際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Rosengren10 grup (1)

Feride Pek Feride
Feride Pek Feride
1 of 13
HAZIRLAYANLAR; Hanife YAZICI Birsen 聴LTZER Rojda GZEL Feride PEK B端ra AKKAYA
Kitle iletiim ara巽lar脹 i巽erikleri ve 旦rg端tleni bi巽imleriyle 巽ok 巽eitlilikler g旦sterir ve toplum 端zerinde etkili olabilecek geni bir alandaki faaliyetleri kapsarlar Tasarlanm脹 olsun ya da olmas脹n kitle iletiim ara巽lar脹n脹n ileyilerinin douraca脹 sonu巽lar (kitle iletiim ara巽lar脹n脹n etkileri) ve izleyici topluluklar脹n脹n ilgisinin 巽ekilmesi veya fikir ve davran脹lar脹n脹n etkilenmesi gibi tasarlanm脹 ama巽lar脹 salama yetenei (kitle iletiim ara巽lar脹n脹n etkililii) uzun y脹llar boyu arat脹rma konusu olmutur. T端m kitle iletiim arat脹rmalar脹n脹n amac脹, kitle iletiiminin etkilerini a巽脹klamakt脹r.
Baka bir deyile bu modelde anlat脹lmak istenen, gereksinimlerin alt脹nda toplumsal yap脹n脹n ve bireyin psikolojik 旦zelliklerinin yatt脹脹 ve bu gereksinimlerin de kitle iletiim ara巽lar脹ndan ya da dier (medyayla ilgisi olmayan) doyum kaynaklar脹ndan beklentiler oluturduudur. Birey 巽eitli beklentilerle kitle iletiim ara巽lar脹n脹 farkl脹 izleme kal脹plar脹na veya baka faaliyetlerle (medyayla ilgisi olmayan) megul olmaya y旦nelir. T端m bunlar脹n sonucu, ihtiya巽 duyulan doyumlar脹n ve 巽ounlukla ama巽lanmayan sonu巽lar脹n elde edilmesidir. Modeldeki bir dier 旦nerme de, kitle iletiim ara巽lar脹n脹n, g端nl端k yaamdaki doyum kaynaklar脹ndan sadece biri olduudur.
Hedefler ve Kullan脹m-Doyum Yakla脹m脹na 聴likin Varsay脹mlar Katz, kullan脹m ve doyum yakla脹m脹n脹n 端巽 hedefi olduunu belirtir ve u ekilde s脹ralar (Rubin) Kitle iletiim ara巽lar脹n脹n, bireyler taraf脹ndan gereksinimlerini gidermek amac脹yla nas脹l kullan脹ld脹脹n脹 a巽脹klamak Medya davran脹脹 i巽in g端d端leri anlamak 聴letiim davran脹脹n脹, g端d端leri ve ihtiya巽lar脹 takip eden ilevleri ve sonu巽lar脹 belirlemek
Rosengren'in Kullan脹m ve Doyum Modeli
Modelin balang脹巽 noktas脹 bireylerin gereksinimleridir. Ancak bu gereksinimlerin uygun bir eyleme d旦n端ebilmesi i巽in, ilk bata bunlar脹n 'sorun' olarak alg脹lanmas脹 ve daha sonra bu sorunlara olas脹 '巽旦z端m' yollar脹n脹n da alg脹lanmas脹 gerekmektedir. Rosengren, modelde belirtilen d端rt端leri ampirik olarak gereksinim ve sorunlardan ay脹rdetmenin zor olduunu, ancak bunlar脹n analitik olarak farkl脹lat脹脹n脹 belirtir . Modelde, kitle iletiim arac脹n脹 kullanma 旦ncelikle se巽imde bulunarak ve dikkat ederek okuma, izleme ya da dinlemedir. Kitle iletiim arac脹n脹 kullanan bireyin se巽ici izleme yapt脹脹n脹 s旦ylemek m端mk端nd端r. Yani gereksinimlerinin, ilgi ve beenilerinin, daha 旦nceki deneyimlerinin, toplumsal rol ve 巽evresinin, kiilik 旦zelliklerinin etkisinde kalarak ve modelde bahsedilen sorunlar脹n 巽旦z端m端ne y旦nelik se巽imde bulunur. Kitle iletiim arac脹na alternatif davran脹 da, 旦rnein bir arkada topluluunda bulunarak toplumsal etkileim gereksinimimizi gidermemiz gibi bir 巽旦z端m ve doyum salar. Modelin son aamas脹, gereksinimlerin giderilmesi yani doyumdur. 'Doyum'un tekrar toplumsal yap脹 ve bireysel niteliklerle birletirilmesi, d端rt端lenmi kitle iletiim ara巽lar脹 kullan脹m脹n脹n bireyler ve toplum 端zerinde birtak脹m ba脹ms脹z etkileri olabileceine ilikin kuramsal olana脹 kan脹tlamak i巽indir.(McQuail ve Windhal, 1993)
K聴TLE 聴LET聴聴M ARALARININ KARILADII 聴HT聴YALAR 1. Bilmeye ait ihtiya巽lar (cognitive needs) Enformasyon elde etme, bilme, anlama 2. Duygusal ihtiya巽lar (affective needs) Duygusal ve estetik deneyim, ak ve dostluk 端zerine ihtiya巽lar, g端zel eyler g旦rme arzusu 3. Kiilii tamamlayan ihtiya巽lar (personel integrative needs) Kendine g端ven, denge, toplumsal durum, g端ven tazeleme 4. Toplumsall脹脹 b端t端nleyen ihtiya巽lar (social integrative needs) Aile, arkadalar ve dierleri ile temaslar脹 g端巽lendirme 5. Gerilimi boaltma ihtiyac脹 (tension release needs) Ka巽脹 ve oyalanma
Medyalar脹n Sunduu Doyum ve Kar脹lad脹脹 聴htiya巽lar脹 1. Elendirme 2. Otorite fig端rlerini y端celtilmi ya da al巽alt脹lm脹 g旦rme 3. "G端zel"i arama ihtiyac脹 4. Paylama 5. Merak脹 tatmin etme ve haberdar olma 6. Tanr脹y脹 ve tanr脹sal plan脹 tan脹ma 7. Endieden kurtulma ve oyalanma 8. Empatiyi yaama 9. Ak, nefret, korku, dehet vb. gibi g端巽l端 duygular脹 kontroll端 ve su巽luluk hissi duymadan yaama 10. Taklit edecek modeller bulma 11. Kimlik kazanma
KULLANIM VE DOYUM YAKLAIMINA YNELT聴LEN ELET聴R聴LER Kullan脹m ve doyum yakla脹m脹n脹n bal脹ca katk脹s脹 izleyici, izleyici davran脹脹 ve izleyiciye y旦nelik albenileri bak脹m脹ndan farkl脹 kitle iletiim ara巽lar脹 ve farkl脹 kitle iletiim ara巽lar脹 i巽eriinin, 巽eit veya 旦rneklerini daha iyi tan脹mlamas脹 y旦n端nde olmutur. (McQuail ve Windhal, 1993) zet olarak denebilir ki, kullan脹m ve doyum yakla脹m脹yla daha 旦nce medya 端zerindeki vurgu izleyici ve okuyucuya kaym脹, tek y旦nl端 model yerini iki y旦nl端 bir modele b脹rakm脹t脹r. Kitle iletiim ara巽lar脹n脹n kullananlar 端zerindeki etkileri yerine, kullananlara ne gibi faydalar salayaca脹 端zerinde durulmutur. Bireyin bir kitle iletiim arac脹na ilgi ve gereksinim duymamas脹 halinde s旦zkonusu kitle iletiim arac脹ndan etkilenmesinin de m端mk端n olmayaca脹 ileri s端r端l端r.
Maslow Teorisi Maslow teorisi veya ihtiya巽lar hiyerarisi teorisi, ABD'li psikolog Abraham Maslow taraf脹ndan 1943 y脹l脹nda yay脹nlanm脹 bir 巽al脹mada ortaya at脹lm脹 ve sonras脹nda gelitirilmi bir insan psikolojisi teorisidir. Maslow teorisi, insanlar脹n belirli kategorilerdeki ihtiya巽lar脹n脹 kar脹lamalar脹yla, kendi i巽lerinde bir hiyerari oluturan daha '端st ihtiya巽lar脹 tatmin etme aray脹脹na girdiklerini ve bireyin kiilik geliiminin, o an i巽in bask脹n olan ihtiya巽 kategorisinin nitelii taraf脹ndan belirlendiini s旦zkonusu etmektedir.
Rosengren10 grup (1)
Maslow, Gereksinimleri u ekilde Kategorize Etmektedir; Fizyolojik gereksinimler (nefes, besin, su, cinsellik, uyku, denge, boalt脹m) G端venlik gereksinimi (v端cut, i, kaynak, etik, aile, sal脹k, m端lkiyet g端venlii) Ait olma, sevgi, sevecenlik gereksinimi (arkadal脹k, aile, cinsel yak脹nl脹k) Sayg脹nl脹k gereksinimi (kendine sayg脹, g端ven, baar脹, dierlerinin sayg脹s脹, bakalar脹na sayg脹) Kendini ger巽ekletirme gereksinimi (erdem, yarat脹c脹l脹k, doall脹k, problem 巽旦zme, 旦nyarg脹s脹z olma, ger巽eklerin kabul端)
KAYNAKLAR; Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396. Maslow, A. H. (1965). Eupsychian Management. Note that the Andy Kay featured in this book is the Andy Kay of Kaypro. Hardcover ISBN 0-87094-056-2, Paperback ISBN 0-256-00353-X. Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality, 2nd. ed., New York, Harper & Row. ISBN 0-06-041987-3. BELGELER.COM

More Related Content

Rosengren10 grup (1)

  • 2. Kitle iletiim ara巽lar脹 i巽erikleri ve 旦rg端tleni bi巽imleriyle 巽ok 巽eitlilikler g旦sterir ve toplum 端zerinde etkili olabilecek geni bir alandaki faaliyetleri kapsarlar Tasarlanm脹 olsun ya da olmas脹n kitle iletiim ara巽lar脹n脹n ileyilerinin douraca脹 sonu巽lar (kitle iletiim ara巽lar脹n脹n etkileri) ve izleyici topluluklar脹n脹n ilgisinin 巽ekilmesi veya fikir ve davran脹lar脹n脹n etkilenmesi gibi tasarlanm脹 ama巽lar脹 salama yetenei (kitle iletiim ara巽lar脹n脹n etkililii) uzun y脹llar boyu arat脹rma konusu olmutur. T端m kitle iletiim arat脹rmalar脹n脹n amac脹, kitle iletiiminin etkilerini a巽脹klamakt脹r.
  • 3. Baka bir deyile bu modelde anlat脹lmak istenen, gereksinimlerin alt脹nda toplumsal yap脹n脹n ve bireyin psikolojik 旦zelliklerinin yatt脹脹 ve bu gereksinimlerin de kitle iletiim ara巽lar脹ndan ya da dier (medyayla ilgisi olmayan) doyum kaynaklar脹ndan beklentiler oluturduudur. Birey 巽eitli beklentilerle kitle iletiim ara巽lar脹n脹 farkl脹 izleme kal脹plar脹na veya baka faaliyetlerle (medyayla ilgisi olmayan) megul olmaya y旦nelir. T端m bunlar脹n sonucu, ihtiya巽 duyulan doyumlar脹n ve 巽ounlukla ama巽lanmayan sonu巽lar脹n elde edilmesidir. Modeldeki bir dier 旦nerme de, kitle iletiim ara巽lar脹n脹n, g端nl端k yaamdaki doyum kaynaklar脹ndan sadece biri olduudur.
  • 4. Hedefler ve Kullan脹m-Doyum Yakla脹m脹na 聴likin Varsay脹mlar Katz, kullan脹m ve doyum yakla脹m脹n脹n 端巽 hedefi olduunu belirtir ve u ekilde s脹ralar (Rubin) Kitle iletiim ara巽lar脹n脹n, bireyler taraf脹ndan gereksinimlerini gidermek amac脹yla nas脹l kullan脹ld脹脹n脹 a巽脹klamak Medya davran脹脹 i巽in g端d端leri anlamak 聴letiim davran脹脹n脹, g端d端leri ve ihtiya巽lar脹 takip eden ilevleri ve sonu巽lar脹 belirlemek
  • 6. Modelin balang脹巽 noktas脹 bireylerin gereksinimleridir. Ancak bu gereksinimlerin uygun bir eyleme d旦n端ebilmesi i巽in, ilk bata bunlar脹n 'sorun' olarak alg脹lanmas脹 ve daha sonra bu sorunlara olas脹 '巽旦z端m' yollar脹n脹n da alg脹lanmas脹 gerekmektedir. Rosengren, modelde belirtilen d端rt端leri ampirik olarak gereksinim ve sorunlardan ay脹rdetmenin zor olduunu, ancak bunlar脹n analitik olarak farkl脹lat脹脹n脹 belirtir . Modelde, kitle iletiim arac脹n脹 kullanma 旦ncelikle se巽imde bulunarak ve dikkat ederek okuma, izleme ya da dinlemedir. Kitle iletiim arac脹n脹 kullanan bireyin se巽ici izleme yapt脹脹n脹 s旦ylemek m端mk端nd端r. Yani gereksinimlerinin, ilgi ve beenilerinin, daha 旦nceki deneyimlerinin, toplumsal rol ve 巽evresinin, kiilik 旦zelliklerinin etkisinde kalarak ve modelde bahsedilen sorunlar脹n 巽旦z端m端ne y旦nelik se巽imde bulunur. Kitle iletiim arac脹na alternatif davran脹 da, 旦rnein bir arkada topluluunda bulunarak toplumsal etkileim gereksinimimizi gidermemiz gibi bir 巽旦z端m ve doyum salar. Modelin son aamas脹, gereksinimlerin giderilmesi yani doyumdur. 'Doyum'un tekrar toplumsal yap脹 ve bireysel niteliklerle birletirilmesi, d端rt端lenmi kitle iletiim ara巽lar脹 kullan脹m脹n脹n bireyler ve toplum 端zerinde birtak脹m ba脹ms脹z etkileri olabileceine ilikin kuramsal olana脹 kan脹tlamak i巽indir.(McQuail ve Windhal, 1993)
  • 7. K聴TLE 聴LET聴聴M ARALARININ KARILADII 聴HT聴YALAR 1. Bilmeye ait ihtiya巽lar (cognitive needs) Enformasyon elde etme, bilme, anlama 2. Duygusal ihtiya巽lar (affective needs) Duygusal ve estetik deneyim, ak ve dostluk 端zerine ihtiya巽lar, g端zel eyler g旦rme arzusu 3. Kiilii tamamlayan ihtiya巽lar (personel integrative needs) Kendine g端ven, denge, toplumsal durum, g端ven tazeleme 4. Toplumsall脹脹 b端t端nleyen ihtiya巽lar (social integrative needs) Aile, arkadalar ve dierleri ile temaslar脹 g端巽lendirme 5. Gerilimi boaltma ihtiyac脹 (tension release needs) Ka巽脹 ve oyalanma
  • 8. Medyalar脹n Sunduu Doyum ve Kar脹lad脹脹 聴htiya巽lar脹 1. Elendirme 2. Otorite fig端rlerini y端celtilmi ya da al巽alt脹lm脹 g旦rme 3. "G端zel"i arama ihtiyac脹 4. Paylama 5. Merak脹 tatmin etme ve haberdar olma 6. Tanr脹y脹 ve tanr脹sal plan脹 tan脹ma 7. Endieden kurtulma ve oyalanma 8. Empatiyi yaama 9. Ak, nefret, korku, dehet vb. gibi g端巽l端 duygular脹 kontroll端 ve su巽luluk hissi duymadan yaama 10. Taklit edecek modeller bulma 11. Kimlik kazanma
  • 9. KULLANIM VE DOYUM YAKLAIMINA YNELT聴LEN ELET聴R聴LER Kullan脹m ve doyum yakla脹m脹n脹n bal脹ca katk脹s脹 izleyici, izleyici davran脹脹 ve izleyiciye y旦nelik albenileri bak脹m脹ndan farkl脹 kitle iletiim ara巽lar脹 ve farkl脹 kitle iletiim ara巽lar脹 i巽eriinin, 巽eit veya 旦rneklerini daha iyi tan脹mlamas脹 y旦n端nde olmutur. (McQuail ve Windhal, 1993) zet olarak denebilir ki, kullan脹m ve doyum yakla脹m脹yla daha 旦nce medya 端zerindeki vurgu izleyici ve okuyucuya kaym脹, tek y旦nl端 model yerini iki y旦nl端 bir modele b脹rakm脹t脹r. Kitle iletiim ara巽lar脹n脹n kullananlar 端zerindeki etkileri yerine, kullananlara ne gibi faydalar salayaca脹 端zerinde durulmutur. Bireyin bir kitle iletiim arac脹na ilgi ve gereksinim duymamas脹 halinde s旦zkonusu kitle iletiim arac脹ndan etkilenmesinin de m端mk端n olmayaca脹 ileri s端r端l端r.
  • 10. Maslow Teorisi Maslow teorisi veya ihtiya巽lar hiyerarisi teorisi, ABD'li psikolog Abraham Maslow taraf脹ndan 1943 y脹l脹nda yay脹nlanm脹 bir 巽al脹mada ortaya at脹lm脹 ve sonras脹nda gelitirilmi bir insan psikolojisi teorisidir. Maslow teorisi, insanlar脹n belirli kategorilerdeki ihtiya巽lar脹n脹 kar脹lamalar脹yla, kendi i巽lerinde bir hiyerari oluturan daha '端st ihtiya巽lar脹 tatmin etme aray脹脹na girdiklerini ve bireyin kiilik geliiminin, o an i巽in bask脹n olan ihtiya巽 kategorisinin nitelii taraf脹ndan belirlendiini s旦zkonusu etmektedir.
  • 12. Maslow, Gereksinimleri u ekilde Kategorize Etmektedir; Fizyolojik gereksinimler (nefes, besin, su, cinsellik, uyku, denge, boalt脹m) G端venlik gereksinimi (v端cut, i, kaynak, etik, aile, sal脹k, m端lkiyet g端venlii) Ait olma, sevgi, sevecenlik gereksinimi (arkadal脹k, aile, cinsel yak脹nl脹k) Sayg脹nl脹k gereksinimi (kendine sayg脹, g端ven, baar脹, dierlerinin sayg脹s脹, bakalar脹na sayg脹) Kendini ger巽ekletirme gereksinimi (erdem, yarat脹c脹l脹k, doall脹k, problem 巽旦zme, 旦nyarg脹s脹z olma, ger巽eklerin kabul端)
  • 13. KAYNAKLAR; Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. Psychological Review, 50, 370-396. Maslow, A. H. (1965). Eupsychian Management. Note that the Andy Kay featured in this book is the Andy Kay of Kaypro. Hardcover ISBN 0-87094-056-2, Paperback ISBN 0-256-00353-X. Maslow, A. H. (1970). Motivation and Personality, 2nd. ed., New York, Harper & Row. ISBN 0-06-041987-3. BELGELER.COM