Rumeli şivesi
- 1. RUMELİŞİVESİ4N3Yasemin Yelken 2006177120Tuğba Kaya 2006177113
- 2. Türkçenin Rumeli'de konuşulan şiveye verilen ad
- 3. Rumeli şiveleri; Batı ve Doğu şiveleri olmak üzere ikiye ayrılır.
- 4. Ses sisteminin esası bakımından Doğu şivelerinin özellikleri Yeni Türkçeye uyar.
- 5. Batı şivelerinde ise Eski Osmanlıcaya ait özellikler görülür. Rumeli şivelerinin kaynağı Osmanlıcadır.Konuşulduğu Yerler;1. Makedonya;
- 8. 4. Dobruca ve RomanyaTürkiye Türkçesi ile karşılaştırılması Ünsüz değişmesi;k>g : kaç>gaç , r>l: birader>biladerh>y: vallahi>vallayik>h : çırak>çırah ,m>l: dönüm>dölüm ,b>h: burada>hurdab>f : otomobil> tomofily>v : köy> küvb>p : pekmez >bekmezv>b: fabrika> pavlikaç>ş: ağaçlık>aşlıkş>j : üç>üj
- 9. Ünsüz birleşmesi;Nb >mb ; anbar>ambar , enbüyüğü > embüy(üü)Nl > nn; anlat>anned , bunlar>buna , onlar> unnar ,Zs > ss; kazsın>kassın , Ls > ss ; olsa> ossa
- 10. Şimdiki zaman eki –yor;Şimdiki zaman eki “-yor” çoğunlukla “ö” harfi kullanılarak kısaltılır.“koşuyor” yerine “koşö” “yazıyor” yerine “yazö”“gidiyor” yerine “gidö” ..Ünlü türemesi, R ve L ünsüzleri ile başlayan yabancı asıllı sözcüklerin başında umumiyetle dar bir ünlü üretilir. Rumeli > urumeli gibi..
- 11. Ünsüz birleşmesi; Nb >mb ; anbar>ambar , enbüyüğü > embüy(üü)Nl > nn; anlat>anned , bunlar>buna , onlar> unnar ,Zs > ss; kazsın>kassın , Ls > ss ; olsa> ossa
- 12. Diğer Farklılıklar;Genellikle bir bayana seslenirken “mari” sözcüğü kullanılır. “mari ana!”, “mari AyşeErkeklere seslenirken çoğunlukla “a be” kullanılır. “a be Mustafa” gibi. cümlelerinin sonuna “be yav” vurgusu yapılır.“Mu(h)tar çok bili(ğ) be yav!”Çok kullanılan bir sesleniş de cümle başlarında kullanılan ve “hemen şimdi” anlamına gelen “teşincik” söyleyişidir. “Murat teşincik buradaydı, nere(ğ)e gitti bu, baksanıza” Bre” seslenişi hala çok yaygındır. “Gelin bre”, “Osman bre” gibi
- 13. Kelime Farklılıkları;Teyze -> Tete, Yenge -> ganga, Erkek çocuk -> kızanKız çocuk -> kızçeAbla -> abaBahçe -> harimKundura -> potinSaf -> alıkÇevre -> da(ğ)rePalto -> gocukKibrit -> ışpirteDüğme -> kopçaPatates -> kumpi(ğ) Gömlek -> mintanBöğürtlen -> moruk
- 14. İlginç Beddualar ;-Gara topragiresice- Kör olasıca, kör olmayasıca- Boynunun cıbı kırılsın - Mofuka galası- Boynun devrilsin emi- Kör kurşuna gidesin- Cibiliyetigararasıca- Mezete galası- Örnek olası evladım- Maytap geçme benimle- Az buz değilsin- Hin oğlu hin - Hayrata galasıca - Bırak şu mereti - Mariiiii - Kopil ence - Gızanım - Tuh irezil oldun - Yaşıyası evladım