷 baz谷 t谷 aft谷sive t谷 vendimmarrjes, R.grupore ? 10. Llojet e dijeve t谷 antar谷ve n谷 grup jan谷: an谷tar谷t e grupit me dituri komplementare ku edhe rezultatet m谷 t谷 mira do t谷 arrihen te ky grup. Grupet q谷 posedojn谷 dituri konkurrente homogjene do t谷 jen谷 m谷 t谷 dob谷t, vendosja do t谷 zgjas m谷 shum谷 dhe problem do t谷 jet谷 se 巽far谷 vendimi do t谷 arrihet. Te grupet q谷 posedojn谷 dituri t谷 nj谷 lloji vendimi do t谷 arrihet relativisht shpejt mir谷po do t谷 jet谷 pik谷pyetje se a do t谷 zgjidhet alternative m谷 e mir谷 gjat谷 marrjes s谷 vendimit.
  • 3. 1). Diskuto rreth m谷nyr谷s prescriptive t谷 vendosjes ? VENDOSJE N BIZNES PYETJET DHE PRGJIGJJET 1. Disiplina prescriptive tentojn谷 t谷 p谷rgjigjen n谷 k谷to 巽谷shtje : ka duhet t谷 b谷j谷 individi p谷r p谷rmirsimin e zgjidhjeve t谷 veta? N谷 cil谷n m谷nyr谷 do t谷 k谷shillohen njer谷zit e ndrysh谷m me karakteristikat t谷 ndryshme me aft谷si dhe synime t谷 ndryshme ? Shkaku themelor i ekzistimit t谷 disiplin谷s prescriptive q谷ndron n谷 ndarjen mes t谷 teoris谷 dhe sjelljes s谷 v谷rtet prandaj ato duhet t谷 gjejn谷 m谷nyra p谷r tejkalimin e k谷tij hendeku, n谷 m谷nyr谷 q谷 t谷 realizojn谷 q谷llimin e vet ndihm谷n p谷r vendosjen m谷 t谷 mir谷 dhe efikase. 2). Si klasifikohen marr谷sit e vendimeve, var谷sisht nga rreziku ? N谷 ata q谷 u ikin problemeve N谷 ata q谷 i zgjidhin problemet dhe N谷 ata q谷 i hulumtojn谷 problemet. 3). Niveli i mes谷m menaxherial dhe horizonti kohor i tij ? Niveli i mes谷m menaxherial sjell vendime taktike, t谷 cilat sigurojn谷 operacionalizimin e vendimeve strategjike. K谷to kan谷 t谷 b谷jn谷 me qendrat kryesore administrative n谷 nd谷rmarrje dhe horizonti kohor谷 i tyre p谷rfshin谷 gjasht谷 muaj deri n谷 dy vjet. 4). Teknika delfi ? Logjika e k谷saj metode 谷sht谷 q谷 duke i shfryt谷zuar n谷 m谷nyr谷 sistematike ekspert谷t, t谷 stimulohet e ardhmja, respektivisht q谷 n谷 baz谷 t谷 mendimeve t谷 ekspert谷ve nga l谷mi t谷 ndryshme t谷 fitohet fotografia e ardhm谷ris谷 dhe n谷 baz谷 t谷 saj t谷 merret vendimi. Vendosja p谷rmes metod谷s delfi zhvillohet n谷 k谷t谷 m谷nyr谷: 1. Ai q谷 realizon hulumtimin p谷rcakton grupin e ekspert谷ve nga fusha t谷 ndryshme shkencore 2. Formulohet pyetsori n谷 t谷 cilin parashtrohen pyetje t谷 r谷nd谷sishme p谷r marr谷sin e vendimeve 3. Ekspert谷t e plotsojn谷 pyetsorin dhe e kthejn谷 n谷 adres谷 t谷 organizatorit t谷 hulumtimit 4. B谷het p谷rpunimi i pyetsor谷ve t谷 arritur dhe rezultatet me pyetsor t谷 rinj u d谷rgohet p谷rs谷ri ekspert谷ve 5. Ekspert谷t p谷rs谷ri p谷rgjigj谷n n谷 pyetsor谷.
  • 4. 5). Eksperimenti ASCH ? Eksperimenti i ASCH 谷sht谷 b谷r谷 p谷r t谷 ilustruar ndikimin e grupit n谷 marrjen e vendimeve. ASCH ka marr谷 7 persona si pjes谷 e k谷tij studimi ku detyr谷 e tyre ka qen谷 ti p谷rgjigjen pyetjes se cila nga tri drejt谷zat nga ana e djatht谷 korrespondon me drejt谷z谷n n谷 an谷n e majt. Mirpo vet谷m nj谷ri nga t谷 shtat谷 an谷tar谷t ka qen谷 object i observimit, nd谷rsa nga gjasht谷 t谷 tjer谷t 谷sht谷 k谷rkuar t谷 japin mendim jot 谷 drejt. Rezultatet kan谷 treguar se 37% t谷 atyre q谷 kan谷 qen谷 objekt i studimit jan谷 pajtuar me gjykimin e grupit. 6). Vendosja e programuar: - P谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve rutinore, t谷 p谷rditshme probleme t谷 cilat p谷rs谷riten t谷 cilat p谷r marr谷sin e vendimit i jan谷 t谷 njohura. Karakteristikat kryesore t谷 vendosjes s谷 programuar jan谷 Strukturimi i mir谷 i problemeve q谷 duhet t谷 zgjidhen Kriteret e qarta p谷r zbatimin e vendosjes P谷rcaktimi i leht谷 i alternativave p谷r zgjidhjen e problemit Ekzistimi i siguris relative gjat谷 zgjidhjes s谷 alternativ谷s. 7). Vendosja e paprogramuar: - P谷rdoret p谷r zgjidhjen e problemeve t谷 pastrukturuara, t谷 reja dhe t谷 definuara dob谷t, t谷 cilat nuk p谷rs谷riten. Karakteristikat e vendosjes s谷 programuar, sipas R.L.Daftit jan谷: Strukturimi i dob谷t i problemeve p谷r t谷 cilat vendoset P谷rdorimi vet谷m n谷 situate t谷 jashtzakonshme P谷rdorimi n谷 situate q谷 nuk p谷rs谷riten Gjenerimi i numrit t谷 vog谷l t谷 alternativave.
  • 5. 8). Fazat e procesit t谷 vendosjes: 1. Identifikimi i problemit 2. Definimi i q谷llimeve p谷r zgjidhjen e problemit 3. Mbledhja e t谷 dh谷nave 4. Formulimi i modelit t谷 problemit, 5. Definimi i alternativave q谷 do t谷 vlersohen 6. Zgjidhja 7. Implementimi dhe 8. Kontrolli i implementimit. 9). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 ngusht: 1. Supozimet nis谷se 2. Identifikimi i alternativave 3. Evoluimin e alternativave 4. Zgjidhja e alternativave. 10). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷: 1. P谷rgaditja e vendimit 2. Marrja e vendimit 3. Realizimi i vendimit 4. Kontrolli.
  • 6. 11). Faktor谷t e vendosjse: 1. Kufizimet n谷 vendosje 2. Rrethina e vendosjes 3. M谷nyra e vendosjes dhe kushtet n谷 t谷 cilat vendoset 4. Raportet e nd谷rsjella t谷 vendimeve t谷 ndryshme 5. Aft谷sia personale e menaxherit p谷r vendosje 6. Faktor谷t subjektiv谷 t谷 vendosjes. 12). Rolet menaxheriale: Roli nd谷rpersonal: (Figura q谷ndrore, Lideri, Nd谷rlidh谷s), Roli informues: (Vrojtues, Shp谷rndar谷s i informacioneve, Z谷dh谷n谷s), Roli vendimmarr谷s: (Nd谷rmarr谷s, Alokator i burimeve, Trajnues i konflikteve, Negociator). 13). Modeli situativ i vendosjes (VROOM YETTON) ? Modeli situativ i propozuar nga Vroom Yetton sugjeron se ekzistojn谷 disa stile dhe rrethana n谷 t谷 cilat marrja e vendimeve mund t谷 jet谷 e suksesshme dhe po ashtu rrethana n谷 t谷 cilat vendimmarrja mund t谷 jet谷 kontraproduktive. K谷to pes谷 stile vendimmarrjes jan谷: 1. Stili autokratik, 2. Stili hulumtues, 3. Stili konsultativ, 4. Stili participativ, 5. Stili konsensual. Disa nga karakteristikat e situatave n谷 baz谷 t谷 t谷 cilave merret vendimi lidhur me stilin p谷rkat谷s: Kualiteti, Informimi, Strukturimi i problemit, Pranimi, Harmonizimi i q谷llimeve, Diferenca n谷 opinion.
  • 7. 14). Modeli i udh谷heqjes sipas situat谷s (modeli i BLAN CHARD-it) ? Versioni i shkurt谷r i tez谷s s谷 Blanchardit 谷sht谷: Pasi q谷 stilet e lidershipit ndryshojn谷 n谷 baz谷 t谷 p谷rgjegj谷sive dhe aft谷sive t谷 personave, lider谷t do t谷 shfaqin nj谷 shkall谷 t谷 sjelljes dirigjuese dhe nj谷 shkall谷 t谷 sjelljes p谷rkrah谷se, kur kan谷 t谷 b谷jn谷 me situate t谷 posa巽me. Lideri mund t谷 jet谷: I fort谷 n谷 drejtim, i dob谷t n谷 p谷rkrahje (Drejtues), I fort谷 n谷 dirigjim, i fort谷 n谷 p谷rkrahje (Trajnues), I fort谷 n谷 p谷rkrahje, i dob谷t n谷 drejtim (P谷rkrah谷s), I dob谷t n谷 p谷rkrahje, i dob谷t n谷 drejtim (Delegues). Nivelet e udh谷heqjes sipas Blanchardi-it Niveli i ul谷t i zhvillimit kompetenca t谷 vogla, angazhim i lart谷 Niveli i ul谷t i moderuar i zhvillimit disa kompetenca, angazhim i ul谷t Niveli i moderuar i lart谷 i zhvillimit kompetenca t谷 m谷dha, angazhimi ndryshues Niveli i lart谷 i zhvillimit kompetenca t谷 m谷dha, angazhim i madh谷. 15). Modeli i TUCKMANIT: - Ky model 谷sht谷 i ndar谷 n谷 disa faza (etapa) t谷 cilat p谷rfshijn谷 : 1. Formimi, 2. V谷sht谷rsit, 3. Normatizimi, 4. Performimi. 16). Diskuto p谷r vendosjen efektive dhe joefektive ? Vendosja efektive N谷 vendosjen efektive ka atmosfer relaksuese joformale, m谷 shum diskutime t谷 r谷nd谷sishme me nj谷 shkall谷 t谷 lart谷 t谷 pjesmarrjes, antar谷t d谷gjojn谷 nj谷ri tjetrin etj. Vendosja joefektive N谷 vendosje joefektive ka atmosfer t谷 tensionuar dhe t谷 m谷rzitshme, diskutime t谷 dominuara nga dy apo tre veta dhe n谷 shumic谷n e rasteve jorelevante, antar谷t kan谷 tendenca t谷 mosd谷gjimit t谷 nj谷ri tjetrit etj.
  • 8. 17). Argumento se n谷 cilat situate duhet t谷 merren vendimet n谷 m谷nyr谷 individuale ? P谷rpar谷sit谷 m谷 t谷 m谷dha t谷 vendosjes individuale jan谷: a) Vendosja individuale 谷sht谷 proces m谷 i shpejt谷 n谷 krahasim me vendosjen grupore. b) Te disa vendime t谷 r谷nd谷sishme individuale preferohet mendimi i nj谷 personi, i nj谷 profesionisti, i cili 谷sht谷 m谷 meritori p谷r vendosjen mbi disa probleme, c) Te individuale i ikin problemeve t谷 vendosjes grupore si巽 谷sht谷 mendimi grupor, i cili e ngadal谷son vendosjen. 18). Diskuto fazat e formimit t谷 grupeve ? Sipas modelit t谷 TUCKMANIT, ky model 谷sht谷 i ndar谷 n谷 disa faza (etapa0 t谷 cilat p谷rfshijn谷: 1) Formimi faza 1 2) V谷sht谷rsit faza 2 3) Normatizimi faza 3 4) Performimi faza 4. 1). Karakteristikat e p谷rgjithshme t谷 vendimit ? PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES Karakteristikat e p谷rgjithshme t谷 vendosjes jan谷: R谷nd谷sia e vendimit Koha dhe shpenzimet Shkalla e nd谷rlikueshm谷ris谷. 2). Modeli racional i vendosjes ? Modeli racional i vendosjes ka k谷to supozime themelore: Ekziston vet谷m nj谷 marr谷s i vendimit Marr谷si i vendimit ka vet谷m nj谷 q谷llim fiks, q谷 mund t谷 kuantifikohet Marr谷si i vendimit posedon njohuri t谷 p谷rsosura, informacion relevant, alternative Gjendja natyrore potenciale p谷rmban cop谷timin e pasiguris谷, pamund谷sin谷 e joanticipimi t谷 befasive.
  • 9. 3). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 dhe dallimi mesa tyre n谷 kuptim t谷 ngusht ? Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 jan谷: P谷rgaditja e vendimit Marrja e vendimit Realizimi i vendimit Kontrolli Me procesin e vendosjes n谷 kuptim t谷 gjer谷 p谷r dallim nga ai n谷 kuptim t谷 ngusht谷 n谷nkuptojm谷 interesimin e marr谷sit t谷 vendimit edhe n谷 faz谷n e implementimit dhe t谷 kontrollit. 4). Polarizimi grupor ? Polarizimi grupor: N谷se me mendimin e ndonj谷 an谷tari t谷 grupit pajtohen edhe an谷tar谷t e tjer谷 t谷 grupit at谷her ai insiston edhe m谷 tep谷r n谷 mendim t谷 vetin, pa marr谷 parasysh谷 se a 谷sht谷 ai i drejt apo jo. N谷se n谷 grup ka an谷tar t谷 cil谷t nuk kan谷 mendim t谷 qart谷 t谷 vetin, kurse dikush tjet谷r mendimin e vet e arsyeton n谷 m谷nyr谷 shum谷 bind谷se, at谷her谷 shpesh t谷 tjer谷t i bashkangjiten. N谷se ndonj谷 person i aft谷 pasivizohet p谷r shkak t谷 motivimit t谷 dob谷t duke ditur se grupi mban p谷rgjegj谷sin谷, pa marr谷 parasysh se ai ndryshe do ta zgjidhte problemin. 5). Brainstroming ? Brainstroming 谷sht谷 i bazuar n谷 lirin谷 maksimale t谷 shprehjes me nj谷 qasje komplet informate. Q谷llimi i faz谷s iniciale 谷sht谷 kuantiteti i ideve t谷 gjeneruara jo kualiteti i tyre. Brainstromingu bazohet n谷 inkurajimin e an谷tar谷ve t谷 grupit p谷r t谷 dh谷n谷 lirsh谷m ide sipas parimit se kuantiteti qon n谷 kualitet. Asnj谷 ide nuk kritikohet ose refuzohet n谷 k谷t谷 faz谷, pa marr谷 parasysh谷 se sa t谷 pakuptimta mund t谷 jen谷.Megjithat谷 pas diskutimit rreth ideve t谷 cilat do t谷 prezantohen p谷r diskutim t谷 m谷tutjesh谷m, grupi duhet t谷 marr谷 vendime p谷r zgjedhjen e disa ideve t谷 cilat do ta zgjidhnin problemin.Secili voton p谷r tri idet谷 m谷 t谷 mira, tri idet谷 q谷 fitojn谷 m谷 s谷 shumti poena do t谷 shfrytzohen p谷r diskutim t谷 m谷tutjesh谷m.
  • 10. 6). Modelet e komunikimit ? Modelet e komunikimit jan谷 : Rrjeti komunikues me orientim kah qendra Rrjeti komunikues qarkor谷 Rrjeti komunikues i nd谷rlidhur Rrjeti komunikues Y dhe Rrjeti komunikues vargor谷. 7). Mikrofaktor谷t e mjedisit t谷 jasht谷m ? Mikrofaktor谷t e mjedisit t谷 jasht谷m jan谷: Klient谷t Konkurrent谷t Furnitor谷t Punonj谷sit Partner谷t Sindikatat dhe Rregullator谷t. 8). Teoria normative e vendosjes ? Teoria normative e vendosjes, fillimisht bazohet n谷: Ekonomi Matematik谷 dhe Statistik谷. Ajo duhet t谷 merret me konstatimin se si duhet t谷 mendojn谷 dhe t谷 veprojn谷 personat ideal dhe supernacional. Kjo teori l谷 anash t谷 gjitha kufizimet psikologjike t谷 marrsit t谷 vendimeve, dyshimet, kund谷rth谷njet dhe anime. Teoria normative nuk mund t谷 p谷rgjigjet n谷 pyetjen pse marr谷si i vendimit sillet n谷 m谷nyren se si sillet, por mund t谷 ofroj谷 p谷rgjigj谷je n谷 pyetjen se 巽ka t谷 veprohet m谷 tutje.
  • 11. 9). Modeli situativ i vendosjes (VROOM YETTON) ? Modeli situativ i vendosjes (VROOM YETTON )dhe karakteristikat e tij? Ky model ka k谷to stile: Stili autokratik Hulumtues Konsultativ Participativ dhe Konsensual, Nd谷rsa karakteristikat e tij jan谷: Kualiteti Informimi Strukturimi i problemit Pranimi Harmonizimi i q谷llimeve dhe n谷 opinion. 10). Shpjegoni raportin n谷 mes paraqitjes s谷 problemit dh t谷 v谷rejturit ? Nevoja p谷r vendime lind me paraqitjen e problemit. P谷rderisa nuk ka problem nuk ka nevoj谷 p谷r vendosje. K谷tu duhet t谷 dallohen dy gj谷ra: Paraqitja e problemit dhe t谷 Vrejturit e problemit. Do t谷 ishte ideale sikur t谷 p谷rputheshin koha e paraqitjes dhe ajo e t谷 v谷rejturit e problemit. Situata AA 谷sht谷 m谷 e volitshme p谷r vendosje duke marr谷 parasysh se po p谷rputhen moment i paraqitjes me at谷 t谷 t谷 v谷rejturit t谷 problemit. Situata AB paraqet nj谷 diferenc谷 kohore nd谷rmjet paraqitjes dhe t谷 vrejturit e problemit, prandaj p谷r menaxherin q谷 gjendet n谷 k谷t谷 situate vendosja 谷sht谷 pak m谷 e v谷shtir谷. Situata m谷 e p谷rshtatshme 谷sht谷 AC e cila paraqet diferenc谷n m谷 t谷 madhe kohore nd谷rmjet paraqitjes dhe t谷 v谷rejturit t谷 problemit, prandaj edhe vendosja p谷r menaxher q谷 gjenden n谷 k谷t谷 situat谷 do t谷 jet谷 m谷 e v谷shtir谷.
  • 12. 1). Fazat e vendosjes n谷 kuptim t谷 ngusht谷 jan谷: PYETJET DHE PRGJIGJJET N VENDOSJE N BIZNES % Supozimet nis谷se Identifikimi i alternativave Evoluimin e alternativave Zgjidhja e alternativave. 2). Kufizimet n谷 baz谷 t谷 informat谷s, rritja progressive e 巽mimit ? Kufizimet n谷 baz谷 t谷 informat谷s mund t谷 ndah谷n n谷 baz谷 t谷: Raportit Proporcional Progresiv dhe Degresiv. Rritja progresive e 巽mimit shpreh raportin e 巽mimit t谷 informat谷s ndaj vler谷s e cila fitohet n谷 baz谷 t谷 informatave plot谷suese. N谷 momentin kur 巽mimi i informacioneve plot谷suese b谷het m谷 i madh se vlera, marr谷si i vendimit duhet t谷 filloj vendosjen. 3) Rrethina jostabile ? N谷 rrethin谷n jostabile vendimet sipas rregullit mirren me nj谷 shkall谷 t谷 lart谷 rrezikut dhe paqart谷sis谷 s谷 rezultateve t谷 pritura. 4) Roli informues ? -Vrojtuesi menaxheri vrojton se 巽far谷 ndodh p谷rreth organizat谷s s谷 tij duke mbledhur informata nga revistat, TV, internet etj. Shp谷rndar谷s i informative menaxheri shp谷rndan谷 informacionet e mbledhura nga burimet e ndryshme te individ谷t p谷r t谷 cil谷t ky informacion 谷sht谷 i vlefsh谷m. Z谷dh谷n谷si menaxheri n谷 k谷t谷 rol p谷rfaq谷son organizat谷n para grupeve t谷 ndryshme. 5). Se a do t谷 p谷rdoret vendimi individual apo vendimi grupor varet nga k谷ta faktor谷: Nga lloji i vendimit i cili merret Nga dija dhe aft谷sia e marr谷sit t谷 vendimit Nga koha q谷 ka n谷 dispozicion marr谷si i vendimit Nga lloji i procesit t谷 vendosjes.
  • 13. 6). Dijet e an谷tarve n谷 grup ? 5 Llojet e dijeve t谷 an谷tarve n谷 grup jan谷: a) Antar谷t e grupit me dituri komplementare b) Antar谷t e grupit me dituri konkurrente dhe c) Antar谷t e grupit me dituri t谷 nj谷jta. 7). Si t谷 lirohemi nga dob谷sit谷 e vendosjes grupore ? Tiu jepet liri t谷 gjith谷 an谷tar谷ve t谷 grupit, q谷 lirisht t谷 kritikojn谷 vendimet q谷 ofrohen dhe sipas nevoj谷s, mendimit grupor t谷 v谷rtetohet nga ekspert谷t jasht nd谷rmarrjes. T谷 formohen grupet paralele q谷 vendosin mbi problemin e njejt谷. T谷 p谷rkrahen disa antar谷 t谷 grupit q谷 n谷 procesin e vendosjes t谷 jen谷 kritik. 8). Teknika nominale grupore? Vendosja p谷rmes teknik谷s nominale grupore zhvillohet n谷p谷r disa faza: 1 Udh谷heq谷si i grupit e p谷rshkruan problemin t谷 cilin grupi duhet ta zgjidh谷 2 Secili an谷tar i grupit i mbledh谷 idet谷 e veta p谷r zgjidhjen e problemit 3 Secili an谷tar i grupit ia parashtron idet谷 e veta grupit 4 T谷 gjitha idet谷 regjistrohen, kurse secili an谷tar谷 i grupit d谷shiron q谷 atij regjistrimi ti shtoj谷 nj谷 ide plot谷suese t谷 vet谷m. 5 Fillon votimi preliminary mbi idet谷 6 Zhvillohet shqyrtimi mbi list谷n e ideve t谷 seleksionuar 9). Vendosja n谷 baz谷 t谷 gjykimeve ?Kjo m谷nyr谷 e vendosjes shfryt谷zohet n谷 situate q谷 p谷rs谷riten dmth n谷 vendosjen e programuar. Kjo vendosje bazohet n谷 p谷rvoj谷n dhe n谷 dijen p谷r situate t谷 nj谷jta ose t谷 ngjashme. Kjo vendosje 谷sht谷 shum谷 e ngjashme me at谷 intuitive, 谷sht谷 metoda q谷 p谷rdoret m谷 s谷 shumti nga menaxher谷t sepse bazohet n谷 p谷rvojen e tyre.Kjo vendosje ka p谷rpar谷si t谷 m谷dha sepse realizohet shpejt dhe lir谷. 10). T谷 metat e vendosjes individuale ? E meta m谷 e madhe e vendosjes individuale q谷ndron n谷 at谷 se individi i shqyrton nj谷 num谷r m谷 t谷 vog谷l t谷 alternativave p谷r zgjidhjen e problemit n谷 krahasim me vendosjen grupore. Rastet kur vendimet individuale nuk 谷sht谷 e favorshme jan谷: Kur kemi munges informacioni, kur kemi t谷 b谷jm谷 me vendime t谷 r谷nd谷sishme dhe marr谷si i vendimit nuk posedon dije t谷 mjaftueshm