Safiye Tuncer
- 1. OSTEO-ARTR聴T ya alman脹n eklemlere maliyeti Dr. SAF聴YE TUNCER Ankara niversitesi T脹p Fak端ltesi Fiziksel T脹p ve Rehabilitasyon Anabilim Dal脹 TRK聴YE AKT聴F ve SALIKLI YALANMA Z聴RVES聴 3-4 Mart 2016 ANKARA
- 2. SOMAT聴K HASAR EVRE YAAM B聴聴M聴 GENET聴K EVRE YAAM B聴聴M聴 聴DAME - TAM聴R YALILIK - HASTALIK LM
- 3. Yal脹 kas-iskelet sistemi 3l端壊端
- 4. Osteo-artrit nedir? Yala ilikili olarak en s脹k g旦r端len, T端m dokularda deiikliklere yol a巽an, Anormal y端klenme ile gelien, tamirin y脹k脹m脹 kar脹layamad脹脹, biyokimyasal ilemlerin arac脹l脹k ettii, Yava seyirli, Ar脹 ve tutuklua yol a巽an, Sosyal ve ekonomik y端k端 y端ksek olan, Eklem hastal脹脹 (yetmezlii) klinik tablosudur. DS verilerine g旦re; 60 ya 端zerindeki erkeklerin %9.6s脹nda, kad脹nlar脹n ise %18inde osteoartrite ilikin yak脹nma ve bulgular bulunmaktad脹r.
- 5. Osteo-artrit / epidemiyoloji Osteoartrit :%4-13/d端nya n端fusu Semptomatik diz OA : 60y, %13 Semptomatik kal巽a OA: 55-74y, %4, 1. KMK OA : > 70y %5 K, %3 E Temel mobilite disabilitesi : 65y : diz OA Dunlop DD, Arthritis Rheum 2001. Lawrence RC, Arthritis Rheum 1998. Zhang Y, Am J. Epidemiol 2002. Guccione AA, Am J. Public Health 1994.
- 6. Osteo-artrit / risk etmenleri Yap脹sal etmenler Ya Cinsiyet Kal脹t脹m imanl脹k Kemik younluu Kas g端c端 Mekanik etmenler Eklem yap脹s脹 Yanl脹 dizilim 聴nstabilite Eklem kullan脹m脹 Travma
- 7. Eklem mekanik bir organd脹r, y端klenme fizyolojiktir ! patolojik hale gelebilir 71
- 8. Eklemde mekanik y端k ne zaman sorun olur? Y端k ta脹yan alan脹n daralmas脹 Y端k端n kantitatif olarak artmas脹 Y端k端n kalitatif olarak sapmas脹 (repetetif impulsif y端klenme-RIL) (Radin EL 1991)
- 10. Osteo-artrit/eklem tutulumlar脹 Dizler Eller Kal巽alar Omurga Boyun Bel 10
- 11. Normal ve osteoartritli eklem k脹k脹rdak Eklem kaps端l端 Sinovyal zar Subkondral kemik K脹k脹rdak y脹k脹m脹 Kaps端l fibrozisi Osteofit oluumu Sinovyal kal脹nlama Subkondral kal脹nlama 11
- 12. Osteoartritli hastan脹n yak脹nmalar脹 Ar脹 Tutukluk Hareket k脹s脹tl脹l脹脹 ilik ekil bozukluu Eklemden ses gelmesi Eklemde boluk-g端vensizlik hissi G端巽s端zl端k 聴lev kayb脹 Endie 12
- 13. Osteoartritli hastada bulgular Hassasiyet Hareket k脹s脹tl脹l脹脹 ilik ekil bozukluu Krakman-krepitasyon 聴nstabilite Kas atrofisi 聴lev bozukluu 13
- 17. Nadir tutulumlar / omuz /ayak bilei
- 18. Hasta i巽in osteoartrit nedir? 18
- 19. Osteoartrit tan脹 y旦ntemleri Klinik-yak脹nma ve bulgular G旦r端nt端leme y旦ntemleri Direkt radyografiler Manyetik rezonans g旦r端nt端leme Laboratuvar tetkikleri
- 20. Osteoartritin klinik tan脹s脹 eklem/lerde hareketle ve/veya y端k vermekle ortaya 巽脹kan,ve/veya artan, eklemde y端klenme olmay脹nca (istirahat) kaybolan ar脹 k脹sa s端reli tutukluk pelteleme, eklem s脹n脹rlar脹nda hassasiyet, eklemde nod端ller veya osteofitlere bal脹 eklem genilemesi, hareket geniliinin daralmas脹, krepitasyon, eklem eklinde osteoartrite 旦zg端l ekil bozukluklar脹n脹n gelimi olmas脹 20
- 21. Osteoartrit tedavisinde hedefler Hastan脹n sorununu tan脹mas脹 Ar脹n脹n azalt脹lmas脹 Fonksiyonlar脹n iyiletirilmesi, sakatl脹脹n 旦nlenmesi Hastal脹k s端reci ve sonu巽lar脹n脹n deitirilmesi
- 22. Osteoartrit tedavisi se巽enekleri 聴la巽-d脹脹 tedaviler 聴la巽 tedavileri Cerrahi
- 23. 聴la巽-d脹脹 Tedavi Y旦ntemleri Hastan脹n eitimi V端cut a脹rl脹脹n脹n kontrolu Egzersizler Ortezler Baston ve koltuk denekleri Dizlikler Tabanl脹k ve ayakkab脹lar Fizik tedavi uygulamalar脹 Hidroterapi ve kapl脹ca tedavisi 23
- 24. Baa 巽脹kma-kendine yetme becerilerini gelitirme Eitim Ar脹 ile baetme yollar脹n脹 旦retmek Geveme ve egzersize tevik Uykuyu d端zenlemek Eklem ve enerji koruma y旦ntemlerini 旦retmek Beslenmeyi d端zenlemek Endie ve depresyonu y旦netmek 聴letiim ve sorun 巽旦zme becerilerini gelitirmek Rheum Dis Clin N Am 2003;29:747. 24
- 25. Baa 巽脹kma-kendine yetme becerilerini gelitirme (2) Kas g端c端, hareket ve propriyosepsiyon gelitirmek Zindelik ve fonksiyonu art脹rmak Hareket ve egzersize tevik etmek Artritli eklemi y端kten korumak imanl脹脹 旦nlemek, Yard脹mc脹 ve y端r端me cihazlar脹 ve ortez 旦nermek, Uygun ayakkab脹 tan脹mlamak, Eklemi koruma tekniklerini 旦retmek. 25
- 26. Eklem koruma y旦ntemleri: Ar脹y脹 旦nemseyiniz Eklem hareket genilii ve kas g端c端n端 koruyunuz Zorlay脹c脹 hareketlerden ka巽脹n脹n脹z Eklemleri yap脹lar脹na en uygun pozisyonlar脹nda kullan脹n脹z Yapaca脹n脹z ie uygun en g端巽l端 eklemi kullan脹n脹z Y端k端 azalt脹n脹z Uzun s端re ayn脹 pozisyonda kalmay脹n脹z Aral脹kl脹 olarak eklemleri dinlendiriniz Dinlenme ve hareket d旦nemlerini dengeleyiniz Ev ve iyerinde kullan脹lan ara巽-gere巽, alet ve eyalar脹 beden 旦zelliklerinize g旦re d端zenleyiniz
- 27. 27
- 29. EGZERS聴ZLER Eklem hareket geniliini korumak Kas g端c端n端 korumak /art脹rmak Eklem stabilitesini korumak Kardiyovask端ler zindelii korumak/art脹rmak Mekanik zorlanmalar 旦nlenir Fiziksel aktivitelere dayan脹kl脹l脹k artar Ar脹 azal脹r
- 30. Mekanik destekler Yumuak tabanl脹klar Spor ayakkab脹lar脹 Elastik dizlikler Lateral kamalar Bastonlar Y端r端te巽ler 30
- 31. 聴la巽la Tedavi Y旦ntemleri Ar脹 kesiciler Parasetamol Nonsteroidal antiinflamatuvar ila巽lar (NSA聴聴ler) Topikal uygulanan ila巽lar Eklem i巽ine (intra-artik端ler) uygulanan ila巽lar Kortikosteroidler Hyaluronat preparatlar脹 PRP Opioid ar脹 kesiciler Yava etkili semptomatik ila巽lar Diaserein Glikozamin s端lfat-kondroitin s端lfat 31
- 32. 聴la巽la Tedavi Y旦ntemleri (2) Parasetamol: COX inhibiyonu 500-2000mg./g端n Hepatik toksisite Nonsteroidal antiinflamatuvar ila巽lar COX inhibisyonu Farkl脹 gruplar-farkl脹 cevap Toksisite: gastrointestinal, renal, hepatik, kardiyovask端ler, allerjik Toksisite duyarl脹 grup /G聴S koruma Aral脹kl脹, k脹sa s端reli, d端端k dozda kullan脹lmal脹! 32
- 33. Eklem i巽i enjeksiyonlar Kortikosteroidler Hyaluronik asit preparatlar脹 Platelet-rich plazma (PRP)
- 34. Nutras旦tikler /Diyet destekleri Glikozamin s端fat Kondroitin s端lfat Metilsulfonilmetan (MSM) Dimetil sulfoksit (DMSO) ASU
- 35. Osteo-artritli hastalar脹n: %19u - mevcut tedavisinden memnun %91i - artroplastiye haz脹r deil %59u her eyi denemeye haz脹r %75i daha etkili tedavi beklentisi i巽inde Matthews GL, Hunter DJ. Expert Opin. Emerging Drugs, 2011.
- 36. Tamamlay脹c脹/alternatif t脹p y旦ntemleri Alternatif t脹bbi uygulamalar: akupunktur, ayurveda, homeopati naturapati, Biyolojik tedaviler: halk ila巽lar脹, bitkiler, 旦zel diyetler / megavitaminler, Manipulatif & beden y旦ntemleri: kiropraksi ve masaj, Zihin-beden teknikleri: geveme teknikleri: meditasyon, hareket tedavileri: yoga, Thai Chi, iyilik rit端elleri Enerji tedavileri: Qi gong, reiki Kullan脹m oran脹: % 41 Arthritis Rheum 2005;53:748.
- 37. Cerrahi Tedavi Mevcut yak脹nmalar 端zerine etkili Eklem irrigasyonu Artroskopik debridman Yap脹sal durumu koruyucu Osteotomi 聴leri eklem hasar脹 durumunda Eklem replasman脹 (endoprotez) K脹k脹rdak transplantasyonu ve Doku m端hendislii teknikleri
- 38. osteoartrit tedavi plan脹, hastan脹n 旦ncelik ve beklentilerini kar脹lamal脹, esnek olmal脹 ve deien beklentilere de duyarl脹 olmal脹d脹r, bu ama巽la, t脹bb脹n bilim ve sanat bileenleri birlikte kullan脹lmal脹d脹r 38