Schoolverzuim - Verplanke & Brouwer, GGZ Kennisdag 2015
- 1. Schoolverzuim; van gezamenlijk belang naar samenhang Wendy Verplanke, gezinsbehandelaar Anne-Freda Brouwer, GZ-psycholoog/ systeemtherapeut
- 2. 9/21/2015www.karakter.com 2 Casus Tamara Leeftijd; 14 jaar HAVO; regulier onderwijs 9 maanden schoolverzuim Onverklaarde lichamelijke klachten en angstklachten Gezinssamenstelling; ouders en jonger zusje; impact op gezinssysteem
- 3. Wij maken ons zorgen over schoolverzuim bij kinderen met psychiatrische problematiek Bij veel klinische en ambulante casu誰stiek binnen de psychiatrie is er sprake van langdurig schoolverzuim. Bij het intensief behandelcentrum voor Jeugd van Karakter bedraagt het percentage (ca.75%). Kinderen raken in isolement, hebben geen vrienden, nemen niet meer deel aan Sportclub of sociale activiteiten Ouders raken overbelast 9/21/2015www.karakter.com 3
- 4. Theoretisch kader Definitie schoolverzuim: Schoolweigering is ongeoorloofd schoolverzuim van leerplichtige kinderen en jongeren waarbij ouders en de school op de hoogte zijn van het verzuim en het kind/de jongere veelal thuis verblijft tijdens de schooluren. School wordt vermeden vanwege angst, spanning en onbegrepen lichamelijke klachten. Het kind/ de jongere zou wel naar school willen maar het lukt hem/haar niet. Bij dwang kunnen ze met drift of agressie reageren. Ouders zijn niet bij machte hun kind naar school te krijgen en voelen zich vaak onmachtig en schuldig. 9/21/2015www.karakter.com 4
- 5. Theoretisch kader Geraadpleegde literatuur: 1. Martin van Geffen: Systeembenadering bij schoolweigering, Systeemtherapie 2004 2. Carla Scharree: Schoolweigering, ouders aan de slag, Kind en Adolescent 2007 3. Irit Schorr Sapir: School Refusal, 2001 Schoolverzuim: -Schoolweigering met psychiatrische stoornis (angststoornis en autisme) Onderscheid schoolverzuim: < of > dan 6 weken verzuim 9/21/2015www.karakter.com 5
- 6. Theoretisch kader Kindkenmerken: - Sprake van angstige, perfectionistische jongeren of autisme spectrumstoornis - Psychosomatische klachten - Ernstige emotionele opwinding - Bij thuis blijven nemen de klachten af Gezinskenmerken: - Vaak bestaande pathologie in het gezin - De jongere is veelal afhankelijk en beperkte zelfredzaamheid; veel voorkomende beschermende opvoedstijl - Uiteindelijk is er veel macht bij de jongere en een verstoorde gezinshi谷rarchie. 9/21/2015www.karakter.com 6
- 7. Theoretisch kader Gevolgen voor de jongere: - Stagnatie cognitieve/leerontwikkeling, sociale ontwikkeling en uiteindelijk van de gehele identiteitsontwikkeling. - Het sociale isolement leidt vaak tot depressie en toename van angst. Gevolgen voor het gezin: - Schoolweigering leidt tot veel stress in het gezin. - Strijd tussen ouders en jongere en ouders onderling (< 6 weken) - Ouders leggen zich neer bij de schoolweigering, stress blijft latent aanwezig (>6 weken) 9/21/2015www.karakter.com 7
- 8. Theoretisch kader Rol van instanties bij het in stand houden van de problemen: - Advies huisarts/ schoolarts om thuis te houden - Geoorloofd verzuim - Leerplichtambtenaar komt laat (of niet) in beeld 9/21/2015www.karakter.com 8
- 9. Visie op schoolverzuim en missie Doelgroep < 6 weken: - Eenstemmigheid betrokken partijen over onmiddellijke en volledige terugkeer school - Rol van ouders centraal - Hulp voor het gezin - Herstellen hi谷rarchie ouder/ jongere 9/21/2015www.karakter.com 9
- 10. Visie op schoolverzuim en missie Doelgroep > 6 weken: - In kaart brengen van de in stand houdende, belemmerende en protectieve factoren van de schoolweigering - Leidend tot een multidisciplinair behandelplan - Eenstemmigheid betrokken partijen - Rollen en verantwoordelijkheden zijn duidelijk 9/21/2015www.karakter.com 10
- 11. Betrokkenen 9/21/2015www.karakter.com 11 Kind/jongere en ouders Hulpverlening GGD / schoolarts Gemeente / wijkteams huisarts Onderwijsspecialiste n leerplichtambtenaar School / ZAT
- 12. Casus; welke interventies? Groepjes uit elkaar Vragen; - Welke interventies (diagnostiek en behandeling) op kind-niveau? - Welke interventies op gezins-niveau? - Welke interventies op schoolniveau? - Wie kan beste regievoerder zijn? 9/21/2015www.karakter.com 12
- 13. Beleid; wat draagt kennis bij? 9/21/2015www.karakter.com 13 Diagnostiek Behandeling
- 14. Oproepteam - ontwikkelen: snelle hulp waar nodig, maar niet overbodig. - Preventie; signaleren; consulteren en behandelen 9/21/2015www.karakter.com 14 Kind/jongere en ouders Hulpverlening GGD / schoolarts Gemeente / wijkteams huisarts Onderwijsspeci alisten leerplichtambt enaar School / ZAT