ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

05.2013 Samochody w mieście jako wyzwanie dla procesów rewitalizacyjnych

•
•
Warszawska Mapa Barier SISKOM
Warszawska Mapa Barier SISKOM

Prezentacja Adama Piotra Zająca z IV Kongresu Młodej Socjologii, który odbył się 17 maja 2013 roku w Krakowie.

1 of 20
Download to read offline
Samochody w mieście jako wyzwanie dla procesów rewitalizacyjnych Adam Piotr Zając EUROREG UW, Instytut Socjologii UW, SISKOM Kongres Młodej Socjologii, Kraków 16/05/2013
1. Co to jest rewitalizacja? 2. Automobile dependency – czy jesteśmy uzależnieni od samochodu? 3. Negatywne strony indywidualnego transportu samochodowego 4. Samochód w refleksji socjologicznej i uspołecznienie transportu 5. Przykłady rewitalizacji ulic w Polsce 6. Ograniczanie miejsca dla aut w przestrzeni miejskiej 7. Uspokajanie ruchu i Woonerf 8. Podsumowanie Plan prezentacji
Co to jest rewitalizacja? "Rewitalizacja to kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne." definicja wg. Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie programowania działań dotyczących mieszkalnictwa, Warszawa 13 sierpnia 2008 r. "Rewitalizacja jest to skoordynowany proces, prowadzony wspólnie przez władzę samorządową, społeczność lokalną i innych uczestników, będący elementem polityki rozwoju i mający na celu przeciwdziałania degradacji przestrzeni zurbanizowanej, zjawiskom kryzysowym, pobudzanie rozwoju i zmian jakościowych, poprzez wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, poprawę środowiska zamieszkania oraz ochronę dziedzictwa narodowego, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju." definicja przyjęta przez Komitet Naukowy Projektu Instytutu Rozwoju Miast w dniu 15 lutego 2008 r. za: http://www.forumrewitalizacji.pl/
Czy jesteśmy uzależnieni od samochodów? Kraj 1999 2009 zmiana Polska 240 432 +80% Włochy 563 602 +7% Francja 487 488 +0,2% Niemcy 516 503 -3% Liczba pasażerów poszczególnych gałęzi transportu oraz liczba aut na 1000 mieszkańców (powyżej) Liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców w wybranych krajach UE (za: Beim 2011) Litman, Laube (2002): Automobile dependency is defined as high levels of per capita automobile travel, automobile oriented land use patterns and reduced transport alternatives. The opposite of automobile dependency is a balanced transportation system with more mixed travel patterns. […] In its extreme, nearly all local trips are made by personal automobile because alternatives are so inferior.
Automobile dependency w USA Na przedmieściach Orlando najkrótsza droga pomiędzy sąsiednimi domami wynosi 7 mil i zajmuje mniej więcej 20 min. Po prawej: The Judge Harry Pregerson Interchange Los Angeles,
Negatywne strony indywidualnego transportu samochodowego oEmisja zanieczyszczeń oZapotrzebowanie na miejsce (ruch + parkowanie), które w miastach jest ograniczone oMało efektywny środek transportu – wielokrotne wykorzystanie podczas dnia praktycznie niemożliwe (por. autobus, tramwaj, rower miejski) oWydatki na infrastrukturę (drogi, parkingi) oZdrowie (samochód w przeciwieństwie do np.roweru nie zachęca do ruchu) oWysokie koszty podróżowania oKoszty zewnętrzne (wypadki itp.)
Samochód w refleksji socjologicznej • Prymat aut. Pojawienie się aut w miastach spowodowało zmianę sposobu myślenia o tym, dla kogo przeznaczone są ulice. Dotychczas z ulicy mógł korzystać każdy, kto nie zagrażał innym użytkownikom (Norton 2008, s. 66) • Niebezpieczeństwo ze strony samochodów. Poruszając się po mieście użytkownicy muszą wchodzić ze sobą w interakcje, na przykład obserwując swoje zachowania nawzajem, chociażby w celu uniknięcia zderzenia (Conley 2012, s.. 220) •Formy zagospodarowania przestrzeni, uwzględniające potrzeby właścicieli samochodów (Newman, Kenworthy 2000, s. 31). Ich zadaniem było przede wszystkim umożliwienie sprawnego poruszania się stale rosnącej liczby aut. •Nowy priorytet dla planistów przestrzeni miejskiej : miejsce interesu publicznego zastąpiła efektywność i stałe dążenie do zwiększenia efektywności środków transportu, a zatem szybkości, przepustowości i płynności ruchu na miejskich ulicach (Norton 2008, s. 104). •John Urry (2009): deprywatyzacja transportu. Samochody nie zawsze będą prywatną własnością użytkowników lecz będą należały do prywatnych i publicznych podmiotów, które będą je udostępniały użytkownikom (np. carsharing) . Sposób na ograniczenie liczby aut, zwłaszcza w miastach.
W stronę uspołecznienia transportu? o Efekty o Większa efektywność o Niższe koszty funkcjonowania o Możliwość cyrkulacji o Uniformizacja o Mniejsza niezależność o Oddajemy coraz więcej w ręce regulatora o Koordynacja działań jednostek
Rewitalizacja ulic – ł z Polski Rewitalizacja przez ograniczenie przestrzeni dla samochodów
Przykłady rewitalizacji: Łódź, ul. Piotrkowska (1992-1997)
Przykłady rewitalizacji: Warszawa, ul. Nowy Świat 1995-1996
Przykłady rewitalizacji: Katowice ul. Mariacka a (2008)
Przykłady rewitalizacji: Kraków (2014), Planty
Ograniczanie miejsca dla aut w przestrzeni miejskiej Skala mikro
Uspokojenie ruchu Kształtowanie drogi i jej otoczenia (przestrzeni publicznej) za pomocą środków planistycznych i inżynieryjnych celem osiągnięcia łącznego efektu: a) zapewnienia bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu (zapobieganie nadmiernej prędkości i innym niebezpiecznym zachowaniom), b) ograniczenia uciążliwości ruchu drogowego i negatywnego wpływu na środowisko, c) ładu przestrzennego i jakości życia mieszkańców. Źródło: Bohatkiewicz, Jamrozik (2012)
Uspokojenie ruchu - ł
Woonerf – miejski podwórzec Woonerf: Pojęcie to pochodzi z języka holenderskiego i w wolnym tłumaczeniu oznacza „ulicę do mieszkania”. Termin ten dotyczy sposobu projektowania ulicy w strefie zurbanizowanej w taki sposób, aby przy zachowaniu podstawowych funkcji danej ulicy położyć szczególny nacisk na uspokojenie ruchu. Idea woonerven pojawiła się w latach 70. XX wieku w Holandii, kiedy gwałtowny wzrost liczby samochodów zmusił inżynierów do ograniczenia ruchu w strefach wymagających szczególnej ochrony – w pobliżu szkół i stref zamieszkania. Za: Fundacja Fenomen (2013)
•Zmiana paradygmatu projektowania: równouprawnienie różnych form mobilności lub wręcz dyskryminacja samochodów. •Ograniczanie przestrzeni zajmowanej przez auta pozwala oddać ja innym użytkownikom. •Do tej pory rewitalizowano (ograniczano ruch) właściwie tylko główne ulice miast, wyzwaniem w najbliższych latach wyznaczanie stref „Tempo 30” Jak przekonać mieszkańców do progów zwalniających i innych utrudnień? •Zwiększające się znaczenie transportu publicznego – żeby był efektywny, musi być właściwie finansowany i planowany. •Grupy lobbujące na rzecz ograniczenia miejsca dla samochodów wykorzystują głównie ł i wiedzę z zachodu. Pytanie o przekładalność perspektyw. •2 Perspektywy: mikro (skala ulicy) i marko (skala dzielnicy/miasta). Bez właściwego planowania miast nie da się ograniczać korzystania z samochodu. • Zmienność perspektyw, nowe paradygmaty: Czy miasto bez samochodów prywatnych może istnieć? Czy nadmierna liczba rowerów nie spowoduje tych samych problemów w przyszłości? Podsumowanie
Źródła •Beim Michał (2011) Transport miejski w obliczu zmian, Analiza Instytutu Sobieskiego #40, http://www.sobieski.org.pl/transport-miejski-w-obliczu-zmian/ ,dostęp 16-05-2013. •Bohatkiewicz Jacek, Krzysztof Jamrozik(2012) prezentacja Bezpieczna infrastruktura drogowa: od pomysłu do eksploatacji, źródło: https://www.gddkia.gov.pl . •Conley Jim (2012) A Sociology Of Traffic: Driving, Cycling, Walking. W: Vannini Philip Technologies of Mobility in the Americas. Oxford & Bern: Peter Lang. •Dennis Kingsley, John Urry (2009) Post-Car Mobilities. W: Conley Jim, Arlene Tigar Mclaren Car Troubles. Critical Studies of Automobility and Auto-Mobility. Burlington: Ashgate Publishing Company. •Fundacja Fenomen (2013) Woonerf, - podwórzec miejski, źródło: http://www.fundacjafenomen.pl/fundacja/aktualnosci/443-woonerf-podworzec-miejski •Todd Litman, Felix Laube (2002) Automobile Dependency and Economic Development, Victoria Transport Policy Institute, Murdoch University, Perth, Australia. •Norton Peter (2008). Fighting Traffic: The Dawn of the Motor Age in the American City, Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. •Newman Peter, Jeffrey Kenworthy (2000). The Ten Myths of Automobile Dependence, W: World Transport Policy & Practice, Volume 6, Number 1, (2000) s. 15–25. •Strona: www.forumrewitalizacji.pl
Dziękuję za uwagę i zapraszam do kontaktu zajac@siskom.waw.pl twitter.com/adampiotrzajac https://www.facebook.com/adampiotrzajac

More Related Content

05.2013 Samochody w mieście jako wyzwanie dla procesów rewitalizacyjnych

  • 1. Samochody w mieście jako wyzwanie dla procesów rewitalizacyjnych Adam Piotr Zając EUROREG UW, Instytut Socjologii UW, SISKOM Kongres Młodej Socjologii, Kraków 16/05/2013
  • 2. 1. Co to jest rewitalizacja? 2. Automobile dependency – czy jesteśmy uzależnieni od samochodu? 3. Negatywne strony indywidualnego transportu samochodowego 4. Samochód w refleksji socjologicznej i uspołecznienie transportu 5. Przykłady rewitalizacji ulic w Polsce 6. Ograniczanie miejsca dla aut w przestrzeni miejskiej 7. Uspokajanie ruchu i Woonerf 8. Podsumowanie Plan prezentacji
  • 3. Co to jest rewitalizacja? "Rewitalizacja to kompleksowy, skoordynowany, wieloletni, prowadzony na określonym obszarze proces przemian przestrzennych, technicznych, społecznych i ekonomicznych, inicjowany przez samorząd terytorialny (głównie lokalny) w celu wyprowadzenia tego obszaru ze stanu kryzysowego, poprzez nadanie mu nowej jakości funkcjonalnej i stworzenie warunków do jego rozwoju, w oparciu o charakterystyczne uwarunkowania endogeniczne." definicja wg. Wytycznych Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie programowania działań dotyczących mieszkalnictwa, Warszawa 13 sierpnia 2008 r. "Rewitalizacja jest to skoordynowany proces, prowadzony wspólnie przez władzę samorządową, społeczność lokalną i innych uczestników, będący elementem polityki rozwoju i mający na celu przeciwdziałania degradacji przestrzeni zurbanizowanej, zjawiskom kryzysowym, pobudzanie rozwoju i zmian jakościowych, poprzez wzrost aktywności społecznej i gospodarczej, poprawę środowiska zamieszkania oraz ochronę dziedzictwa narodowego, przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju." definicja przyjęta przez Komitet Naukowy Projektu Instytutu Rozwoju Miast w dniu 15 lutego 2008 r. za: http://www.forumrewitalizacji.pl/
  • 4. Czy jesteśmy uzależnieni od samochodów? Kraj 1999 2009 zmiana Polska 240 432 +80% Włochy 563 602 +7% Francja 487 488 +0,2% Niemcy 516 503 -3% Liczba pasażerów poszczególnych gałęzi transportu oraz liczba aut na 1000 mieszkańców (powyżej) Liczba samochodów osobowych na 1000 mieszkańców w wybranych krajach UE (za: Beim 2011) Litman, Laube (2002): Automobile dependency is defined as high levels of per capita automobile travel, automobile oriented land use patterns and reduced transport alternatives. The opposite of automobile dependency is a balanced transportation system with more mixed travel patterns. […] In its extreme, nearly all local trips are made by personal automobile because alternatives are so inferior.
  • 5. Automobile dependency w USA Na przedmieściach Orlando najkrótsza droga pomiędzy sąsiednimi domami wynosi 7 mil i zajmuje mniej więcej 20 min. Po prawej: The Judge Harry Pregerson Interchange Los Angeles,
  • 6. Negatywne strony indywidualnego transportu samochodowego oEmisja zanieczyszczeń oZapotrzebowanie na miejsce (ruch + parkowanie), które w miastach jest ograniczone oMało efektywny środek transportu – wielokrotne wykorzystanie podczas dnia praktycznie niemożliwe (por. autobus, tramwaj, rower miejski) oWydatki na infrastrukturę (drogi, parkingi) oZdrowie (samochód w przeciwieństwie do np.roweru nie zachęca do ruchu) oWysokie koszty podróżowania oKoszty zewnętrzne (wypadki itp.)
  • 7. Samochód w refleksji socjologicznej • Prymat aut. Pojawienie się aut w miastach spowodowało zmianę sposobu myślenia o tym, dla kogo przeznaczone są ulice. Dotychczas z ulicy mógł korzystać każdy, kto nie zagrażał innym użytkownikom (Norton 2008, s. 66) • Niebezpieczeństwo ze strony samochodów. Poruszając się po mieście użytkownicy muszą wchodzić ze sobą w interakcje, na przykład obserwując swoje zachowania nawzajem, chociażby w celu uniknięcia zderzenia (Conley 2012, s.. 220) •Formy zagospodarowania przestrzeni, uwzględniające potrzeby właścicieli samochodów (Newman, Kenworthy 2000, s. 31). Ich zadaniem było przede wszystkim umożliwienie sprawnego poruszania się stale rosnącej liczby aut. •Nowy priorytet dla planistów przestrzeni miejskiej : miejsce interesu publicznego zastąpiła efektywność i stałe dążenie do zwiększenia efektywności środków transportu, a zatem szybkości, przepustowości i płynności ruchu na miejskich ulicach (Norton 2008, s. 104). •John Urry (2009): deprywatyzacja transportu. Samochody nie zawsze będą prywatną własnością użytkowników lecz będą należały do prywatnych i publicznych podmiotów, które będą je udostępniały użytkownikom (np. carsharing) . Sposób na ograniczenie liczby aut, zwłaszcza w miastach.
  • 8. W stronę uspołecznienia transportu? o Efekty o Większa efektywność o Niższe koszty funkcjonowania o Możliwość cyrkulacji o Uniformizacja o Mniejsza niezależność o Oddajemy coraz więcej w ręce regulatora o Koordynacja działań jednostek
  • 9. Rewitalizacja ulic – ł z Polski Rewitalizacja przez ograniczenie przestrzeni dla samochodów
  • 10. Przykłady rewitalizacji: Łódź, ul. Piotrkowska (1992-1997)
  • 11. Przykłady rewitalizacji: Warszawa, ul. Nowy Świat 1995-1996
  • 12. Przykłady rewitalizacji: Katowice ul. Mariacka a (2008)
  • 14. Ograniczanie miejsca dla aut w przestrzeni miejskiej Skala mikro
  • 15. Uspokojenie ruchu Kształtowanie drogi i jej otoczenia (przestrzeni publicznej) za pomocą środków planistycznych i inżynieryjnych celem osiągnięcia łącznego efektu: a) zapewnienia bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu (zapobieganie nadmiernej prędkości i innym niebezpiecznym zachowaniom), b) ograniczenia uciążliwości ruchu drogowego i negatywnego wpływu na środowisko, c) ładu przestrzennego i jakości życia mieszkańców. Źródło: Bohatkiewicz, Jamrozik (2012)
  • 17. Woonerf – miejski podwórzec Woonerf: Pojęcie to pochodzi z języka holenderskiego i w wolnym tłumaczeniu oznacza „ulicę do mieszkania”. Termin ten dotyczy sposobu projektowania ulicy w strefie zurbanizowanej w taki sposób, aby przy zachowaniu podstawowych funkcji danej ulicy położyć szczególny nacisk na uspokojenie ruchu. Idea woonerven pojawiła się w latach 70. XX wieku w Holandii, kiedy gwałtowny wzrost liczby samochodów zmusił inżynierów do ograniczenia ruchu w strefach wymagających szczególnej ochrony – w pobliżu szkół i stref zamieszkania. Za: Fundacja Fenomen (2013)
  • 18. •Zmiana paradygmatu projektowania: równouprawnienie różnych form mobilności lub wręcz dyskryminacja samochodów. •Ograniczanie przestrzeni zajmowanej przez auta pozwala oddać ja innym użytkownikom. •Do tej pory rewitalizowano (ograniczano ruch) właściwie tylko główne ulice miast, wyzwaniem w najbliższych latach wyznaczanie stref „Tempo 30” Jak przekonać mieszkańców do progów zwalniających i innych utrudnień? •Zwiększające się znaczenie transportu publicznego – żeby był efektywny, musi być właściwie finansowany i planowany. •Grupy lobbujące na rzecz ograniczenia miejsca dla samochodów wykorzystują głównie ł i wiedzę z zachodu. Pytanie o przekładalność perspektyw. •2 Perspektywy: mikro (skala ulicy) i marko (skala dzielnicy/miasta). Bez właściwego planowania miast nie da się ograniczać korzystania z samochodu. • Zmienność perspektyw, nowe paradygmaty: Czy miasto bez samochodów prywatnych może istnieć? Czy nadmierna liczba rowerów nie spowoduje tych samych problemów w przyszłości? Podsumowanie
  • 19. Źródła •Beim Michał (2011) Transport miejski w obliczu zmian, Analiza Instytutu Sobieskiego #40, http://www.sobieski.org.pl/transport-miejski-w-obliczu-zmian/ ,dostęp 16-05-2013. •Bohatkiewicz Jacek, Krzysztof Jamrozik(2012) prezentacja Bezpieczna infrastruktura drogowa: od pomysłu do eksploatacji, źródło: https://www.gddkia.gov.pl . •Conley Jim (2012) A Sociology Of Traffic: Driving, Cycling, Walking. W: Vannini Philip Technologies of Mobility in the Americas. Oxford & Bern: Peter Lang. •Dennis Kingsley, John Urry (2009) Post-Car Mobilities. W: Conley Jim, Arlene Tigar Mclaren Car Troubles. Critical Studies of Automobility and Auto-Mobility. Burlington: Ashgate Publishing Company. •Fundacja Fenomen (2013) Woonerf, - podwórzec miejski, źródło: http://www.fundacjafenomen.pl/fundacja/aktualnosci/443-woonerf-podworzec-miejski •Todd Litman, Felix Laube (2002) Automobile Dependency and Economic Development, Victoria Transport Policy Institute, Murdoch University, Perth, Australia. •Norton Peter (2008). Fighting Traffic: The Dawn of the Motor Age in the American City, Cambridge, Massachusetts: The MIT Press. •Newman Peter, Jeffrey Kenworthy (2000). The Ten Myths of Automobile Dependence, W: World Transport Policy & Practice, Volume 6, Number 1, (2000) s. 15–25. •Strona: www.forumrewitalizacji.pl
  • 20. Dziękuję za uwagę i zapraszam do kontaktu zajac@siskom.waw.pl twitter.com/adampiotrzajac https://www.facebook.com/adampiotrzajac