際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
V畛 SINH THAI NGHN  QU畉N L THAI 
LM M畉 AN TON - CHM SC S畉N KHOA THI畉T Y畉U
BS. Tr畉n L畛 Th畛y
畛I T働畛NG: Sinh vi棚n nm th畛 4 di h畉n
M畛C TIU:
1. Tr狸nh by 動畛c c叩c ph動董ng ph叩p b畉o 畉m v畛 sinh thai ngh辿n.
2. N棚u 動畛c b畛n c担ng c畛 d湛ng 畛 th畛c hnh c担ng t叩c qu畉n l箪 thai.
3. Bi畉t 動畛c n畛i dung c畛a lm m畉 an ton
4. N棚u 動畛c m畛t s畛 v畉n 畛 li棚n quan 畉n vi畛c th畛c hi畛n ch動董ng tr狸nh lm m畉 an ton
5. K畛 動畛c c叩c bi畛n ph叩p 畛 chm s坦c s畛c kh畛e s畉n khoa thi畉t y畉u
N畛I DUNG:
A.V畛 SINH THAI NGHN
Khi mang thai, c董 th畛 ng動畛i m畉 c坦 nhi畛u bi畉n 畛i l畛n 畛 畉m b畉o cho s畛 ph叩t tri畛n t畛t c畛a bo thai. V狸
v畉y, ng動畛i m畉 c畉n quan t但m 畉n nh畛ng v畉n 畛 g畛i l v畛 sinh thai ngh辿n 畛 t畉o i畛u ki畛n cho s畛 ra 畛i c畛a
畛a con kho畉 m畉nh v th担ng minh. V畛 sinh thai ngh辿n bao g畛m v畛 sinh trong sinh ho畉t v v畛 sinh trong
lao 畛ng.
- V畛 sinh trong sinh ho畉t
Thai ph畛 c畉n t畉m r畛a hng ngy, tr叩nh t畉m b畛n hay ng但m m狸nh trong n動畛c ao h畛, tr叩nh b董m r畛a s但u
trong 但m 畉o v狸 但m 畉o, c畛 t畛 cung l炭c ny ang b畛 sung huy畉t n棚n r畉t d畛 b畛 t畛n th動董ng. Khi c坦 thai, d動畛i
畉nh h動畛ng c畛a n畛i ti畉t t畛, thai ph畛 th動畛ng ti畉t d畛ch 但m 畉o nhi畛u, 畉c bi畛t l d畛 ph叩t tri畛n n畉m trong 但m
畉o. V狸 th畉 khi th畉y kh鱈 h動 nhi畛u, thai ph畛 c畉n i kh叩m b叩c s畛 畛 動畛c i畛u tr畛 vi棚m nhi畛m sinh d畛c, 畛
ph嘆ng nguy c董 sinh non, tr叩nh nhi畛m tr湛ng 畛i khi sanh ho畉c nhi畛m h畉u s畉n sau ny.
Ngoi ra, c滴ng c畉n chm s坦c rng mi畛ng t畛t. X炭c mi畛ng, nh畛 m畉t, nh畛 m滴i th動畛ng xuy棚n 畛 畉m b畉o v畛
sinh 動畛ng h担 h畉p. Tr叩nh n畉ng, b畛i v m畛i t叩c nh但n 畛c h畉i. Kh担ng ti畉p x炭c v畛i ng動畛i 畛m, b畛 c畉m c炭m
畛 ph嘆ng l但y b畛nh.
Chm s坦c 畉u v炭 畛 chu畉n b畛 cho con b炭 sau khi sinh, n畉u n炭m v炭 l探m vo th狸 n棚n k辿o ra hng ngy. Hai
畉u v炭 c滴ng c畉n 動畛c chm s坦c 畉c bi畛t 畛 畉m b畉o sinh s畛a cho b辿 b炭 sau ny. R畛a v炭 v lau v炭 b畉ng
n動畛c s畉ch ho畉c n動畛c mu畛i lo達ng ngy 2 l畉n. Khi r畛a, d湛ng b担ng lau nh畉 畛 c畉n b畉n ra kh畛i 畉u v炭,
kh担ng d湛ng m坦ng tay c畉y r畉t d畛 nhi畛m tr湛ng. M畉c 叩o n畛t ng畛c v畛a v畉n, kh担ng 畛n, d畛 th畉m m畛 h担i. N畉u
th畉y n炭m v炭 b畛 t畛t vo trong n棚n th動畛ng xuy棚n k辿o ra, n畉n v xoa b坦p nh動 v畉y s畉 r畉t thu畉n l畛i khi cho b辿
b炭 sau ny.
M畉c qu畉n 叩o r畛ng r達i, tho叩ng m叩t.
Duy tr狸 cu畛c s畛ng tho畉i m叩i, tr叩nh cng th畉ng. Ng畛 鱈t nh畉t 8 gi畛 m畛i ngy. Ch炭 tr畛ng ng畛 tr動a.
Kh叩m thai 畛nh k畛 t畉i c叩c c董 s畛 y t畉 畛 動畛c ph叩t hi畛n, theo d探i v i畛u tr畛 s畛m nh畛ng b畛nh c坦 li棚n quan
畉n thai ngh辿n nh動 ti畛n s畉n gi畉t, c叩c b畛nh n担i khoa c坦 s畉n nh動 b畛nh tim, lao ph畛i, 叩i th叩o 動畛ng, c動畛ng
gi叩p N畉u b畛nh l箪 kh担ng cho ph辿p mang thai v狸 畉nh h動畛ng 畉n s畛c kho畉 b m畉 ho畉c ph叩t hi畛n thai b畉t
th動畛ng (d畛 t畉t b畉m sinh), b m畉 c畉n 動畛c tham v畉n 畛 ch畉m d畛t thai k畛 s畛m. Ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n 畛 畛
ph嘆ng u畛n v叩n s董 sinh.
- V畛 sinh trong lao 畛ng
Kh担ng 畛 thai ph畛 lao 畛ng n畉ng nh畛c. Kh担ng ch董i c叩c m担n th畛 thao c畉n d湛ng nhi畛u s畛c. T畉p th畛 d畛c
v畛i nh畛ng 畛ng t叩c nh畉 dnh cho thai ph畛. C坦 th畛 ti畉p t畛c c担ng vi畛c th動畛ng ngy tr畛 nh畛ng tr動畛ng h畛p
do畉 s畉y thai, ti畛n s畛 s畉y thai li棚n ti畉p. T畛 th叩ng th畛 t叩m tr畛 i n棚n tr叩nh i du l畛ch xa v狸 c坦 th畛 chuy畛n d畉
b畉t ng畛.
B. QU畉N L THAI
Qu畉n l箪 thai l c叩c bi畛n ph叩p gi炭p theo d探i vi畛c kh叩m thai c畛a thai ph畛, theo d探i, chm s坦c b m畉 khi
sinh 畉 v sau 畉 cho t畛i h畉t th畛i k畛 h畉u s畉n.
Qu畉n l箪 thai l m畛t trong nh畛ng c担ng vi畛c quan tr畛ng nh畉t g坦p ph畉n b畉o v畛 SKSS cho m畛i gia 狸nh, gi畉m
t畛 l畛 t畛 vong b m畉 c畛a y t畉 tuy畉n x達, ph動畛ng.
B畛n c担ng c畛 d湛ng 畛 th畛c hnh c担ng t叩c qu畉n l箪 thai l:
- S畛 kh叩m thai.
- Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh ho畉c phi畉u kh叩m thai.
- B畉ng Qu畉n l箪 thai s畉n (hay b畉ng con t担m).
- H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n.
1. S畛 kh叩m thai.
- S畛 kh叩m thai l s畛 ghi t棚n, tu畛i, 畛a ch畛 v c叩c d畛 ki畛n ph叩t hi畛n 動畛c trong m畛i l畉n kh叩m thai cho
thai ph畛. S畛 kh叩m thai gi炭p c叩n b畛 y t畉 n畉m b畉t 動畛c di畛n bi畉n qu叩 tr狸nh thai ngh辿n v t狸nh h狸nh c畛 th畛
c畛a m畛i l畉n kh叩m trong su畛t qu叩 tr狸nh mang thai c畛a thai ph畛.
- S畛 kh叩m thai theo m畉u c畛a B畛 Y t畉 hi畛n nay c坦 t畉t c畉 26 c畛t d畛c.
- Trong l畉n kh叩m 畉u ti棚n h畉u h畉t c叩c c畛t ph畉i 動畛c ghi 畉y 畛 (tr畛 tr動畛ng h畛p ch動a c坦 d畉u hi畛u hay
tri畛u ch畛ng no 坦, v鱈 d畛: b畛 cao t畛 cung, tim thai).
- 畉m s畛 d嘆ng ngang s畉 bi畉t 動畛c s畛 l畉n kh叩m thai c畛a m畛i thai ph畛.
- S畛 kh叩m thai ph畉i 動畛c ghi ch辿p 畉y 畛, trung th畛c, gi畛 g狸n s畉ch s畉
2. Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh ho畉c phi畉u kh叩m thai.
2.1. Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh (TDSKBMTN): l m畛t quy畛n s畛 t畛ng h畛p nhi畛u chi ti畉t 畛 c叩n
b畛 y t畉 t畉t c畉 c叩c tuy畉n theo d探i v ghi ch辿p t畉i 坦 m畛i l畉n ng動畛i ph畛 n畛 動畛c thm kh叩m (k畛 c畉 kh叩m
thai v sinh 畉), trong 坦 c坦 c叩c ph畉n ch鱈nh nh動 sau:
- Ph畉n b畉n th但n: Ghi nh畛ng y畉u t畛 ch鱈nh v畛 b畉n th但n nh動: h畛 v t棚n, ngy sinh, 畛a ch畛, s畛 ng k箪
- Ph畉n ti畛n s畛 s畉n khoa: v畛i c叩c 担 tr畉ng ghi ch畛 "kh担ng" v c叩c 担 c坦 m畉u ghi ch畛 "c坦", n畉u lo畉i ti畛n s畛
no kh担ng c坦 th狸 ghi ho畉c 叩nh d畉u vo 担 tr畉ng (kh担ng) n畉u 達 c坦 th狸 ghi ho畉c 叩nh d畉u vo 担 c坦 m畉u
(c坦).
- Ph畉n chm s坦c thai ngh辿n hi畛n t畉i: 畛 ghi c叩c d畛 ki畛n v畛 t畛ng l畉n kh叩m thai (c坦 3 ho畉c 5 c畛t d畛c dnh
cho 3 - 5 l畉n kh叩m trong su畛t qu叩 tr狸nh thai ngh辿n). M畛i d畛 ki畛n ph叩t hi畛n khi kh叩m thai n畉u b狸nh th動畛ng
th狸 ghi vo 担 tr畉ng; n畉u b畉t th動畛ng ghi vo 担 c坦 m畉u.
Ti畉p theo, phi畉u TDSKBMTN c嘆n c坦 ph畉n theo d探i c叩c di畛n bi畉n chuy畛n d畉, vi畛c sinh 畉, t狸nh tr畉ng s董
sinh v di畛n bi畉n c畛a s畉n ph畛 trong 6 tu畉n h畉u s畉n. Sau ph畉n ny phi畉u TDSKBMTN c嘆n ph畉n "k畉 ho畉ch
h坦a gia 狸nh sau 畉" v "L畛i khuy棚n c畛a c叩n b畛 y t畉".
- Phi畉u 動畛c l畉p cho ph畛 n畛 t畛 tu畛i 15 畉n 49. Sau 49 tu畛i, phi畉u kh担ng 動畛c s畛 d畛ng n畛a.
- Phi畉u s畉 動畛c l畉p hai b畉n ghi gi畛ng h畛t nhau cho m畛i ph畛 n畛; m畛t phi畉u trao cho thai ph畛 gi畛 畛 bi畉t
ngy h畉n kh叩m l畉n sau ho畉c 畛 i kh叩m b畉t k畛 l炭c no v 畛 b畉t k畛 c董 s畛 y t畉 no kh叩c; phi畉u c嘆n l畉i 畛
l動u t畉i tr畉m (khi ch動a c坦 thai th狸 l動u 畛 c叩c 担 trong t畛 h畛 s董 ph但n lo畉i theo th担n x坦m; khi c坦 thai th狸 l動u
phi畉u ny trong h畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n).
2.2. Phi畉u kh叩m thai.
畛 nh畛ng n董i ch動a th畛c hi畛n 動畛c vi畛c l畉p phi畉u TDSKBMTN th狸 d湛ng "phi畉u kh叩m thai" trong 坦 c坦
ph畉n ghi t棚n tu畛i, ti畛n s畛 v c叩c c畛t 畛 ghi c叩c d畛 ki畛n thm kh叩m v d畉n d嘆 thai ph畛 m畛i l畉n kh叩m thai.
M畉u phi畉u ny c坦 th畛 kh担ng gi畛ng nhau t湛y t畛ng 畛a ph動董ng thi畉t k畉 in m畉u nh動ng n坦i chung 畛u c坦
nh畛ng m畛c c畉n thi畉t 畛 c坦 th畛 theo d探i, 叩nh gi叩 qu叩 tr狸nh thai ngh辿n.
Phi畉u TDSKBMTN hay phi畉u kh叩m thai 畛u c坦 t叩c d畛ng ghi l畉i nh畛ng d畛 ki畛n 達 ph叩t hi畛n khi kh叩m
thai, nh畉c nh畛 thai ph畛 畉n kh叩m l畉i l畉n sau 炭ng h畉n v nh畛ng l畛i d畉n d嘆 ho畉c h動畛ng d畉n v畛 dinh
d動畛ng, ngh畛 ng董i hay d湛ng thu畛c
3. B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n.
B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n l m畛t b畉ng l畛n treo t動畛ng c坦 g畉n m畉u b狸a nh畛 ghi c叩c th担ng tin v畛 thai ph畛 vo
th叩ng d畛 ki畉n 畉 c畛a thai ph畛 坦. M畉u b狸a ny th動畛ng g畛i l "con t担m".
- B畉ng c坦 13 c畛t d畛c, trong 坦 c畛t 畉u ti棚n l t棚n th担n (x坦m), 12 c畛t sau l c叩c th叩ng ghi t畛 th叩ng 1 畉n
th叩ng 12.
- C叩c 担 ngang dnh cho m畛i th担n (x坦m) m畛t 担.
- Ph畉n cu畛i c畛a b畉ng qu畉n l箪 thai s畉n l c叩c 担 "Sau 畉". Sau khi s畉n ph畛 達 畉 th狸 con t担m ghi c叩c th担ng
tin v畛 s畉n ph畛 坦 動畛c g畛 ra chuy畛n xu畛ng 但y theo d探i, chm s坦c sau 畉.
M畛i "con t担m" 動畛c ghi s叩u th担ng tin ch鱈nh l: h畛 v t棚n, tu畛i, PARA, s畛 ng k箪 thai, ngy kinh cu畛i
c湛ng, ngy sinh d畛 ki畉n. Th動畛ng d湛ng t担m m畉u xanh cho tr動畛ng h畛p thai ph畛 ch動a sinh l畉n no (thai con
so); t担m mu vng cho thai ph畛 s畉 sinh l畉n 2 v t担m m畉u 畛 cho thai ph畛 s畉 sinh t畛 l畉n 3 tr畛 l棚n. Ngoi ra
n畉u l tr動畛ng h畛p thai ngh辿n c坦 nguy c董 cao th狸 叩nh m畛t d畉u hoa th畛 畛 g坦c m畉u b狸a.
- T担m s畉 動畛c g畉n (hay d叩n) vo m畛t 担 n畉m trong th叩ng d畛 ki畉n sinh c畛a thai ph畛, ph湛 h畛p v畛i 担 c坦 v畛 tr鱈
th担n (x坦m) c畛a thai ph畛 ang c動 tr炭.
- B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n gi炭p cho c叩n b畛 y t畉 x達 bi畉t 動畛c:
 S畛 s畉n ph畛 d畛 ki畉n s畉 sinh m畛i th叩ng (v c畉 s畛 c坦 nguy c董 cao trong thai ngh辿n). Tr棚n c董 s畛 坦 ch畛 畛ng
c坦 k畉 ho畉ch chu畉n b畛 chu 叩o cho vi畛c sinh 畉 c畛a nh但n d但n trong x達 (nh畉t l vo nh畛ng th叩ng c坦 th畛 x畉y
ra thi棚n tai, b達o l畛t).
 T狸nh h狸nh th畛c hi畛n KHHG c畛a ton x達 (th担ng qua s畛 t担m m畉u xanh, vng, 畛).
 Ph叩t hi畛n k畛p th畛i s畛 s畉n ph畛 c坦 thai qu叩 h畉n, ho畉c 達 sinh 畛 n董i kh叩c (khi 畉n h畉t th叩ng m "con t担m"
v畉n c嘆n n畉m t畉i ch畛 ch動a 動畛c l畛t ra chuy畛n xu畛ng d動畛i).
 N畉m ch畉c s畛 l動畛ng s畉n ph畛 達 畉 畛 c坦 k畉 ho畉ch thm c畉 m畉 v con t畉i nh.
4. H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n.
- H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n l c担ng c畛 gi炭p c叩n b畛 y t畉 x達 bi畉t thai ph畛 c坦 動畛c kh叩m thai 畛nh
k畛 theo 炭ng h畉n c畛a tr畉m hay kh担ng.
- C担ng c畛 l m畛t h畛p b畉ng g畛 hay b畉ng gi畉y c坦 12 ngn, t動董ng 動董ng 12 th叩ng, 叩nh s畛 t畛 1 畉n 12.
Kh担ng c坦 h畛p th狸 thay b畉ng t炭i nilon
- Thai ph畛 畉n kh叩m vo th叩ng no th狸 t狸m phi畉u TDSKBMTN c畛a thai ph畛 坦 畛 trong ngn (t炭i) c畛a
th叩ng 坦. Sau khi kh叩m xong, h畉n ngy 畉n kh叩m l畉n sau vo th叩ng no th狸 畛 phi畉u l動u vo ngn (t炭i)
c畛a th叩ng 坦.
- Tr動畛ng h畛p 畉n h畉t th叩ng m trong ngn (t炭i) v畉n c嘆n l畉i phi畉u c坦 ngh挑a l ng動畛i 動畛c h畉n theo phi畉u
坦 達 kh担ng 畉n kh叩m v c叩n b畛 y t畉 ph畉i t狸m hi畛u nguy棚n nh但n.
- Tr動畛ng h畛p kh担ng c坦 phi畉u TDSKBMTN th狸 vi畉t vo phi畉u h畉n 畛 vo c叩c ngn (t炭i) 坦.
C. LM M畉 AN TON
I. N畛I DUNG C畛A LM M畉 AN TON
Lm m畉 an ton l nh畛ng bi畛n ph叩p 動畛c 叩p d畛ng 畛 畉m b畉o s畛 an ton cho c畉 ng動畛i m畉 v thai nhi
(c滴ng nh動 tr畉 s董 sinh) m m畛c 鱈ch l lm gi畉m t畛 l畛 t畛 vong v b畛nh t畉t ngay t畛 khi ng動畛i ph畛 n畛 c嘆n
mang thai, trong khi sinh v su畛t trong th畛i k畛 h畉u s畉n (sau 畉 42 ngy).
Ch狸a kho叩 c畛a lm m畉 an ton l KHHG, chm s坦c ng動畛i m畉 tr動畛c, trong v sau khi sinh 畛ng th畛i 畉y
m畉nh c担ng t叩c th担ng tin, gi叩o d畛c, truy畛n th担ng bao g畛m t動 v畉n 畛 cung c畉p nh畛ng ki畉n th畛c v畛 SKSS,
ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 k畛p th畛i nh畛ng tr動畛ng h畛p b畉t th動畛ng c畛a thai ngh辿n v nh畛ng hi畛n t動畛ng x畉y ra trong
chuy畛n d畉 m畛c 鱈ch lm gi畉m 5 tai bi畉n s畉n khoa.
1. Chm s坦c tr藤畛c sinh
Chm s坦c gi叩o d畛c cho ph畛 n畛 trong th畛i k畛 mang thai l ng k箪 qu畉n l箪 thai ngh辿n t畛t trong khi mang
thai cho 畉n khi chuy畛n d畉 c坦 t叩c 畛ng r畉t l畛n 畉n s畛 an ton c畛a ng動畛i m畉. Qua vi畛c ng k箪 qu畉n l箪
thai ngh辿n ch炭ng ta c坦 th畛:
X叩c 畛nh s畛m nh畛ng nguy c董, bi畉n ch畛ng c坦 li棚n quan 畉n thai ngh辿n
Gi叩o d畛c t動 v畉n cho thai ph畛 v畛 sinh v hi畛u bi畉t v畛 thai ngh辿n
Gi畉i th鱈ch nh畛ng bi畉n ch畛ng c坦 th畛 x畉y ra v s畉 th動畛ng x畉y ra khi no v n畉u x畉y ra th狸 n棚n 畉n kh叩m v
x畛 tr鱈 畛 但u 畛 畉m b畉o 畛 an ton, gi畉m thi畛u t畛i a t叩c h畉i c畛a nh畛ng bi畉n ch畛ng 坦.
M畛t thai ph畛 ph畉i kh叩m thai th動畛ng k畛, 鱈t nh畉t l ba l畉n trong su畛t th畛i k畛 mang thai.
Kh叩m thai l畉n 1 動畛c th畛c hi畛n trong 3 th叩ng 畉u v畛i m畛c 鱈ch l x叩c 畛nh c坦 thai, ph叩t hi畛n
nh畛ng b畉t th動畛ng v nh畛ng bi畉n ch畛ng s畛m nh動 n担n n畉ng ho畉c c叩c b畛nh l箪 g但y ch畉y m叩u.
Kh叩m thai l畉n 2 vo ba th叩ng gi畛a 畛 叩nh gi叩 s畛 ph叩t tri畛n c畛a thai v ph叩t hi畛n thai ngh辿n c坦
nguy c董 cao v ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n.
Kh叩m thai l畉n th畛 3: vo ba th叩ng cu畛i ph叩t hi畛n nh畛ng bi畉n ch畛ng mu畛n v x叩c 畛nh kho畉ng
th畛i gian sinh v n董i sinh.
Trong qu叩 tr狸nh kh叩m thai s畉 ng k箪 qu畉n l箪 thai ngh辿n, ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n, cho thai ph畛 u畛ng b畛 sung
vi棚n s畉t v acid folic 畛 ch畛ng thi畉u m叩u. Gi叩o d畛c cho thai ph畛 v畛 ch畉 畛 dinh d動畛ng, lao 畛ng, ngh畛
ng董i, v畛 sinh thai ngh辿n bao g畛m c畉 v畉n 畛 sinh ho畉t t狸nh d畛c.
Chm s坦c tr動畛c sinh c滴ng ph畉i ph叩t hi畛n nh畛ng b畉t th動畛ng c畛a thai nhi, gi畉m thi畛u nh畛ng tr畉 s董 sinh b畛
d畛 t畉t.
T動 v畉n tr動畛c sinh bao g畛m nh畛ng v畉n 畛 chung cho m畛i s畉n ph畛 nh動ng c滴ng ph畉i ch炭 箪 畉n nh畛ng
tr動畛ng h畛p c叩 bi畛t, c坦 nh畛ng hon c畉nh 畉c bi畛t. 畛i v畛i nh畛ng ng動畛i c坦 thai l畉n 畉u ph畉i cung c畉p
nh畛ng th担ng tin v畛 thai ngh辿n, c嘆n nh畛ng ng動畛i c坦 thai t畛 l畉n th畛 ba tr畛 l棚n nh畛ng b畉t l畛i v nguy c董 thai
ngh辿n nhi畛u l畉n. C滴ng nh動 thai ngh辿n ngoi 箪 mu畛n, thai ngoi h担n th炭, h畛 c坦 nhi畛u t但m s畛 c畉n 動畛c t動
v畉n 畛 gi炭p h畛 c叩ch gi畉i quy畉t h畛p l箪 v an ton nh畉t. Nh畛ng tr動畛ng h畛p thai ngh辿n c坦 nguy c董 cao th狸
nguy c董 坦 畉nh h動畛ng 畉n t鱈nh m畉ng c畛a b畉n th但n c滴ng nh動 thai nhi nh動 th畉 no v c叩ch gi畉i quy畉t nh動
th畉 no l t畛t nh畉t. T動 v畉n cho h畛 v畛 v畛 sinh thai ngh辿n, t狸nh d畛c trong khi c坦 thai v t畉m quan tr畛ng c畛a
kh叩m thai 畛nh k畛, nu担i con b畉ng s畛a m畉 v c叩c BPTT.
Ph叩t hi畛n s畛m nh畛ng nguy c董 畛 chuy畛n tuy畉n k畛p th畛i v狸 ph畉n l畛n c叩c bi畉n ch畛ng s畉n khoa l kh担ng th畛
x畛 tr鱈 畛 tuy畉n c董 s畛.
B畛nh vi畛n huy畛n c坦 kh畉 nng x畛 tr鱈 動畛c nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa kh担ng qu叩 ph畛c t畉p, chm s坦c s畉n
khoa ton di畛n m y棚u c畉u l ph畉i i畛u tr畛 v x畛 tr鱈 nh畛ng bi畉n ch畛ng v畛 s畉n khoa, ph叩 thai v ph畉i cung
c畉p d畛ch v畛 ph叩 thai an ton.
L動u 箪 r畉ng m畛t bi畉n ch畛ng s畉n khoa n畉u ph叩t hi畛n mu畛n c坦 th畛 畉nh h動畛ng t鱈nh m畉ng c畛a thai nhi v c坦
th畛 c畉 t鱈nh m畉ng c畛a ng動畛i m畉.
Ch炭 箪 c叩c b畛nh n畛i khoa, c叩c b畛nh m達n t鱈nh v c叩c nguy棚n nh但n nh動 y畉u t畛 x達 h畛i, kinh t畉 v m担i
tr動畛ng, n棚n ph畛i h畛p 畛ng b畛 畛 gi畉i quy畉t .
2. Chm s坦c trong chuy畛n d畉
N畉m 動畛c c叩c y畉u t畛 c畛a m畉, s畛 ph叩t tri畛n c畛a thai, t狸nh tr畉ng hi畛n t畉i c畛a thai nhi v ph畉n ph畛; di畛n bi畉n
c畛a chuy畛n d畉 畛 ti棚n l動畛ng cu畛c 畉 畛 c坦 nh畛ng th叩i 畛 x畛 tr鱈 th鱈ch h畛p.
Quan t但m nhi畛u h董n 畉n nh畛ng cu畛c chuy畛n d畉 m ng動畛i m畉 b畛 c叩c b畛nh n畛i khoa m達n hay c畉p t鱈nh ho畉c
s畉n ph畛 c坦 s畉o m畛 畛 t畛 cung.
Ghi ch辿p qu叩 tr狸nh di畛n bi畉n c畛a cu畛c chuy畛n d畉 tr棚n bi畛u 畛 chuy畛n d畉 畛 ph叩t hi畛n v theo d探i, x畛 tr鱈
cu畛c chuy畛n d畉 b畛 狸nh tr畛, thai suy, s畛 d畛ng c叩c thu畛c tng co ho畉c gi畉m co, gi畉m au, g但y t棚, g但y m棚
trong chuy畛n d畉.
T動 v畉n trong khi chuy畛n d畉:
Gi畉i th鱈ch cho ng動畛i ph畛 n畛 v gia 狸nh bi畉t t狸nh tr畉ng c畛a cu畛c chuy畛n d畉 v nh畛ng i畛u c坦 th畛 x畉y ra v
n畉u c坦 th狸 h動畛ng x畛 tr鱈 s畉 nh動 th畉 no 畛 h畛 an t但m v狸 c坦 s畛 畛ng vi棚n v chia s畉 c畛a ng動畛i cung c畉p d畛ch
v畛. C畉n th畛c hi畛n t動 v畉n ngay c畉 tr動畛c khi sinh v ngay sau khi sinh 畛 ng動畛i s畉n ph畛 v gia 狸nh th畛c
hi畛n. Trong m畛t s畛 tr動畛ng h畛p 畉c bi畛t v鱈 d畛 nh動 khi c坦 nh畛ng tai bi畉n s畉n khoa x畉y ra, tr畉 s董 sinh ch畉t
ho畉c b畛 d畛 d畉ng ho畉c l khi s畉n ph畛 b畛 s畛c v畛 t但m l箪 ho畉c b畛 ch畉n th動董ng v畛 tinh th畉n c坦 li棚n quan 畉n
cu畛c chuy畛n d畉 th狸 ph畉i c坦 nh畛ng t動 v畉n 畉c bi畛t.
3. Chm s坦c trong th畛i k畛 h畉u s畉n
Chm s坦c trong th畛i k畛 h畉u s畉n l ph畉i theo d探i ch畉t ch畉 b m畉 v tr畉 s董 sinh ngay sau khi sinh 畛 ph叩t
hi畛n ch畉y m叩u 畛 b m畉 ho畉c tr畉 s董 sinh b畛 l畉nh hay ng畉t l畉i. Chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh ngy 畉u sau
khi sinh bao g畛m hai gi畛 畉u, t畛 gi畛 th畛 3 cho 畉n h畉t ngy th畛 nh畉t.
Chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh tu畉n 畉u sau 畉 v ph叩t hi畛n nh畛ng b畉t th動畛ng 畛 x畛 tr鱈 c嘆n chm s坦c b
m畉 v tr畉 s董 sinh trong 6 tu畉n sau 畉 畛 ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 nh畛ng tr動畛ng h畛p s畛t sau 畉. h動畛ng d畉n cho
c叩c b m畉 bi畉t c叩ch chm s坦c s董 sinh kho畉 m畉nh, s董 sinh non th叩ng v nh畉 c但n v chm s坦c s董 sinh b畛 d畛
t畉t.
T動 v畉n sau khi sinh
T動 v畉n l畛i 鱈ch v c叩ch th畛c nu担i con b畉ng s畛a m畉 v chm s坦c tr畉 s董 sinh sau 畉, nh畛ng v畉n 畛 sinh l箪
b狸nh th動畛ng trong th畛i k畛 h畉u s畉n, ch畉 畛 dinh d動畛ng h畛p l箪 畛 畉m b畉o s畛 h畛i ph畛 c畛a ng動畛i m畉 c滴ng
nh動 s畛 ph叩t tri畛n c畛a tr畉 s董 sinh; v畛 sinh trong th畛i k畛 h畉u s畉n, v畉n 畛 叩p d畛ng c叩c BPTT ngay sau khi
sinh.
4. C叩c b畉t th藤畛ng trong khi c坦 thai, trong chuy畛n d畉 v h畉u s畉n
C畉n ph畉i ph叩t hi畛n s畛m v x畛 tr鱈 k畛p th畛i nh畛ng b畉t th動畛ng c坦 th畛 x畉y ra trong qu叩 tr狸nh mang thai ho畉c
trong chuy畛n d畉 v狸 nh畛ng b畉t th動畛ng ny e do畉 tr畛c ti畉p t畛i t鱈nh m畉ng c畛a c畉 ng動畛i m畉 v thai nhi.
T狸m v ph叩t hi畛n c叩c nguy棚n nh但n g但y xu畉t huy畉t 3 th叩ng 畉u, gi畛a, cu畛i thai k狸, c叩c nguy棚n nh但n g但y
bng huy畉t sau sanh 畛 x畛 tr鱈 k畛p th畛i.
Ph畉i ch炭 箪 畉n m畛t s畛 v畉n 畛 kh叩c nh動 cho叩ng trong s畉n khoa, ti畛n s畉n gi畉t v s畉n gi畉t, a thai, c叩c ng担i
th畉 b畉t th動畛ng 畉c bi畛t l nh畛ng t動 v畉n v qu畉n l箪 v x畛 tr鱈 cho nh畛ng ph畛 n畛 b畛 nhi畛m HIV khi c坦
thai v khi sinh c滴ng nh動 c叩c tr畉 c坦 b m畉 b畛 nhi畛m HIV.
5. X畛 tr鱈 s畛m v th鱈ch h畛p nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa l ch狸a kho叩 畛 lm gi畉m t畛 vong m畉.
C坦 ba y畉u t畛 ch畉m tr畛 g坦p ph畉n lm tng nguy c董 t畛 vong m畉:
Ch畉m tr畛 trong vi畛c ph叩t hi畛n nguy c董 v tai bi畉n l do ch畉m trong vi畛c quy畉t 畛nh s畛 d畛ng d畛ch
v畛 chm s坦c v ch畉m 畉n c董 s畛 y t畉 (giai o畉n 1)
Ch畉m tr畛 trong vi畛c chuy畛n l棚n c董 s畛 y t畉 th鱈ch h畛p c坦 kh畉 nng gi畉i quy畉t t畛t nguy c董 l do
ch畉m tr畛 trong vi畛c ti畉p c畉n v畛i c董 s畛 y t畉 (畛 xa ho畉c kh担ng c坦 c董 s畛) cho n棚n chuy畛n tuy畉n
mu畛n. S畛 ch畉m tr畛 ny li棚n quan tr畛c ti畉p 畉n c叩c y畉u t畛 ti畉p c畉n d畛ch v畛, 畉nh h動畛ng c畛a gia
狸nh, c畛ng 畛ng, ph動董ng ti畛n giao th担ng (giai o畉n 2).
Ch畉m tr畛 trong vi畛c chm s坦c v ra quy畉t 畛nh i畛u tr畛 l do ch畉m tr畛 trong vi畛c ti畉p nh畉n d畛ch v畛
t畉i c董 s畛 y t畉. S畛 ch畉m tr畛 ny li棚n quan 畉n c董 s畛 y t畉 trong vi畛c ra quy畉t 畛nh x畛 tr鱈 v狸 v畉y 達
kh担ng c坦 nh畛ng x畛 tr鱈 k畛p th畛i v th鱈ch h畛p 達 lm tng c叩c bi畉n ch畛ng ho畉c l ch畉m s畛 can
thi畛p (giai o畉n 3).
Nh畛ng y畉u t畛 vn ho叩/x達 h畛i/kinh t畉 nh動 坦i ngh竪o, 畛a v畛 th畉p trong x達 h畛i, tr狸nh 畛 vn ho叩 th畉p, ch畉p
nh畉n t畛 vong, phong t畛c t畉p qu叩n 達 g坦p ph畉n lm tng ba ch畉m tr畛 tr棚n 達 畉nh h動畛ng 畉n k畉t qu畉 c畛a
LMAT, v狸 v畉y c叩c ch動董ng tr狸nh y t畉 ph畉i ch炭 tr畛ng gi畉i quy畉t ba ch畉m tr畛 ny v狸 n畉u kh担ng gi畉i quy畉t
動畛c ba ch畉m tr畛 坦 th狸 ch動董ng tr狸nh LMAT s畉 kh担ng th畛 thnh c担ng. H畛 th畛ng y t畉 ch畛 l m畛t ph畉n
trong c畉 m畛t chi畉n l動畛c a ngnh chung 畛 gi畉i quy畉t gi畉m t畛 vong m畉, th畛c hi畛n ch動董ng tr狸nh LMAT.
T畉i tuy畉n x達: c叩c d畛ch v畛 chm s坦c, x畛 tr鱈 nh畛ng tr動畛ng h畛p h畉t s畛c th担ng th動畛ng v d畛 dng.
Ph叩t hi畛n c叩c bi畉n ch畛ng v chuy畛n tuy畉n k畛p th畛i.
Tuy畉n huy畛n: Th畛c hi畛n 動畛c vi畛c truy畛n m叩u v can thi畛p c叩c th畛 thu畉t t畛i thi畛u v畛 s畉n khoa,
畛ng th畛i ph畉i chu畉n b畛 t畛t ph動董ng ti畛n 畛 chuy畛n tuy畉n n畉u v動畛t qu叩 kh畉 nng c滴ng nh動 y棚u
c畉u tuy畉n t畛nh chi vi畛n k畛p th畛i trong nh畛ng tr動畛ng h畛p 畉c bi畛t m vi畛c chuy畛n l棚n tuy畉n tr棚n e
do畉 tr畛c ti畉p 畉n t鱈nh m畉ng c畛a b畛nh nh但n.
6. Th畛c hi畛n n畉o h炭t thai an ton.
M畉c d湛 ph叩 thai kh担ng an ton c坦 th畛 ph嘆ng tr叩nh 動畛c, nh動ng nh畛ng tai bi畉n c畛a n坦 v畉n chi畉m m畉 tr棚n
th畉 gi畛i (ngh挑a l t畛 vong m畉 do ph叩 thai chi畉m t畛i 1/8 t畛 vong m畉). Vi畛c ngn c畉n t畛 vong m畉 do ph叩
thai kh担ng an ton c坦 th畛 t坦m t畉t nh動 sau:
 Th畛c hi畛n 炭ng nh畛ng ch畛 畛nh v quy t畉c v担 khu畉n c滴ng nh動 k畛 thu畉t.
 Ph叩t hi畛n s畛m v x畛 tr鱈 k畛p th畛i.
 Chm s坦c sau ph叩 thai 達 動畛c nh畉n m畉nh t畉i H畛i ngh畛 th動畛ng 畛nh v畛 d但n s畛 v ph叩t tri畛n t畉i
Cairo 1994 nh動 l m畛t chi畉n l動畛c 畛 lm gi畉m t畛 vong m畉 m n畛i dung l s畛 l畛ng gh辿p c畛a 3 v畉n
畛:
X畛 tr鱈 c畉p c畛u t畛t nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉y thai kh担ng hon ton ho畉c l s坦t nhau
T動 v畉n v c坦 s畉n c叩c d畛ch v畛 KHHG ngay sau ph叩 thai 畛 ng動畛i s畛 d畛ng c坦 th畛 d畛 dng l畛a
ch畛n v s畛 d畛ng ngay m畛t BPTT ph湛 h畛p v畛i hon c畉nh c畛a h畛.
Nh畛ng d畛ng c畛 chm s坦c SKSS kh叩c.
II. M畛T S畛 V畉N 畛 LIN QUAN 畉N VI畛C TH畛C HI畛N CH蕩NG TRNH LM M畉 AN
TON
1. Ki畉n th畛c v k畛 nng c畛a n畛 h畛 sinh l i畛u c畛t y畉u trong lm m畉 an ton.
Th動畛ng xuy棚n o t畉o l畉i ki畉n th畛c n畛 h畛 sinh nh畉m m畛c 鱈ch n但ng cao tr狸nh 畛 c滴ng nh動 k挑 nng 畉 畛
chm s坦c t畛t tr動畛c sinh, th畛c hi畛n 畛 畉 s畉ch, an ton, ph叩t hi畛n s畛m v b畉n th但n h畛 c坦 th畛 x畛 tr鱈 nh畛ng
bi畉n ch畛ng c畛a s畉n khoa, 畉c bi畛t l chuy畛n tuy畉n 畉n c叩c c董 s畛 chm s坦c th鱈ch h畛p v k畛p th畛i s畉 lm
gi畉m 動畛c t畛 l畛 t畛 vong m畉.
2. o t畉o b 畛 d但n gian
Trong th畛c t畉, 畛 n動畛c ta, c叩c b 畛 d但n gian 達 c坦 m畛t vai tr嘆 r畉t t鱈ch c畛c trong chm s坦c c叩c s畉n ph畛 畉
t畉i nh 畉c bi畛t l 畛 nh畛ng v湛ng n炭i, v湛ng s但u v湛ng xa ho畉c l v湛ng thi畛u s畛 m m畛t s畛 phong t畛c, t畉p
qu叩n ho畉c do 畛a l箪 ngn c畉n ho畉c h畉n ch畉 ng動畛i ph畛 n畛 畉n v畛i c叩n b畛 y t畉 ho畉c l c叩c c董 s畛 y t畉.
Ph畉n l畛n h畛 ch畛 d畛a vo kinh nghi畛m b畉n th但n, v狸 v畉y vi畛c o t畉o 畛 n但ng cao ki畉n th畛c cho b 畛 d但n
gian hi畛n nay ang l m畛t trong nh畛ng n畛i dung chm s坦c s畛c kho畉 sinh s畉n t畉i c畛ng 畛ng 畉c bi畛t l 畛
c叩c n動畛c thu畛c th畉 gi畛i th畛 3
Th畛c t畉 trong nh畛ng nm qua, 畛 nh畛ng 畛a ph動董ng m c叩c b 畛 d但n gian 動畛c o t畉o chu 叩o v 動畛c
cung c畉p g坦i 畛 畉 s畉ch, h畛 達 x畛 tr鱈 t畛t nh畛ng tr動畛ng h畛p 畉 t畉i nh, g坦p m畛t ph畉n kh担ng nh畛 trong v畉n
畛 LMAT. o t畉o b 畛 d但n gian ch畛 l gi畉i ph叩p t畉m th畛i. B 畛 d但n gian ch畛 n棚n 動畛c o t畉o nh畉n
bi畉t nh畛ng d畉u hi畛u c坦 th畛 ph叩t sinh trong qu叩 tr狸nh 畉 con, h動畛ng d畉n ng動畛i ph畛 n畛 l棚n tuy畉n tr棚n. o
t畉o v li棚n k畉t v畛i b 畛 d但n gian ch畛 l m畛t c畉u ph畉n nh畛 c畛a chi畉n l動畛c lm m畉 an ton, ph畉i 動畛c k畉t
h畛p v畛i vi畛c chuy畛n tuy畉n, gi叩m s叩t v 叩nh gi叩 ch動董ng tr狸nh.
3. Li棚n quan gi畛a c叩c ch藤董ng tr狸nh v ch鱈nh s叩ch
C担ng t叩c LMAT th畛c s畛 y棚u c畉u ph畉i c坦 s畛 cam k畉t 畛i v畛i nh畛ng nh ho畉ch 畛nh ch鱈nh s叩ch, qu畉n l箪
c叩c ch動董ng tr狸nh v c畛ng 畛ng. C畉 th畉 gi畛i l棚n ti畉ng 嘆i h畛i s畛 cam k畉t v畛ng ch畉c ny v狸 s畛 ti畉n b畛 c畛a
LMAT, nh動 l m畛t quy畛n c畛a con ng動畛i, c滴ng nh動 c担ng nh畉n LMAT th畛c s畛 l m畛t 畉u t動 c畉n thi畉t v畛
kinh t畉 v x達 h畛i
Th畛c t畉 cho th畉y nhi畛u qu畛c gia 達 畉t 動畛c nh畛ng thnh t鱈ch l畛n trong vi畛c gi畉m t畛 vong m畉 m畛t c叩ch
叩ng k畛 sau khi 動a ra nh畛ng ch鱈nh s叩ch qu畛c gia th鱈ch h畛p 畉u t動 cho ch動董ng tr狸nh LMAT v鱈 d畛 nh動
thi畉t l畉p h畛 th畛ng chm s坦c s畉n khoa do c叩n b畛 y t畉 th畛c hi畛n, v畛i c叩c ti棚u chu畉n v畛 ch畉t l動畛ng y t畉.
Xem x辿t t畛 nhi畛u nghi棚n c畛u v畛 LMAT v nh畛ng ch鱈nh s叩ch c坦 li棚n quan, ng動畛i ta 達 g畛i 箪 t畉m quan
tr畛ng 畉n c叩c ho畉t 畛ng c畛a c叩c ch鱈nh s叩ch v c叩c ch動董ng tr狸nh sau:
3.1. H畛 th畛ng lu畉t ph叩p v ch鱈nh s叩ch
S畛 cam k畉t c畛a ch鱈nh ph畛 l y畉u t畛 hng 畉u trong vi畛c gi畉m t畛 vong m畉. 嘆i h畛i ph畉i c坦 s畛 ph但n b畛
ngu畛n l畛c ph湛 h畛p v c叩c ch鱈nh s叩ch th鱈ch h畛p cho ph辿p ng動畛i ph畛 n畛 c坦 th畛 ti畉p c畉n v畛i d畛ch v畛 y t畉, 畛
h畛 c坦 th畛 v動畛t qua nh畛ng c畉n tr畛 nh動 動畛ng x叩 xa x担i, kh担ng c坦 ti畛n, kh担ng c坦 ph動董ng ti畛n i l畉i. Lu畉t
ph叩p n棚n cho ph辿p c叩n b畛 y t畉 c董 s畛 th畛c hi畛n nh畛ng nhi畛m v畛 c董 b畉n 畛 c坦 th畛 c畛u s畛ng 動畛c ng動畛i
ph畛 n畛 khi h畛 g畉p ph畉i tai bi畉n. N畉u kh担ng h畛 s畉 kh担ng c坦 畛 i畛u ki畛n 畛 ti畉p c畉n v畛i c叩c d畛ch v畛 畛 c叩c
tuy畉n cao h董n. N棚n m畛 r畛ng ch鱈nh s叩ch cung c畉p d畛ch v畛 SKSS cho m畛i l畛a tu畛i, m畛i 畛i t動畛ng, 動a ra
c叩c chu畉n m畛c th畛c hi畛n c叩c th畛 thu畉t s畉n ph畛 khoa v ph但n quy畛n cho c叩c tuy畉n y t畉 c董 s畛.
Nh動 v畉y c叩c ch鱈nh s叩ch c畉n ph畉i:
S畛a 畛i c叩c lu畉t 畛nh 畛 m畛 r畛ng s畛 ti畉p c畉n c畛a ph畛 n畛 畛i v畛i c叩c d畛ch v畛 s畛c kho畉 c畉n thi畉t
c滴ng nh動 l m畛 r畛ng vai tr嘆 c畛a ng動畛i n畛 h畛 sinh trong chm s坦c s畉n khoa c畉n thi畉t.
Ph但n ph畛i ngu畛n l畛c m畛t c叩ch th鱈ch h畛p 畛 tr畛 gi炭p cho s畛 chuy畛n v畉n v chm s坦c s畉n khoa c畉n
thi畉t.
T畉o i畛u ki畛n thu畉n l畛i v m畛 r畛ng s畛 chm s坦c c畛a n畛 h畛 sinh trong c畛ng 畛ng v h畛 c滴ng ph畉i
畉m b畉o k畛 nng thnh th畛c, x畛 tr鱈 t畛t m畛i cu畛c 畉.
Tng c動畛ng v m畛 r畛ng nh畛ng chm s坦c s畉n khoa c畉n thi畉t bao g畛m c畉 c叩c d畛ch v畛 c畉p c畛u.
L畛ng gh辿p chm s坦c SKSS bao g畛m KHHG v d畛ch v畛 chm s坦c sau ph叩 thai.
畉m b畉o s畛 cung c畉p trang thi畉t b畛, ph動董ng ti畛n chuy畛n vi畛n, thu畛c men 畛 n但ng cao ch畉t l動畛ng
chm s坦c, kh畉c ph畛c c叩c tai bi畉n s畉n khoa.畉t k畉t qu畉 t畛t h董n n畛a trong LMAT.
Tuy nhi棚n c滴ng ph畉i nh畉n th畛c r畉ng: ch畛 ri棚ng c叩c ch鱈nh s叩ch, ph但n ph畛i ngu畛n l畛c m畛t c叩ch th鱈ch h畛p v
nh畛ng c董 s畛 chm s坦c s畛c kho畉 b m畉 hi畛n 畉i c滴ng kh担ng 畉m b畉o thnh c担ng v畛 LMAT b畛i v狸 s畛
thnh c担ng c畛a LMAT c嘆n ph畉i c坦 nhi畛u y畉u t畛 kh叩c n畛a.
3.2. H畛 tr畛 c畛a gia 狸nh v c畛ng 畛ng
S畛 h畛 tr畛 c畛a gia 狸nh v c畛ng 畛ng l y畉u t畛 c董 b畉n c坦 th畛 lm gi畉m t畛 vong m畉. Ng動畛i ph畛 n畛 c畉n ph畉i
動畛c gi炭p 畛 畛 c坦 動畛c nh畛ng chm s坦c s畛c kho畉 c畉n thi畉t. Nh畉n bi畉t nh畛ng d畉u hi畛u nguy hi畛m, t畛
ch畛c ph動董ng ti畛n giao th担ng chuy畛n tuy畉n tr棚n, h畛 tr畛 kinh ph鱈 v.v l nh畛ng y畉u t畛 c坦 t鱈nh ch畉t quy畉t
畛nh 畛 c坦 th畛 gi畉m t畛 vong m畉. S畛 thay 畛i hnh vi c畛a c畛ng 畛ng l c畉n thi畉t cho LMAT thnh c担ng, v狸
v畉y khi x但y d畛ng c叩c chi畉n l動畛c ph畉i d畛a vo c畛ng 畛ng bao g畛m:
C叩c thnh vi棚n c畛a c畛ng 畛ng 畉c bi畛t l ph畛 n畛, nh畛ng ng動畛i cung c畉p d畛ch v畛 t畉i 畛a ph動董ng
nh畉m c畉i thi畛n s畛c kho畉 b m畉.
Tuy棚n truy畛n, gi叩o d畛c 畛 lm thay 畛i hnh vi c畛a c畛ng 畛ng, ph畛 n畛, gia 狸nh v c叩c thy lang
畛 ng動畛i b畛nh 動畛c chm s坦c y t畉 s畛m h董n.
Lm cho c畛ng 畛ng hi畛u 動畛c nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa v c叩c c董 s畛 x畛 tr鱈 nh畛ng bi畉n ch畛ng
坦.
3.3. Ng動畛i ph畛 n畛 c畉n h畛 tr畛 畛 c坦 ch畉 畛 dinh d動畛ng ph湛 h畛p, kh担ng ch畛 trong giai o畉n mang thai m
trong m畛i th畛i k畛, t畛 l炭c l em b辿 g叩i nh畛. 動畛c 畉m b畉o ch畉 畛 dinh d動畛ng 畉y 畛 s畉 gi畉i quy畉t v畉n 畛
suy dinh d動畛ng, v c坦 畉nh h動畛ng t畛t 畛i v畛i qu叩 tr狸nh mang thai v sinh con.
3.4. Ngnh y t畉 c畉n ph畉i ch炭 tr畛ng vo c叩c l挑nh v畛c ch鱈nh: KHHG, ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 k畛p th畛i c叩c tai
bi畉n s畉n khoa. C叩c d畛ch v畛 y t畉 c畉n ph畉i t畉p trung vo nh畛ng khu v畛c sau: Th担ng tin v d畛ch v畛 KHHG
h動畛ng v畛 kh叩ch hng, t動 v畉n BPTT 畛i v畛i ph畛 n畛 n畉o ph叩 thai, chm s坦c tr動畛c v sau 畉, c坦 c叩n b畛 y t畉
畛 畉, d畛ch v畛 c畉p c畛u s畉n khoa, chuy畛n tuy畉n ph畉i 畉t ch畉t l動畛ng cao. 畛ng th畛i ti畉n hnh c叩c ch動董ng
tr狸nh nh畉m ph嘆ng tr叩nh c叩c d畛ch b畛nh kh叩c nh動 lao, HIV/AIDS, tai bi畉n c畛a n畉o ph叩 thai kh担ng an ton
C湛ng v畛i vi畛c n但ng cao nh畉n th畛c nguy c董 t畛 vong m畉, thay 畛i nh畛ng ch鱈nh s叩ch kh担ng th鱈ch h畛p v畛
s畛c kho畉, 畉m b畉o nh畛ng d畛ch v畛 c畉n thi畉t bao g畛m KHHG, i畛u tr畛 ph叩 thai kh担ng an ton, n但ng cao
k畛 nng 畛 畉, chm s坦c c畉p c畛u s畉n khoa v l担i cu畛n s畛 tham gia c畛a c畛ng 畛ng vo vi畛c ph叩t tri畛n m畛t
c叩ch c坦 hi畛u qu畉 c叩c d畛ch v畛 s畛c kho畉 b m畉 s畉 lm gi畉m t畛 vong m畉, tr畉 em v ph畛 n畛 c滴ng nh動 c畛ng
畛ng s畉 kho畉 m畉nh h董n. 坦 ch鱈nh l m畛c 鱈ch c畛a LMAT.
4. M畛i li棚n h畛 ch畉t ch畉 gi畛a ng藤畛i cung c畉p d畛ch v畛 v c畛ng 畛ng
Tng c動畛ng v hon thi畛n m畛i li棚n h畛 gi畛a ng動畛i cung c畉p d畛ch v畛 v畛i c畛ng 畛ng (bao g畛m y t畉 c董 s畛,
c叩c 畛i t動畛ng c坦 nhu c畉u d畛ch v畛 SKSS v ng動畛i th但n c畛a h畛) l n畛i dung quan tr畛ng 畛 th畛c hi畛n t畛t
ch動董ng tr狸nh LMAT.
Y t畉 th担n b畉n lm nhi畛m v畛 ch畛 y畉u l truy畛n 畉t t畛i c畛ng 畛ng c叩c k畉 ho畉ch c畛a y t畉 x達. Gi炭p y t畉 x達
ng k箪 qu畉n l箪 thai s畛m, nh畉c nh畛 ph畛 n畛 c坦 thai i kh叩m thai 畛u 畉n, th畛c hi畛n KHHG, chm s坦c b
m畉 v tr畉 s董 sinh sau 畉.
Y t畉 x達 c坦 vai tr嘆 l畉ng nghe, gi畉i quy畉t c叩c 箪 ki畉n c畛a c畛ng 畛ng, cung c畉p c叩c d畛ch v畛 SKSS c畛a c畛ng
畛ng. H畛p t叩c v畛i ng動畛i nh trong chm s坦c, chuy畛n tuy畉n khi c畉n thi畉t. T畉i c叩c tuy畉n tr棚n (tuy畉n huy畛n,
t畛nh v TW), c叩n b畛 y t畉 c坦 tr叩ch nhi畛m cung c畉p d畛ch v畛 SKSS cho ng動畛i d但n, 畛ng th畛i c坦 th畛 ph叩t
hi畛n ra nh畛ng v畉n 畛 tuy畉n d動畛i c畉n ph畉i 動畛c c畉p nh畉t, cung c畉p th担ng tin, o t畉o th棚m 畛 c坦 th畛 th畛c
hi畛n d畛ch v畛 chm s坦c SKSS cho c畛ng 畛ng ngy m畛t t畛t h董n
D. CHM SC S畉N KHOA THI畉T Y畉U
Gi叩o d畛c s畛c kh畛e.
1. Dinh d動畛ng.
Ch畉 畛 n khi c坦 thai.
- L動畛ng tng 鱈t nh畉t 1/4 (tng s畛 b畛a n v s畛 l動畛ng c董m, th畛c n trong m畛i b畛a).
- Tng ch畉t: 畉m b畉o cho s畛 ph叩t tri畛n c畛a m畉 v con (th畛t, c叩, t担m, s畛a, tr畛ng, 畉u, v畛ng, d畉u n, rau qu畉
t動董i).
- Kh担ng n棚n n m畉n, n棚n thay 畛i m坦n 畛 ngon mi畛ng.
- Kh担ng h炭t thu畛c l叩, u畛ng r動畛u.
- Kh担ng u畛ng thu畛c n畉u kh担ng c坦 ch畛 畛nh c畛a th畉y thu畛c.
- Tr叩nh t叩o b坦n b畉ng ch畉 畛 n h畛p l箪, kh担ng n棚n d湛ng thu畛c ch畛ng t叩o b坦n.
2. Ch畉 畛 lm vi畛c khi c坦 thai.
- Lm theo kh畉 nng, xen k畉 ngh畛 ng董i nh動ng kh担ng qu叩 n畉ng nh畛c, tr叩nh lm ban 棚m (nh畉t l t畛 th叩ng
th畛 b畉y).
- Kh担ng lm vi畛c vo th叩ng cu畛i 畛 畉m b畉o s畛c kh畛e cho m畉 v 畛 con tng c但n.
- Kh担ng mang v叩c n畉ng tr棚n 畉u, tr棚n vai.
- Kh担ng 畛 ki畛t s畛c.
- Kh担ng lm vi畛c d動畛i n動畛c ho畉c tr棚n cao.
- Kh担ng ti畉p x炭c v畛i c叩c y畉u t畛 畛c h畉i.
- Tr叩nh i xa, tr叩nh x坦c xe hay va ch畉m m畉nh.
- Quan h畛 t狸nh d畛c th畉n tr畛ng.
3. 畉m b畉o v畛 sinh thai ngh辿n.
TI LI畛U THAM KH畉O
- H動畛ng d畉n qu畛c gia v畛 c叩c d畛ch v畛 chm s坦c SKSS 2009- B畛 y t畉
- C畛ng th担ng tin i畛n t畛 b畛 y t畉 www.moh.gov.vn

More Related Content

Quan li thai - Lam me an toan - Cham soc suc khoe san khoa thiet yeu

  • 1. V畛 SINH THAI NGHN QU畉N L THAI LM M畉 AN TON - CHM SC S畉N KHOA THI畉T Y畉U BS. Tr畉n L畛 Th畛y 畛I T働畛NG: Sinh vi棚n nm th畛 4 di h畉n M畛C TIU: 1. Tr狸nh by 動畛c c叩c ph動董ng ph叩p b畉o 畉m v畛 sinh thai ngh辿n. 2. N棚u 動畛c b畛n c担ng c畛 d湛ng 畛 th畛c hnh c担ng t叩c qu畉n l箪 thai. 3. Bi畉t 動畛c n畛i dung c畛a lm m畉 an ton 4. N棚u 動畛c m畛t s畛 v畉n 畛 li棚n quan 畉n vi畛c th畛c hi畛n ch動董ng tr狸nh lm m畉 an ton 5. K畛 動畛c c叩c bi畛n ph叩p 畛 chm s坦c s畛c kh畛e s畉n khoa thi畉t y畉u N畛I DUNG: A.V畛 SINH THAI NGHN Khi mang thai, c董 th畛 ng動畛i m畉 c坦 nhi畛u bi畉n 畛i l畛n 畛 畉m b畉o cho s畛 ph叩t tri畛n t畛t c畛a bo thai. V狸 v畉y, ng動畛i m畉 c畉n quan t但m 畉n nh畛ng v畉n 畛 g畛i l v畛 sinh thai ngh辿n 畛 t畉o i畛u ki畛n cho s畛 ra 畛i c畛a 畛a con kho畉 m畉nh v th担ng minh. V畛 sinh thai ngh辿n bao g畛m v畛 sinh trong sinh ho畉t v v畛 sinh trong lao 畛ng. - V畛 sinh trong sinh ho畉t Thai ph畛 c畉n t畉m r畛a hng ngy, tr叩nh t畉m b畛n hay ng但m m狸nh trong n動畛c ao h畛, tr叩nh b董m r畛a s但u trong 但m 畉o v狸 但m 畉o, c畛 t畛 cung l炭c ny ang b畛 sung huy畉t n棚n r畉t d畛 b畛 t畛n th動董ng. Khi c坦 thai, d動畛i 畉nh h動畛ng c畛a n畛i ti畉t t畛, thai ph畛 th動畛ng ti畉t d畛ch 但m 畉o nhi畛u, 畉c bi畛t l d畛 ph叩t tri畛n n畉m trong 但m 畉o. V狸 th畉 khi th畉y kh鱈 h動 nhi畛u, thai ph畛 c畉n i kh叩m b叩c s畛 畛 動畛c i畛u tr畛 vi棚m nhi畛m sinh d畛c, 畛 ph嘆ng nguy c董 sinh non, tr叩nh nhi畛m tr湛ng 畛i khi sanh ho畉c nhi畛m h畉u s畉n sau ny. Ngoi ra, c滴ng c畉n chm s坦c rng mi畛ng t畛t. X炭c mi畛ng, nh畛 m畉t, nh畛 m滴i th動畛ng xuy棚n 畛 畉m b畉o v畛 sinh 動畛ng h担 h畉p. Tr叩nh n畉ng, b畛i v m畛i t叩c nh但n 畛c h畉i. Kh担ng ti畉p x炭c v畛i ng動畛i 畛m, b畛 c畉m c炭m 畛 ph嘆ng l但y b畛nh. Chm s坦c 畉u v炭 畛 chu畉n b畛 cho con b炭 sau khi sinh, n畉u n炭m v炭 l探m vo th狸 n棚n k辿o ra hng ngy. Hai 畉u v炭 c滴ng c畉n 動畛c chm s坦c 畉c bi畛t 畛 畉m b畉o sinh s畛a cho b辿 b炭 sau ny. R畛a v炭 v lau v炭 b畉ng n動畛c s畉ch ho畉c n動畛c mu畛i lo達ng ngy 2 l畉n. Khi r畛a, d湛ng b担ng lau nh畉 畛 c畉n b畉n ra kh畛i 畉u v炭, kh担ng d湛ng m坦ng tay c畉y r畉t d畛 nhi畛m tr湛ng. M畉c 叩o n畛t ng畛c v畛a v畉n, kh担ng 畛n, d畛 th畉m m畛 h担i. N畉u th畉y n炭m v炭 b畛 t畛t vo trong n棚n th動畛ng xuy棚n k辿o ra, n畉n v xoa b坦p nh動 v畉y s畉 r畉t thu畉n l畛i khi cho b辿 b炭 sau ny. M畉c qu畉n 叩o r畛ng r達i, tho叩ng m叩t. Duy tr狸 cu畛c s畛ng tho畉i m叩i, tr叩nh cng th畉ng. Ng畛 鱈t nh畉t 8 gi畛 m畛i ngy. Ch炭 tr畛ng ng畛 tr動a.
  • 2. Kh叩m thai 畛nh k畛 t畉i c叩c c董 s畛 y t畉 畛 動畛c ph叩t hi畛n, theo d探i v i畛u tr畛 s畛m nh畛ng b畛nh c坦 li棚n quan 畉n thai ngh辿n nh動 ti畛n s畉n gi畉t, c叩c b畛nh n担i khoa c坦 s畉n nh動 b畛nh tim, lao ph畛i, 叩i th叩o 動畛ng, c動畛ng gi叩p N畉u b畛nh l箪 kh担ng cho ph辿p mang thai v狸 畉nh h動畛ng 畉n s畛c kho畉 b m畉 ho畉c ph叩t hi畛n thai b畉t th動畛ng (d畛 t畉t b畉m sinh), b m畉 c畉n 動畛c tham v畉n 畛 ch畉m d畛t thai k畛 s畛m. Ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n 畛 畛 ph嘆ng u畛n v叩n s董 sinh. - V畛 sinh trong lao 畛ng Kh担ng 畛 thai ph畛 lao 畛ng n畉ng nh畛c. Kh担ng ch董i c叩c m担n th畛 thao c畉n d湛ng nhi畛u s畛c. T畉p th畛 d畛c v畛i nh畛ng 畛ng t叩c nh畉 dnh cho thai ph畛. C坦 th畛 ti畉p t畛c c担ng vi畛c th動畛ng ngy tr畛 nh畛ng tr動畛ng h畛p do畉 s畉y thai, ti畛n s畛 s畉y thai li棚n ti畉p. T畛 th叩ng th畛 t叩m tr畛 i n棚n tr叩nh i du l畛ch xa v狸 c坦 th畛 chuy畛n d畉 b畉t ng畛. B. QU畉N L THAI Qu畉n l箪 thai l c叩c bi畛n ph叩p gi炭p theo d探i vi畛c kh叩m thai c畛a thai ph畛, theo d探i, chm s坦c b m畉 khi sinh 畉 v sau 畉 cho t畛i h畉t th畛i k畛 h畉u s畉n. Qu畉n l箪 thai l m畛t trong nh畛ng c担ng vi畛c quan tr畛ng nh畉t g坦p ph畉n b畉o v畛 SKSS cho m畛i gia 狸nh, gi畉m t畛 l畛 t畛 vong b m畉 c畛a y t畉 tuy畉n x達, ph動畛ng. B畛n c担ng c畛 d湛ng 畛 th畛c hnh c担ng t叩c qu畉n l箪 thai l: - S畛 kh叩m thai. - Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh ho畉c phi畉u kh叩m thai. - B畉ng Qu畉n l箪 thai s畉n (hay b畉ng con t担m). - H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n. 1. S畛 kh叩m thai. - S畛 kh叩m thai l s畛 ghi t棚n, tu畛i, 畛a ch畛 v c叩c d畛 ki畛n ph叩t hi畛n 動畛c trong m畛i l畉n kh叩m thai cho thai ph畛. S畛 kh叩m thai gi炭p c叩n b畛 y t畉 n畉m b畉t 動畛c di畛n bi畉n qu叩 tr狸nh thai ngh辿n v t狸nh h狸nh c畛 th畛 c畛a m畛i l畉n kh叩m trong su畛t qu叩 tr狸nh mang thai c畛a thai ph畛. - S畛 kh叩m thai theo m畉u c畛a B畛 Y t畉 hi畛n nay c坦 t畉t c畉 26 c畛t d畛c. - Trong l畉n kh叩m 畉u ti棚n h畉u h畉t c叩c c畛t ph畉i 動畛c ghi 畉y 畛 (tr畛 tr動畛ng h畛p ch動a c坦 d畉u hi畛u hay tri畛u ch畛ng no 坦, v鱈 d畛: b畛 cao t畛 cung, tim thai). - 畉m s畛 d嘆ng ngang s畉 bi畉t 動畛c s畛 l畉n kh叩m thai c畛a m畛i thai ph畛. - S畛 kh叩m thai ph畉i 動畛c ghi ch辿p 畉y 畛, trung th畛c, gi畛 g狸n s畉ch s畉 2. Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh ho畉c phi畉u kh叩m thai.
  • 3. 2.1. Phi畉u theo d探i s畛c kh畛e b m畉 t畉i nh (TDSKBMTN): l m畛t quy畛n s畛 t畛ng h畛p nhi畛u chi ti畉t 畛 c叩n b畛 y t畉 t畉t c畉 c叩c tuy畉n theo d探i v ghi ch辿p t畉i 坦 m畛i l畉n ng動畛i ph畛 n畛 動畛c thm kh叩m (k畛 c畉 kh叩m thai v sinh 畉), trong 坦 c坦 c叩c ph畉n ch鱈nh nh動 sau: - Ph畉n b畉n th但n: Ghi nh畛ng y畉u t畛 ch鱈nh v畛 b畉n th但n nh動: h畛 v t棚n, ngy sinh, 畛a ch畛, s畛 ng k箪 - Ph畉n ti畛n s畛 s畉n khoa: v畛i c叩c 担 tr畉ng ghi ch畛 "kh担ng" v c叩c 担 c坦 m畉u ghi ch畛 "c坦", n畉u lo畉i ti畛n s畛 no kh担ng c坦 th狸 ghi ho畉c 叩nh d畉u vo 担 tr畉ng (kh担ng) n畉u 達 c坦 th狸 ghi ho畉c 叩nh d畉u vo 担 c坦 m畉u (c坦). - Ph畉n chm s坦c thai ngh辿n hi畛n t畉i: 畛 ghi c叩c d畛 ki畛n v畛 t畛ng l畉n kh叩m thai (c坦 3 ho畉c 5 c畛t d畛c dnh cho 3 - 5 l畉n kh叩m trong su畛t qu叩 tr狸nh thai ngh辿n). M畛i d畛 ki畛n ph叩t hi畛n khi kh叩m thai n畉u b狸nh th動畛ng th狸 ghi vo 担 tr畉ng; n畉u b畉t th動畛ng ghi vo 担 c坦 m畉u. Ti畉p theo, phi畉u TDSKBMTN c嘆n c坦 ph畉n theo d探i c叩c di畛n bi畉n chuy畛n d畉, vi畛c sinh 畉, t狸nh tr畉ng s董 sinh v di畛n bi畉n c畛a s畉n ph畛 trong 6 tu畉n h畉u s畉n. Sau ph畉n ny phi畉u TDSKBMTN c嘆n ph畉n "k畉 ho畉ch h坦a gia 狸nh sau 畉" v "L畛i khuy棚n c畛a c叩n b畛 y t畉". - Phi畉u 動畛c l畉p cho ph畛 n畛 t畛 tu畛i 15 畉n 49. Sau 49 tu畛i, phi畉u kh担ng 動畛c s畛 d畛ng n畛a. - Phi畉u s畉 動畛c l畉p hai b畉n ghi gi畛ng h畛t nhau cho m畛i ph畛 n畛; m畛t phi畉u trao cho thai ph畛 gi畛 畛 bi畉t ngy h畉n kh叩m l畉n sau ho畉c 畛 i kh叩m b畉t k畛 l炭c no v 畛 b畉t k畛 c董 s畛 y t畉 no kh叩c; phi畉u c嘆n l畉i 畛 l動u t畉i tr畉m (khi ch動a c坦 thai th狸 l動u 畛 c叩c 担 trong t畛 h畛 s董 ph但n lo畉i theo th担n x坦m; khi c坦 thai th狸 l動u phi畉u ny trong h畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n). 2.2. Phi畉u kh叩m thai. 畛 nh畛ng n董i ch動a th畛c hi畛n 動畛c vi畛c l畉p phi畉u TDSKBMTN th狸 d湛ng "phi畉u kh叩m thai" trong 坦 c坦 ph畉n ghi t棚n tu畛i, ti畛n s畛 v c叩c c畛t 畛 ghi c叩c d畛 ki畛n thm kh叩m v d畉n d嘆 thai ph畛 m畛i l畉n kh叩m thai. M畉u phi畉u ny c坦 th畛 kh担ng gi畛ng nhau t湛y t畛ng 畛a ph動董ng thi畉t k畉 in m畉u nh動ng n坦i chung 畛u c坦 nh畛ng m畛c c畉n thi畉t 畛 c坦 th畛 theo d探i, 叩nh gi叩 qu叩 tr狸nh thai ngh辿n. Phi畉u TDSKBMTN hay phi畉u kh叩m thai 畛u c坦 t叩c d畛ng ghi l畉i nh畛ng d畛 ki畛n 達 ph叩t hi畛n khi kh叩m thai, nh畉c nh畛 thai ph畛 畉n kh叩m l畉i l畉n sau 炭ng h畉n v nh畛ng l畛i d畉n d嘆 ho畉c h動畛ng d畉n v畛 dinh d動畛ng, ngh畛 ng董i hay d湛ng thu畛c 3. B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n. B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n l m畛t b畉ng l畛n treo t動畛ng c坦 g畉n m畉u b狸a nh畛 ghi c叩c th担ng tin v畛 thai ph畛 vo th叩ng d畛 ki畉n 畉 c畛a thai ph畛 坦. M畉u b狸a ny th動畛ng g畛i l "con t担m". - B畉ng c坦 13 c畛t d畛c, trong 坦 c畛t 畉u ti棚n l t棚n th担n (x坦m), 12 c畛t sau l c叩c th叩ng ghi t畛 th叩ng 1 畉n th叩ng 12. - C叩c 担 ngang dnh cho m畛i th担n (x坦m) m畛t 担. - Ph畉n cu畛i c畛a b畉ng qu畉n l箪 thai s畉n l c叩c 担 "Sau 畉". Sau khi s畉n ph畛 達 畉 th狸 con t担m ghi c叩c th担ng tin v畛 s畉n ph畛 坦 動畛c g畛 ra chuy畛n xu畛ng 但y theo d探i, chm s坦c sau 畉.
  • 4. M畛i "con t担m" 動畛c ghi s叩u th担ng tin ch鱈nh l: h畛 v t棚n, tu畛i, PARA, s畛 ng k箪 thai, ngy kinh cu畛i c湛ng, ngy sinh d畛 ki畉n. Th動畛ng d湛ng t担m m畉u xanh cho tr動畛ng h畛p thai ph畛 ch動a sinh l畉n no (thai con so); t担m mu vng cho thai ph畛 s畉 sinh l畉n 2 v t担m m畉u 畛 cho thai ph畛 s畉 sinh t畛 l畉n 3 tr畛 l棚n. Ngoi ra n畉u l tr動畛ng h畛p thai ngh辿n c坦 nguy c董 cao th狸 叩nh m畛t d畉u hoa th畛 畛 g坦c m畉u b狸a. - T担m s畉 動畛c g畉n (hay d叩n) vo m畛t 担 n畉m trong th叩ng d畛 ki畉n sinh c畛a thai ph畛, ph湛 h畛p v畛i 担 c坦 v畛 tr鱈 th担n (x坦m) c畛a thai ph畛 ang c動 tr炭. - B畉ng qu畉n l箪 thai s畉n gi炭p cho c叩n b畛 y t畉 x達 bi畉t 動畛c: S畛 s畉n ph畛 d畛 ki畉n s畉 sinh m畛i th叩ng (v c畉 s畛 c坦 nguy c董 cao trong thai ngh辿n). Tr棚n c董 s畛 坦 ch畛 畛ng c坦 k畉 ho畉ch chu畉n b畛 chu 叩o cho vi畛c sinh 畉 c畛a nh但n d但n trong x達 (nh畉t l vo nh畛ng th叩ng c坦 th畛 x畉y ra thi棚n tai, b達o l畛t). T狸nh h狸nh th畛c hi畛n KHHG c畛a ton x達 (th担ng qua s畛 t担m m畉u xanh, vng, 畛). Ph叩t hi畛n k畛p th畛i s畛 s畉n ph畛 c坦 thai qu叩 h畉n, ho畉c 達 sinh 畛 n董i kh叩c (khi 畉n h畉t th叩ng m "con t担m" v畉n c嘆n n畉m t畉i ch畛 ch動a 動畛c l畛t ra chuy畛n xu畛ng d動畛i). N畉m ch畉c s畛 l動畛ng s畉n ph畛 達 畉 畛 c坦 k畉 ho畉ch thm c畉 m畉 v con t畉i nh. 4. H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n. - H畛p (hay t炭i) lu但n chuy畛n phi畉u h畉n l c担ng c畛 gi炭p c叩n b畛 y t畉 x達 bi畉t thai ph畛 c坦 動畛c kh叩m thai 畛nh k畛 theo 炭ng h畉n c畛a tr畉m hay kh担ng. - C担ng c畛 l m畛t h畛p b畉ng g畛 hay b畉ng gi畉y c坦 12 ngn, t動董ng 動董ng 12 th叩ng, 叩nh s畛 t畛 1 畉n 12. Kh担ng c坦 h畛p th狸 thay b畉ng t炭i nilon - Thai ph畛 畉n kh叩m vo th叩ng no th狸 t狸m phi畉u TDSKBMTN c畛a thai ph畛 坦 畛 trong ngn (t炭i) c畛a th叩ng 坦. Sau khi kh叩m xong, h畉n ngy 畉n kh叩m l畉n sau vo th叩ng no th狸 畛 phi畉u l動u vo ngn (t炭i) c畛a th叩ng 坦. - Tr動畛ng h畛p 畉n h畉t th叩ng m trong ngn (t炭i) v畉n c嘆n l畉i phi畉u c坦 ngh挑a l ng動畛i 動畛c h畉n theo phi畉u 坦 達 kh担ng 畉n kh叩m v c叩n b畛 y t畉 ph畉i t狸m hi畛u nguy棚n nh但n. - Tr動畛ng h畛p kh担ng c坦 phi畉u TDSKBMTN th狸 vi畉t vo phi畉u h畉n 畛 vo c叩c ngn (t炭i) 坦. C. LM M畉 AN TON I. N畛I DUNG C畛A LM M畉 AN TON Lm m畉 an ton l nh畛ng bi畛n ph叩p 動畛c 叩p d畛ng 畛 畉m b畉o s畛 an ton cho c畉 ng動畛i m畉 v thai nhi (c滴ng nh動 tr畉 s董 sinh) m m畛c 鱈ch l lm gi畉m t畛 l畛 t畛 vong v b畛nh t畉t ngay t畛 khi ng動畛i ph畛 n畛 c嘆n mang thai, trong khi sinh v su畛t trong th畛i k畛 h畉u s畉n (sau 畉 42 ngy). Ch狸a kho叩 c畛a lm m畉 an ton l KHHG, chm s坦c ng動畛i m畉 tr動畛c, trong v sau khi sinh 畛ng th畛i 畉y m畉nh c担ng t叩c th担ng tin, gi叩o d畛c, truy畛n th担ng bao g畛m t動 v畉n 畛 cung c畉p nh畛ng ki畉n th畛c v畛 SKSS,
  • 5. ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 k畛p th畛i nh畛ng tr動畛ng h畛p b畉t th動畛ng c畛a thai ngh辿n v nh畛ng hi畛n t動畛ng x畉y ra trong chuy畛n d畉 m畛c 鱈ch lm gi畉m 5 tai bi畉n s畉n khoa. 1. Chm s坦c tr藤畛c sinh Chm s坦c gi叩o d畛c cho ph畛 n畛 trong th畛i k畛 mang thai l ng k箪 qu畉n l箪 thai ngh辿n t畛t trong khi mang thai cho 畉n khi chuy畛n d畉 c坦 t叩c 畛ng r畉t l畛n 畉n s畛 an ton c畛a ng動畛i m畉. Qua vi畛c ng k箪 qu畉n l箪 thai ngh辿n ch炭ng ta c坦 th畛: X叩c 畛nh s畛m nh畛ng nguy c董, bi畉n ch畛ng c坦 li棚n quan 畉n thai ngh辿n Gi叩o d畛c t動 v畉n cho thai ph畛 v畛 sinh v hi畛u bi畉t v畛 thai ngh辿n Gi畉i th鱈ch nh畛ng bi畉n ch畛ng c坦 th畛 x畉y ra v s畉 th動畛ng x畉y ra khi no v n畉u x畉y ra th狸 n棚n 畉n kh叩m v x畛 tr鱈 畛 但u 畛 畉m b畉o 畛 an ton, gi畉m thi畛u t畛i a t叩c h畉i c畛a nh畛ng bi畉n ch畛ng 坦. M畛t thai ph畛 ph畉i kh叩m thai th動畛ng k畛, 鱈t nh畉t l ba l畉n trong su畛t th畛i k畛 mang thai. Kh叩m thai l畉n 1 動畛c th畛c hi畛n trong 3 th叩ng 畉u v畛i m畛c 鱈ch l x叩c 畛nh c坦 thai, ph叩t hi畛n nh畛ng b畉t th動畛ng v nh畛ng bi畉n ch畛ng s畛m nh動 n担n n畉ng ho畉c c叩c b畛nh l箪 g但y ch畉y m叩u. Kh叩m thai l畉n 2 vo ba th叩ng gi畛a 畛 叩nh gi叩 s畛 ph叩t tri畛n c畛a thai v ph叩t hi畛n thai ngh辿n c坦 nguy c董 cao v ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n. Kh叩m thai l畉n th畛 3: vo ba th叩ng cu畛i ph叩t hi畛n nh畛ng bi畉n ch畛ng mu畛n v x叩c 畛nh kho畉ng th畛i gian sinh v n董i sinh. Trong qu叩 tr狸nh kh叩m thai s畉 ng k箪 qu畉n l箪 thai ngh辿n, ti棚m ph嘆ng u畛n v叩n, cho thai ph畛 u畛ng b畛 sung vi棚n s畉t v acid folic 畛 ch畛ng thi畉u m叩u. Gi叩o d畛c cho thai ph畛 v畛 ch畉 畛 dinh d動畛ng, lao 畛ng, ngh畛 ng董i, v畛 sinh thai ngh辿n bao g畛m c畉 v畉n 畛 sinh ho畉t t狸nh d畛c. Chm s坦c tr動畛c sinh c滴ng ph畉i ph叩t hi畛n nh畛ng b畉t th動畛ng c畛a thai nhi, gi畉m thi畛u nh畛ng tr畉 s董 sinh b畛 d畛 t畉t. T動 v畉n tr動畛c sinh bao g畛m nh畛ng v畉n 畛 chung cho m畛i s畉n ph畛 nh動ng c滴ng ph畉i ch炭 箪 畉n nh畛ng tr動畛ng h畛p c叩 bi畛t, c坦 nh畛ng hon c畉nh 畉c bi畛t. 畛i v畛i nh畛ng ng動畛i c坦 thai l畉n 畉u ph畉i cung c畉p nh畛ng th担ng tin v畛 thai ngh辿n, c嘆n nh畛ng ng動畛i c坦 thai t畛 l畉n th畛 ba tr畛 l棚n nh畛ng b畉t l畛i v nguy c董 thai ngh辿n nhi畛u l畉n. C滴ng nh動 thai ngh辿n ngoi 箪 mu畛n, thai ngoi h担n th炭, h畛 c坦 nhi畛u t但m s畛 c畉n 動畛c t動 v畉n 畛 gi炭p h畛 c叩ch gi畉i quy畉t h畛p l箪 v an ton nh畉t. Nh畛ng tr動畛ng h畛p thai ngh辿n c坦 nguy c董 cao th狸 nguy c董 坦 畉nh h動畛ng 畉n t鱈nh m畉ng c畛a b畉n th但n c滴ng nh動 thai nhi nh動 th畉 no v c叩ch gi畉i quy畉t nh動 th畉 no l t畛t nh畉t. T動 v畉n cho h畛 v畛 v畛 sinh thai ngh辿n, t狸nh d畛c trong khi c坦 thai v t畉m quan tr畛ng c畛a kh叩m thai 畛nh k畛, nu担i con b畉ng s畛a m畉 v c叩c BPTT. Ph叩t hi畛n s畛m nh畛ng nguy c董 畛 chuy畛n tuy畉n k畛p th畛i v狸 ph畉n l畛n c叩c bi畉n ch畛ng s畉n khoa l kh担ng th畛 x畛 tr鱈 畛 tuy畉n c董 s畛. B畛nh vi畛n huy畛n c坦 kh畉 nng x畛 tr鱈 動畛c nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa kh担ng qu叩 ph畛c t畉p, chm s坦c s畉n khoa ton di畛n m y棚u c畉u l ph畉i i畛u tr畛 v x畛 tr鱈 nh畛ng bi畉n ch畛ng v畛 s畉n khoa, ph叩 thai v ph畉i cung c畉p d畛ch v畛 ph叩 thai an ton.
  • 6. L動u 箪 r畉ng m畛t bi畉n ch畛ng s畉n khoa n畉u ph叩t hi畛n mu畛n c坦 th畛 畉nh h動畛ng t鱈nh m畉ng c畛a thai nhi v c坦 th畛 c畉 t鱈nh m畉ng c畛a ng動畛i m畉. Ch炭 箪 c叩c b畛nh n畛i khoa, c叩c b畛nh m達n t鱈nh v c叩c nguy棚n nh但n nh動 y畉u t畛 x達 h畛i, kinh t畉 v m担i tr動畛ng, n棚n ph畛i h畛p 畛ng b畛 畛 gi畉i quy畉t . 2. Chm s坦c trong chuy畛n d畉 N畉m 動畛c c叩c y畉u t畛 c畛a m畉, s畛 ph叩t tri畛n c畛a thai, t狸nh tr畉ng hi畛n t畉i c畛a thai nhi v ph畉n ph畛; di畛n bi畉n c畛a chuy畛n d畉 畛 ti棚n l動畛ng cu畛c 畉 畛 c坦 nh畛ng th叩i 畛 x畛 tr鱈 th鱈ch h畛p. Quan t但m nhi畛u h董n 畉n nh畛ng cu畛c chuy畛n d畉 m ng動畛i m畉 b畛 c叩c b畛nh n畛i khoa m達n hay c畉p t鱈nh ho畉c s畉n ph畛 c坦 s畉o m畛 畛 t畛 cung. Ghi ch辿p qu叩 tr狸nh di畛n bi畉n c畛a cu畛c chuy畛n d畉 tr棚n bi畛u 畛 chuy畛n d畉 畛 ph叩t hi畛n v theo d探i, x畛 tr鱈 cu畛c chuy畛n d畉 b畛 狸nh tr畛, thai suy, s畛 d畛ng c叩c thu畛c tng co ho畉c gi畉m co, gi畉m au, g但y t棚, g但y m棚 trong chuy畛n d畉. T動 v畉n trong khi chuy畛n d畉: Gi畉i th鱈ch cho ng動畛i ph畛 n畛 v gia 狸nh bi畉t t狸nh tr畉ng c畛a cu畛c chuy畛n d畉 v nh畛ng i畛u c坦 th畛 x畉y ra v n畉u c坦 th狸 h動畛ng x畛 tr鱈 s畉 nh動 th畉 no 畛 h畛 an t但m v狸 c坦 s畛 畛ng vi棚n v chia s畉 c畛a ng動畛i cung c畉p d畛ch v畛. C畉n th畛c hi畛n t動 v畉n ngay c畉 tr動畛c khi sinh v ngay sau khi sinh 畛 ng動畛i s畉n ph畛 v gia 狸nh th畛c hi畛n. Trong m畛t s畛 tr動畛ng h畛p 畉c bi畛t v鱈 d畛 nh動 khi c坦 nh畛ng tai bi畉n s畉n khoa x畉y ra, tr畉 s董 sinh ch畉t ho畉c b畛 d畛 d畉ng ho畉c l khi s畉n ph畛 b畛 s畛c v畛 t但m l箪 ho畉c b畛 ch畉n th動董ng v畛 tinh th畉n c坦 li棚n quan 畉n cu畛c chuy畛n d畉 th狸 ph畉i c坦 nh畛ng t動 v畉n 畉c bi畛t. 3. Chm s坦c trong th畛i k畛 h畉u s畉n Chm s坦c trong th畛i k畛 h畉u s畉n l ph畉i theo d探i ch畉t ch畉 b m畉 v tr畉 s董 sinh ngay sau khi sinh 畛 ph叩t hi畛n ch畉y m叩u 畛 b m畉 ho畉c tr畉 s董 sinh b畛 l畉nh hay ng畉t l畉i. Chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh ngy 畉u sau khi sinh bao g畛m hai gi畛 畉u, t畛 gi畛 th畛 3 cho 畉n h畉t ngy th畛 nh畉t. Chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh tu畉n 畉u sau 畉 v ph叩t hi畛n nh畛ng b畉t th動畛ng 畛 x畛 tr鱈 c嘆n chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh trong 6 tu畉n sau 畉 畛 ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 nh畛ng tr動畛ng h畛p s畛t sau 畉. h動畛ng d畉n cho c叩c b m畉 bi畉t c叩ch chm s坦c s董 sinh kho畉 m畉nh, s董 sinh non th叩ng v nh畉 c但n v chm s坦c s董 sinh b畛 d畛 t畉t. T動 v畉n sau khi sinh T動 v畉n l畛i 鱈ch v c叩ch th畛c nu担i con b畉ng s畛a m畉 v chm s坦c tr畉 s董 sinh sau 畉, nh畛ng v畉n 畛 sinh l箪 b狸nh th動畛ng trong th畛i k畛 h畉u s畉n, ch畉 畛 dinh d動畛ng h畛p l箪 畛 畉m b畉o s畛 h畛i ph畛 c畛a ng動畛i m畉 c滴ng nh動 s畛 ph叩t tri畛n c畛a tr畉 s董 sinh; v畛 sinh trong th畛i k畛 h畉u s畉n, v畉n 畛 叩p d畛ng c叩c BPTT ngay sau khi sinh. 4. C叩c b畉t th藤畛ng trong khi c坦 thai, trong chuy畛n d畉 v h畉u s畉n
  • 7. C畉n ph畉i ph叩t hi畛n s畛m v x畛 tr鱈 k畛p th畛i nh畛ng b畉t th動畛ng c坦 th畛 x畉y ra trong qu叩 tr狸nh mang thai ho畉c trong chuy畛n d畉 v狸 nh畛ng b畉t th動畛ng ny e do畉 tr畛c ti畉p t畛i t鱈nh m畉ng c畛a c畉 ng動畛i m畉 v thai nhi. T狸m v ph叩t hi畛n c叩c nguy棚n nh但n g但y xu畉t huy畉t 3 th叩ng 畉u, gi畛a, cu畛i thai k狸, c叩c nguy棚n nh但n g但y bng huy畉t sau sanh 畛 x畛 tr鱈 k畛p th畛i. Ph畉i ch炭 箪 畉n m畛t s畛 v畉n 畛 kh叩c nh動 cho叩ng trong s畉n khoa, ti畛n s畉n gi畉t v s畉n gi畉t, a thai, c叩c ng担i th畉 b畉t th動畛ng 畉c bi畛t l nh畛ng t動 v畉n v qu畉n l箪 v x畛 tr鱈 cho nh畛ng ph畛 n畛 b畛 nhi畛m HIV khi c坦 thai v khi sinh c滴ng nh動 c叩c tr畉 c坦 b m畉 b畛 nhi畛m HIV. 5. X畛 tr鱈 s畛m v th鱈ch h畛p nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa l ch狸a kho叩 畛 lm gi畉m t畛 vong m畉. C坦 ba y畉u t畛 ch畉m tr畛 g坦p ph畉n lm tng nguy c董 t畛 vong m畉: Ch畉m tr畛 trong vi畛c ph叩t hi畛n nguy c董 v tai bi畉n l do ch畉m trong vi畛c quy畉t 畛nh s畛 d畛ng d畛ch v畛 chm s坦c v ch畉m 畉n c董 s畛 y t畉 (giai o畉n 1) Ch畉m tr畛 trong vi畛c chuy畛n l棚n c董 s畛 y t畉 th鱈ch h畛p c坦 kh畉 nng gi畉i quy畉t t畛t nguy c董 l do ch畉m tr畛 trong vi畛c ti畉p c畉n v畛i c董 s畛 y t畉 (畛 xa ho畉c kh担ng c坦 c董 s畛) cho n棚n chuy畛n tuy畉n mu畛n. S畛 ch畉m tr畛 ny li棚n quan tr畛c ti畉p 畉n c叩c y畉u t畛 ti畉p c畉n d畛ch v畛, 畉nh h動畛ng c畛a gia 狸nh, c畛ng 畛ng, ph動董ng ti畛n giao th担ng (giai o畉n 2). Ch畉m tr畛 trong vi畛c chm s坦c v ra quy畉t 畛nh i畛u tr畛 l do ch畉m tr畛 trong vi畛c ti畉p nh畉n d畛ch v畛 t畉i c董 s畛 y t畉. S畛 ch畉m tr畛 ny li棚n quan 畉n c董 s畛 y t畉 trong vi畛c ra quy畉t 畛nh x畛 tr鱈 v狸 v畉y 達 kh担ng c坦 nh畛ng x畛 tr鱈 k畛p th畛i v th鱈ch h畛p 達 lm tng c叩c bi畉n ch畛ng ho畉c l ch畉m s畛 can thi畛p (giai o畉n 3). Nh畛ng y畉u t畛 vn ho叩/x達 h畛i/kinh t畉 nh動 坦i ngh竪o, 畛a v畛 th畉p trong x達 h畛i, tr狸nh 畛 vn ho叩 th畉p, ch畉p nh畉n t畛 vong, phong t畛c t畉p qu叩n 達 g坦p ph畉n lm tng ba ch畉m tr畛 tr棚n 達 畉nh h動畛ng 畉n k畉t qu畉 c畛a LMAT, v狸 v畉y c叩c ch動董ng tr狸nh y t畉 ph畉i ch炭 tr畛ng gi畉i quy畉t ba ch畉m tr畛 ny v狸 n畉u kh担ng gi畉i quy畉t 動畛c ba ch畉m tr畛 坦 th狸 ch動董ng tr狸nh LMAT s畉 kh担ng th畛 thnh c担ng. H畛 th畛ng y t畉 ch畛 l m畛t ph畉n trong c畉 m畛t chi畉n l動畛c a ngnh chung 畛 gi畉i quy畉t gi畉m t畛 vong m畉, th畛c hi畛n ch動董ng tr狸nh LMAT. T畉i tuy畉n x達: c叩c d畛ch v畛 chm s坦c, x畛 tr鱈 nh畛ng tr動畛ng h畛p h畉t s畛c th担ng th動畛ng v d畛 dng. Ph叩t hi畛n c叩c bi畉n ch畛ng v chuy畛n tuy畉n k畛p th畛i. Tuy畉n huy畛n: Th畛c hi畛n 動畛c vi畛c truy畛n m叩u v can thi畛p c叩c th畛 thu畉t t畛i thi畛u v畛 s畉n khoa, 畛ng th畛i ph畉i chu畉n b畛 t畛t ph動董ng ti畛n 畛 chuy畛n tuy畉n n畉u v動畛t qu叩 kh畉 nng c滴ng nh動 y棚u c畉u tuy畉n t畛nh chi vi畛n k畛p th畛i trong nh畛ng tr動畛ng h畛p 畉c bi畛t m vi畛c chuy畛n l棚n tuy畉n tr棚n e do畉 tr畛c ti畉p 畉n t鱈nh m畉ng c畛a b畛nh nh但n. 6. Th畛c hi畛n n畉o h炭t thai an ton. M畉c d湛 ph叩 thai kh担ng an ton c坦 th畛 ph嘆ng tr叩nh 動畛c, nh動ng nh畛ng tai bi畉n c畛a n坦 v畉n chi畉m m畉 tr棚n th畉 gi畛i (ngh挑a l t畛 vong m畉 do ph叩 thai chi畉m t畛i 1/8 t畛 vong m畉). Vi畛c ngn c畉n t畛 vong m畉 do ph叩 thai kh担ng an ton c坦 th畛 t坦m t畉t nh動 sau: Th畛c hi畛n 炭ng nh畛ng ch畛 畛nh v quy t畉c v担 khu畉n c滴ng nh動 k畛 thu畉t. Ph叩t hi畛n s畛m v x畛 tr鱈 k畛p th畛i.
  • 8. Chm s坦c sau ph叩 thai 達 動畛c nh畉n m畉nh t畉i H畛i ngh畛 th動畛ng 畛nh v畛 d但n s畛 v ph叩t tri畛n t畉i Cairo 1994 nh動 l m畛t chi畉n l動畛c 畛 lm gi畉m t畛 vong m畉 m n畛i dung l s畛 l畛ng gh辿p c畛a 3 v畉n 畛: X畛 tr鱈 c畉p c畛u t畛t nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉y thai kh担ng hon ton ho畉c l s坦t nhau T動 v畉n v c坦 s畉n c叩c d畛ch v畛 KHHG ngay sau ph叩 thai 畛 ng動畛i s畛 d畛ng c坦 th畛 d畛 dng l畛a ch畛n v s畛 d畛ng ngay m畛t BPTT ph湛 h畛p v畛i hon c畉nh c畛a h畛. Nh畛ng d畛ng c畛 chm s坦c SKSS kh叩c. II. M畛T S畛 V畉N 畛 LIN QUAN 畉N VI畛C TH畛C HI畛N CH蕩NG TRNH LM M畉 AN TON 1. Ki畉n th畛c v k畛 nng c畛a n畛 h畛 sinh l i畛u c畛t y畉u trong lm m畉 an ton. Th動畛ng xuy棚n o t畉o l畉i ki畉n th畛c n畛 h畛 sinh nh畉m m畛c 鱈ch n但ng cao tr狸nh 畛 c滴ng nh動 k挑 nng 畉 畛 chm s坦c t畛t tr動畛c sinh, th畛c hi畛n 畛 畉 s畉ch, an ton, ph叩t hi畛n s畛m v b畉n th但n h畛 c坦 th畛 x畛 tr鱈 nh畛ng bi畉n ch畛ng c畛a s畉n khoa, 畉c bi畛t l chuy畛n tuy畉n 畉n c叩c c董 s畛 chm s坦c th鱈ch h畛p v k畛p th畛i s畉 lm gi畉m 動畛c t畛 l畛 t畛 vong m畉. 2. o t畉o b 畛 d但n gian Trong th畛c t畉, 畛 n動畛c ta, c叩c b 畛 d但n gian 達 c坦 m畛t vai tr嘆 r畉t t鱈ch c畛c trong chm s坦c c叩c s畉n ph畛 畉 t畉i nh 畉c bi畛t l 畛 nh畛ng v湛ng n炭i, v湛ng s但u v湛ng xa ho畉c l v湛ng thi畛u s畛 m m畛t s畛 phong t畛c, t畉p qu叩n ho畉c do 畛a l箪 ngn c畉n ho畉c h畉n ch畉 ng動畛i ph畛 n畛 畉n v畛i c叩n b畛 y t畉 ho畉c l c叩c c董 s畛 y t畉. Ph畉n l畛n h畛 ch畛 d畛a vo kinh nghi畛m b畉n th但n, v狸 v畉y vi畛c o t畉o 畛 n但ng cao ki畉n th畛c cho b 畛 d但n gian hi畛n nay ang l m畛t trong nh畛ng n畛i dung chm s坦c s畛c kho畉 sinh s畉n t畉i c畛ng 畛ng 畉c bi畛t l 畛 c叩c n動畛c thu畛c th畉 gi畛i th畛 3 Th畛c t畉 trong nh畛ng nm qua, 畛 nh畛ng 畛a ph動董ng m c叩c b 畛 d但n gian 動畛c o t畉o chu 叩o v 動畛c cung c畉p g坦i 畛 畉 s畉ch, h畛 達 x畛 tr鱈 t畛t nh畛ng tr動畛ng h畛p 畉 t畉i nh, g坦p m畛t ph畉n kh担ng nh畛 trong v畉n 畛 LMAT. o t畉o b 畛 d但n gian ch畛 l gi畉i ph叩p t畉m th畛i. B 畛 d但n gian ch畛 n棚n 動畛c o t畉o nh畉n bi畉t nh畛ng d畉u hi畛u c坦 th畛 ph叩t sinh trong qu叩 tr狸nh 畉 con, h動畛ng d畉n ng動畛i ph畛 n畛 l棚n tuy畉n tr棚n. o t畉o v li棚n k畉t v畛i b 畛 d但n gian ch畛 l m畛t c畉u ph畉n nh畛 c畛a chi畉n l動畛c lm m畉 an ton, ph畉i 動畛c k畉t h畛p v畛i vi畛c chuy畛n tuy畉n, gi叩m s叩t v 叩nh gi叩 ch動董ng tr狸nh. 3. Li棚n quan gi畛a c叩c ch藤董ng tr狸nh v ch鱈nh s叩ch C担ng t叩c LMAT th畛c s畛 y棚u c畉u ph畉i c坦 s畛 cam k畉t 畛i v畛i nh畛ng nh ho畉ch 畛nh ch鱈nh s叩ch, qu畉n l箪 c叩c ch動董ng tr狸nh v c畛ng 畛ng. C畉 th畉 gi畛i l棚n ti畉ng 嘆i h畛i s畛 cam k畉t v畛ng ch畉c ny v狸 s畛 ti畉n b畛 c畛a LMAT, nh動 l m畛t quy畛n c畛a con ng動畛i, c滴ng nh動 c担ng nh畉n LMAT th畛c s畛 l m畛t 畉u t動 c畉n thi畉t v畛 kinh t畉 v x達 h畛i Th畛c t畉 cho th畉y nhi畛u qu畛c gia 達 畉t 動畛c nh畛ng thnh t鱈ch l畛n trong vi畛c gi畉m t畛 vong m畉 m畛t c叩ch 叩ng k畛 sau khi 動a ra nh畛ng ch鱈nh s叩ch qu畛c gia th鱈ch h畛p 畉u t動 cho ch動董ng tr狸nh LMAT v鱈 d畛 nh動 thi畉t l畉p h畛 th畛ng chm s坦c s畉n khoa do c叩n b畛 y t畉 th畛c hi畛n, v畛i c叩c ti棚u chu畉n v畛 ch畉t l動畛ng y t畉.
  • 9. Xem x辿t t畛 nhi畛u nghi棚n c畛u v畛 LMAT v nh畛ng ch鱈nh s叩ch c坦 li棚n quan, ng動畛i ta 達 g畛i 箪 t畉m quan tr畛ng 畉n c叩c ho畉t 畛ng c畛a c叩c ch鱈nh s叩ch v c叩c ch動董ng tr狸nh sau: 3.1. H畛 th畛ng lu畉t ph叩p v ch鱈nh s叩ch S畛 cam k畉t c畛a ch鱈nh ph畛 l y畉u t畛 hng 畉u trong vi畛c gi畉m t畛 vong m畉. 嘆i h畛i ph畉i c坦 s畛 ph但n b畛 ngu畛n l畛c ph湛 h畛p v c叩c ch鱈nh s叩ch th鱈ch h畛p cho ph辿p ng動畛i ph畛 n畛 c坦 th畛 ti畉p c畉n v畛i d畛ch v畛 y t畉, 畛 h畛 c坦 th畛 v動畛t qua nh畛ng c畉n tr畛 nh動 動畛ng x叩 xa x担i, kh担ng c坦 ti畛n, kh担ng c坦 ph動董ng ti畛n i l畉i. Lu畉t ph叩p n棚n cho ph辿p c叩n b畛 y t畉 c董 s畛 th畛c hi畛n nh畛ng nhi畛m v畛 c董 b畉n 畛 c坦 th畛 c畛u s畛ng 動畛c ng動畛i ph畛 n畛 khi h畛 g畉p ph畉i tai bi畉n. N畉u kh担ng h畛 s畉 kh担ng c坦 畛 i畛u ki畛n 畛 ti畉p c畉n v畛i c叩c d畛ch v畛 畛 c叩c tuy畉n cao h董n. N棚n m畛 r畛ng ch鱈nh s叩ch cung c畉p d畛ch v畛 SKSS cho m畛i l畛a tu畛i, m畛i 畛i t動畛ng, 動a ra c叩c chu畉n m畛c th畛c hi畛n c叩c th畛 thu畉t s畉n ph畛 khoa v ph但n quy畛n cho c叩c tuy畉n y t畉 c董 s畛. Nh動 v畉y c叩c ch鱈nh s叩ch c畉n ph畉i: S畛a 畛i c叩c lu畉t 畛nh 畛 m畛 r畛ng s畛 ti畉p c畉n c畛a ph畛 n畛 畛i v畛i c叩c d畛ch v畛 s畛c kho畉 c畉n thi畉t c滴ng nh動 l m畛 r畛ng vai tr嘆 c畛a ng動畛i n畛 h畛 sinh trong chm s坦c s畉n khoa c畉n thi畉t. Ph但n ph畛i ngu畛n l畛c m畛t c叩ch th鱈ch h畛p 畛 tr畛 gi炭p cho s畛 chuy畛n v畉n v chm s坦c s畉n khoa c畉n thi畉t. T畉o i畛u ki畛n thu畉n l畛i v m畛 r畛ng s畛 chm s坦c c畛a n畛 h畛 sinh trong c畛ng 畛ng v h畛 c滴ng ph畉i 畉m b畉o k畛 nng thnh th畛c, x畛 tr鱈 t畛t m畛i cu畛c 畉. Tng c動畛ng v m畛 r畛ng nh畛ng chm s坦c s畉n khoa c畉n thi畉t bao g畛m c畉 c叩c d畛ch v畛 c畉p c畛u. L畛ng gh辿p chm s坦c SKSS bao g畛m KHHG v d畛ch v畛 chm s坦c sau ph叩 thai. 畉m b畉o s畛 cung c畉p trang thi畉t b畛, ph動董ng ti畛n chuy畛n vi畛n, thu畛c men 畛 n但ng cao ch畉t l動畛ng chm s坦c, kh畉c ph畛c c叩c tai bi畉n s畉n khoa.畉t k畉t qu畉 t畛t h董n n畛a trong LMAT. Tuy nhi棚n c滴ng ph畉i nh畉n th畛c r畉ng: ch畛 ri棚ng c叩c ch鱈nh s叩ch, ph但n ph畛i ngu畛n l畛c m畛t c叩ch th鱈ch h畛p v nh畛ng c董 s畛 chm s坦c s畛c kho畉 b m畉 hi畛n 畉i c滴ng kh担ng 畉m b畉o thnh c担ng v畛 LMAT b畛i v狸 s畛 thnh c担ng c畛a LMAT c嘆n ph畉i c坦 nhi畛u y畉u t畛 kh叩c n畛a. 3.2. H畛 tr畛 c畛a gia 狸nh v c畛ng 畛ng S畛 h畛 tr畛 c畛a gia 狸nh v c畛ng 畛ng l y畉u t畛 c董 b畉n c坦 th畛 lm gi畉m t畛 vong m畉. Ng動畛i ph畛 n畛 c畉n ph畉i 動畛c gi炭p 畛 畛 c坦 動畛c nh畛ng chm s坦c s畛c kho畉 c畉n thi畉t. Nh畉n bi畉t nh畛ng d畉u hi畛u nguy hi畛m, t畛 ch畛c ph動董ng ti畛n giao th担ng chuy畛n tuy畉n tr棚n, h畛 tr畛 kinh ph鱈 v.v l nh畛ng y畉u t畛 c坦 t鱈nh ch畉t quy畉t 畛nh 畛 c坦 th畛 gi畉m t畛 vong m畉. S畛 thay 畛i hnh vi c畛a c畛ng 畛ng l c畉n thi畉t cho LMAT thnh c担ng, v狸 v畉y khi x但y d畛ng c叩c chi畉n l動畛c ph畉i d畛a vo c畛ng 畛ng bao g畛m: C叩c thnh vi棚n c畛a c畛ng 畛ng 畉c bi畛t l ph畛 n畛, nh畛ng ng動畛i cung c畉p d畛ch v畛 t畉i 畛a ph動董ng nh畉m c畉i thi畛n s畛c kho畉 b m畉. Tuy棚n truy畛n, gi叩o d畛c 畛 lm thay 畛i hnh vi c畛a c畛ng 畛ng, ph畛 n畛, gia 狸nh v c叩c thy lang 畛 ng動畛i b畛nh 動畛c chm s坦c y t畉 s畛m h董n.
  • 10. Lm cho c畛ng 畛ng hi畛u 動畛c nh畛ng bi畉n ch畛ng s畉n khoa v c叩c c董 s畛 x畛 tr鱈 nh畛ng bi畉n ch畛ng 坦. 3.3. Ng動畛i ph畛 n畛 c畉n h畛 tr畛 畛 c坦 ch畉 畛 dinh d動畛ng ph湛 h畛p, kh担ng ch畛 trong giai o畉n mang thai m trong m畛i th畛i k畛, t畛 l炭c l em b辿 g叩i nh畛. 動畛c 畉m b畉o ch畉 畛 dinh d動畛ng 畉y 畛 s畉 gi畉i quy畉t v畉n 畛 suy dinh d動畛ng, v c坦 畉nh h動畛ng t畛t 畛i v畛i qu叩 tr狸nh mang thai v sinh con. 3.4. Ngnh y t畉 c畉n ph畉i ch炭 tr畛ng vo c叩c l挑nh v畛c ch鱈nh: KHHG, ph叩t hi畛n v x畛 tr鱈 k畛p th畛i c叩c tai bi畉n s畉n khoa. C叩c d畛ch v畛 y t畉 c畉n ph畉i t畉p trung vo nh畛ng khu v畛c sau: Th担ng tin v d畛ch v畛 KHHG h動畛ng v畛 kh叩ch hng, t動 v畉n BPTT 畛i v畛i ph畛 n畛 n畉o ph叩 thai, chm s坦c tr動畛c v sau 畉, c坦 c叩n b畛 y t畉 畛 畉, d畛ch v畛 c畉p c畛u s畉n khoa, chuy畛n tuy畉n ph畉i 畉t ch畉t l動畛ng cao. 畛ng th畛i ti畉n hnh c叩c ch動董ng tr狸nh nh畉m ph嘆ng tr叩nh c叩c d畛ch b畛nh kh叩c nh動 lao, HIV/AIDS, tai bi畉n c畛a n畉o ph叩 thai kh担ng an ton C湛ng v畛i vi畛c n但ng cao nh畉n th畛c nguy c董 t畛 vong m畉, thay 畛i nh畛ng ch鱈nh s叩ch kh担ng th鱈ch h畛p v畛 s畛c kho畉, 畉m b畉o nh畛ng d畛ch v畛 c畉n thi畉t bao g畛m KHHG, i畛u tr畛 ph叩 thai kh担ng an ton, n但ng cao k畛 nng 畛 畉, chm s坦c c畉p c畛u s畉n khoa v l担i cu畛n s畛 tham gia c畛a c畛ng 畛ng vo vi畛c ph叩t tri畛n m畛t c叩ch c坦 hi畛u qu畉 c叩c d畛ch v畛 s畛c kho畉 b m畉 s畉 lm gi畉m t畛 vong m畉, tr畉 em v ph畛 n畛 c滴ng nh動 c畛ng 畛ng s畉 kho畉 m畉nh h董n. 坦 ch鱈nh l m畛c 鱈ch c畛a LMAT. 4. M畛i li棚n h畛 ch畉t ch畉 gi畛a ng藤畛i cung c畉p d畛ch v畛 v c畛ng 畛ng Tng c動畛ng v hon thi畛n m畛i li棚n h畛 gi畛a ng動畛i cung c畉p d畛ch v畛 v畛i c畛ng 畛ng (bao g畛m y t畉 c董 s畛, c叩c 畛i t動畛ng c坦 nhu c畉u d畛ch v畛 SKSS v ng動畛i th但n c畛a h畛) l n畛i dung quan tr畛ng 畛 th畛c hi畛n t畛t ch動董ng tr狸nh LMAT. Y t畉 th担n b畉n lm nhi畛m v畛 ch畛 y畉u l truy畛n 畉t t畛i c畛ng 畛ng c叩c k畉 ho畉ch c畛a y t畉 x達. Gi炭p y t畉 x達 ng k箪 qu畉n l箪 thai s畛m, nh畉c nh畛 ph畛 n畛 c坦 thai i kh叩m thai 畛u 畉n, th畛c hi畛n KHHG, chm s坦c b m畉 v tr畉 s董 sinh sau 畉. Y t畉 x達 c坦 vai tr嘆 l畉ng nghe, gi畉i quy畉t c叩c 箪 ki畉n c畛a c畛ng 畛ng, cung c畉p c叩c d畛ch v畛 SKSS c畛a c畛ng 畛ng. H畛p t叩c v畛i ng動畛i nh trong chm s坦c, chuy畛n tuy畉n khi c畉n thi畉t. T畉i c叩c tuy畉n tr棚n (tuy畉n huy畛n, t畛nh v TW), c叩n b畛 y t畉 c坦 tr叩ch nhi畛m cung c畉p d畛ch v畛 SKSS cho ng動畛i d但n, 畛ng th畛i c坦 th畛 ph叩t hi畛n ra nh畛ng v畉n 畛 tuy畉n d動畛i c畉n ph畉i 動畛c c畉p nh畉t, cung c畉p th担ng tin, o t畉o th棚m 畛 c坦 th畛 th畛c hi畛n d畛ch v畛 chm s坦c SKSS cho c畛ng 畛ng ngy m畛t t畛t h董n D. CHM SC S畉N KHOA THI畉T Y畉U Gi叩o d畛c s畛c kh畛e. 1. Dinh d動畛ng. Ch畉 畛 n khi c坦 thai. - L動畛ng tng 鱈t nh畉t 1/4 (tng s畛 b畛a n v s畛 l動畛ng c董m, th畛c n trong m畛i b畛a). - Tng ch畉t: 畉m b畉o cho s畛 ph叩t tri畛n c畛a m畉 v con (th畛t, c叩, t担m, s畛a, tr畛ng, 畉u, v畛ng, d畉u n, rau qu畉 t動董i). - Kh担ng n棚n n m畉n, n棚n thay 畛i m坦n 畛 ngon mi畛ng.
  • 11. - Kh担ng h炭t thu畛c l叩, u畛ng r動畛u. - Kh担ng u畛ng thu畛c n畉u kh担ng c坦 ch畛 畛nh c畛a th畉y thu畛c. - Tr叩nh t叩o b坦n b畉ng ch畉 畛 n h畛p l箪, kh担ng n棚n d湛ng thu畛c ch畛ng t叩o b坦n. 2. Ch畉 畛 lm vi畛c khi c坦 thai. - Lm theo kh畉 nng, xen k畉 ngh畛 ng董i nh動ng kh担ng qu叩 n畉ng nh畛c, tr叩nh lm ban 棚m (nh畉t l t畛 th叩ng th畛 b畉y). - Kh担ng lm vi畛c vo th叩ng cu畛i 畛 畉m b畉o s畛c kh畛e cho m畉 v 畛 con tng c但n. - Kh担ng mang v叩c n畉ng tr棚n 畉u, tr棚n vai. - Kh担ng 畛 ki畛t s畛c. - Kh担ng lm vi畛c d動畛i n動畛c ho畉c tr棚n cao. - Kh担ng ti畉p x炭c v畛i c叩c y畉u t畛 畛c h畉i. - Tr叩nh i xa, tr叩nh x坦c xe hay va ch畉m m畉nh. - Quan h畛 t狸nh d畛c th畉n tr畛ng. 3. 畉m b畉o v畛 sinh thai ngh辿n. TI LI畛U THAM KH畉O - H動畛ng d畉n qu畛c gia v畛 c叩c d畛ch v畛 chm s坦c SKSS 2009- B畛 y t畉 - C畛ng th担ng tin i畛n t畛 b畛 y t畉 www.moh.gov.vn