2. Redundant Array of Inexpensive Disks
( Ucuz Ard脹脹k Diskler Dizisi)
Redundant Array of Independent Disks
(Ba脹ms脹z Ard脹脹k Tekerler Dizisi)
RAID:Diskler aras脹nda veri kopyalama veya
payla脹m脹 i巽in birden fazla sabit diski
kullanarak yap脹lan veri depolama tasar脹s脹d脹r.
3. Norman Ken Ouchi Baar脹s脹z bellek
端nitesinde saklanan bilgiyi kurtarmak i巽in
haz脹rlanan sistem konusunun patentini (U.S
Patent 4,092,732) 1978 y脹l脹nda kazand脹.
RAID teknolojisi ilk olarak 1987 y脹l脹nda
Kaliforniya niversitesinde bir grup bilim
adam脹 taraf脹ndan tan脹mlanm脹t脹r.
4. RAID artnamesi birtak脹m prototipleri RAID
d端zeyleri veya disk bileimlerini
旦nermekteydi.
Her birinin teorik avantajlar脹 ve dezavantajlar脹
vard脹.
Y脹llar i巽inde, RAID kavram脹n脹n farkl脹
y端r端tmeleri ortaya 巽脹kt脹. ou orijinal
hallerinden farkl脹lat脹 ama numaraland脹r脹lm脹
adlar kald脹.
5. oklu say脹daki diskler 端zerine veri da脹t脹lmas脹
ii bu i i巽in tasarlanm脹 Donan脹m veya
yaz脹l脹m ile ger巽ekletirilir.
Bunlara ilaveten k脹smen donan脹m k脹smen de
yaz脹l脹m taban脹na sahip 巽旦z端mler olan hibrid
RAIDler de mevcuttur.
6. 聴letim sistemi yaz脹l脹m uygulamas脹 dizilimdeki
diskleri normal s端r端c端 denetim birimi
(IDE/ATA, [[]], SCSI, Fibre Channel, vs.) ile
y旦netir.
Mevcut merkezi ilem birimi (M聴B) h脹zlar脹 g旦z
旦n端ne al脹nd脹脹nda, yaz脹l脹m RAIDlerinin
donan脹m RAIDlerinden daha h脹zl脹 olabildii
g旦r端l端r, buna kar脹l脹k baka ilerde
kullan脹labilecek olan ilem g端c端 bu ie
harcanmaktad脹r.
7. Hem yaz脹l脹m hem de donan脹m s端r端mleri haz脹r
yedek kullan脹m脹n脹 desteklerler.
Haz脹r yedek, ar脹za yapan bir s端r端c端y端 an脹nda
(ve hemen her zaman otomatik olarak)
deitiren sisteme 旦nceden y端klenmi bir
s端r端c端d端r.
Bu durum onar脹m i巽in gerekli ortalama
zaman脹 azalt脹r, ayn脹 RAID yedeklerinde bir
ar脹za daha meydana gelmesi veri kayb脹yla
sonu巽lanabilir.
8. RAID 巽al脹abilirlik s端resini muhafaza edebilir.
RAID seviyeleri 1, 0+1/10, 5, ve 6 (ve bunlar脹n 50
ve 51 gibi varyantlar脹) kullan脹c脹lar脹n eriebilecei
veriyi dizilim 端zerinde tutmaya 巽al脹脹rken
mekanik hard disklerin ar脹za yapmas脹na meydan
verebilir.
Bu durumda RAID veriyi bant, DVD veya bir
baka yava 巽al脹an yedekleme ortam脹ndan geri
almak yerine dizilimin bir baka 端yesi olan
yedekleme diski 端zerine y端kler, bu 端yeler
dizilimde 旦ncelik s脹ras脹na g旦re kullan脹c脹n脹n
hizmetinde bulunmaktad脹r.
9. Gerektiinde veri bu 端yelerden s端ratle geri
y端klenebilir. Bu durum b端y端k irketler i巽in
son derece 旦nemlidir, 巽端nk端 sistemin
巽al脹mad脹脹 s端re kazan巽tan kay脹p anlam脹na
gelir.
10. Evlerde kullan脹lan bilgisayarlarda ise
d端zinelerle DVD kullan脹larak yeniden
y端klenen ve bu nedenle b端y端k zaman kayb脹na
neden olan b端y端k 旦l巽ekli ortam depolama
dizilimlerinin kayb脹na veya yedekleme ile
koruma salanmam脹 olmas脹 nedeniyle disk
ar脹zalar脹n脹n getirecei olumsuzluklara kar脹
kullan脹c脹lar脹 korur.
11. RAID belirli uygulamalarda performans脹
art脹rabilir. RAID seviyeleri 0, ve 5 - 6 disklere
b旦l端t端rme 端zerine varyasyonlar kullan脹r, bu
da lineer transfer ger巽ekletirirken
desteklenmi transfer h脹zlar脹n脹 art脹rmak i巽in
巽oklu mil kullan脹m脹na olanak tan脹r.
12. G旦r端nt端 ve video d端zenleme uygulamalar脹
gibi b端y端k 旦l巽ekli dosyalarla 巽al脹an i
istasyonu uygulamalar脹 disk b旦l端t端rme
ileminden b端y端k yarar salar. Disklere
b旦l端t端rme ilemi diskten diske yedekleme
uygulamalar脹nda fazladan i 巽脹kart脹lmas脹nda
yararl脹 olur.
13. Ayn脹 zamanda, eer RAID 1 veya yeterince
b端y端k bloa ve b旦l端t端rme 旦zelliine sahip
bir RAID kullan脹l脹rsa 巽oklu e zamanl脹 rastgele
eriim (旦rnein 巽ok kullan脹c脹l脹 veri tabanlar脹)
gibi eriim d端zeneklerinin performanslar脹nda
art脹 elde edilir.
14. RAID, dizilim 端zerindeki veriyi koruyamaz.
Bir RAID diziliminin tek dosyalama sistemi
vard脹r. Bu da tek bir ar脹za noktas脹 oluturur.
RAID diziliminin dosyalama sistemi disk
ar脹zalar脹n脹n d脹脹nda daha bir巽ok etmenden
zarar g旦rebilir.
RAID vir端slerin veriye zarar vermesini
旦nleyemez.
15. RAID sistemin 巽旦kmesine engel olamaz.
RAID verinin kullan脹c脹 taraf脹ndan yanl脹l脹kla
deitirilmesi veya silinmesine engel olamaz.
RAID verinin dik veya baka bir donan脹m
par巽as脹nda meydana gelen ar脹za nedeniyle
zarar g旦rmesini engelleyemez
16. RAID meydana gelen olumsuz bir olay脹n veri
kayb脹na neden olmas脹n脹 tek ba脹na 旦nleyemez.
Y脹k脹m ka巽脹n脹lmazd脹r, fakat yedekleme sayesinde
y脹k脹m geldiinde veri kayb脹n脹 旦nlemek m端mk端n
olabilir.
RAID her t端rl端 uygulamada b端y端k performans
art脹lar脹 salamaz. Bu ifade 旦zellikle tipik masa
端st端 ve oyun uygulamalar脹 i巽in ge巽erlidir. Masa
端st端 uygulamalar脹n脹n ve oyunlar脹n 巽ounluu
tampon bellek stratejisine a脹rl脹k verir ve
performans脹 diskten (veya disklerden) bekler.
17. BOZULMA YZDES聴:
Belirli bir RAIDin ilk aksamaya dein ge巽en
ortalama s端resi (MTTF) veya aksamalar
aras脹nda ge巽en ortalama s端resi (MTBF)
kullan脹lan RAID tipine bal脹 olarak, kendisini
oluturan hard disklerinkinden daha az veya
daha 巽ok olabilir.
18. Bu kapsamda, belirli bir dizilimde veri kayb脹
g旦r端lene kadar ge巽en ortalama zaman hesaba
kat脹l脹r.
19. G端venilirlik i巽in yedekleme ile 巽al脹an
sistemlerde, bir sistem hatas脹ndan sonra
dizilimin tekrar hatalara kar脹 toleransl脹
巽al脹ma moduna gelene kadar ge巽en zaman
anlam脹na gelmektedir.
Bu kavram脹n i巽erisinde ar脹zal脹 bir disk
mekanizmas脹n脹n deitirilmesi kadar bozulan
bir dizilimi tekrar oluturmak i巽in gereken
zaman da bulunmaktad脹r (旦rnein yedekleme
i巽in verinin 巽oalt脹lmas脹 gibi).
20. Bu, 巽evrimsel art脹kl脹k kodlamas脹 (CRC) uygulamas脹
ve 巽ok kere yap脹lan denemelerden sonra disk
s端r端c端n端n kendini toparlayamamas脹 oran脹
anlam脹na gelmektedir
Bu hata kendini bir sekt旦r okuma hatas脹 olarak
g旦sterecektir. Baz脹 RAID uygulamalar脹 bozuk
kesimi bad sector tekrar eleyerek bu hataya
kar脹 koruma salayabilir.
Bunu ger巽ekletirmek i巽in yedek veriyi
kullanarak verinin salam bir kopyas脹n脹 elde eder
ve bu veriyi eskisinin yerini alan ve yeniden
elemesi yap脹lan sekt旦re yazar
21. Y脹rt脹k yazma, y脹rt脹k sayfalar, tamamlanmam脹
yazma, kesintiye uram脹 yazma, vb. gibi
muhtelif isimler ile de an脹l脹r.
S旦z端 edilen ey, yedekli depolama
sistemlerinin olduk巽a az anla脹lan ve ayn脹
zamanda nadiren s旦z端 edilen bir hata
modudur.
22. Yazma ilemi s脹ras脹nda meydana gelebilecek
bir ar脹za durumunda s旦z konusu yedeklerin
yaz脹lmas脹 deiik hallerde kesintiye
urayabilir, dahas脹 bu kopyalar脹n yeni hali mi
yoksa eski hali mi yans脹tt脹脹 da kesin olarak
bilinemez
23. Az bilinen hata modu, delta g端nl端端 orijinal
verinin eski veya yeni halinin ge巽erli
olduunu bilmesi 端zerine kurulur, b旦ylece
yap脹lan deiiklii mant脹ksal olarak geri
巽evirebilir. imdilik sadece az say脹da
depolama sistemi RAID diskler 端zerinde
atomik yazma semantii salayabilmektedir.
25. Raid 0 sadece performans i巽in 端retilmi
teknolojidir.En az 2 disk ile oluturulur.
Raid kart 端zerine gelen t端m datalar disk
say脹s脹na b旦l端nerek ayn脹 anda hepsine birden
yaz脹l脹r.
Disklerden biri g旦巽erse t端m veriyi kaybetmi
oluruz.Kapasiteye bakacak olursak disk
say脹s脹n脹n toplam脹 kadar kapasite elde edilir.
27. 聴te Raid teknolojisinde performans
anlam脹nda en 端st seviyede bulunan Raid
yap脹s脹 budur.Disk say脹s脹 ne kadar fazla ise
performans o derecede artar.En az 4 disk ile
oluturulabilir.
2 adet Raid 0 yap脹s脹n脹 Raid 1 alt脹nda
toplayarak yap脹lan bu yap脹 gelen t端m datalar脹
par巽alay脹p t端m disklere da脹tarak okuma
yazma yapt脹脹ndan performans olarak hi巽bir
yap脹 performans anlam脹nda bu yap脹n脹n yan脹na
yaklaamaz.