�ݺ�ߣ

Ruimtevaarttoerist
in de States
Bezoek aan het
National Air and Space Museum
en het
John F. Kennedy Space Center
en
Mission: Space (Epcot)

Geert Bonte • Volkssterrenwacht Beisbroek • 22 februari 2014

Locaties
Smithsonian National Air and Space Museum
Hoofdgebouw in Washington, DC

een van de vele musea aan de National Mall

Steven F. Udvar-Hazy Center in Chantilly, VA
bij Dulles International Airport

Kennedy Space Center
Cape Canaveral, FL

Mission: Space
pretpark-attractie in Future World, Epcot

Walt Disney World, Orlando, FL

Ruimtevaarttoerist in de States

Steven F.
Udvar-Hazy Center
Chantilly, Virginia
bij Dulles Int’l Airport

Hoofdgebouw
Washington, DC
aan de National Mall

Smithsonian Institution
NASM maakt deel uit van het
onderwijs- en onderzoekscentrum (1846)
genoemd naar James Smithson
19 musea, meeste gelegen aan de National Mall
in Washington DC
137 miljoen voorwerpen (alle musea samen)
gefinancierd door Amerikaanse overheid
gratis toegankelijk

James Smithson (ca. 1765 – 1829)
Brits mineraloog en scheikundige

liet bij zijn dood een grote som geld (> 500 miljoen $) na
aan zijn neef, maar bepaalde dat, als deze geen nazaten
zou hebben, het geld naar de regering van de US zou gaan
om een instituut op te richten ter verspreiding van kennis
en wetenschap

opgericht in 1946 (National Air Museum)
grootste collectie vliegtuigen en ruimtevaartuigen
(en verwante voorwerpen) ter wereld (> 60 000 items)

behalve museum ook centrum voor
onderzoek naar de geschiedenis en
de wetenschap van lucht- en
ruimtevaart, planeetwetenschap,
geologie en fysica
twee locaties: hoofdgebouw aan
de National Mall in Washington DC
en een (groter) bijgebouw in
buurstaat Virginia: het Steven F.
Udvar-Hazy Center

na de oprichting van het museum was geen enkel gebouw
groot genoeg voor de volledige collectie; vele toestellen
werden opgeslagen en waren niet toegankelijk voor het
publiek
het moderne hoofdgebouw in Washington werd geopend
in 1976
het Udvar-Hazy Center werd geopend in 2003 en huisvest
de grotere stukken van de collectie, waaronder een
Concorde en de spaceshuttle-orbiter Discovery

restauratie en opslag van niet-tentoongestelde stukken:
Paul E. Garber Preservation, Restoration and Storage
Facility, Suitland, Maryland
space race in de jaren ’50 en ’60 leidde tot hernoeming
van het National Air Museum naar National Air and Space
Museum
bezoekersaantallen:
NASM (DC):
Udvar-Hazy Center:

ca. 7,0 miljoen per jaar
ca. 1,4 miljoen per jaar

NASM is daarmee het tweede drukst bezochte museum
ter wereld (na het Louvre in Parijs)

NASM hoofdgebouw
geopend op 1 juli 1976, tijdens het hoogtepunt van de
festiviteiten voor de 200e verjaardag van de US

NASM hoofdgebouw
modern gebouw van marmer, staal en glas, ontworpen
door architecten Hellmuth, Obata en Kassabaum (HOK)
westelijke glazen wand fungeert als gigantische poort
voor het binnenbrengen van vliegtuigen

NASM hoofdgebouw
bijna 15 000 m²
tentoonstellingsruimte
planetarium:
233 zitplaatsen
IMAX-theater (3D):
487 zitplaatsen

NASM hoofdgebouw
bij de ingang: abstracte metalen
sculptuur van Richard Lippold:
Ad Astra
in het gebouw: grote muurschildering van Robert McCall:
The Space Mural – A Cosmic View

The Space Mural – A Cosmic View

COSTAR
Corrective Optics Space Telescope Axial Replacement
‘bril’ van de Hubble Space Telescope (HST)
geïnstalleerd tijdens STS-61 (HST-SM1)
terug naar de Aarde gebracht met STS-125 (HST-SM4)

HST backup mirror
reservespiegel van de HST
wel perfect geslepen
onafgewerkt
(geen reflecterende laag)

HST Structural Dynamic Test Vehicle
SDTV is een model op ware grootte
van de HST
model gebouwd in 1975 voor het
uitvoeren van testen
later aangepast om het er te laten
uitzien zoals de uiteindelijke HST

Friendship 7
capsule van Mercury-Atlas 6missie
eerste Amerikaan in baan om
de Aarde: John Glenn
(20 februari 1962)

Columbia
commandomodule van Apollo 11missie
voor het eerst mensen op de
Maan: Neil Armstrong en
Buzz Aldrin (20 juli 1969)
Michael Collins bleef tijdens de
landing alleen achter in de
commandomodule, in een baan om
de Maan

Columbia
genoemd naar de Columbiad, Jules Vernes gigantische
kanon uit De la terre à la lune (1865)
gelijkenissen tussen het verhaal van
Jules Verne en de Apollo-missies:
lancering vanaf Florida
afmetingen van de CSM
(commando- en servicemodule)
splashdown

SpaceShipOne
eerste particuliere
experimentele
ruimtevaartuig voor
suborbitale
ruimtevluchten
won Ansari X Prize (2004) door tweemaal meer dan
100 km hoog te vliegen binnen een termijn van 2 weken
zal opgevolgd worden door SpaceShipTwo met eerste
betalende passagiers in 2014 (?)

LM-2 (Lunar Module 2)
gebouwd voor tweede testvlucht in baan om de Aarde
wegens succes van eerste testvlucht (LM-1, Apollo 5) was
tweede testvlucht niet meer nodig
enkel gebruikt bij
tests op de grond
na tentoonstelling
in Japan naar
Smithsoniancollectie

Apollo-Soyuz Test Project backup
Apollo-Soyuz Test Project (ASTP): gezamenlijke
Amerikaans-Russische missie waarbij in 1975 voor het
eerst een koppeling werd uitgevoerd tussen een
Amerikaanse Apollo-CSM en een Russische Soyuz

Apollo-Soyuz Test Project backup
koppelstuk is tegelijk een luchtsluis (verschillende
luchtdruk en luchtsamenstelling Apollo en Soyuz)
koppelstuk in museum is het reserve-koppelstuk

Skylab Orbital Workshop backup
Orbital Workshop is de grootste
component van Skylab, Amerika’s
eerste ruimtestation (1973 – 1979)
woon-, werken bergruimten –
onderzoeksmateriaal en voorraden

Skylab Orbital Workshop backup
reserve-Orbital Workshop in het museum is aangepast
om bezoekers toe te laten er doorheen te lopen en een
blik in de woonruimte te werpen

Skylab 4 CM
commandomodule van de Skylab 4-missie
(derde bemande missie, eerste was onbemand)
laatste bemande missie naar Skylab:
Gerald Carr, William Pogue en Edward Gibson

Viking-Marslander
drie Viking-Marslanders gebouwd, waarvan twee op Mars
geland (1976)
derde Viking-Marslander bleef op Aarde voor simulaties

Surveyor
Surveyor was eerste Amerikaans toestel dat een zachte
landing op de Maan uitvoerde
toestel in museum werd op Aarde gebruikt voor
testdoeleinden
bijna identiek aan Surveyor 3, op loopafstand van
landingsplaats van Apollo 12

Robonaut 1 (R1)
robot + astronaut = robonaut
eerste Robonaut-model,
voorloper van R2
R1 niet in de ruimte geweest,
R2 wel (nog steeds in het ISS)
mensachtige robot die astronauten
kan assisteren bij allerlei taken
robonaut heeft handen zoals die
van een mens en kan daardoor
dezelfde gereedschappen
gebruiken als de astronauten

Glamorous Glennis
Bell X-1
eerste vliegtuig
dat de
geluidsbarrière
doorbrak

Chuck (Charles) Yeager vloog met dit toestel 1 127 km/h
(Mach 1,06) op een hoogte van 13 km op 14 oktober 1947
Yeager noemde het toestel Glamorous Glennis ter ere van
zijn vrouw, Glennis Dickhouse

Spirit of St. Louis
vliegtuig waarmee Charles Lindbergh de eerste non-stop
solovlucht over de Atlantische Oceaan maakte (mei 1927)
New York – Parijs in 33½ uur

Chicago
eerste vliegtuig dat een reis rond de wereld maakte
(april – september 1924)
Santa Monica, CA – Sand Point, WA in 175 dagen
piloot: Lowell Smith
copiloot: Leslie Arnold
Douglas World Cruiser Circumnavigation
vier vliegtuigen namen deel aan de ‘race’:
Seattle, Chicago, Boston en New Orleans

Breitling Orbiter 3
gondel van de eerste non-stop
ballonvlucht rond de wereld
(1 – 21 maart 1999)
Château-d’Œx – Egyptische
woestijn in 19 d 21 h 55 min
Bertrand Piccard en Brian Jones

V2
ballistische raket, tijdens WO II door Duitsland gebruikt
om steden als Parijs en Londen te bombarderen
Vergeltungswaffe 2 (V2), opvolger van V1
na de oorlog ontwierp Wernher von Braun op basis van
het V2-ontwerp de Jupiter C-raket, die de eerste
Amerikaanse satelliet (Explorer 1) in een baan om de
Aarde bracht
dit raketontwerp zou uiteindelijk leiden tot het ontwerp
van de Saturn V-maanraket

USS Enterprise (vliegdekschip)
gedetailleerd schaalmodel

USS Enterprise (Star Trek)
origineel model van het fictieve ruimteschip uit Star Trek
tv-serie, in 1974 door Paramount Studios geschonken aan
de National Collection

Einstein Planetarium
233 zitplaatsen (Cozmix: 45)
koepel is 70 feet (21,3 m) breed
(Cozmix: 7,3 m)
enige fulldome-projectiesysteem in
Washington, DC
Zeiss-projector model VI A (gift van
Duitsland ter gelegenheid van de
200e verjaardag van de US)

Lockheed Martin IMAX Theater
487 zitplaatsen

fotofilmpje: NASM Washington DC

Steven F. Udvar-Hazy Center
geopend op 15 december 2003
reusachtige hangar (met een kleinere hangar ertegenaan
geschoven en een observatietoren ernaast)
net als het hoofdgebouw in Washington ontworpen door
Hellmuth, Obata en Kassabaum (HOK)

vlakbij Dulles International Airport en ermee verbonden
door een taxibaan
genoemd naar István Ferencz Udvar-Házy, een Hongaarse
immigrant, miljardair en huidig CEO van Air Lease Corp
in 1999 schonk Udvar-Házy 65 miljoen $ aan het
Smithsonian Institution voor de bouw

meer dan 32 000 m² tentoonstellingsruimte
(meer dan het dubbele van het gebouw in Washington)
Boeing Aviation Hangar: 27 286 m²
(hoofdhangaar)
James S. McDonnell Space Hangar: 4 930 m²
(zijvleugel waar de spaceshuttle staat)
meer dan 120 vliegtuigen en 140 ruimtevaart-items
IMAX-theater (3D)

Spaceshuttle Discovery
staat samen met andere ruimtetuigen en ruimtevaart-
items in de James S. McDonnell Space Hangar
James Smith McDonnell (1899 – 1980):
Amerikaans luchtvaartpionier, stichter van McDonnell
Aircraft Corporation (later McDonnell Douglas)

spaceshuttle-orbiter Discovery staat in Udvar-Hazy Center
sedert 19 april 2012
voorheen stond hier de Enterprise
Enterprise was eerste shuttle die gebouwd werd;
had geen motoren en geen functioneel hitteschild;
werd enkel gebruikt bij landingstesten
in 2011 kondigde de NASA aan dat de Discovery
toegevoegd zou worden aan de collectie van het NASM
op 17 april 2012 overgevlogen van Kennedy Space Center
naar Dulles International Airport op de rug van een
Shuttle Carrier Aircraft (SCA)

SCA is omgebouwde Boeing 747
NASA heeft twee SCA’s in dienst
tijdens de vlucht op 17 april 2012 maakte het
SCA/Discovery-combo meerdere passages boven
Washington zodat heel wat mensen van het unieke
schouwspel konden genieten
uniek moment bij aankomst: twee orbiters (Enterprise en
Discovery) neus aan neus op taxibaan Udvar-Hazy Center
video: aankomst Discovery bij Udvar-Hazy Center

Intermezzo: spaceshuttle Enterprise
Enterprise werd op 27 april 2012 per SCA overgevlogen
naar New York
Enterprise werd daar tentoongesteld in een opblaasbaar
paviljoen in het Intrepid Sea, Air & Space Museum (een
als museum ingericht vliegdekschip), waar het in oktober
2012 lichte schade opliep ten gevolge van de storm Sandy

Intermezzo: spaceshuttle Enterprise
het paviljoen was echter niet meer bruikbaar en de
tentoonstelling was enkele maanden gesloten
een nieuw paviljoen werd gebouwd, waar Enterprise
sedert 10 juli 2013 weer te bezichtigen is

Discovery heeft van alle shuttles het meeste vlieguren
(in totaal iets meer dan 365 dagen, tijdens 39 missies)
vloog 5 830 keer rond de Aarde: 238 miljoen km
(meer dan anderhalve keer afstand Aarde – Zon)
eerste missie: STS-41-D (30 augustus – 5 september 1984)
laatste missie: STS-133 (24 februari – 9 maart 2011)
was derde shuttle in gebruik (na Columbia en Challenger)
was eerste shuttle die ‘met pensioen’ ging

bracht de HST naar de ruimte (STS-31, 1990)
eerste vrouwelijke piloot: Eileen Collins (STS-63, 1995)
oudste astronaut: John Glenn, 77 (STS-95, 1998)
eerste koppeling van shuttle aan het ISS (STS-96, 1999)
100e spaceshuttlemissie (STS-92, 2000)

Spaceshuttle Discovery – Canadarm
Canada + arm = Canadarm
ontworpen door Canadian Space Agency (CSA)
reeks robotische armen die door de spaceshuttle-orbiters
gebruikt werden om ladingen uit te zetten, te verplaatsen
of uit de ruimte te plukken

Manned Maneuvering Unit (MMU)
de MMU in het museum werd in 1984 getest tijdens STS
41-B en vloog later ook mee met STS 41-C en STS 51-A
persoonlijk voortstuwingssysteem, werkt op 24 kleine
stikstof-thrusters
in totaal 6 h 29 min
gebruikt

Spacelab LM1
modulair ruimtelaboratoruim van ESA en NASA
zat in het laadruim van de spaceshuttle
twee modules gebouwd: LM1 en LM2
gebruikt bij 16 shuttlemissies (1983 – 1998)

fotofilmpje: spaceshuttle Discovery

Mercury-Atlas 10
ongebruikt Mercury-ruimtetuig
gebouwd voor een laatste Mercury-missie, die afgelast
werd wegens succes van Mercury-Atlas 9, waarna de
NASA besloot meteen door te gaan met het Geminiprogramma

Gemini 7-capsule
vierde bemande Geminivlucht (1965)
astronauten Frank Borman
en James Lovell

Concorde
supersonisch passagiersvliegtuig (Mach 2,04) van
Air France
Parijs – New York in minder dan 3½ uur

Enola Gay
B-29 bommenwerper waarmee op 6 augustus 1945 de
atoombom op Hiroshima werd afgeworpen

Lockheed SR-71 Blackbird
onbewapend militair verkenningsvliegtuig

Virgin Atlantic GlobalFlyer
vliegtuig waarmee Steve Fosset in 2005 een non-stopsolovlucht rond de Aarde maakte
vlucht duurde 2 dagen en 19 uur (zonder bijtanken)

NASA Pathfinder Plus
onbemand vliegtuig aangedreven door zonnepanelen
tweede van een reeks van vier dergelijke toestellen
(volgende modellen waren telkens groter)
Pathfinder en zijn opvolger, Pathfinder Plus konden enkel
overdag vliegen
Centurion en Helios (derde en vierde toestel uit de reeks)
konden ook ’s nachts vliegen dankzij accu’s en een
brandstofcelsysteem

fotofilmpje: Udvar-Hazy Center


ruimtehaven
bezoekerscentrum
natuurgebied met heel wat alligators en vogels
(waaronder enkele grote arendsnesten)
infrastructuur neemt 8 à 10 % van de oppervlakte in;
rest is ongerepte natuur

genoemd naar John Fitzgerald Kennedy, 35e president
van de USA, die in 1961 het plan lanceerde om voor het
einde van dat decennium een mens naar de Maan en
weer terug te brengen

alle bemande Amerikaanse ruimtetuigen sedert
december 1968 (Apollo 8) zijn hier gelanceerd vanaf
Launch Complex 39 (LC-39)
LC-39 bestaat uit twee lanceerplatformen:
LC-39A en LC-39B

hier staat ook het Vehicle Assembly Building (VAB), waar
tijdens het Apollo-tijdperk de Saturn V-maanraketten en
later de spaceshuttles geassembleerd werden

de afgewerkte raketten worden op grote rupsvoertuigen
(crawlers) naar een van de lanceerplatformen gereden via
een speciaal daarvoor aangelegde versterkte weg

KSC Visitor Complex
bezoekerscentrum wordt niet gefinancierd met
overheidsgeld maar is volledig zelfbedruipend, met
inkomsten uit verkoop van tickets en merchandising

KSC Visitor Complex
sedert vorig jaar nieuwe ingang met grote 3D-versie van
het NASA-logo en nieuwe fontein met de beeltenis van
John F. Kennedy en een citaat uit zijn beroemde ‘moon
speech’ uit 1962
aantal bezoekers: ca. 1,5 miljoen per jaar

KSC Visitor Complex
bevat aantal tentoonstellingen
en attracties
2 IMAX-theaters (3D)
Rocket Garden
Astronaut Encounter
spaceshuttle Atlantis
bustours
Apollo/Saturn V Center

Rocket Garden
openluchttentoonstelling met raketten, raketmotoren en
ruimtecapsules (mock-ups)

Astronaut Encounter
elke dag kun je hier de ‘astronaut
of the day’ ontmoeten
astronaut houdt praatje of geeft
presentatie over zijn of haar eigen
ruimtemissie(s)
publiek kan vragen stellen of met
de astronaut op de foto
Lunch with an Astronaut

Astronaut Encounter
Edward Gibson
Skylab 4
(= Skylab III)

Lunch with an Astronaut
Bob Crippen & John Young
STS-1 25th Anniversary Lunch

april 2006

Shuttle Launch Experience
lijkt op pretpark-attractie, maar is het niet!
bijzonder realistische simulatie van een shuttlelancering
inleidende video door Charlie Bolden schetst het verloop
van een lancering
astronauten getuigen
dat dit een
zeer realistische
simulatie is

fotofilmpje: KSC Visitor Complex

Spaceshuttle Atlantis
staat in een speciaal daarvoor opgericht nieuw gebouw
te bezichtigen sedert 29 juni 2013
vloog in totaal meer dan 308 dagen, tijdens 33 missies
vloog 4 848 keer rond de Aarde: 202 miljoen km
eerste missie: STS-51-J (3 – 7 oktober 1985)
laatste missie: STS-135 (8 – 21 juli 2011)
was 4e shuttle in gebruik (na Discovery)

bracht twee planeetverkenners naar de ruimte
Magellan naar Venus (STS-30, 1989) – eerste lancering
van een planeetverkenner met een spaceshuttle
Galileo naar Jupiter (STS-34, 1989)
eerste Belgische astronaut: Dirk Frimout (STS-45, 1992)
kortste turnaround time (STS-61-B, 1985, slechts 50
dagen na de vorige missie STS-51-J)
100e bemande Amerikaanse ruimtevlucht en eerste
shuttle-koppeling met Mir (STS-71, 1995)
laatste HST servicing mission (HST-SM4, STS-125, 2009)

heel anders opgesteld dan de Discovery in het NASM
niet met wielen op de grond, maar schuin hangend
met geopende laaddeuren en Canadarm

bereikbaar per bus vanaf het Visitor Complex
groot gebouw waar een Saturn V-maanraket liggend
tentoongesteld wordt, samen met andere items uit het
Apollo-tijdperk

ontvangstruimte: inleidende video
Firing Room Theater: recreatie van het controlecentrum
en reëenscenering van de lancering van Apollo 8

Saturn V
Saturnus V is 110 m hoog (lang)
eerste trap is test-trap
tweede en derde trap gebouwd voor afgelaste Apollo 19-
missie
command module is boilerplate (niet-ruimtewaardig
toestel, gebruikt bij tests)

CSM-119
authentieke command/service module (CSM), bedoeld
voor een mogelijke Skylab-reddingsmissie
verschilt van de CSM’s die naar de Maan vlogen doordat
de voorraadruimten vervangen werden door twee
zit-/ligplaatsen en kan dus 5 i.p.v. 3 astronauten
vervoeren
deed later dienst als
backup voor ASTP

LRV
Lunar Roving Vehicle (LRV), testmodel

Kitty Hawk
commandomodule van de Apollo 14-missie (1971)
Alan Shepard, Stuard Roosa en Edgar Mitchell

fotofilmpje: Apollo/Saturn V Center

KSC bus tours
‘gewone’ tour (inbegrepen in het toegangsticket):
rijdt langs VAB en controlecentrum;
dwarst de Crawlerway;
houdt halt bij LC 39 Observation Gantry;
houdt halt bij Apollo/Saturn V Center

KSC bus tours
speciale tours (tegen betaling):
Up-Close Launch Control Center Tour
Up-Close Launch Pad Tour
Up-Close Vehicle Assembly Building Tour
...

fotofilmpje: KSC bus tour

Vehicle Assembly Building (VAB)
218 m lang, 158 m breed en
160 m hoog
gesegmenteerde deuren zijn
139 m hoog
4 montageplaatsen
slechts tijdelijk te bezoeken via UpClose VAB Tour en Up-Close Mega
Tour (tussen einde shuttle-tijdperk
en begin opvolger)

Launch Complex 39 (LC-39)
2 lanceerplatformen (LC-39A en B)
alle bemande Amerikaanse
ruimtemissies sedert december
1968 (Apollo en STS)
verbonden met VAB door
Crawlerway
Crawlerway is 40 m breed en
5,6 km lang naar LC-39A,
6,8 km lang naar LC-39B

fotofilmpje: Launch Complex 39

Mission: Space
paviljoen en pretpark-attractie in Future World, Epcot
Walt Disney World, Orlando, FL
attractie open sedert 2003 en uniek in zijn soort
gesimuleerde reis naar Mars
bezoekersaantallen:
Walt Disney World:
Epcot:

ca. 17 miljoen per jaar
ca. 11 miljoen per jaar

Mission: Space
Planetary Plaza: citaten van ruimtevaartpioniers

Mission: Space
simulator met ruimtecapsules (4 personen)
Orange Team: centrifuge (tot max. 2,5 g)
Green Team: geen centrifuge
introvideo door Gary Sinise (Apollo 13, Mission to Mars)

Mission: Space
International Space Training Center (ISTC)
X-2 Deep Space Shuttle
navigator, piloot, gezagvoerder, ingenieur

Mission: Space
Lunar Roving Vehicle (LRV) is een replica, in bruikleen van
het Smithsonian Institution

Mission: Space
fotofilmpje: Mission: Space

IMAX
hoge-resolutie-filmformaat (70 mm of digitaal)
standaard IMAX-scherm is 22 m breed en 16 m hoog!
helaas geen IMAX-theater (meer) in België, wel in onze
buurlanden (DE: 3, NL: 6, FR: 13, GB: 26)
IMAX Dome-theaters (koepelscherm):
Omniversum (Den Haag, NL)
Hubble (dagelijks voorstellingen!)
Technikmuseum (Speyer, DE)
Magnificent Desolation: Walking on the Moon
Blue Planet

IMAX
bijna 100 NASA-astronauten kregen een opleiding om
met IMAX-camera’s te werken
tussen 1984 en 1998 gingen tijdens 17 shuttlemissies
telkens 2 IMAX-camera’s mee – een camera in de shuttle
zelf en een camera in het laadruim
in 2012 schonk IMAX Corp deze twee camera’s aan het
NASM

Herbekijk of download deze presentatie op
www.slideshare.net/geertbonte

geert.bonte@telenet.be
gebotopia.blogspot.com
geert.bonte
geertbonte
@gebo007
gebo007

�ݺ�ߣ

Ruimtevaarttoerist in de States

More Related Content

Ruimtevaarttoerist in de States