Sốc giảm thể tích - BS Nguyễn Minh Tiến.ppt
- 1. SỐC GIẢM THỂ TÍCH BSCK2 NGUYỄN MINH TIẾN Advanced Paediatric Life Support CÊp cøu Nhi khoa N©ng cao
- 2. Sèc - Môc tiªu Shock - Objectives • N¾m ®ưîc c¸ch tiÕp cËn trÎ bÞ sèc To understand the structured approach to the child in shock • M« t¶ c¸ch ®¸nh gi¸ vµ håi søc trÎ bÞ sèc ®e do¹ tÝnh m¹ng To describe the assessment and resuscitation of the child in life-threatening shock • M« t¶ c¸c dÊu hÞªu chñ chèt ë trÎ bÞ sèc To describe Key Features of children in shock • M« t¶ c¸ch ®iÒu trÞ cÊp cøu trÎ bÞ sèc To describe the emergency treatment of children in shock
- 3. Sèc - §Þnh nghÜa Shock - Definition Sèc lµ t×nh tr¹ng mµ hÖ thèng tuÇn hoµn kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp tho¶ ®¸ng «xy vµ dưìng chÊt tíi tæ chøc Failure of the circulatory system to deliver adequate amounts of oxygen and nutrients to the tissues
- 4. Sèc - Ph©n lo¹i theo nguyªn nh©n Shock – Categorization of causes MÊt dÞch Fluid depletion Flow restriction Suy chøc n¨ng co bãp Pump failure Tæn thư¬ng m¹ch Vascular failure Tæn thư¬ng hång cÇu Red cell failure Hypovolaemic T¾c nghÏn Obstructive Do tim Cardiogenic Ph©n bè Distributive Ph©n ly Dissociative H¹n chÕ ®êng ra Gi¶m thÓ tÝch tuÇn hoµn
- 5. Sèc giảm thể tích XuÊt huyÕt: .XHTH .CT . Rong kinh Mất dịch: .Đường tiêu hóa TCC, tắc ruột, viêm tụy cấp, dò .Đường niệu: ĐTĐ, ĐTN .Hội chứng thận hư Thoát huyết tương .Phỏng .SXHD
- 6. Sèc - §¸nh gi¸ ban ®Çu Shock - Primary assessment • §êng thë Airway • Thë Breathing • TuÇn hoµn Circulation • T×m dÊu hiÖu suy tim Look for heart failure • ThÇn kinh Disability • Kh¸m toµn th©n Exposure
- 7. Sèc - DÊu hiÖu tim m¹ch Shock - Cardiovascular signs • TÇn suÊt m¹ch Pulse rate • Thêi gian ®Çy mao m¹ch Capillary refill time • HuyÕt ¸p Blood pressure
- 8. DAÁU HIEÄU SOÁC °Tay chaân laïnh, ẩm °T/gian ñoå ñaày mao maïch 3 giaây °Danổi bông/rối loạn vận mạch °Maïch : nhanh, nheï °HA : thaáp, keïp, baèng 0 °Nöôùc tieåu : khoâng nöôùc tieåu °Tri giaùc : bứtrứt, vật vả,löø ñöø, lô mô,
- 9. DH THÔØI GIANÑOÅ ÑAÀYMAO MAÏCH CAÙCH TÌM °AÁn laøm traéng moùngtay °Buoângcho moùng tay hoàng laïi °BT: < 2 giaây SOÁC 3 giaây Ovaø1 vaø2 vaø 3…
- 10. Capillary refill time Thêi gian ®Çy l¹i mao m¹ch • Th¶ ra Release • ë trÎ cã tíi m¸u tèt mµu s¾c ph¶i trë l¹i trong 2 gi©y Colour should return within 2 seconds in the well-perfused, warm child
- 11. Capillary refill time Thêi gian ®Çy l¹i mao m¹ch • ChËm qu¸ 2 gi©y ë trÎ ®îc gi÷ Êm, phèi hîp víi c¸c dÊu hiÖu sèc kh¸c gîi ý tíi m¸u ngo¹i biªn kÐm • A delay of more than two seconds in association with other signs of shock and in a warm child suggests poor peripheral perfusion
- 12. TrÎ bÞ sèc H¹ huyÕt ¸p lµ dÊu hiÖu gÇn giai ®o¹n cuèi HYPOTENSION IS A PRE–TERMINAL SIGN The child in shock
- 13. WHO 2012 PĐ BVNĐ 1: < 1t: < 70, 1-10t: 70 + 2n, > 10t: < 90
- 14. Sèc - HËu qu¶ cña suy tuÇn hoµn Shock - Effects of circulatory inadequacy • TÇn sè thë Respiratory rate • Mµu s¾c vµ nhiÖt ®é da Skin colour and temperature • T×nh tr¹ng thÇn kinh Mental status
- 15. MÊt dÞch - C¸ch nhËn biÕt Fluid loss - Recognition • Bệnh sö History • Nh÷ng dÊu hiÖu mÊt níc nÆng Signs of severe dehydration • Sèc Shock
- 17. Degree of dehydration Older child 3% (30 mL/kg) 6% (60 mL/kg) 9% (90 mL/kg) Examination Infant: 5% (50 mL/kg) 10% (100 mL/kg) 15% (150 mL/kg) Dehydration Mild (3-5%) Moderate (6-9%) Severe (>=10%) Thirsty +/- + -> ++ +++/ can’t drink Skin turgor Normal Tenting None Skin (touch) Normal Dry Clammy Skin pinch Quick Slow (= 2 sec) Very slow (>3 sec) Buccal mucosa/lips Moist Dry Parched/ cracked Eyes Normal Deep set Sunken Tears Present Reduced None Fontanelle Flat Soft Sunken CNS Consolable Irritable Lethargic/ Obtunded Pulse rate Normal Slightly increased Increased Pulse quality Normal Weak Feeble/ Impalpable Capillary refill Normal ~2 sec > 3 sec Urine output Normal Decreased Anuric Respiratory rate Normal Slightly increased Increased Blood pressure Normal Orthostatic hypotension Hypotension
- 18. MÊt dÞch - C¸c giai ®o¹n Fluid loss - Phases ThÓ tÝch mÊt Volume Loss < 25 % 25 - 40 % Cßn bï Compensated MÊt bï Uncompensated Kh«ng håi phôc Irreversible > 40 %
- 19. MÊt dÞch Fluid loss NhËn biÕt c¸c dÊu hiÖu trong giai ®o¹n cßn bï lµ ®iÒu quan träng sèng cßn RECOGNITION IS VITAL DURING THE COMPENSATED PHASE
- 20. WHO 2012, PĐ BVNĐ 1, 2013, Tr.27
- 21. XÐt nghiÖm • CTM, đêng m¸u, lactate Glucose • KhÝ m¸u ®éng m¹ch Arterial blood gas • XÐt nghiÖm ®«ng m¸u, CN gan, thận Coagulation screen • Na+, K+, Cl, Canxi, magie, photphat Calcium, magnesium, phosphate • Siêu âm
- 22. XỬ TRÍ
- 23. Sèc - Håi søc Shock - Resuscitation • Më th«ng ®êng thë A Open airway • Th«ng khÝ hç trî, O2 lu lîng cao nÕu cÇn B High-flow O2 Ventilatory support if needed • §Æt ®êng truyÒn C Circulatory access • B¬m dÞch LR/NS 20ml/kg trõ suy tim 20ml/kg bolus of fluid except heart failure • Dïng kh¸ng sinh khi cã biÓu hiÖn nhiÔm khuÈn huyÕt Antibiotics when septicaemia obvious • Đo HAĐMXL, CVP
- 24. TRUYEÀN TÓNH MAÏCH Kim luồn 20-22G Bơm tiêm 3 ml + NaCl 0,9% DD sát trùng Băng keo, dây garrot Dây TD 20 giọt/ml OOOO DỤNG CỤ KỸ THUẬT • Vị trí tiêm : TM chi • Garrot, sát trùng da • Đâm kim một góc 20o • Tháo garrot, nối đường truyền • Cố định
- 25. Phương tiện hồi sức sốc
- 26. Monitor for IBP, SPV, dPP, PPV, PI, SVV NIHONKOHDEN SPACELABS INTELLEVUE EG monitor
- 27. CAÀM MAÙU VT ÑANG CHAÛY MAÙU ° Ấn chặt ° Băng ép ° Truyền máu: Hct < 25% AÁn chaët VT chaûy maùu
- 28. MÊt dÞch - §iÒu trÞ cÊp cøu Fluid loss – Emergency treatment • §¸nh gi¸ l¹i theo ABC sau b¬m dÞch lÇn ®Çu Reassess ABC after first bolus • B¬m lÇn 2 víi lîng dÞch lµ 20ml/kg 2nd bolus of fluid 20ml/kg • Héi chÈn ngo¹i khoa nếu nghi ngờ bụng NK
- 29. MÊt dÞch - PhÉu thuËt æ bông Fluid loss – Surgical abdomen
- 32. SƠ ĐỒ TRUYỀN DỊCH TRONG SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE Ở TRẺ EM
- 33. SƠ ĐỒ TRUYỀN DỊCH TRONG SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NẶNG Ở TRẺ EM
- 34. CẢI THIỆN Cao phân tử (CPT) 10ml/kg trong 1 giờ + Đo CVP và Hct KHÔNG CẢI THIỆN lần 2 Sau CPT lần 1 ± sau LR (1), (2) hoặc (3) KHÔNG CẢI THIỆN lần 1 Cao phân tử (CPT) 10ml/kg trong 1 giờ CẢI THIỆN CẢI THIỆN CẢI THIỆN L/R 15ml/kg trong 1 giờ CVP (> 12 cm H2O), Hct không đổi Vận mạch Duy trì tốc độ dịch truyền trước khi dùng CPT là RL (1), (2) hay (3) CVP thấp (< 5 cm H2O), NGỪNG TRUYỀN HA, Mạch, Hct giảm, nước tiểu bình thường. Tiểu nhiều Hct còn ≥ 35% (**) truyền máu Hct hoặc khong doi LR theo CVP LR 10ml/kg/ 1 giờ LR 6 ml/kg giờ 3 và 4 (1) LR 3 ml/kg giờ 5-12 (2) LR 1.5 ml/kg giờ 13-24 (3) SỐC SƠ ĐỒ CHỐNG SỐC SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE NGƯỜI LỚN ≥ 15 TUỔI
- 35. The child with burns or scalds – Additional fluid TrÎ bÞ báng – §iÒu trÞ bæ sung • Báng (%) x C©n nÆng (kg) x 4 ml/ngµy Burns(%) x Weight(kg) x 4 ml/day (CT Parkland) • TÝnh lîng dÞch b¾t ®Çu tõ thêi gian bÞ báng Calculated from the time of burn • TruyÒn mét nöa lîng dÞch trong 8 giê ®Çu Half in the first 8 hours
- 36. TrÎ bÞ sèc Advanced Paediatric Life Support CÊp cøu Nhi khoa N©ng cao The child in Shock
- 37. TrÎ bÞ sèc – Tãm t¾t The child in Shock - Summary §¸nh gi¸ ban ®Çu (dh sốc) vµ håi søc Primary assessment & resuscitation Nh÷ng dÊu hiÖu chñ chèt Key Features • N«n/tiªu ch¶y Vomiting/diarrhoea • ChÊn th¬ng lín/XH Major trauma • SXHD, PHỎNG,… • §iÒu trÞ cÊp cøu thÝch hîp Appropriate emergency treatment