際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Een kaart, niet het gebied
Over meten en weten in het sociale domein
Ard Sprinkhuizen, associate lector Maatschappelijk Werk Hogeschool
Inholland
De kaart
 Een blik over mijn schouders
 De maand van de sturing.
 Het kaartenhuis
 Gelaagde kennis
 Kwaliteit
 Calimero
 Lucky Luke
 Afrekenen of leren
 Een pleidooi voor deemoedigheid
Hogeschool INHolland / Movisie
Een blik over mijn schouders
 Een rijtje:
 Domeinen van welzijn: puzzelen met de kloof tussen
welzijnsbeleving en welzijnsbeleid: 1992
 Sociale structuurschetsen en sociale structuurplannen: lokaal
sociaal beleid: 1996
 Welzijnsinformatie Landelijk en Lokaal (WILL/TRILL): 2000
 Lokale monitors en triangulatie; koppeling GBA, POLS,
veiligheid,WOON aan lokale burgerpanels
 Nederland aan de monitor: 1997
 Indicatoren van A tot Z: bloembakken, groen gaasdoek,
hazepaadjes, Yuppies
 Wmo-monitor
 Moedwil en Misverstand
 Onderliggende vraag: krijg je greep op of houd je zicht op de
veranderende werkelijkheid? En doe je het goede goed?
Hogeschool INHolland
De winnaar van de maand van de sturing
Hogeschool INHolland
Wat zien we hier?
 Een complex, causaal, lineair model
 Vergt weinig tot geen extra dataverzameling
 Wekt de suggestie van grip en maakbaarheid
 Maar:
 Zegt dit iets over het resultaat op niveau professional-
cli谷nt?
 Wat draagt dit bij aan de kwaliteit van de professionele
ondersteuning?
 Meet je echt een maatschappelijk resultaat van
interventies?
 En aan elke knoppen draai je dan?
Hogeschool INHolland
Het kaartenhuis
 Systeem/resultaatverantwoording, bijvoorbeeld:
 ISD (geaggegreerde registraties)
 MKBAs (LPBL)
 Effectenarena
 ZRM
 Cli谷nttevredenheidsonderzoeken
 .
 Professional/cli谷nt/leefwereld, bijvoorbeeld:
 Effectencalculator
 Effectenster
 Narratieven
 
 Opvallend: meestal op basis van referentie-aanpakken of zelfscores
 Enorme lokale variatie
Cruciaal: Het besef van gelaagde kennis
 Niveaus:
 De cli谷nt, de bewoner, de gebruiker
 De professional, de uitvoerder
 De organisatie
 Het beleid en het bestuur
 Kenniscentra, onderzoeksinstellingen, universiteiten
(Pawson, 2003)
G辿辿n hi谷rarchische ordening, wel onderlinge vebondenheid
Wel kwaliteitscriteria
Hogeschool INHolland
De kwaliteit van kennis
 Transparant
 Accuraat (betrouwbaar)
 Doelgericht (valide)
 Bruikbaar
 Betamelijk
 Toegankelijk
Hogeschool INHolland
Welk verhaal wil je vertellen?
 Signaleren
 Beschrijven
 Verleiden
 Alarmeren
 Agenderen
 Legitimeren
 Evalueren
 Aansporen
 Kennis ontwikkelen
 Altijd: volgen van beleid en uitvoering is 坦坦k een interventie en
vergt strategie en opvolging
Hogeschool INHolland
Calimero
Spiegeling aan het positivistisch,
medisch model (cardiologie-
model):
 Causale denktrant
 Koppeling interventies aan effect
 Inrichting databanken effectieve
interventies met niveaus evidence
(goed beschreven->RCT);
pervertering EBM
 Modellen uit epidemiologisch
onderzoek (bv
cli谷nttevredenheidsonderzoek,
gespiegeld aan CQ-indexen)
inzetten
 Instrumentering en beheersing
(pervertering ZRM)
Maar: Maatschappelijke onder-
steuning, welzijn gaat over:
 Multi-causaal, rommeltje 
 Uitsluitend versmolten (Karien
Stronks)
 EBM: koppeling wetenschappelijke
kennis aan contect, cli谷nt/bewoner
en professionele competenties.
 Rekenschapsmodellen ingebed in
de dagelijkse praktijk en het
primaire proces
 Werkwijze, methodieken en het
verhaal centraal (reflectieve
professionalisering, bv met ZRM)
Hogeschool INHolland
Hogeschool INHolland
Het lucky-luke-dilemma
 Kan je sneller schieten
dan je eigen schaduw?
Hogeschool INHolland
Afrekenen
 Knelpunten:
 Traditionele resultaatverantwoordingsmodellen werken
niet (meer). Bijvoorbeeld: afrekenen op caseload of aantal
trajecten.
 Nieuwe instrumenten worden geperverteerd (ZRM
verwordt tot afvinklijst ipv ondersteunend bij het primaire
proces).
 MKBAs worden gekaapt en gebruikt als windowdressing.
Onderzoek wordt ondergeschikt gemaakt aan beleid:
factfree policy.
 Sturen op vertrouwen (ruimte voor de professional) is er
slechts mondjesmaat
 Het buitenperspectief is dominant
Hogeschool INHolland
Hogeschool INHolland / Movisie
Of leren?
 Evaluatie-modellen moeten meervoudig van karakter zijn
 Rekening houden met verschillende niveaus (gemeente,
management-informatie, professionals en cli谷nten/bewoners)
 In de huidige complexe en snel veranderende realiteit vooral
inzetten op werkwijzen en methoden (geen instrumenten) die het
leren ondersteunen.
 Rekenschap en verantwoording afleggen moet allereerst het
primaire proces en het goede werk ondersteunen
 Leer professionals en ambtenaren weer verhalen vertellen 辿n
verhalen te lezen. En dat om te zetten in signalering, agendering
en goed werk en goed beleid.
Een pleidooi voor deemoed
 Rekenschap van meervoudige werkelijkheden
 Effectonderzoek, databanken en surveys gelijkwaardig naast
de blik van de professional, cli谷ntfactoren en -perspectief en
de context.
 Herwaardering reflexieve ambachtelijkheid, 坦坦k bij
ambtenaren.
 Investeer in een onderzoekende houding. Ook letterlijk.
 Begin vooraan: wees bescheiden in de ambities
 Bezint eer ge begint
Ard Sprinkhuizen: ard.sprinkhuizen@inholland.nl

More Related Content

Rekenschap 17092015 - Ard Sprinkhuizen

  • 1. Een kaart, niet het gebied Over meten en weten in het sociale domein Ard Sprinkhuizen, associate lector Maatschappelijk Werk Hogeschool Inholland
  • 2. De kaart Een blik over mijn schouders De maand van de sturing. Het kaartenhuis Gelaagde kennis Kwaliteit Calimero Lucky Luke Afrekenen of leren Een pleidooi voor deemoedigheid Hogeschool INHolland / Movisie
  • 3. Een blik over mijn schouders Een rijtje: Domeinen van welzijn: puzzelen met de kloof tussen welzijnsbeleving en welzijnsbeleid: 1992 Sociale structuurschetsen en sociale structuurplannen: lokaal sociaal beleid: 1996 Welzijnsinformatie Landelijk en Lokaal (WILL/TRILL): 2000 Lokale monitors en triangulatie; koppeling GBA, POLS, veiligheid,WOON aan lokale burgerpanels Nederland aan de monitor: 1997 Indicatoren van A tot Z: bloembakken, groen gaasdoek, hazepaadjes, Yuppies Wmo-monitor Moedwil en Misverstand Onderliggende vraag: krijg je greep op of houd je zicht op de veranderende werkelijkheid? En doe je het goede goed? Hogeschool INHolland
  • 4. De winnaar van de maand van de sturing Hogeschool INHolland
  • 5. Wat zien we hier? Een complex, causaal, lineair model Vergt weinig tot geen extra dataverzameling Wekt de suggestie van grip en maakbaarheid Maar: Zegt dit iets over het resultaat op niveau professional- cli谷nt? Wat draagt dit bij aan de kwaliteit van de professionele ondersteuning? Meet je echt een maatschappelijk resultaat van interventies? En aan elke knoppen draai je dan? Hogeschool INHolland
  • 6. Het kaartenhuis Systeem/resultaatverantwoording, bijvoorbeeld: ISD (geaggegreerde registraties) MKBAs (LPBL) Effectenarena ZRM Cli谷nttevredenheidsonderzoeken . Professional/cli谷nt/leefwereld, bijvoorbeeld: Effectencalculator Effectenster Narratieven Opvallend: meestal op basis van referentie-aanpakken of zelfscores Enorme lokale variatie
  • 7. Cruciaal: Het besef van gelaagde kennis Niveaus: De cli谷nt, de bewoner, de gebruiker De professional, de uitvoerder De organisatie Het beleid en het bestuur Kenniscentra, onderzoeksinstellingen, universiteiten (Pawson, 2003) G辿辿n hi谷rarchische ordening, wel onderlinge vebondenheid Wel kwaliteitscriteria Hogeschool INHolland
  • 8. De kwaliteit van kennis Transparant Accuraat (betrouwbaar) Doelgericht (valide) Bruikbaar Betamelijk Toegankelijk Hogeschool INHolland
  • 9. Welk verhaal wil je vertellen? Signaleren Beschrijven Verleiden Alarmeren Agenderen Legitimeren Evalueren Aansporen Kennis ontwikkelen Altijd: volgen van beleid en uitvoering is 坦坦k een interventie en vergt strategie en opvolging Hogeschool INHolland
  • 10. Calimero Spiegeling aan het positivistisch, medisch model (cardiologie- model): Causale denktrant Koppeling interventies aan effect Inrichting databanken effectieve interventies met niveaus evidence (goed beschreven->RCT); pervertering EBM Modellen uit epidemiologisch onderzoek (bv cli谷nttevredenheidsonderzoek, gespiegeld aan CQ-indexen) inzetten Instrumentering en beheersing (pervertering ZRM) Maar: Maatschappelijke onder- steuning, welzijn gaat over: Multi-causaal, rommeltje Uitsluitend versmolten (Karien Stronks) EBM: koppeling wetenschappelijke kennis aan contect, cli谷nt/bewoner en professionele competenties. Rekenschapsmodellen ingebed in de dagelijkse praktijk en het primaire proces Werkwijze, methodieken en het verhaal centraal (reflectieve professionalisering, bv met ZRM)
  • 13. Het lucky-luke-dilemma Kan je sneller schieten dan je eigen schaduw? Hogeschool INHolland
  • 14. Afrekenen Knelpunten: Traditionele resultaatverantwoordingsmodellen werken niet (meer). Bijvoorbeeld: afrekenen op caseload of aantal trajecten. Nieuwe instrumenten worden geperverteerd (ZRM verwordt tot afvinklijst ipv ondersteunend bij het primaire proces). MKBAs worden gekaapt en gebruikt als windowdressing. Onderzoek wordt ondergeschikt gemaakt aan beleid: factfree policy. Sturen op vertrouwen (ruimte voor de professional) is er slechts mondjesmaat Het buitenperspectief is dominant Hogeschool INHolland
  • 15. Hogeschool INHolland / Movisie Of leren? Evaluatie-modellen moeten meervoudig van karakter zijn Rekening houden met verschillende niveaus (gemeente, management-informatie, professionals en cli谷nten/bewoners) In de huidige complexe en snel veranderende realiteit vooral inzetten op werkwijzen en methoden (geen instrumenten) die het leren ondersteunen. Rekenschap en verantwoording afleggen moet allereerst het primaire proces en het goede werk ondersteunen Leer professionals en ambtenaren weer verhalen vertellen 辿n verhalen te lezen. En dat om te zetten in signalering, agendering en goed werk en goed beleid.
  • 16. Een pleidooi voor deemoed Rekenschap van meervoudige werkelijkheden Effectonderzoek, databanken en surveys gelijkwaardig naast de blik van de professional, cli谷ntfactoren en -perspectief en de context. Herwaardering reflexieve ambachtelijkheid, 坦坦k bij ambtenaren. Investeer in een onderzoekende houding. Ook letterlijk. Begin vooraan: wees bescheiden in de ambities Bezint eer ge begint