�ݺ�ߣ

Rechtsstaat
H1: Idee en oorsprong van de rechtsstaat

Inleiding
Rechtsstaat
1. Idee en oorsprong van de rechtsstaat
2. De grondwet en de grondrechten
3. Trias Politica: scheiding of evenwicht van machten ?
4. De rechtsorde
5. Het strafproces in een rechtsstaat
6. Het strafrecht
7. Crimineel gedrag: oorzaken en bestrijding
8. Burgerlijk recht en rechtsbescherming
9. Grenzen van de rechtsstaat

Vragen bij dit hoofdstuk:
 Wat is de betekenis van de rechtsstaat ?
 Hoe is de rechtsstaat ontstaan ?
Oefening 12 – pagina 22

6 mei 2002
2 november 2004

1.1 Wat is een rechtsstaat ?
Overheid grijpt in als burgers geweld gebruiken tegen
elkaar.
Maar: overheid mag ook niet alles
Nederland is democratische rechtsstaat
democratisch: volk mag meebeslissen
rechtsstaat: bescherming, ook tegen machtshebbers
http://nos.nl/artikel/667354-ja-nederland-is-een-rechtsstaat.html

1.1 Wat is een rechtsstaat ?
definitie:
Een rechtsstaat is een staat waarin de burgers
met grondrechten worden beschermd tegen
macht en willekeur door de overheid.
Sociaal contract tussen burgers en (gekozen) bestuurders.
 rechten
 plichten

1.2 Beginselen van de rechtsstaat
Een rechtsstaat heeft 3 uitgangspunten:
1. trias politica
2. grondrechten
3. legaliteitsbeginsel

Lodewijk XIV:
L’etat, c’est moi !

Montesquieu (1689 – 1755)
Trias politica
• wetgevende macht
• uitvoerende macht
• Rechtsprekende macht
“scheiding der machten”

Wetgevende macht
• regering
• parlement

Uitvoerende macht
• regering (verantw.)
• ambtenaren
• instanties

Rechtelijke macht
• onafhankelijke rechters

Franse revolutie:
1789
vrijheid
gelijkheid
broederschap
einde absolute monarchie

Franse revolutie:
1789
vrijheid
gelijkheid
broederschap
einde absolute monarchie
Wat heeft het gebracht ?
 Constitutionele monarchie
 Grondwet
 bescherming godsdienstvrijheid
 vrijheid van meningsuiting
 vrijheid van vereniging en vergadering

Grondrechten
Rechten die zo fundamenteel zijn voor de vrijheid,
de ontplooiing, het welzijn en de bescherming van
het individu en groepen, dat ze in de grondwet zijn
vastgelegd.

Dictatuur
Een dictatuur is een regeringsvorm waarin absolute
macht doorgaans bij één persoon (een dictator) of
een kleine groep mensen berust.

Dictatuur
Een dictatuur is een regeringsvorm waarin absolute
macht doorgaans bij één persoon (een dictator) of
een kleine groep mensen berust.
Kenmerken:
 regels worden bepaald door machtshebbers
 weinig vrijheden voor burgers
 tegenstanders worden vervolgd
 geen persvrijheid
 geen vrijheid van meningsuiting

Rechtsstaat
precies tegenovergestelde:
bestuurders zijn gebonden aan maat en regel
 zijn gebonden aan wetten (regels)
 kunnen geen straffen opleggen zonder onafhankelijke rechter
 moeten rekening houden met minderheden

Legaliteitsbeginsel
De overheid mag alleen beperkingen opleggen aan
de vrijheid van burgers als die beperkingen in
wetten zijn vastgelegd en voor iedereen gelden.

1.2 Beginselen van de rechtsstaat
Een rechtsstaat heeft 3 uitgangspunten:
1. trias politica
2. grondrechten
3. legaliteitsbeginsel

1.3 Na de tweede wereldoorlog
Na ervaringen WO2 > oprichting Verenigde Naties
1948 - Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (UVRM)
1950 – Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM)

1.3 Na de tweede wereldoorlog
Door UVRM en EVRM verbetering mensenrechten.
Mensenrechten vastgelegd in grondwet
filmpje mensenrechten

huiswerk
 begrippenlijst hoofdstuk 1
 opdrachten hoofdstuk 1

links
 http://nl.wikipedia.org/wiki/Volkert_van_der_Graaf
 http://nl.wikipedia.org/wiki/Mohammed_Bouyeri
 http://www.nederlandrechtsstaat.nl/grondwet/artikel.html?artikel=1##artikel1
 http://www.prodemos.nl/Kenniscentrum/Informatie-over-politiek/Wat-is-een-rechtsstaat
 http://www.rechtvoorjou.nl/drempelsweg/3.0/Wat-is-een-democratische-rechtsstaat.html
 http://nieuwsuur.nl/onderwerp/605699-loopt-de-nederlandse-rechtsstaat-gevaar.html
 http://www.omroepwnl.nl/video/detail/WNL-Op-Zondag-28-september__POW_00848686

�ݺ�ߣ

Rechtsstaat h1

More Related Content

Rechtsstaat h1