ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Rahatlıkta Bozulma-Sunum

•Download as PPT, PDF•
•
nandacepte.org
nandacepte.org

Rahatlıkta Bozulma Hemşirelik Tanısı Hakkında Bilgiler İçerir

1 of 20
Downloaded 14 times
Rahatlıkta Bozulma Hemşirelik Tanısı ve Hemşirelik Yaklaşımı
RAHATLIK DURUMU
Üç Tip-Dört Boyut Ferahlama Huzur Anlam Bulma Fiziksel Psikospiritüel Çevresel Sosyokültürel Rahatlık Tipleri 1.Ferahlama: Belirli bir rahatlık gereksiniminin karşılanmış olma durumu 2.Huzur: Sakinlik, hoşnutluk, memnuniyet, gönül rahatlı ığ durumu 3.Anlam bulma: Problemleri, a rıyı, acıyı aşabilen kişininğ durumu
Rahatlık Boyutları 1. Fiziksel: Vücut duyuları, homeostatik mekanizmalar, immün işlevler vb. ile ilgilidir. 2. Psikospiritüel: Benlik saygısı, kimlik, cinsellik gibi kendine ilişkin farkındalık durumu, kişinin yaşamındaki anlam, kişinin var oluşu ve yüce varlıklarla ilişkisi konusundaki anlayışı ile ilişkilidir. 3. Çevresel: nsan yaşantısının dışsal çevresi sıcaklık, ısı,İ renk, koku, co rafi alan, mobilyalar vb.) ile ilgilidir.ğ 4. Sosyokültürel: Kişiler arası aile ve sosyal ilişkilerle (finans, ö retim, sa lık personeli vb.) ilişkilidir. Ayrıcağ ğ aile geleneklerini, kuraları ve dinsel uygulamaları da içerir.
1. Fiziksel Rahatlık  Bedensel duyular ve fizyolojik sistemlerdeki işleyişle ilgili rahatlık durumunu içerir.  Homeostatik mekanizmalar örne in; sıvı elektrolitğ dengesi, normal kan kimyası, yeterli oksijen satürasyonu ve di er metabolik fonksiyonlar bireyin fiziksel rahatlıkğ durumunu etkiler.  Kolcaba bu fizyolojik göstergelerin birinde var olan anormalli in rahatlı ı etkileyece ini ifade etmektedir.ğ ğ ğ (Karabacak, 2004; Kolcaba, 2003; Kolcaba ve Dimarco, 2005).
2. Psikospiritüel Rahatlık  Psikospiritüel rahatlık mental (akılsal), emosyonel (duygusal), spiritüel (manevi) bileşenlerden oluşmaktadır.  Masaj yapmak, a ız bakımı vermek, özel ziyaretçilere izinğ vermek, ziyareti kolaylaştırmak, dokunmak, kendi rahatlık stratejilerini kullanmasını cesaretlendirmek, ruhu yücelten, huzur ve psikospiritüel rahatlık gereksinimlerini sa layan girişimler olabilir.ğ (Kolcaba, 2003; Kolcaba ve Dimarco, 2005).
3. Çevresel Rahatlık  Çevre ve insan hemşirelik kuramlarının majör kavramlarıdır. Çevre insan etkileşiminin bütüncül do asığ hemşirelik kuramlarında yer alan ortak bir özelliktir.  Günümüzde, bireylerin fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarını desteklemede çevrenin önemi bilinmekte ve bu işlevleri desteklemek için çevresel rahatlı ın- konforun sa lanmasığ ğ gerekti i kabul edilmektedir.ğ  Çevresel rahatlık aydınlık, gürültü, renk, ısı, koku, pencereden görülen manzara, mobilyalar ve fiziksel mekan gibi dışsal etkenler ve bunların birey üzerindeki etkileri ile ilgilidir (Kolcaba, 2003).
4. Sosyokültürel Rahatlık  Sosyokültürel rahatlık aile ve di er sosyal kurumlarlağ etkileşimleri ve kişiler arası ilişkileri içerir.  Sosyal ve kişiler arası ilişkileri düzenleyen gelenekler, kurallar ve dinsel, yasal özellikler bu kapsamda yer alır (Kolcaba, 2003).
RAHATLIKTA ÜÇ TEMEL ÖĞE 1. Güçlendirme, 2. Serbest olma/özgür olma belli zaman ve belli durumda kendi kaderini kontrol edebilme durumu ve 3. Gerekiyorsa üretkenlik, verimlilik ve performansı güçlendirme ile ilgilidir (Kolcaba, 2003; Morse, 2000).
Rahatlıkta (Konforda) Bozulma Hemşirelik Tanısı Tanım: Tehlikeli/rahatsız edici bir uyarana tepki olarak bir rahatsızlık duygusu yaşayan bireydeki durumdur. TANIMLAYICI KR TERLERİ MAJÖR (Mevcut bulunmalıdır) Kişi bir rahatsızlı ı oldu unu bildirir ya da gösterir (örn: a rı, bulantı, kusma, kaşıntı)ğ ğ ğ M NÖR (Mevcut bulunabilir)İ Akut a rıya karşı otonomik tepkilerğ Kan basıncında artma Nabız hızında artma Solunum hızında artma Diaforezis (aşırı terleme) Pupillerde dilatasyon Duruma özel (sakınma) pozisyon, yüzde a rı ifadesi, a lama, inlemeğ ğ
Yazarın Notu  Rahatta Bozulma tanısı: Kaşıntı, immobilite, a ızdan bir şeyğ verilmemesi (oral alamama) durumu gibi çeşitli rahatsızlık duygularını temsil eder. Bir bireyde bulantı ve kusma varsa hemşire rahatta bozulma ya da beslenmede dengesizlik riski tanılarının uygun olup olmadı ını de erlendirmelidir.ğ ğ  Kısa süreli bir bulantı-kusma olayı (örn. Postoperatif olarak) en iyi şu tanıyla tanımlanabilir: «Aneljezikler ve anestezinin etkisine sekonder bulantı ve kusmaya ba lı Bulantı»ğ  Bulantı ve kusma durumu besin alımını bozma riski yaratıyorsa: «Spesifik duruma (belirtiniz) sekonder, bulantı ve kusmaya ba lığ Beslenmede Dengesizlik: Gereksinimden Az» tanısını kullanınız.
İlişkili Faktörler Biyopatafizyolojik Labor süresince uterus kontraksiyonlarına ba lığ Labor ve do um sırasında perine travmasına ba lığ ğ Uterus involusyonu ve gö üslerde dolgunlu a ba lığ ğ ğ Kas- skelet Bozukluklarıİ Visseral (organ) Bozukluklar Vasküler Bozukluklar Enflamasyona ba lığ Bulaşıcı hastalıklara sekonder olarak halsizlik, yorgunluk ve/veya kaşıntı Kanserin etkilerine ba lığ Gastro-enterit, influenza, gastrik ülsere sekonder, abdominal kramp, diyare ve kusmaya ba lığ Böbrek taşı ya da gastrointestinal enfeksiyonlara sekonder, enflamasyona ve sürekli devam eden kas spazmlarına ba lığ
İlişkili Faktörler Tedavi ile ilişkili Aşa ıdaki durumlara sekonder olarak, doku travması ve refleksğ şekline kas spazmları olmasına ba lı:ğ Cerrahi Kazalar Yanıklar Tanısal testler  ntravenöz girişimlerİ  nvazif taramalar/testlerİ  Biyopsi Kemoterapi, anestezi ya da belirli (spesifik) yan etkilere sekonder olarak meydana gelen bulantı veya kusmaya ba lığ
İlişkili Faktörler Durumsal Ateşe ba lığ  mmobilite/uygun olmayan pozisyona ba lıİ ğ Aşırı aktiviteye ba lığ Basınç noktalarının olmasına (sıkı alçı, elastik bandajlar) ba lığ Allerjik tepkiye ba lığ Kimyasal irratasyona ba lığ Ba ımlılık gereksiniminin karşılanmamasına ba lığ ğ Bastırılmış şiddetli anksiyeteye ba lığ
İlişkili Faktörler Maturnasyonel Belirli durumlara (spesifik) sekonder, doku travmasına ba lığ Bebeklik: Kolik Bebeklik ve ilk çocukluk dönemi: Diş çıkarma, kulak a rısığ Okul çocu u: Rekürrent (tekrarlayan) abdominal a rı,ğ ğ büyüme a rılarığ Adölesan: Baş a rıları, gö üs a rısı, dismenoreğ ğ ğ
Rahatlıkta Bozulma- Abdominal distansiyon ve gaz ağrısı Beklenen Sonuç Hastanın abdominal distansiyonunda ve gaz a rısındağ azalma gerçekleşecek 1.Abdominal şişkinlik ve a rıda azalma sözel olarak ifadeğ edilmesi 2.Yüz hareketlerinde ve vücut pozisyonunda rahatlama 3.Abdominal çevrede küçülme
Hemşirelik Girişimleri ve Belirlenen Amaçlar 1. Abdominal distansiyon ve gaz a rısının semptomlarını veğ bulgularını de erlendirin.ğ 2. Gastrointestinal sistemde gaz ve sıvı birikimini azaltmak için önlem alın.  Hastayı sık pozisyon de işimi ve hareket etmeyle ilgili izin verildi i ölçüde cesaretlendirin ve ısrarcığ ğ olun.  Hastayı sakız çi neme, pipetle içme ve sigara içmeden kaçınması için bilgilendirin (hava yutmayığ azaltmak için)  Nazogastrik, gastrik veya intestinal tüp varsa açıklı ını koruyunğ  Besin ve oral sıvı kısıtlamasını koruyun  Oral alıma izin verilmişse gazlı içecek ve gaz yapan yiyeceklerden uzak durması konusunda bilgilendirin (lahana, so an, fasulye, vb)ğ  Diledi i zaman gaz çıkarma konusunda teşvik edinğ  Şiddetli a rı hissetti inde narkotik olmayan anajezik kullanmaya teşvik edinğ ğ  stem yapılmışsa gastrointestinal hareketlili i artıran uyarıcıları uygulayın (ör: matoklopramid,İ ğ bisakodil) 3. Bulgular devam ederse veya kötüye giderse hekime
Rahatlıkta Bozulma- Kaşıntı Beklenen Sonuç Hastanın kaşıntısında rahatlama gözlenecek: 1.Sözel olarak teyit 2.Deride kaşıntı veya sürtme, ovalama olmayacak
Hemşirelik Girişimleri ve Belirlenen Amaçlar 1. Hastanın kaşınma ifadelerini ve kaşıma/ovalama sıklı ını de erlendirin.ğ ğ 2. Kaşıntıyı rahatlatıcı önlemler alın.  Kaşınan bölgeye so uk, nemli basınç uygulayınğ  Kurulu u önlemek için sıkça yumuşatıcı krem veya merhem uygulayınğ  Banyo suyuna yumuşatıcı, mısır nişastası veya karbonat ekleyin  Banyoda Ilık su ve sıvı sabunlar kullanın  Banyodan sonra cildin kurulandı ına emin olunğ  Serin çevre koşulları sa layınğ  Oyalayıcı, dikkat da ıtıcı aktivitelere dahil olmaya teşvik edinğ  Rahatlama tekniklerini kullandırın  Kaşınan bölgede cildi uyarıcı teknikleri kullandırın (ör: masaj, basınç,titreşim, yumuşak fırça ile okşamak)  Pamuklu giysiler giymeye teşvik edin, yünlü giydirmekten kaçının  stem yapılmışsa Antihistaminikler (ör: difenhidramin, hidroksin [atarax]) ve safra asitlerini ba layıcıİ ğ ilaç (ör: kolestiramin) uygulayın 3. Kaşıntı devam ederse veya cilt soyulmaya başlamışsa hekime veya uzman klinik hemşireye danışın.
Kaynaklar  Lynda Juall Carpenito-Moyet. Çevirmen: Prof. Dr. Firdevs Erdemir. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Tıp Kitabevi. Yayım tarihi: 03/2012.  http://www1.us.elsevierhealth.com/SIMON/Ulrich/Constructor  http://www1.us.elsevierhealth.com/SIMON/Ulrich/Constructor  Firdevs ERDEM R, Ahu ÇIRLAK. Rahatlık Kavramı veİ Hemşirelikte Kullanımı. DEUHYO ED 2013, 6(4 ), 224- 230.

More Related Content

Rahatlıkta Bozulma-Sunum

  • 1. Rahatlıkta Bozulma Hemşirelik Tanısı ve Hemşirelik Yaklaşımı
  • 3. Üç Tip-Dört Boyut Ferahlama Huzur Anlam Bulma Fiziksel Psikospiritüel Çevresel Sosyokültürel Rahatlık Tipleri 1.Ferahlama: Belirli bir rahatlık gereksiniminin karşılanmış olma durumu 2.Huzur: Sakinlik, hoşnutluk, memnuniyet, gönül rahatlı ığ durumu 3.Anlam bulma: Problemleri, a rıyı, acıyı aşabilen kişininğ durumu
  • 4. Rahatlık Boyutları 1. Fiziksel: Vücut duyuları, homeostatik mekanizmalar, immün işlevler vb. ile ilgilidir. 2. Psikospiritüel: Benlik saygısı, kimlik, cinsellik gibi kendine ilişkin farkındalık durumu, kişinin yaşamındaki anlam, kişinin var oluşu ve yüce varlıklarla ilişkisi konusundaki anlayışı ile ilişkilidir. 3. Çevresel: nsan yaşantısının dışsal çevresi sıcaklık, ısı,İ renk, koku, co rafi alan, mobilyalar vb.) ile ilgilidir.ğ 4. Sosyokültürel: Kişiler arası aile ve sosyal ilişkilerle (finans, ö retim, sa lık personeli vb.) ilişkilidir. Ayrıcağ ğ aile geleneklerini, kuraları ve dinsel uygulamaları da içerir.
  • 5. 1. Fiziksel Rahatlık  Bedensel duyular ve fizyolojik sistemlerdeki işleyişle ilgili rahatlık durumunu içerir.  Homeostatik mekanizmalar örne in; sıvı elektrolitğ dengesi, normal kan kimyası, yeterli oksijen satürasyonu ve di er metabolik fonksiyonlar bireyin fiziksel rahatlıkğ durumunu etkiler.  Kolcaba bu fizyolojik göstergelerin birinde var olan anormalli in rahatlı ı etkileyece ini ifade etmektedir.ğ ğ ğ (Karabacak, 2004; Kolcaba, 2003; Kolcaba ve Dimarco, 2005).
  • 6. 2. Psikospiritüel Rahatlık  Psikospiritüel rahatlık mental (akılsal), emosyonel (duygusal), spiritüel (manevi) bileşenlerden oluşmaktadır.  Masaj yapmak, a ız bakımı vermek, özel ziyaretçilere izinğ vermek, ziyareti kolaylaştırmak, dokunmak, kendi rahatlık stratejilerini kullanmasını cesaretlendirmek, ruhu yücelten, huzur ve psikospiritüel rahatlık gereksinimlerini sa layan girişimler olabilir.ğ (Kolcaba, 2003; Kolcaba ve Dimarco, 2005).
  • 7. 3. Çevresel Rahatlık  Çevre ve insan hemşirelik kuramlarının majör kavramlarıdır. Çevre insan etkileşiminin bütüncül do asığ hemşirelik kuramlarında yer alan ortak bir özelliktir.  Günümüzde, bireylerin fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarını desteklemede çevrenin önemi bilinmekte ve bu işlevleri desteklemek için çevresel rahatlı ın- konforun sa lanmasığ ğ gerekti i kabul edilmektedir.ğ  Çevresel rahatlık aydınlık, gürültü, renk, ısı, koku, pencereden görülen manzara, mobilyalar ve fiziksel mekan gibi dışsal etkenler ve bunların birey üzerindeki etkileri ile ilgilidir (Kolcaba, 2003).
  • 8. 4. Sosyokültürel Rahatlık  Sosyokültürel rahatlık aile ve di er sosyal kurumlarlağ etkileşimleri ve kişiler arası ilişkileri içerir.  Sosyal ve kişiler arası ilişkileri düzenleyen gelenekler, kurallar ve dinsel, yasal özellikler bu kapsamda yer alır (Kolcaba, 2003).
  • 9. RAHATLIKTA ÜÇ TEMEL ÖĞE 1. Güçlendirme, 2. Serbest olma/özgür olma belli zaman ve belli durumda kendi kaderini kontrol edebilme durumu ve 3. Gerekiyorsa üretkenlik, verimlilik ve performansı güçlendirme ile ilgilidir (Kolcaba, 2003; Morse, 2000).
  • 10. Rahatlıkta (Konforda) Bozulma Hemşirelik Tanısı Tanım: Tehlikeli/rahatsız edici bir uyarana tepki olarak bir rahatsızlık duygusu yaşayan bireydeki durumdur. TANIMLAYICI KR TERLERİ MAJÖR (Mevcut bulunmalıdır) Kişi bir rahatsızlı ı oldu unu bildirir ya da gösterir (örn: a rı, bulantı, kusma, kaşıntı)ğ ğ ğ M NÖR (Mevcut bulunabilir)İ Akut a rıya karşı otonomik tepkilerğ Kan basıncında artma Nabız hızında artma Solunum hızında artma Diaforezis (aşırı terleme) Pupillerde dilatasyon Duruma özel (sakınma) pozisyon, yüzde a rı ifadesi, a lama, inlemeğ ğ
  • 11. Yazarın Notu  Rahatta Bozulma tanısı: Kaşıntı, immobilite, a ızdan bir şeyğ verilmemesi (oral alamama) durumu gibi çeşitli rahatsızlık duygularını temsil eder. Bir bireyde bulantı ve kusma varsa hemşire rahatta bozulma ya da beslenmede dengesizlik riski tanılarının uygun olup olmadı ını de erlendirmelidir.ğ ğ  Kısa süreli bir bulantı-kusma olayı (örn. Postoperatif olarak) en iyi şu tanıyla tanımlanabilir: «Aneljezikler ve anestezinin etkisine sekonder bulantı ve kusmaya ba lı Bulantı»ğ  Bulantı ve kusma durumu besin alımını bozma riski yaratıyorsa: «Spesifik duruma (belirtiniz) sekonder, bulantı ve kusmaya ba lığ Beslenmede Dengesizlik: Gereksinimden Az» tanısını kullanınız.
  • 12. İlişkili Faktörler Biyopatafizyolojik Labor süresince uterus kontraksiyonlarına ba lığ Labor ve do um sırasında perine travmasına ba lığ ğ Uterus involusyonu ve gö üslerde dolgunlu a ba lığ ğ ğ Kas- skelet Bozukluklarıİ Visseral (organ) Bozukluklar Vasküler Bozukluklar Enflamasyona ba lığ Bulaşıcı hastalıklara sekonder olarak halsizlik, yorgunluk ve/veya kaşıntı Kanserin etkilerine ba lığ Gastro-enterit, influenza, gastrik ülsere sekonder, abdominal kramp, diyare ve kusmaya ba lığ Böbrek taşı ya da gastrointestinal enfeksiyonlara sekonder, enflamasyona ve sürekli devam eden kas spazmlarına ba lığ
  • 13. İlişkili Faktörler Tedavi ile ilişkili Aşa ıdaki durumlara sekonder olarak, doku travması ve refleksğ şekline kas spazmları olmasına ba lı:ğ Cerrahi Kazalar Yanıklar Tanısal testler  ntravenöz girişimlerİ  nvazif taramalar/testlerİ  Biyopsi Kemoterapi, anestezi ya da belirli (spesifik) yan etkilere sekonder olarak meydana gelen bulantı veya kusmaya ba lığ
  • 14. İlişkili Faktörler Durumsal Ateşe ba lığ  mmobilite/uygun olmayan pozisyona ba lıİ ğ Aşırı aktiviteye ba lığ Basınç noktalarının olmasına (sıkı alçı, elastik bandajlar) ba lığ Allerjik tepkiye ba lığ Kimyasal irratasyona ba lığ Ba ımlılık gereksiniminin karşılanmamasına ba lığ ğ Bastırılmış şiddetli anksiyeteye ba lığ
  • 15. İlişkili Faktörler Maturnasyonel Belirli durumlara (spesifik) sekonder, doku travmasına ba lığ Bebeklik: Kolik Bebeklik ve ilk çocukluk dönemi: Diş çıkarma, kulak a rısığ Okul çocu u: Rekürrent (tekrarlayan) abdominal a rı,ğ ğ büyüme a rılarığ Adölesan: Baş a rıları, gö üs a rısı, dismenoreğ ğ ğ
  • 16. Rahatlıkta Bozulma- Abdominal distansiyon ve gaz ağrısı Beklenen Sonuç Hastanın abdominal distansiyonunda ve gaz a rısındağ azalma gerçekleşecek 1.Abdominal şişkinlik ve a rıda azalma sözel olarak ifadeğ edilmesi 2.Yüz hareketlerinde ve vücut pozisyonunda rahatlama 3.Abdominal çevrede küçülme
  • 17. Hemşirelik Girişimleri ve Belirlenen Amaçlar 1. Abdominal distansiyon ve gaz a rısının semptomlarını veğ bulgularını de erlendirin.ğ 2. Gastrointestinal sistemde gaz ve sıvı birikimini azaltmak için önlem alın.  Hastayı sık pozisyon de işimi ve hareket etmeyle ilgili izin verildi i ölçüde cesaretlendirin ve ısrarcığ ğ olun.  Hastayı sakız çi neme, pipetle içme ve sigara içmeden kaçınması için bilgilendirin (hava yutmayığ azaltmak için)  Nazogastrik, gastrik veya intestinal tüp varsa açıklı ını koruyunğ  Besin ve oral sıvı kısıtlamasını koruyun  Oral alıma izin verilmişse gazlı içecek ve gaz yapan yiyeceklerden uzak durması konusunda bilgilendirin (lahana, so an, fasulye, vb)ğ  Diledi i zaman gaz çıkarma konusunda teşvik edinğ  Şiddetli a rı hissetti inde narkotik olmayan anajezik kullanmaya teşvik edinğ ğ  stem yapılmışsa gastrointestinal hareketlili i artıran uyarıcıları uygulayın (ör: matoklopramid,İ ğ bisakodil) 3. Bulgular devam ederse veya kötüye giderse hekime
  • 18. Rahatlıkta Bozulma- Kaşıntı Beklenen Sonuç Hastanın kaşıntısında rahatlama gözlenecek: 1.Sözel olarak teyit 2.Deride kaşıntı veya sürtme, ovalama olmayacak
  • 19. Hemşirelik Girişimleri ve Belirlenen Amaçlar 1. Hastanın kaşınma ifadelerini ve kaşıma/ovalama sıklı ını de erlendirin.ğ ğ 2. Kaşıntıyı rahatlatıcı önlemler alın.  Kaşınan bölgeye so uk, nemli basınç uygulayınğ  Kurulu u önlemek için sıkça yumuşatıcı krem veya merhem uygulayınğ  Banyo suyuna yumuşatıcı, mısır nişastası veya karbonat ekleyin  Banyoda Ilık su ve sıvı sabunlar kullanın  Banyodan sonra cildin kurulandı ına emin olunğ  Serin çevre koşulları sa layınğ  Oyalayıcı, dikkat da ıtıcı aktivitelere dahil olmaya teşvik edinğ  Rahatlama tekniklerini kullandırın  Kaşınan bölgede cildi uyarıcı teknikleri kullandırın (ör: masaj, basınç,titreşim, yumuşak fırça ile okşamak)  Pamuklu giysiler giymeye teşvik edin, yünlü giydirmekten kaçının  stem yapılmışsa Antihistaminikler (ör: difenhidramin, hidroksin [atarax]) ve safra asitlerini ba layıcıİ ğ ilaç (ör: kolestiramin) uygulayın 3. Kaşıntı devam ederse veya cilt soyulmaya başlamışsa hekime veya uzman klinik hemşireye danışın.
  • 20. Kaynaklar  Lynda Juall Carpenito-Moyet. Çevirmen: Prof. Dr. Firdevs Erdemir. Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Nobel Tıp Kitabevi. Yayım tarihi: 03/2012.  http://www1.us.elsevierhealth.com/SIMON/Ulrich/Constructor  http://www1.us.elsevierhealth.com/SIMON/Ulrich/Constructor  Firdevs ERDEM R, Ahu ÇIRLAK. Rahatlık Kavramı veİ Hemşirelikte Kullanımı. DEUHYO ED 2013, 6(4 ), 224- 230.