ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej - komunikacja i asertywność

•Download as PPTX, PDF•
•
Consilia Centrum Wsparcia Rodziny
Consilia Centrum Wsparcia Rodziny

Prezentacja jest elementem szkolenia "Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej" realizowanego przez Centrum Wsparcia Rodziny Consilia. Blok II szkolenia obejmuje tematykę: komunikacja i asertywność. Szkolenie prowadzone jest w formie warsztatowej. Więcej informacji na stronie: www.consilia.com.pl

1 of 33
Download to read offline
Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej – materiały szkoleniowe komunikacja i asertywność mgr Jacek Ruciński
Komunikacja Najprostszą definicją komunikacji, będącą kompilacją różnorodnych słownikowych wyjaśnień byłoby stwierdzenie, że jest to proces porozumiewania oparty na różnorodnych zależnościach między nadawcą, a odbiorcą.
• dynamicznym - oznacza to, że ma on wiele składników wzajemnie na siebie oddziałujących i wywołujących wzajemne zmiany (formułowanie komunikatów, odbieranie komunikatów, interpretowanie, rozumienie itp.) • społecznym - przebiega zawsze z udziałem innych ludzi i w odniesieniu do nich, jak również osadzona jest w kontekście społecznym • symbolicznym - przebiega ona przy użyciu języka (werbalnego, mimiki, gestów…), który zawsze jest zbiorem symboli i ich znaczeń • interakcyjnym - zarówno nadawca, jak i odbiorca wzajemnie na siebie oddziaływają • celowym i świadomym • nieuniknionym - chcąc w pełni uczestniczyć w życiu społecznym nie sposób obejść się bez komunikacji Jakim dokładnie procesem jest komunikacja?
Warto w tym miejscu zastanowić się nad naszym zastosowaniem komunikacji. Po co komunikujemy się z innymi i które funkcje komunikacji są dla nas najważniejsze? Niezależnie od odpowiedzi, aby osiągnąć satysfakcjonujący poziom komunikowania się z innymi warto zapoznać się z barierami komunikacyjnymi, czyli zawiaskami niepożądanymi, mogącymi zniekształcić efekt naszych działań, a czasem wręcz przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Komunikacja skuteczna – czyli jaka?
Bariery komunikacyjne Najkrócej rzecz ujmując można je podzielić na: • zewnętrzne - będą się odnosiły do zakłóceń płynących z otoczenia, lub innych obiektywnych utrudnień (np. nieznajomość języka, różnice kulturowe), które w oczywisty sposób będą stały na drodze skutecznej i satysfakcjonującej komunikacji • wewnętrzne - utrudnienia płynące ze sposobu budowania komunikatu, naszego nastawienia do rozmówcy, prezentowania przez nas, niekoniecznie świadomie, postaw wyższościowych - słowem cała gama czynników subiektywnych i subtelnych - które w połączeniu z bezrefleksyjnym ich zastosowaniem nie wpływają korzystnie na nasze relacje z rozmówcą
Niewskazana w żadnej sferze naszej aktywności. W komunikacji najczęściej przejawia się stosowaniem utartych schematów, skupieniem bardziej na sobie niż na partnerze interakcji. Skutkować może także swoistym “znieczuleniem”, wynikającym bardziej ze zautomatyzowania komunikacji niż rzeczywistego braku empatii. Brak refleksyjności uniemożliwia także wprowadzanie zmian w schematy komunikacyjne. Bezrefleksyjność
Niełatwo jest przyjmować krytykę, nawet najlepiej wygłoszoną (wg zasad konstruktywnej krytyki) - wiąże się to głównie z faktem, że najchętniej chcielibyśmy otrzymywać pozytywne informacje zwrotne od otoczenia - wpływają one budująco na naszą samoocenę. Barierą szczególnie dużą w komunikacji jest postawa krytykancka, nie stroniąca od krytyki w każdej sytuacji. Bardzo ważne jest też, aby zadbać o to, w jaki sposób wygłaszamy krytykę gdy już absolutnie musimy - odpowiedni ton głosu, nieprowokujący styl wypowiedzi. Warto także poza krytyką odwołać się do jakiegoś pozytywnego aspektu danej sytuacji. Autokrytyka także bywa zjawiskiem źle widzialnym, kojarzy się bowiem z prowokowaniem do zaprzeczenia jej i poszukiwaniem pochwał. Krytykowanie
Można z całą pewnością stwierdzić, że nie ma sytuacji usprawiedliwiającej obrażanie rozmówcy. Nawet jeśli miałoby nastąpić ono w odwecie za podobne zachowanie ze strony innej osoby - nie zmienia to faktu, że nie powinno mieć miejsca i nie jest zgodne z zasadami kultury osobistej. Przypomnijmy, że nie trzeba używać wulgaryzmów lub kolokwializmów aby wygłosić obraźliwy komentarz. Jako obraźliwe traktowane są wszelkie komunikaty negatywnie osądzające osobę rozmówcy (w odróżnieniu od negatywnych komentarzy odnoszących się do konkretnych sytuacji) wypowiadane z agresywnym zamiarem wyrządzenia komuś przykrości. Często towarzyszy obrażaniu podniesiony głos oraz ferowanie wyroków na temat drugiej osoby. Obrażanie
Chodzi o specyficzne kategoryczne stwierdzenia na jakiś temat, odbierające naszemu partnerowi prawo do wpływu na sytuację. Np. “nie ty o tym decydujesz”, “nie masz w tej sprawie nic do powiedzenia”, itp. Komunikaty tego typu umniejszają wartość rozmówcy, uświadamiają i podkreślają jego niższość w stosunku do autora komunikatu (przynajmniej w oczach nadawcy). Orzekanie należy do grupy wyjątkowo przykrych w odbiorze i agresywnych komunikatów. Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której miałoby pozytywnie wpłynąć na komunikację. Orzekanie
O ile chwalenie samo w sobie, jeśli pojawia się w odpowiedniej sytuacji może komunikacji tylko pomóc, to połączenie chwalenia z krytyczną oceną, zwłaszcza jeśli jest nagminne bardzo komunikacji szkodzi. Nadawca takiego komunikatu może skojarzyć się z osobą, której nie sposób zadowolić. Poza tym badania psychologów potwierdzają, że obecność komunikatu krytycznego zaraz po pochwale unieważnia ją - badani w zdecydowanej większości w swym przeżywaniu skupiali się bardziej na negatywnym aspekcie komunikatu. Nawet jeśli mamy jakieś zastrzeżenia do danej sytuacji może lepiej pozwolić wybrzmieć pochwałom, a o mniej doskonałych jej aspektach porozmawiać przy innej okazji? Chwalenie połączone z oceną
Kategoryczne nakazanie komuś wykonania jakiejś czynności - czym w istocie jest rozkazywanie nie świadczy o nadawcy komunikatu najlepiej. Jest dowodem braku szacunku dla uczuć partnera i próbą zaznaczenia własnej dominującej pozycji. W interakcji z drugim człowiekiem prowokuje do buntu. Rozkazywanie
Rozpoczęcie dialogu od komunikatu “jeśli tak zrobisz, to…” nie jest najlepszą wróżbą dla dalszego przebiegu konwersacji. Grożenie stanowi próbę agresywnego zdominowania rozmówcy, uświadomienia mu, że jeżeli nie podporządkuje się on naszej woli sprawimy mu przykrość. Poza negatywnymi uczuciami jakie wzbudza grożenie, liczne aczkolwiek niespełnione groźby narażają na szwank osobę nadawcy komunikatu. Są niekiedy sytuacje, w których z racji zajmowania wyższej pozycji w hierarchii społecznej niektórzy ludzie nadużywają tak gróźb, jak i rozkazów - świadczy to już nie tylko o patologizacji komunikacji, lecz czyni patologicznym całość relacji agresora z ludźmi, wobec których dopuszcza się on takiego zachowania. Grożenie
Szczególnie dotkliwe dla młodszych rozmówców. Kolejny komunikat odwołujący się do wyższościowej postawy w stosunku do partnera interakcji. Zawiera w sobie ukrytą ocenę i podobnie jak rozkazywanie może skłaniać do buntu. Element oceny ukryty w moralizowaniu najczęściej odbierany jest jako brak empatii w stosunku do moralizowanej osoby. Wywołuje u nich poczucie winy. Moralizowanie
Zadawanie zbyt wielu lub niewłaściwych pytań najczęściej może być odebrane jako wścibstwo. Nękane pytaniami osoby czują, że pogwałcone zostało ich prawo do prywatności, aby uniknąć odpowiedzi czują się często w obowiązku wytłumaczyć natarczywemu rozmówcy. Mimo, że często wypytywaniu rozmówcy towarzyszą natarczywym osobom życzliwe intencje (np. troska, niepokój o kogoś, chęć wsparcia w trudnej sytuacji, autentyczne zainteresowanie czyimś losem) lepszy efekt dla komunikacji odniesie raczej otwarta postawa i naturalne zachowanie niż lekceważenie prawa do prywatności i natarczywe lub małodyskretne wypytywanie. Nadmierne wypytywanie
Nie tyle sama chęć wskazania drugiej osobie korzystnego wyjścia z sytuacji lub lepszego, w naszym odczuciu, wyboru stanowi problem, co sposób w jaki ono się odbywa. Czym innym jest porada poprzedzona szczerą życzliwą rozmową, bądź wynikająca z bezpośredniej prośby partnera interakcji, a czym innym komentowanie czyjegoś działania, cechy, bądź wyboru, wygłaszane na ogół po fakcie, często bez prośby drugiej osoby. Ten drugi rodzaj doradzania ma w sobie więcej z oceniania i moralizowania, niż życzliwej troski o dobro rozmówcy. Służy też zaznaczeniu wyższej pozycji “doradcy”. Doradzanie
Często stosowana, gdy temat rozmowy jest dla nas trudny lub mało interesujący. Przez rozmówcę odbierana jest na ogół jako brak zainteresowania jego osoba oraz przejaw egocentryzmu. Gdy już zdarzy nam się mimowolnie uciec od jakiegoś tematu warto zastanowić się dlaczego tak się stało. Być może w przyszłości będzie nam dzięki temu łatwiej uniknąć podobnej sytuacji. Zmiana tematu
Pozornie jest dowodem naszej inteligencji i zdroworozsądkowego podejścia do życia. W niektórych sytuacjach skupienie się wyłącznie na logicznych aspektach sprawy uniemożliwia nam wyrażenie empatii, udzielenie wsparcia emocjonalnego naszemu rozmówcy. Łatwo od logicznego argumentowania przejść do moralizowania. Logiczne argumantowanie
Zwykle pocieszając kogoś chcemy poprawić mu nastrój, wpłynąć pozytywnie na samopoczucie, ukazać małą wagę problemu lub jego nieistotność. Pochopne pocieszanie, zwłaszcza nie poprzedzone dłuższą rozmową na dany temat może być odebrane jako niedocenienie powagi sytuacji, brak zrozumienia dla uczuć rozmówcy, paradoksalnie może stanowić oznakę braku empatycznej postawy. Pocieszanie
Co pomaga w komunikacji? Najbardziej oczywistą odpowiedzią wydaje się być unikanie barier komunikacyjnych. Sprawa nie jest niestety aż tak oczywista. Całe szczęście, istnieje kilka prostych sposobów, pozwalających ukształtować w sobie nawyki pomagające w naturalny sposób wystrzegać się budowania komunikacyjnych barier.
Tzw. “aktywne słuchanie” w rzeczywistości samo w sobie stanowi szereg komunikatów (werbalnych i niewerbalnych) służących zaprezentowaniu naszej otwartej postawy w stosunku do nadawcy komunikatów. W sferze niewerbalnej aktywny słuchacz zachowuje : • otwartą postawę ciała • utrzymuje z rozmówcą kontakt wzrokowy • potakująco bądź przecząco kiwa głową W sferze werbalnej: • aktywnie uczestniczy w rozmowie • zachęca do kontynuowania wypowiedzi • dopytuje (lecz nie natrętnie) • informuje o swoich odczuciach (kiedy się one pojawiają) oraz parafrazuje Słuchanie
Ten styl komunikacji polega na używaniu specyficznego rodzaju komunikatów skupiających się głównie na informowaniu o wewnętrznych przeżyciach nadawcy w związku z aktualną sytuacją. Używanie komunikatów typu “ja” samo w sobie gwarantuje uniknięcie większości barier komunikacyjnych. Komunikacja tego typu pomaga: • budować atmosferę otwartości na rozmówcę • redukuje ryzyko wypowiadania komunikatów agresywnych tzw. komuników “ty” • stanowi konieczny element komunikacji asertywnej, zwłaszcza wygłaszania konstruktywnej krytyki • pozwala naszemu rozmówcy lepiej nas poznać • uzyskiwać większy wgląd w swoje emocje - pozytywnie wpływając na umiejętność ich kontrolowania Komunikacja „ja”
Asertywność Asertywność - zachowanie pozwalające nam konkretnie i zdecydowanie komunikować nasze potrzeby, chęci i uczucia innym ludziom bez naruszenia w jakikolwiek sposób ich praw. /G. Lindenfield/ Asertywność to szacunek dla samego siebie, który pozwala na formułowanie naszych oczekiwań w stosunku do innych ludzi. Jest to też szanowanie prawa innych do wyrażania swoich potrzeb. /J. Ferguson/
Poza asertywnością występują w relacjach z innymi ludźmi postawy bierna i agresywna. Rzadko zdarzają się osoby charakteryzujące się prezentowaniem tej samej postawy w relacjach ze wszystkimi ludźmi. Najczęściej balansujemy między biernością a agresją, między którymi znajduje się postawa asertywna. To, która postawa dominuje w danej sytuacji zależy od indywidualnych doświadczeń, poziomu samooceny, samowiedzy oraz umiejętności i znajomości technik asertywnego zachowania. Postawa asertywna, bierna i agresywna
Podstawowym wyzwaniem jest rozpoznanie swoich uczuć i przyznawanie się do nich. Szczególnie ważne jest wsłuchanie się w swoje instynktowne reakcje, które często są tłumione bądź maskowane. Kolejne zadanie stanowi rozpoznanie swoich czułych miejsc. Istnieję obszary naszego życia, które wiążą się z silnymi emocjami, ważne jest aby je znać i przygotować się szczególnie na ewentualne sytuacje ich naruszenia. Poznanie swoich potrzeb warto wcześniej wiedzieć czego oczekujemy po danej sytuacji. Nie sposób asertywnie komunikować swoich potrzeb nie znając ich. Często uświadamiamy sobie czego oczekiwaliśmy np. w sytuacjach konfliktowych po fakcie, nie mamy wtedy możliwości ich wypowiedzenia. Zdobywanie samowiedzy
• Określenie swoich granic - zewnętrznych i wewnętrznych • Komunikowanie swoich uczuć • Pewność siebie • Wypowiadanie asertywnych stwierdzeń (składa się na nie umiejętność mówienia wprost, komunikacja “ja”, wypowiadanie uczuć) • Uznanie praw drugiej osoby (cenną umiejętnością jest w tym przypadku weryfikowanie swoich interpretacji) • Postawa ciała, gestykulacja, mimika Cechy postawy asertywnej
Samo ich poznanie nie gwarantuje jeszcze sukcesu. Aby tak się stało należy przekonać się do ich zastosowania, wytrenowania w różnych sytuacjach nie zrażając się początkowymi niepowodzeniami. Konieczny jest też jak najwyższy poziom samowiedzy. • asertywna krytyka • odmawiania • proszenie • przyjmowanie nieuzasadnionej krytyki • przyjmowanie uzasadnionej krytyki Niektóre techniki asertywne
• Jasno opisz zachowanie, sytuację, zjawisko, które ci się nie podoba • Opisz w jaki sposób ta sytuacja wpływa na ciebie • Powiedz co chciałbys żeby się stało Asertywna krytyka
• Wysłuchaj prośby • Odczytaj swoją wewnętrzną reakcję • Poproś o czas (jeśli potrzebujesz) • Wykaż empatię • Jasno sformułuj odmowę • Podaj powód (jeśli chcesz) - jednak nie wdawaj się w zbędne szczegóły • Powiedz co możesz zrobić • Nie przepraszaj! Odmawianie
• Zasygnalizuj zamiar prośby • Opowiedz o swoich uczuciach • Okaż empatię drugiej osobie Proszenie
• Okaż empatię i zrozumienie • Przeproś za to, w czym zawiniłeś • Dodaj pozytywną uwagę • Zaproponuj naprawę sytuacji Przyjmowanie uzasadnionej krytyki
• Poproś o czas na przemyślenie • Jasno wyraź swój speciw • Zakomunikuj swoje uczucia • Zadawaj pytania pogłębiające Przyjmowanie nieuzasadnionej krytyki
● Strączek M., Komunikacja kreatywna, EdisonTeam.pl, Warszawa 2011. ● Bocheńska - Włostowska K., Akademia umiejętności interpersonalnych, Impuls, Kraków 2011. ● Dryden W., Constantinou D., Asertywność krok po kroku, Jedność, Kielce 2007. ● Hartley M., Asertywność - sztuka umiejętnej stanowczości, Wyd. JK, Łódź 2007. Polecana literatura
Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej - komunikacja i asertywność

More Related Content

Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej - komunikacja i asertywność

  • 1. Rozwój osobisty nauczyciela edukacji przedszkolnej – materiały szkoleniowe komunikacja i asertywność mgr Jacek Ruciński
  • 2. Komunikacja Najprostszą definicją komunikacji, będącą kompilacją różnorodnych słownikowych wyjaśnień byłoby stwierdzenie, że jest to proces porozumiewania oparty na różnorodnych zależnościach między nadawcą, a odbiorcą.
  • 3. • dynamicznym - oznacza to, że ma on wiele składników wzajemnie na siebie oddziałujących i wywołujących wzajemne zmiany (formułowanie komunikatów, odbieranie komunikatów, interpretowanie, rozumienie itp.) • społecznym - przebiega zawsze z udziałem innych ludzi i w odniesieniu do nich, jak również osadzona jest w kontekście społecznym • symbolicznym - przebiega ona przy użyciu języka (werbalnego, mimiki, gestów…), który zawsze jest zbiorem symboli i ich znaczeń • interakcyjnym - zarówno nadawca, jak i odbiorca wzajemnie na siebie oddziaływają • celowym i świadomym • nieuniknionym - chcąc w pełni uczestniczyć w życiu społecznym nie sposób obejść się bez komunikacji Jakim dokładnie procesem jest komunikacja?
  • 4. Warto w tym miejscu zastanowić się nad naszym zastosowaniem komunikacji. Po co komunikujemy się z innymi i które funkcje komunikacji są dla nas najważniejsze? Niezależnie od odpowiedzi, aby osiągnąć satysfakcjonujący poziom komunikowania się z innymi warto zapoznać się z barierami komunikacyjnymi, czyli zawiaskami niepożądanymi, mogącymi zniekształcić efekt naszych działań, a czasem wręcz przynieść efekt odwrotny od zamierzonego. Komunikacja skuteczna – czyli jaka?
  • 5. Bariery komunikacyjne Najkrócej rzecz ujmując można je podzielić na: • zewnętrzne - będą się odnosiły do zakłóceń płynących z otoczenia, lub innych obiektywnych utrudnień (np. nieznajomość języka, różnice kulturowe), które w oczywisty sposób będą stały na drodze skutecznej i satysfakcjonującej komunikacji • wewnętrzne - utrudnienia płynące ze sposobu budowania komunikatu, naszego nastawienia do rozmówcy, prezentowania przez nas, niekoniecznie świadomie, postaw wyższościowych - słowem cała gama czynników subiektywnych i subtelnych - które w połączeniu z bezrefleksyjnym ich zastosowaniem nie wpływają korzystnie na nasze relacje z rozmówcą
  • 6. Niewskazana w żadnej sferze naszej aktywności. W komunikacji najczęściej przejawia się stosowaniem utartych schematów, skupieniem bardziej na sobie niż na partnerze interakcji. Skutkować może także swoistym “znieczuleniem”, wynikającym bardziej ze zautomatyzowania komunikacji niż rzeczywistego braku empatii. Brak refleksyjności uniemożliwia także wprowadzanie zmian w schematy komunikacyjne. Bezrefleksyjność
  • 7. Niełatwo jest przyjmować krytykę, nawet najlepiej wygłoszoną (wg zasad konstruktywnej krytyki) - wiąże się to głównie z faktem, że najchętniej chcielibyśmy otrzymywać pozytywne informacje zwrotne od otoczenia - wpływają one budująco na naszą samoocenę. Barierą szczególnie dużą w komunikacji jest postawa krytykancka, nie stroniąca od krytyki w każdej sytuacji. Bardzo ważne jest też, aby zadbać o to, w jaki sposób wygłaszamy krytykę gdy już absolutnie musimy - odpowiedni ton głosu, nieprowokujący styl wypowiedzi. Warto także poza krytyką odwołać się do jakiegoś pozytywnego aspektu danej sytuacji. Autokrytyka także bywa zjawiskiem źle widzialnym, kojarzy się bowiem z prowokowaniem do zaprzeczenia jej i poszukiwaniem pochwał. Krytykowanie
  • 8. Można z całą pewnością stwierdzić, że nie ma sytuacji usprawiedliwiającej obrażanie rozmówcy. Nawet jeśli miałoby nastąpić ono w odwecie za podobne zachowanie ze strony innej osoby - nie zmienia to faktu, że nie powinno mieć miejsca i nie jest zgodne z zasadami kultury osobistej. Przypomnijmy, że nie trzeba używać wulgaryzmów lub kolokwializmów aby wygłosić obraźliwy komentarz. Jako obraźliwe traktowane są wszelkie komunikaty negatywnie osądzające osobę rozmówcy (w odróżnieniu od negatywnych komentarzy odnoszących się do konkretnych sytuacji) wypowiadane z agresywnym zamiarem wyrządzenia komuś przykrości. Często towarzyszy obrażaniu podniesiony głos oraz ferowanie wyroków na temat drugiej osoby. Obrażanie
  • 9. Chodzi o specyficzne kategoryczne stwierdzenia na jakiś temat, odbierające naszemu partnerowi prawo do wpływu na sytuację. Np. “nie ty o tym decydujesz”, “nie masz w tej sprawie nic do powiedzenia”, itp. Komunikaty tego typu umniejszają wartość rozmówcy, uświadamiają i podkreślają jego niższość w stosunku do autora komunikatu (przynajmniej w oczach nadawcy). Orzekanie należy do grupy wyjątkowo przykrych w odbiorze i agresywnych komunikatów. Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której miałoby pozytywnie wpłynąć na komunikację. Orzekanie
  • 10. O ile chwalenie samo w sobie, jeśli pojawia się w odpowiedniej sytuacji może komunikacji tylko pomóc, to połączenie chwalenia z krytyczną oceną, zwłaszcza jeśli jest nagminne bardzo komunikacji szkodzi. Nadawca takiego komunikatu może skojarzyć się z osobą, której nie sposób zadowolić. Poza tym badania psychologów potwierdzają, że obecność komunikatu krytycznego zaraz po pochwale unieważnia ją - badani w zdecydowanej większości w swym przeżywaniu skupiali się bardziej na negatywnym aspekcie komunikatu. Nawet jeśli mamy jakieś zastrzeżenia do danej sytuacji może lepiej pozwolić wybrzmieć pochwałom, a o mniej doskonałych jej aspektach porozmawiać przy innej okazji? Chwalenie połączone z oceną
  • 11. Kategoryczne nakazanie komuś wykonania jakiejś czynności - czym w istocie jest rozkazywanie nie świadczy o nadawcy komunikatu najlepiej. Jest dowodem braku szacunku dla uczuć partnera i próbą zaznaczenia własnej dominującej pozycji. W interakcji z drugim człowiekiem prowokuje do buntu. Rozkazywanie
  • 12. Rozpoczęcie dialogu od komunikatu “jeśli tak zrobisz, to…” nie jest najlepszą wróżbą dla dalszego przebiegu konwersacji. Grożenie stanowi próbę agresywnego zdominowania rozmówcy, uświadomienia mu, że jeżeli nie podporządkuje się on naszej woli sprawimy mu przykrość. Poza negatywnymi uczuciami jakie wzbudza grożenie, liczne aczkolwiek niespełnione groźby narażają na szwank osobę nadawcy komunikatu. Są niekiedy sytuacje, w których z racji zajmowania wyższej pozycji w hierarchii społecznej niektórzy ludzie nadużywają tak gróźb, jak i rozkazów - świadczy to już nie tylko o patologizacji komunikacji, lecz czyni patologicznym całość relacji agresora z ludźmi, wobec których dopuszcza się on takiego zachowania. Grożenie
  • 13. Szczególnie dotkliwe dla młodszych rozmówców. Kolejny komunikat odwołujący się do wyższościowej postawy w stosunku do partnera interakcji. Zawiera w sobie ukrytą ocenę i podobnie jak rozkazywanie może skłaniać do buntu. Element oceny ukryty w moralizowaniu najczęściej odbierany jest jako brak empatii w stosunku do moralizowanej osoby. Wywołuje u nich poczucie winy. Moralizowanie
  • 14. Zadawanie zbyt wielu lub niewłaściwych pytań najczęściej może być odebrane jako wścibstwo. Nękane pytaniami osoby czują, że pogwałcone zostało ich prawo do prywatności, aby uniknąć odpowiedzi czują się często w obowiązku wytłumaczyć natarczywemu rozmówcy. Mimo, że często wypytywaniu rozmówcy towarzyszą natarczywym osobom życzliwe intencje (np. troska, niepokój o kogoś, chęć wsparcia w trudnej sytuacji, autentyczne zainteresowanie czyimś losem) lepszy efekt dla komunikacji odniesie raczej otwarta postawa i naturalne zachowanie niż lekceważenie prawa do prywatności i natarczywe lub małodyskretne wypytywanie. Nadmierne wypytywanie
  • 15. Nie tyle sama chęć wskazania drugiej osobie korzystnego wyjścia z sytuacji lub lepszego, w naszym odczuciu, wyboru stanowi problem, co sposób w jaki ono się odbywa. Czym innym jest porada poprzedzona szczerą życzliwą rozmową, bądź wynikająca z bezpośredniej prośby partnera interakcji, a czym innym komentowanie czyjegoś działania, cechy, bądź wyboru, wygłaszane na ogół po fakcie, często bez prośby drugiej osoby. Ten drugi rodzaj doradzania ma w sobie więcej z oceniania i moralizowania, niż życzliwej troski o dobro rozmówcy. Służy też zaznaczeniu wyższej pozycji “doradcy”. Doradzanie
  • 16. Często stosowana, gdy temat rozmowy jest dla nas trudny lub mało interesujący. Przez rozmówcę odbierana jest na ogół jako brak zainteresowania jego osoba oraz przejaw egocentryzmu. Gdy już zdarzy nam się mimowolnie uciec od jakiegoś tematu warto zastanowić się dlaczego tak się stało. Być może w przyszłości będzie nam dzięki temu łatwiej uniknąć podobnej sytuacji. Zmiana tematu
  • 17. Pozornie jest dowodem naszej inteligencji i zdroworozsądkowego podejścia do życia. W niektórych sytuacjach skupienie się wyłącznie na logicznych aspektach sprawy uniemożliwia nam wyrażenie empatii, udzielenie wsparcia emocjonalnego naszemu rozmówcy. Łatwo od logicznego argumentowania przejść do moralizowania. Logiczne argumantowanie
  • 18. Zwykle pocieszając kogoś chcemy poprawić mu nastrój, wpłynąć pozytywnie na samopoczucie, ukazać małą wagę problemu lub jego nieistotność. Pochopne pocieszanie, zwłaszcza nie poprzedzone dłuższą rozmową na dany temat może być odebrane jako niedocenienie powagi sytuacji, brak zrozumienia dla uczuć rozmówcy, paradoksalnie może stanowić oznakę braku empatycznej postawy. Pocieszanie
  • 19. Co pomaga w komunikacji? Najbardziej oczywistą odpowiedzią wydaje się być unikanie barier komunikacyjnych. Sprawa nie jest niestety aż tak oczywista. Całe szczęście, istnieje kilka prostych sposobów, pozwalających ukształtować w sobie nawyki pomagające w naturalny sposób wystrzegać się budowania komunikacyjnych barier.
  • 20. Tzw. “aktywne słuchanie” w rzeczywistości samo w sobie stanowi szereg komunikatów (werbalnych i niewerbalnych) służących zaprezentowaniu naszej otwartej postawy w stosunku do nadawcy komunikatów. W sferze niewerbalnej aktywny słuchacz zachowuje : • otwartą postawę ciała • utrzymuje z rozmówcą kontakt wzrokowy • potakująco bądź przecząco kiwa głową W sferze werbalnej: • aktywnie uczestniczy w rozmowie • zachęca do kontynuowania wypowiedzi • dopytuje (lecz nie natrętnie) • informuje o swoich odczuciach (kiedy się one pojawiają) oraz parafrazuje Słuchanie
  • 21. Ten styl komunikacji polega na używaniu specyficznego rodzaju komunikatów skupiających się głównie na informowaniu o wewnętrznych przeżyciach nadawcy w związku z aktualną sytuacją. Używanie komunikatów typu “ja” samo w sobie gwarantuje uniknięcie większości barier komunikacyjnych. Komunikacja tego typu pomaga: • budować atmosferę otwartości na rozmówcę • redukuje ryzyko wypowiadania komunikatów agresywnych tzw. komuników “ty” • stanowi konieczny element komunikacji asertywnej, zwłaszcza wygłaszania konstruktywnej krytyki • pozwala naszemu rozmówcy lepiej nas poznać • uzyskiwać większy wgląd w swoje emocje - pozytywnie wpływając na umiejętność ich kontrolowania Komunikacja „ja”
  • 22. Asertywność Asertywność - zachowanie pozwalające nam konkretnie i zdecydowanie komunikować nasze potrzeby, chęci i uczucia innym ludziom bez naruszenia w jakikolwiek sposób ich praw. /G. Lindenfield/ Asertywność to szacunek dla samego siebie, który pozwala na formułowanie naszych oczekiwań w stosunku do innych ludzi. Jest to też szanowanie prawa innych do wyrażania swoich potrzeb. /J. Ferguson/
  • 23. Poza asertywnością występują w relacjach z innymi ludźmi postawy bierna i agresywna. Rzadko zdarzają się osoby charakteryzujące się prezentowaniem tej samej postawy w relacjach ze wszystkimi ludźmi. Najczęściej balansujemy między biernością a agresją, między którymi znajduje się postawa asertywna. To, która postawa dominuje w danej sytuacji zależy od indywidualnych doświadczeń, poziomu samooceny, samowiedzy oraz umiejętności i znajomości technik asertywnego zachowania. Postawa asertywna, bierna i agresywna
  • 24. Podstawowym wyzwaniem jest rozpoznanie swoich uczuć i przyznawanie się do nich. Szczególnie ważne jest wsłuchanie się w swoje instynktowne reakcje, które często są tłumione bądź maskowane. Kolejne zadanie stanowi rozpoznanie swoich czułych miejsc. Istnieję obszary naszego życia, które wiążą się z silnymi emocjami, ważne jest aby je znać i przygotować się szczególnie na ewentualne sytuacje ich naruszenia. Poznanie swoich potrzeb warto wcześniej wiedzieć czego oczekujemy po danej sytuacji. Nie sposób asertywnie komunikować swoich potrzeb nie znając ich. Często uświadamiamy sobie czego oczekiwaliśmy np. w sytuacjach konfliktowych po fakcie, nie mamy wtedy możliwości ich wypowiedzenia. Zdobywanie samowiedzy
  • 25. • Określenie swoich granic - zewnętrznych i wewnętrznych • Komunikowanie swoich uczuć • Pewność siebie • Wypowiadanie asertywnych stwierdzeń (składa się na nie umiejętność mówienia wprost, komunikacja “ja”, wypowiadanie uczuć) • Uznanie praw drugiej osoby (cenną umiejętnością jest w tym przypadku weryfikowanie swoich interpretacji) • Postawa ciała, gestykulacja, mimika Cechy postawy asertywnej
  • 26. Samo ich poznanie nie gwarantuje jeszcze sukcesu. Aby tak się stało należy przekonać się do ich zastosowania, wytrenowania w różnych sytuacjach nie zrażając się początkowymi niepowodzeniami. Konieczny jest też jak najwyższy poziom samowiedzy. • asertywna krytyka • odmawiania • proszenie • przyjmowanie nieuzasadnionej krytyki • przyjmowanie uzasadnionej krytyki Niektóre techniki asertywne
  • 27. • Jasno opisz zachowanie, sytuację, zjawisko, które ci się nie podoba • Opisz w jaki sposób ta sytuacja wpływa na ciebie • Powiedz co chciałbys żeby się stało Asertywna krytyka
  • 28. • Wysłuchaj prośby • Odczytaj swoją wewnętrzną reakcję • Poproś o czas (jeśli potrzebujesz) • Wykaż empatię • Jasno sformułuj odmowę • Podaj powód (jeśli chcesz) - jednak nie wdawaj się w zbędne szczegóły • Powiedz co możesz zrobić • Nie przepraszaj! Odmawianie
  • 29. • Zasygnalizuj zamiar prośby • Opowiedz o swoich uczuciach • Okaż empatię drugiej osobie Proszenie
  • 30. • Okaż empatię i zrozumienie • Przeproś za to, w czym zawiniłeś • Dodaj pozytywną uwagę • Zaproponuj naprawę sytuacji Przyjmowanie uzasadnionej krytyki
  • 31. • Poproś o czas na przemyślenie • Jasno wyraź swój speciw • Zakomunikuj swoje uczucia • Zadawaj pytania pogłębiające Przyjmowanie nieuzasadnionej krytyki
  • 32. ● Strączek M., Komunikacja kreatywna, EdisonTeam.pl, Warszawa 2011. ● Bocheńska - Włostowska K., Akademia umiejętności interpersonalnych, Impuls, Kraków 2011. ● Dryden W., Constantinou D., Asertywność krok po kroku, Jedność, Kielce 2007. ● Hartley M., Asertywność - sztuka umiejętnej stanowczości, Wyd. JK, Łódź 2007. Polecana literatura

Editor's Notes

  • #20: Moczenie mimowolne to moczenie się niespowodowane chorobami urologicznymi  lub neurologicznego, może być źródłem niepokoju dla rodziców dziecka w wieku 3-5 lat lub starszego. Aż 20 % 5-latków moczy się w łóżko na tyle często, że dzieci te można zakwalifikować jako cierpiące na moczenie mimowolne. 2% dzieci w wieku 12-14 lat. Starsi chłopcy częściej niż dziewczynki. ok 2%-3% dzieci diagnozuje się zanieczyszczanie się kałem od 3 do 5 lat.   10 - 12 lat na zaburzenie to cierpi ok 1% dzieci.
  • #23: Moczenie mimowolne to moczenie się niespowodowane chorobami urologicznymi  lub neurologicznego, może być źródłem niepokoju dla rodziców dziecka w wieku 3-5 lat lub starszego. Aż 20 % 5-latków moczy się w łóżko na tyle często, że dzieci te można zakwalifikować jako cierpiące na moczenie mimowolne. 2% dzieci w wieku 12-14 lat. Starsi chłopcy częściej niż dziewczynki. ok 2%-3% dzieci diagnozuje się zanieczyszczanie się kałem od 3 do 5 lat.   10 - 12 lat na zaburzenie to cierpi ok 1% dzieci.