ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
Groepsportretten in de Nederlandse
kunst uit de Gouden Eeuw
Regentenstukken
Michiel Kersten | Artetcetera. Kunst in woorden
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Jan van Scorel, De twaalf leden van de Haarlemse Jeruzalembroederschap, circa 1528, olieverf op paneel, Haarlem, Frans
Hals Museum
Dirck Jacobsz (ca. 1497-1567), Schutters van de Kloveniersdoelen, 1529, olieverf op paneel, Amsterdam, Rijksmuseum.
Opkomst regentenstukken
In 16de eeuw nagenoeg alleen schuttersstukken.
Vanaf circa 1600 ook groepsportretten van de
bestuurders van charitatieve instellingen, gilden en
andere beroepsorganisatie en bestuurscolleges
PieterPietersz,Zeswaardijnsvanhetlakengilde,15990,
olieverfoppaneel,108x143cm,Amsterdam,Rijksmuseum.
Waardijncontrolerenkleurenvandeweefsels,bepalen
wolsoorten,manierenvanwevenenverven.
Aert Pieters (1550-1612), De anatomische les van dr. Sebastiaan Egbertsz, circa 1601-1603, olieverf
op doek, Amsterdam, Amsterdam Museum
Regentenstukken
• Ontstaan en opkomst van het genre na circa 1615
• Kenmerkend voor de Nederlandse kunst (groot formaat).
• Getalsmatig vallen regentenstukken in het niet bij portretten
• Grootste aantal schilders groepsportretten in Amsterdam (tot
1615 nagenoeg alleen schuttersstukken): Pieter Aertsen - Aert
Aertsen en zoon Pieter Pietersz – Cornelis van der Voort –
Werner van den Valckert – Dirck van Santvoort – Jacob Backer
Regentenstukken na 1615
• Beeld wordt bepaald door sobere stijfheid en deftigheid
vooral bij minder getalenteerde kunstenaars
• Zoeken naar natuurlijke presentatie en verlevendiging
• Veelal afgebeeld bij een vergadering, gezeten rond een
tafel
• Haarlem – Hals en Verspronck| Delft – Van Mierevelt | Den
Haag – Jan van Ravesteyn | Utrecht – Paulus Moreelse
CornelisvanderVoort(1567-1624),Deregentenvanhet
Binnengasthuis,1617,olieverfopdoek,197x239cm,Amsterdam,
AmsterdamMuseum.Eerstegroepsportretvanbestuurdersvan
eenliefdadigheidsinstelling
WernervandenValckert(vroegertoegeschrevenaan-)(ca.
1580-inofna1627),Uitdelingvanbroodinhet
Aalmoezenierhuisdoorderegenten,1627,olieverfoppaneel,
149,5x149cm,Amsterdam,AmsterdamMuseum
WernervandenValckert,Drieregentessenendebinnenmoeder
vanhetLeprozenhuisinAmsterdam,1624,olieverfoppaneel,
132x189,5cm,Amsterdam,Rijksmuseum(BruikleenGemeente
Amsterdam)
WernervandenValckert,DevierregentenvanhetLeprozenhuisin
Amsterdamendebinnenvader,1624,olieverfoppaneel,134x209
cm,Amsterdam,Rijksmuseum(BruikleenGemeenteAmsterdam)
BartholomeusvanderHelst,DeregentenvanhetWalenweeshuis,
1637,olieverfopdoek,177,163cm,Amsterdam,Amsterdam
Museum
JacobAdriaenszBacker(1608-1651),Deregentessenvanhet
Burgerweeshuis,1633,olieverfopdoek,274x238cm,Amsterdam,
AmsterdamMuseum
DirckDirckszvanSantvoort,Deregentessenenbinnenmoeders
vanhetSpinhuis,1638,olieverfopdoek,214x230cm,
Amsterdam,AmsterdamMuseum
Haarlem: 12 regentenstukken tussen 1641 en 1682
• Frans Hals
• Johannes Verspronck
• Jacob van Loo
• Pieter van Anraadt
• Jan de Bray
FransHals,RegentenElisabethGasthuis,1641.Eerstegrote
portretopdrachtvaneenliefdadigheidsinstellinginHaarlem.St.
ElisabethsGasthuiswashetgasthuisvoordearmen.
Anoniem,RegentenvanhetRasphuis,1635,olieverfopdoek,
248x153cm,Amsterdam,AmsterdamMuseum
FransHals,RegentenElisabethGasthuis,1641.Eerstegroteportret
opdrachtvaneenliefdadigheidsinstellinginHaarlem.St.Elisabeths
Garthuiswashetgasthuisvoordearmen.
JonasSuyderhof(1613-1686)naarThomasdeKeyser(1596-
1667),DevierburgemeestersvanAmsterdamwachteopbericht
vandeaankomstvanMariade’Medici(feestelijkeintocht),
1638mets
JacobAdriaensBacker(1608-1651),DeregentenvanhetNieuwe
Huiszitten-Aalmoezeniershuis,1640,olieverfopdoek,312x272cm,
Amsterdam,AmsterdamMuseum
Rembrandt,Destaalmeester(waardijns),1662,olieverfopdoek,
191,5x279cm,Amsterdam,Rijksmuseum
JohannesCorneliszVerspronck(1600/1603-1662)Regentessenvan
hetSt.ElisabethsGasthuisinHaarlem,1641
JacobAdriaenszBacker(1608-1651),Deregentessenvanhet
Burgerweeshuis,1633,olieverfopdoek,274x238cm,
Amsterdam,AmsterdamMuseum
JohannesVerspronck(1600/1603-1662),Regentessenvanhet
HeiligeGeesthuisteHaarlem,1642,olieverfopdoek,173,5x
240,5cm,Haarlem,FransHalsMuseum.HeiligeGeesthuis
gestichtingin1394doorCoenraatCuser.
JacobvanLoo(1614-1670),RegentenvanhetAalmoezeniers-,
Arm-enWerkhuisteHaarlem,1658,olieverfopdoek,159x
237cm,Haarlem,FransHalsMuseum
JacobvanLoo(1614-1670),Regentessenvanhet
Aalmoezeniers-,Arm,enWerkhuisteHaarlem,1659,
olieverfopdoek,Haarlem,FransHalsMuseum
FransHals,RegentessenOudemannenhuis,1664,olieverfopdoek,
170,5x249,5cm,Haarlem,FransHalsMuseum
FransHals,RegentenvanhetOudemannenhuis,1664,olieverfop
doek,172,3x256cm,Haarlem,FransHalsMuseum
JandeBray(ca.1627-1697),Regentessenvanhet
Leproos-,Pest-enDolhuisteHaarlem,1667,olieverfop
doek,Haarlem,FransHalsMuseum
JandeBray(ca.1627-1697),RegentenvanhetLeproos-,Pest-en
DolhuisteHaarlem,1667,olieverfopdoek,142x197,5cm,
Haarlem,FransHalsMuseum
FerdinandBol(1616-1680),DeregentenvanhetLeprozenhuis,
1649,olieverfopdoek,310x338cm,Amsterdam,Amsterdam
Museum
JandeBray,Deregentenvanhet
Armekinderhuis(geopend1656),1663,
olieverfopdoek,187,5x249cm
JandeBray(1626/27-1697),Hetverzorgenvandekinderenin
hetweeshuisinHaarlem(driewerkenvanbarmhartigheid),
olieverfopdoek,134,5154cm,Haarlem,FransHalsMuseum
Dank u wel
Michiel Kersten | Artetcetera. Kunst van het kijken
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw

More Related Content

Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw