Resultados 06
- 1. INDUSTRIA FORESTAL EN GALICIA 2006 Informe de resultados Santiago de Compostela, 21 de marzo 2007 1
- 2. “El siglo XXI ha de ser la edad de la madera” Comisión Europea “et tengo por bien que en Galicia e en Asturias que puedan sacar e cargar su madera por do quisieren, segund que lo han de huso e de costumbre” Cortes de Valladolid (1351) “Vale máis unha terra con árbores nos montes que un Estado co ouro nos bancos” Alfonso Rodríguez Castelao, escritor “La industria forestal tiene un importante papel en el logro de las metas de crecimiento, empleo y desarrollo sostenible de la Unión Europea” Günter Verheugen, Vicepresidente da CE Industria forestal en Galicia 2006 2
- 3. Os bosques cobren o 30% da área total da terra A área total que ocupan os bosques alcanza os 4 mil millóns de hectáreas, Contexto Global segundo datos da FAO, esta cifra supón o 30% da área total da terra Unión Europea España Principais áreas de bosque no mundo Galicia Fonte: FAO Por países, a distribución desta área é desigual. Por exemplo, Rusia, Brasil, Canadá, Estados Unidos e China suman máis da metade dos bosques de todo o mundo. Ademais, cabe destacar que soamente Rusia aglutina o 20% Ranking de países con maior área de bosque Rusia 20% Brasil 12% Outros 47% Canadá 8% China Estados 5% Unidos 8% Fonte: FAO Industria forestal en Galicia 2006 3
- 4. 1/3 dos bosques teñen como aproveitamento principal a produción de madeira A FAO tamén advirte que a superficie dos bosques está diminuíndo. A Contexto Global deforestación, sobre todo para converter os bosques en terras agrícolas, afecta a uns 13 millóns de hectáreas ao ano. África e América do Sur Unión Europea padecen a maior perdida neta de bosques. No caso de Europa a área de España bosque segue aumentando, aínda que máis lentamente Galicia Partindo da base de que as funcións dos bosques non son excluíntes estableceuse que existen uns usos prioritarios. Así, a produción de madeira e produtos forestais non madeireiros (leña) é a función principal para o 34% dos bosques do mundo. Por outro lado, en máis da metade dos bosques utilízase esa función en combinación con outras como a conservación da biodiversidade e a protección da auga e o chan Funcións principais atribuídas aos bosques no mundo Producción 34% Ningunha función 8% Protección da agua e o chan 9% Conservación biodiversidade 11% Usos Servicios Múltiples sociais 34% 4% Fonte: FAO En canto á propiedade dos bosques, o 84% o son de titularidade pública aínda que en América do Norte, América Central e Europa a proporción de bosques privados é maior que nas outras rexións Industria forestal en Galicia 2006 4
- 5. O comercio dos produtos forestais segue crecendo Máis dun tercio da produción global de produtos forestais comercialízase nos Contexto Global circuítos do comercio internacional. Segundo datos da FAO a tendencia é de continuo crecemento, en 2005 bateuse o record e os datos provisionais Unión Europea existentes sobre 2006 indican que a tendencia de crecemento mantense España Galicia Evolución do comercio internacional de Produtos Forestais En miles de millóns de dólares Fonte: FAO Os datos de 2005 mostran que os produtos do sector forestal (madeira en rolo, serrada, taboleiros e pasta de papel) manteñen a tendencia de crecemento experimentada en anos anteriores. Esta circunstancia pode comprobarse nos gráficos que seguen Industria forestal en Galicia 2006 5
- 6. América do Norte e Europa manteñen a súa hexemonía na produción e transformación da madeira Coa excepción do continente africano, as cortas de madeira increméntase Contexto Global en todos os continentes. América do Norte e Europa seguen sendo os grandes produtores de madeira, ademais son os continentes nos que máis Unión Europea crecen as cortas España A produción de madeira serrada, salvo no caso de Asia, continúa crecendo nos demais continentes Galicia Produción de madeira en rolo por continentes 624.412.992 América do Norte 543.670.052 Europa 237.495.203 Asia 185.921.280 América do Sur e Central 69.393.174 África 49.390.900 Oceanía 2003 2004 2005 Fonte: FAO En m3 Produción de madeira serrada por continentes 155.805.232 América do Norte 143.030.552 Europa 69.420.639 Asia 41.706.600 América do Sur e Central 9.277.700 África 9.218.309 2003 2004 2005 Oceanía Fonte: FAO En m3 Industria forestal en Galicia 2006 6
- 7. Europa lidera a produción de taboleiro A produción de taboleiro medrou en todos os continentes e Europa Contexto Global mantén o seu liderato na fabricación deste produto Unión Europea O taboleiro de partículas segue sendo o máis representativo -99,2 millóns España m3-, séguelle o de fibras de media densidade (MDF) –con 55 millóns de m3- e o taboleiro de fibras, duro 8,2 millóns de m3 Galicia Produción de taboleiro por continentes 70.426.950 Europa 64.588.558 44.314.952 América do Norte 43.768.928 35.932.550 Asia 35.214.850 8.014.600 América do Sur 7.162.800 1.844.000 Oceanía 2.980.060 2004 2005 1.355.800 África 1.337.100 Fonte: FAO Ano 2005 En m3 Produción de pasta de papel por continentes 78.747.955 América do Nort e 81.064.241 48.102.983 Europa 49.503.954 25.023.600 Asia 24.583.900 14.164.800 América do Sur 14.094.000 2.055.700 Áf rica 2.676.700 Oceaní a 2.762.000 2.703.000 2004 2005 Fonte: FAO Ano 2005 En TDA Industria forestal en Galicia 2006 7
- 8. A industria da madeira en Europa representa o 8% do valor engadido total do sector manufactureiro Segundo a Comisión Europea, as industrias da madeira facturaron 32.400 Contexto Global millóns de euros mentres que a industria de papel acadou os 23.500 millóns Unión Europea As 334.700 empresas que desenvolven actividade industrial neste sector España crearon preto de 3 millóns de postos de traballo Galicia Evolución produción de madeira en rolo principais países 91.700 Suecia 61.400 67.500 47.15 1 49.280 Finlandia 53.011 50.905 Alemaña 48.657 42.380 31.620 32.450 Francia 35.900 13.351 14.235 España 15.839 12.768 Austria 12.943 14.845 10.506 10.953 Portugal 8.742 8.270 Reino Unido 8.042 GALICIA 7.375 4.300 Bélxica 4.215 Ver datos a partir páxina 11 4.500 2.686 2.883 Italia 7.789 2.522 Irlanda 2.542 2.489 2003 2004 2005 2.527 Otros 2.278 4.016 Fonte: FAO En miles de m3 O crecemento experimentado por Suecia obedece a unha circunstancia coiuntural (fenómenos climatolóxicos) Industria forestal en Galicia 2006 8
- 9. Galicia lidera o ranking de facturación por CC.AA. En 2005, a facturación española da 1ª e 2ª transformación da madeira Contexto Global medrou un 3,8% respecto ao ano anterior, acadando unha cifra de negocio de 21.227 millóns de euros. Ademais, o sector empregou a máis de Unión Europea 100.000 persoas. (non inclúe pasta e papel) España Por CC.AA, Galicia convértese na comunidade líder do ranking de facturación, seguida de Valencia e Cataluña Galicia Evolución cifra de negocio do sector da madeira* 21.227 19.522 19.964 20.072 20.447 18.686 15.912 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 Fonte: INE Ano 2005 Facturación do sector da madeira por CC.AA.* Resto Galicia 16% 19% Madrid 4% País Vasco 6% Andalucía C. Valenciana 7% 16% C. León C.La Mancha Cataluña 8% 9% 15% Fonte: INE Ano 2005 * Non inclúe pasta de papel Industria forestal en Galicia 2006 9
- 10. Galicia, motor forestal nacional En Galicia realízanse a metade das cortas de toda España Contexto Global A industria de primeira transformación da madeira galega ten un papel Unión Europea destacado a nivel nacional: o 43% da produción nacional de madeira España serrada, o 33% da de taboleiro e o 35% da de pasta de papel Pola súa parte, a industria do moble representa o 8%, fronte a outras Galicia comunidades con maior tradición (Valencia, Cataluña…) Comparativa de España e Galicia Pro dució n de 50% 50% madeira en ro lo P ro dució n madeira 43% 57% serrada Pro dució n de 33% 67% tabo leiro P ro dució n de 35% 65% pasta de papel M o ble 8% 92% Galicia España Industria forestal en Galicia 2006 10
- 11. A primeira transformación da madeira facturou 1.549 millóns de euros Durante o ano 2006, as cortas no monte galego ascenderon a 6,8 millóns Contexto Global de m3 de madeira A facturación da primeira transformación da madeira experimentou un Unión Europea lixeiro crecemento, do 6% con respecto ao ano anterior España Por subsectores, a facturación dos rematantes ascendeu a 303 millóns de Galicia euros (+ 3%) mentres que a industria do serrado acadou os 331 millóns de euros (+ 2%) e a de taboleiro e pasta aos 915 millóns de euros (+ 9%) Evolución facturación da 1ª Transformación da madeira 2004 2005 2006 303 Rematantes 294 250 331 Serrado 326 298 915 Taboleiro e Pasta 843 755 1.549 TOTAL 1.463 1.303 Fonte: elaboración propia en miles de euros En canto ao emprego, non houbo cambios substanciais. A primeira transformación da madeira xera 10.000 empregos directos na Comunidade e preto de 50.000, entre directo e indirecto Industria forestal en Galicia 2006 11
- 12. Factores que influíron no crecemento desta industria En 2006, os rematantes galegos cortaron un 2% menos de madeira que no Contexto Global 2005 cando se rexistrou un record histórico de cortas (7 millóns de m3). Nesta circunstancia influíron varios factores: Unión Europea o Diminución das poxas de madeira verde debido á oleada de España incendios Galicia o Incremento dos custes de xestión e administración (permisos concellos, taxas das cortas…) o Incremento do custe dos combustibles (gasóleo de maquinaria) Pola súa parte, a industria de serrado tivo que facer fronte a unha ralentización da súa actividade pola falta de materia prima de calidade, o que obrigou a esta industria a percorrer á importación de materia prima (fundamentalmente rolla de pino), co conseguinte incremento de custes No caso da industria de chapa rexistrouse un descenso acusado na madeira de pino o que, de manterse a tendencia, dificultará a viabilidade en Galicia de determinadas liñas de fabricación da mesma Durante o ano pasado, as industrias de serrado e taboleiro incrementaron o valor engadido das súas liñas de produción; é dicir, consolidouse a fabricación de produto transformado dentro da fábrica (embalaxes, molduras ou perfiles laminados no caso dos serradoiros e chans ou módulos de moble no caso da industria de taboleiro) O 2006 foi o ano da consolidación de inversións importantes por parte da industria de taboleiro en outras CC.AA. e países Por outro lado, o incremento dos custes derivados do petróleo pasoulle factura sobre todo no uso de colas e outras materias primas Por último, e en relación á industria da pasta de papel cabe destacar que se batiu o record de produción anual na Comunidade Autónoma, ao superarse a barreira das 400.000 toneladas Industria forestal en Galicia 2006 12
- 13. A segunda transformación da madeira facturou 742 millóns de euros Con este dato, a facturación da carpintería e o mobiliario Contexto Global increméntase nun 15% con respecto ao ano anterior Unión Europea Durante 2006, a segunda transformación da madeira empregou a España máis 16.000 persoas en 2.500 empresas. O 80% destes contratos son fixos Galicia Evolución da facturación da 2ª transformación 742 Mobiliario e Carpintería 647 2005 2006 Fonte: elaboración propia en miles de euros O 98% destas industrias son pequenas empresas con menos de dez empregados Principalmente, as exportacións da segunda transformación destínanse a: Portugal, Francia, Países Baixos, EE.UU e México Os clientes son particulares, seguido do pequeno comercio e das empresas de construción Por outro lado, en 2006, as empresas de segunda transformación realizaron un importante esforzo en innovación, sobre todo, no caso das empresas de mobiliario Galicia erixiuse como referente nacional no segmento do mobiliario de cociña En carpintería, a fabricación de portas, é o segmento máis dinámico Industria forestal en Galicia 2006 13
- 14. As cifras da industria forestal en Galicia A facturación conxunta da industria forestal en Galicia ascende a 2.291 millóns de euros O emprego que xera este sector alcanza os 26.000 postos directos A industria forestal galega representa o 3,5%* do PIB da comunidade** * Este dato obtense despois de restar o intercambio de negocio dentro da cadea monte – industria ** A efectos de comparación, esta cifra sitúa a Galicia como un país forestal, ó nivel doutros como: Finlandia (3,7% PIB) ou Nova Zelanda (3,1% PIB) Industria forestal en Galicia 2006 14
- 15. A madeira lidera a actividade industrial na metade das comarcas galegas Pola súa ampla implantación, a industria forestal contribúe a reducir o Contexto Global impacto dos desequilibrios territoriais entre o interior e a costa Na práctica totalidade das comarcas rurais esta industria figura entre as Unión Europea tres primeiras actividades industriais por emprego xerado España Por provincias, a transformación da madeira é a cuarta actividade industrial Galicia en A Coruña, a terceira en Pontevedra e Ourense, e a segunda en Lugo Posto da industria da madeira enlaactividades industriais Puesto ocupado por la Industria de madera entre las actividades industriales por empleo generado Entre as 3 primeiras > do 25% Por emprego xerado Industria forestal en Galicia 2006 15
- 16. Impacto dos incendios forestais Perdas establecidas polos incendios Contexto Global Unión Europea Durante a oleada de incendios perdéronse 1.719 hectáreas de plantacións propias, o que equivale ao 12% do seu patrimonio forestal España Ademais, a industria da madeira perdeu 45.000 toneladas de madeira Galicia adquirida con anterioridade aos incendios A industria colaborou nas labores de extinción de incendios cos seus propios medios, humanos e materiais. Un total de 187 empregados das empresas do sector traballaron durante os 12 días para apagar as chamas Os custes derivados das anteriores mencións, xunto cos danos en instalacións ascenderon a 10 millóns de euros Fronte a estes danos que representan as primeiras perdas, a industria asume que a factura máis custosa aínda non se puido evaluar. Trátase dunha hipoteca por falta de materia prima, á que o sector terá que facer fronte –polo menos- durante a próxima década. Por cada metro cúbico queimado a industria perde tres metros cúbicos que non poderán aproveitarse no futuro* Acordo da Mesa da Madeira A industria forestal comprometeuse na primeira reunión da Mesa da Madeira (4 de setembro) a adquirir en fábrica a madeira queimada, a prezos de mercado da madeira verde para os destinos que esta tivese Superados os primeiros seis meses dende a firma do acordo, segundo Medio Rural, 2,3 millóns de m3 de madeira queimada xa recibiron os permisos necesarios para ser retirada Ata finais de febreiro, un total de 800.000 m3 desa madeira xa chegara ás fábricas * 400.000 m3 a finais de decembro de 2006 e 400.000 m3 nos primeiros dous meses de 2007 Industria forestal en Galicia 2006 16
- 17. Cadea da Madeira en Galicia 2006 Esquema do consumo de madeira da cadea Monte- Industria* TOTAL CORTAS GALICIA: 6.815.000 m3 c.c. Contexto Global Eucalipto Outras Coníferas Unión Europea 2.955.000 m3 cc Frondosas 3.450.000 m3 cc 410.000 m3 cc España Galicia 2.950.000 m3 cc 2.350.000 m3 cc 1.290.000 m3 cc PRIMEIRA TRANSFORMACIÓN EN GALICIA Serrado Taboleiros e chapas Pasta de papel 353 empresas 22 liñas 1 planta 875.000 t re 50.000 t ci cl ad o 1.760.000 m3 2.050.000 m3 405.000 Tn Madeira serrada Taboleiros Pasta de papel M.D.F. 53% Coníferas 82% Partículas 33 % T.C.F. 100% Contrachapado 6,5 % Fibra duro 3,5% Eucalipto 8% Outros 3% Otras Frondosas 10% Chapa < 1% 20% 22% 2% SEGUNDA TRANSFORMACIÓN EN GALICIA ENVASES CARPINTERÍA MOBILIARIO E FÁBRICAS DE PAPEL EMBALAXES EBANISTERÍA OBXECTOS DE MADEIRA TRANSFORMACIÓN DE CARTÓN * Non inclúe o aproveitamento doméstico de leñas Industria forestal en Galicia 2006 17
- 18. Medioambiente e Saúde En 2006, os produtos da industria forestal de Galicia conteñen 3,5 millóns Contexto Global de toneladas de CO2 previamente fixado polas masas forestais. Ademais, a madeira en uso substituirá a outros produtos que necesitasen nos seus Unión Europea procesos de fabricación a emisión de 4,27 millóns de toneladas de CO2* España A efectos da loita contra o cambio climático, a fabricación e uso dos produtos de madeira galegos supón compensar unha vez e media as Galicia emisións totais do transporte por estrada en Galicia O 60% da enerxía que consume o sector procede de fontes renovables As industrias de primeira transformación procesan ao ano 925.000 toneladas de madeira reciclada e reempregada. A taxa de reciclado é do 70%, moi superior á de outros materiais como o papel (media europea do 55%) A madeira, grazas as súas propiedades higrométricas, axuda a manter una temperatura de confort, así como os niveis de humidade no ambiente. Desta forma, diminúense os riscos de padecer infeccións ou reaccións alérxicas Ademais, os chans de madeira, ao non ter electricidade estática e ser fáciles de limpar, aseguran a reducción dos elementos alérxenos como o po e os ácaros. •Calculado segundo os resultados de investigacións da Universidade de Vigo (Grupo AF4) e Universidade de Hamburgo (Centre for Wood Sience and Technology) que establecen que o efecto combinado do almacenamento de carbono e substitución das emisións necesarias para a fabricación de materiais alternativos á madeira, supón que 1 m3 almacena 0,9 toneladas de CO2 e evita a emisión doutras 1,1 toneladas. Industria forestal en Galicia 2006 18
- 19. Certificación forestal En Galicia hai 115.615 hectáreas con Certificado de Xestión Forestal Contexto Global Sostible polo sistema PEFC (22,6% do total nacional) e 9.188 hectáreas polo sistema FSC (7,6% do total de España) Unión Europea España Hectáreas certificadas por CC.AA. (PEFC e FSC) Galicia 115.615 Galicia 9.188 242.530 Castela e León 10.654 85.555 Andalucía 81.441 27.992 P Vasco aís 17.996 Cataluña 123 17.084 Navarra 13.577 4.313 Cantabria 41 P FC E FSC 78 Aragón 333 Fonte: PEFC e FSC España Ano 2006 Con respecto ao ano 2005, Galicia perde a primeira posición do ranking de Comunidades Autónomas de hectáreas de madeira certificada. Castela e León duplica en número de hectáreas á Comunidade galega Galicia posúe 43 cadeas de custodia certificadas e é a primeira comunidade autónoma en capacidade industrial de consumo de madeira procedente de xestión forestal sostible (3,5 millóns de m3) Industria forestal en Galicia 2006 19
- 20. Industria forestal en Galicia 2006 20