際際滷

際際滷Share a Scribd company logo

Seminar 14-10-09 - nieuw suppletieadvies van de gezondheidsraad voor vitamine d

Download as PPT, PDF
S
Stichting Interdisciplinaire Werkgroep Osteoporose
1 of 36
Download to read offline
Nieuw suppletieadvies van de Gezondheidsraad voor vitamine D. Prof. dr. ir. Gertjan Schaafsma Lectoraat Sport, Voeding en Leefstijl
IWO, 14-10-2009, Vitamii Onderwerpen Inleiding - Normen voor voedingsstoffen - Werkwijze Gezondheidsraad - De adviesaanvraag Stand van de kennis Vitamine D status Ned. Bevolking Algemeen- en Suppletieadvies Beleid en Aanbevelingen Conclusies
IWO, 14-10-2009, Vitamii Inleiding
IWO, 14-10-2009, Vitamii Normen voor voedingstoffen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Werkwijze van de Gezondheidraad Advisering van de overheid en het parlement over volksgezondheid (Evidence-based beleid) Advies over gezondheidszorg, preventie, voedsel en voeding, milieu en arbeidshygi谷ne Onafhankelijke advisering Rapporten worden opgesteld door multidisciplinaire commissies Peer review door beraadsgroepen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Adviesaanvraag Minister van VWS Hoe kan een optimale inname van vitamine D worden gewaarborgd? Houd rekening met: Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen Europese wet- en regelgeving
IWO, 14-10-2009, Vitamii Samenstelling van de Commissie Prof. dr. ir. G. Schaafsma (vz) Voedingsfysioloog Dr. H. van den Berg Voedingskundige/biochemicus Drs. E.N. Blok Beleidsadviseur VWS Prof. dr. ir. H.J. Blom Klinisch Biochemisch Geneticus Prof. dr. ir. C.P.G.M. de Groot Voedingsfysioloog Dr. M. den Heijer Endocrinoloog Dr. K.F.A.M. Hulshof Voedingskundige Prof. dr. P.T.A.M Lips Endocrinoloog Prof. dr. I.M.C.M. Rietjens Toxicoloog Prof. Dr. P.J.J. Sauer Kinderarts Prof. dr. P. van t Veer Voedingskunige/epidemioloog Dr. T. Vulsma Kinderarts/endocrinoloog Dr. ir. R.M. Weggemans (secr.) Voedingskundige Dr. ir. C.J.K. Spaaij (secr.) Voedingskundige
IWO, 14-10-2009, Vitamii Deelnemers werkconferentie vit. D Prof. dr. ir. D. Kromhout (Vz) Vice Vz Gezondheidsraad Dr. A.M. Boot Kinderarts/endocrinoloog Prof. dr. R. Bouillon Endocrinoloog Prof. Dr. H.J.J. Verhaar Internist/geriater Prof. dr. B.J.C. Middelkoop Gezondheidszorgdeskundige Leden van de Commissie
IWO, 14-10-2009, Vitamii Peer Review van het Advies Beraadsgroep Geneeskunde van de GR Beraadsgroep Voeding van de GR
IWO, 14-10-2009, Vitamii Stand van de kennis
IWO, 14-10-2009, Vitamii Hoe komen we aan vitamine D? Synthese van vitamine D in de huid onder invloed van zonlicht (80%) Vitamine D in de voeding (20%) Serum calcidiol, indicator vitamine D status
IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D in de voeding (袖g/100g) Haring 22,5 Makreel 17,5 Zalm 12,5 Margarine 7,5 Boter 2,5 Ei 1,75 Vlees 1,0 Lever 3,0 Melk 0,1
IWO, 14-10-2009, Vitamii Synthese van vitamine D in de huid Zonlicht 280-320 nm Mate van blootstelling (oppervlak, duur) Bewolking Jaargetijde Geografische breedte Leeftijd Huidkleur
IWO, 14-10-2009, Vitamii Fysiologie en pathologie Van belang voor stevige botten, en mogelijk ook groei en ontwikkeling van cellen, spierfunctie en immuunsysteem Te weinig: spierzwakte en krampen, Engelse ziekte, osteomalacie Te veel: hoog calciumgehalte van bloed en urine, nierstenen, calciumafzetting in zachte weefsels
IWO, 14-10-2009, Vitamii Discussie over calcidiol steefwaarde (I) There is considerable discussion of the serum concentrations of 25(OH)D associated with deficiency (e.g., rickets), adequacy for bone health, and optimal overall health. A concentration of <37.5 nanomoles per liter is generally considered inadequate; concentrations >37.5 nmol/L are recommended. Higher levels are proposed by some (>75 nmol/L) as desirable for overall health and disease prevention, but insufficient data are available to support them. Serum concentrations of 25(OH)D consistently >500 nmol/L are potentially toxic. National Institute of Health (2009)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Discussie over calcidiol streefwaarde (II) In March 2007, a group of vitamin D and nutrition researchers (Vieth et al., 2007) published a controversial and provocative editorial contending that the desirable concentration of 25(OH)D is 75 nmol/L. They noted that supplemental intakes of 400 IU/day of vitamin D increase 25(OH)D concentrations by only (7-12 nmol/L) and that daily intakes of approximately 1,700 IU are needed to raise these concentrations from 50 to 80 nmol/L. National Institute of Healh (2009)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (I) 10-20 microgram vitamine D/dag en 0,5-1,0 gram calcium/dag: Overtuigend: Verlaagt het risico een bot te breken met 13 % (95%-bti 0,77-0,97) (Cranney , 2007; Tang, 2007; Huang, 2006) Aannemelijk: Vermindert de afname in botdichtheid (Cranney , 2007) Vermindert het risico op vallen met 15 % (95%-bti 0,76-0,96) (Cranney , 2007) Onderzoek in met name blanke, postmenopauzale vrouwen; sterkste effecten bij ouderen die niet-zelfstandig wonen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (II) Serum calcidiolgehalte > 30 nmol/l: geen defici谷ntieverschijnselen Voor vrouwen vanaf 50 en mannen vanaf 70 Serum calcidiolgehalte > 50 nmol/l Voordeel: Lager risico op botbreuken en mogelijk ook lager risico op vallen en langzamere afname in botdichtheid
IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (III) Aannemelijk: Een hoog serum calcidiolgehalte hangt samen met lager risico op: inwendige vormen van kanker lagere bloeddruk (WCRF, 2007; Holick, 2004) Onvoldoende: Relatie tussen vitamine D-inname en kanker/bloeddruk Relatie tussen vitamine D-inname en status en hart- en vaatziekten, auto-immuunaandoeningen, infectieziekten en type 2 diabetes (WCRF, 2007; Holick, 2004)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (IV) Onvoldoende: Verhogen van de aanvaardbare bovengrens voor vitamine D-inname (Hathcock, 2007) risicobepaling betreft voornamelijk kortdurende onderzoeken (max. 6 maanden) vitamine D vergiftiging treedt vaak pas na enige jaren van een te hoge inname op Daarom: Veilige bovengrens van inname: EFSA
IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (V) Huidige suppletie-adviezen aan lage kant om minimumstreefwaarden voor calcidiol te behalen Voorstel voor extra vitamine D nodig bovenop een gezonde voeding en voldoende buitenkomen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D status van de Nederlandse bevolking
IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D-tekort onder alle lagen van de bevolking Bewoners van verzorgingshuizen en verpleeghuizen: 80 % zelfstandig wonende ouderen: 50 % lichte huidskleur donkere huidskleur kinderen 5 % 15-30 % zwangeren 5-10 % 55-65 % volwassenen 5-10 % 15-60 %
IWO, 14-10-2009, Vitamii Gebruik van supplementen met vitamine D Algemene bevolking Kinderen 1 jaar: 96 % 3-4 jaar: 40 % Volwassenen en ouderen: 25-30 % Allochtonen: 6-26 % (m.n. laag onder Turken en Marokkanen) Vrouwen die zwanger zijn: 37-63 % Ock辿 (2005);Van der Meer (2008)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Dosis vitamine D uit supplementen volgens advies op etiket Kinderen: P50 3,8 mcg/dag P95 9 mcg/dag Niet specifiek voor kinderen: P50 5,0 mcg/dag P95 10,0 mcg/dag Ock辿 (2005)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Algemeen en Suppletieadvies
IWO, 14-10-2009, Vitamii Algemeen advies Gevarieerde voeding volgens Richtlijnen Goede Voeding. Dagelijks kwartier naar buiten met ten minste hoofd en handen ontbloot. Levert voldoende vitamine D voor: Personen van 4 tot 50 jaar (vrouwen) en 70 jaar (mannen) met een lichte huidskleur 辿n die voldoende buitenkomen. Voor andere groepen: voorstel voor extra vitamine D
IWO, 14-10-2009, Vitamii Suppletie-advies (I) 10 袖g vitamine D/dag in combinatie met een voldoende calciuminname Kinderen tot 4 jaar Personen met een donkere huidskleur Personen die onvoldoende buitenkomen Vrouwen die een sluier dragen Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven Vrouwen vanaf 50 jaar Mannen vanaf 70 jaar
IWO, 14-10-2009, Vitamii Suppletie-advies (II) 20 袖g/dag in combinatie met een voldoende calciuminname Personen met osteoporose of die in een verpleeg- of verzorgingshuis wonen Vrouwen vanaf 50 jaar met een donkere huidskleur die onvoldoende buitenkomen die een sluier dragen Mannen vanaf 70 jaar met een donkere huidskleur die onvoldoende buitenkomen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Andere maatregelen Verrijking van basisvoedingsmiddelen die door risicogroepen worden gebruikt Melk en melkvervangers (10 袖g/liter) Olie (4,5 袖g/100 kcal) Deze producten leveren samen ~ 5 袖g/dag en voorzien in een deel van extra behoefte Verkaik-Kloosterman (2008)
IWO, 14-10-2009, Vitamii Beleid en Aanbevelingen
IWO, 14-10-2009, Vitamii Effecten van het Nederlandse beleid (I) Voorlichting niet consistent m.u.v. jonge kinderen minder effectief bij deel van risicogroepen (allochtonen) Zonlichtblootstelling consistente boodschap
IWO, 14-10-2009, Vitamii Effecten van het Nederlandse beleid (II) Vrijwillige verrijking: Vrijstelling: 4,5 袖g vitamine D/100 kcal Geen gegevens over inname van vitamine D uit deze producten
IWO, 14-10-2009, Vitamii Aanbevelingen (I) Breid voorlichting over vitamine D uit en maak de boodschap consistent. Tijd buitenshuis doorbrengen. Gezonde voeding (inclusief smeer- en bakvetten, vette vis). Supplementen. Verrijkte voedingsmiddelen als niet- geheel toereikend alternatief.
IWO, 14-10-2009, Vitamii Aanbevelingen (II) Monitor effecten nieuw beleid Regel op Europees niveau het type voedingsmiddel dat mag worden verrijkt Evalueer de voedingsnormen voor vitamine D
IWO, 14-10-2009, Vitamii Conclusies 1. Vitamine D voorziening NL bevolking baart zorgen. 2. Consistente voorlichting m.b.t. suppletie heeft prioriteit. 3. Verrijking van basisvoedingsmiddelen (melk, olie) kan deel van problematiek oplossen. 4. Nader onderzoek noodzakelijk naar lange- termijn veiligheid en mogelijke gezondheidsvoordelen van hogere doses van vitamine D.

More Related Content

Seminar 14-10-09 - nieuw suppletieadvies van de gezondheidsraad voor vitamine d

  • 1. Nieuw suppletieadvies van de Gezondheidsraad voor vitamine D. Prof. dr. ir. Gertjan Schaafsma Lectoraat Sport, Voeding en Leefstijl
  • 2. IWO, 14-10-2009, Vitamii Onderwerpen Inleiding - Normen voor voedingsstoffen - Werkwijze Gezondheidsraad - De adviesaanvraag Stand van de kennis Vitamine D status Ned. Bevolking Algemeen- en Suppletieadvies Beleid en Aanbevelingen Conclusies
  • 4. IWO, 14-10-2009, Vitamii Normen voor voedingstoffen
  • 5. IWO, 14-10-2009, Vitamii Werkwijze van de Gezondheidraad Advisering van de overheid en het parlement over volksgezondheid (Evidence-based beleid) Advies over gezondheidszorg, preventie, voedsel en voeding, milieu en arbeidshygi谷ne Onafhankelijke advisering Rapporten worden opgesteld door multidisciplinaire commissies Peer review door beraadsgroepen
  • 6. IWO, 14-10-2009, Vitamii Adviesaanvraag Minister van VWS Hoe kan een optimale inname van vitamine D worden gewaarborgd? Houd rekening met: Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen Europese wet- en regelgeving
  • 7. IWO, 14-10-2009, Vitamii Samenstelling van de Commissie Prof. dr. ir. G. Schaafsma (vz) Voedingsfysioloog Dr. H. van den Berg Voedingskundige/biochemicus Drs. E.N. Blok Beleidsadviseur VWS Prof. dr. ir. H.J. Blom Klinisch Biochemisch Geneticus Prof. dr. ir. C.P.G.M. de Groot Voedingsfysioloog Dr. M. den Heijer Endocrinoloog Dr. K.F.A.M. Hulshof Voedingskundige Prof. dr. P.T.A.M Lips Endocrinoloog Prof. dr. I.M.C.M. Rietjens Toxicoloog Prof. Dr. P.J.J. Sauer Kinderarts Prof. dr. P. van t Veer Voedingskunige/epidemioloog Dr. T. Vulsma Kinderarts/endocrinoloog Dr. ir. R.M. Weggemans (secr.) Voedingskundige Dr. ir. C.J.K. Spaaij (secr.) Voedingskundige
  • 8. IWO, 14-10-2009, Vitamii Deelnemers werkconferentie vit. D Prof. dr. ir. D. Kromhout (Vz) Vice Vz Gezondheidsraad Dr. A.M. Boot Kinderarts/endocrinoloog Prof. dr. R. Bouillon Endocrinoloog Prof. Dr. H.J.J. Verhaar Internist/geriater Prof. dr. B.J.C. Middelkoop Gezondheidszorgdeskundige Leden van de Commissie
  • 9. IWO, 14-10-2009, Vitamii Peer Review van het Advies Beraadsgroep Geneeskunde van de GR Beraadsgroep Voeding van de GR
  • 11. IWO, 14-10-2009, Vitamii Hoe komen we aan vitamine D? Synthese van vitamine D in de huid onder invloed van zonlicht (80%) Vitamine D in de voeding (20%) Serum calcidiol, indicator vitamine D status
  • 12. IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D in de voeding (袖g/100g) Haring 22,5 Makreel 17,5 Zalm 12,5 Margarine 7,5 Boter 2,5 Ei 1,75 Vlees 1,0 Lever 3,0 Melk 0,1
  • 13. IWO, 14-10-2009, Vitamii Synthese van vitamine D in de huid Zonlicht 280-320 nm Mate van blootstelling (oppervlak, duur) Bewolking Jaargetijde Geografische breedte Leeftijd Huidkleur
  • 14. IWO, 14-10-2009, Vitamii Fysiologie en pathologie Van belang voor stevige botten, en mogelijk ook groei en ontwikkeling van cellen, spierfunctie en immuunsysteem Te weinig: spierzwakte en krampen, Engelse ziekte, osteomalacie Te veel: hoog calciumgehalte van bloed en urine, nierstenen, calciumafzetting in zachte weefsels
  • 15. IWO, 14-10-2009, Vitamii Discussie over calcidiol steefwaarde (I) There is considerable discussion of the serum concentrations of 25(OH)D associated with deficiency (e.g., rickets), adequacy for bone health, and optimal overall health. A concentration of <37.5 nanomoles per liter is generally considered inadequate; concentrations >37.5 nmol/L are recommended. Higher levels are proposed by some (>75 nmol/L) as desirable for overall health and disease prevention, but insufficient data are available to support them. Serum concentrations of 25(OH)D consistently >500 nmol/L are potentially toxic. National Institute of Health (2009)
  • 16. IWO, 14-10-2009, Vitamii Discussie over calcidiol streefwaarde (II) In March 2007, a group of vitamin D and nutrition researchers (Vieth et al., 2007) published a controversial and provocative editorial contending that the desirable concentration of 25(OH)D is 75 nmol/L. They noted that supplemental intakes of 400 IU/day of vitamin D increase 25(OH)D concentrations by only (7-12 nmol/L) and that daily intakes of approximately 1,700 IU are needed to raise these concentrations from 50 to 80 nmol/L. National Institute of Healh (2009)
  • 17. IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (I) 10-20 microgram vitamine D/dag en 0,5-1,0 gram calcium/dag: Overtuigend: Verlaagt het risico een bot te breken met 13 % (95%-bti 0,77-0,97) (Cranney , 2007; Tang, 2007; Huang, 2006) Aannemelijk: Vermindert de afname in botdichtheid (Cranney , 2007) Vermindert het risico op vallen met 15 % (95%-bti 0,76-0,96) (Cranney , 2007) Onderzoek in met name blanke, postmenopauzale vrouwen; sterkste effecten bij ouderen die niet-zelfstandig wonen
  • 18. IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (II) Serum calcidiolgehalte > 30 nmol/l: geen defici谷ntieverschijnselen Voor vrouwen vanaf 50 en mannen vanaf 70 Serum calcidiolgehalte > 50 nmol/l Voordeel: Lager risico op botbreuken en mogelijk ook lager risico op vallen en langzamere afname in botdichtheid
  • 19. IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (III) Aannemelijk: Een hoog serum calcidiolgehalte hangt samen met lager risico op: inwendige vormen van kanker lagere bloeddruk (WCRF, 2007; Holick, 2004) Onvoldoende: Relatie tussen vitamine D-inname en kanker/bloeddruk Relatie tussen vitamine D-inname en status en hart- en vaatziekten, auto-immuunaandoeningen, infectieziekten en type 2 diabetes (WCRF, 2007; Holick, 2004)
  • 20. IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (IV) Onvoldoende: Verhogen van de aanvaardbare bovengrens voor vitamine D-inname (Hathcock, 2007) risicobepaling betreft voornamelijk kortdurende onderzoeken (max. 6 maanden) vitamine D vergiftiging treedt vaak pas na enige jaren van een te hoge inname op Daarom: Veilige bovengrens van inname: EFSA
  • 21. IWO, 14-10-2009, Vitamii Nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen (V) Huidige suppletie-adviezen aan lage kant om minimumstreefwaarden voor calcidiol te behalen Voorstel voor extra vitamine D nodig bovenop een gezonde voeding en voldoende buitenkomen
  • 22. IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D status van de Nederlandse bevolking
  • 23. IWO, 14-10-2009, Vitamii Vitamine D-tekort onder alle lagen van de bevolking Bewoners van verzorgingshuizen en verpleeghuizen: 80 % zelfstandig wonende ouderen: 50 % lichte huidskleur donkere huidskleur kinderen 5 % 15-30 % zwangeren 5-10 % 55-65 % volwassenen 5-10 % 15-60 %
  • 24. IWO, 14-10-2009, Vitamii Gebruik van supplementen met vitamine D Algemene bevolking Kinderen 1 jaar: 96 % 3-4 jaar: 40 % Volwassenen en ouderen: 25-30 % Allochtonen: 6-26 % (m.n. laag onder Turken en Marokkanen) Vrouwen die zwanger zijn: 37-63 % Ock辿 (2005);Van der Meer (2008)
  • 25. IWO, 14-10-2009, Vitamii Dosis vitamine D uit supplementen volgens advies op etiket Kinderen: P50 3,8 mcg/dag P95 9 mcg/dag Niet specifiek voor kinderen: P50 5,0 mcg/dag P95 10,0 mcg/dag Ock辿 (2005)
  • 26. IWO, 14-10-2009, Vitamii Algemeen en Suppletieadvies
  • 27. IWO, 14-10-2009, Vitamii Algemeen advies Gevarieerde voeding volgens Richtlijnen Goede Voeding. Dagelijks kwartier naar buiten met ten minste hoofd en handen ontbloot. Levert voldoende vitamine D voor: Personen van 4 tot 50 jaar (vrouwen) en 70 jaar (mannen) met een lichte huidskleur 辿n die voldoende buitenkomen. Voor andere groepen: voorstel voor extra vitamine D
  • 28. IWO, 14-10-2009, Vitamii Suppletie-advies (I) 10 袖g vitamine D/dag in combinatie met een voldoende calciuminname Kinderen tot 4 jaar Personen met een donkere huidskleur Personen die onvoldoende buitenkomen Vrouwen die een sluier dragen Vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven Vrouwen vanaf 50 jaar Mannen vanaf 70 jaar
  • 29. IWO, 14-10-2009, Vitamii Suppletie-advies (II) 20 袖g/dag in combinatie met een voldoende calciuminname Personen met osteoporose of die in een verpleeg- of verzorgingshuis wonen Vrouwen vanaf 50 jaar met een donkere huidskleur die onvoldoende buitenkomen die een sluier dragen Mannen vanaf 70 jaar met een donkere huidskleur die onvoldoende buitenkomen
  • 30. IWO, 14-10-2009, Vitamii Andere maatregelen Verrijking van basisvoedingsmiddelen die door risicogroepen worden gebruikt Melk en melkvervangers (10 袖g/liter) Olie (4,5 袖g/100 kcal) Deze producten leveren samen ~ 5 袖g/dag en voorzien in een deel van extra behoefte Verkaik-Kloosterman (2008)
  • 32. IWO, 14-10-2009, Vitamii Effecten van het Nederlandse beleid (I) Voorlichting niet consistent m.u.v. jonge kinderen minder effectief bij deel van risicogroepen (allochtonen) Zonlichtblootstelling consistente boodschap
  • 33. IWO, 14-10-2009, Vitamii Effecten van het Nederlandse beleid (II) Vrijwillige verrijking: Vrijstelling: 4,5 袖g vitamine D/100 kcal Geen gegevens over inname van vitamine D uit deze producten
  • 34. IWO, 14-10-2009, Vitamii Aanbevelingen (I) Breid voorlichting over vitamine D uit en maak de boodschap consistent. Tijd buitenshuis doorbrengen. Gezonde voeding (inclusief smeer- en bakvetten, vette vis). Supplementen. Verrijkte voedingsmiddelen als niet- geheel toereikend alternatief.
  • 35. IWO, 14-10-2009, Vitamii Aanbevelingen (II) Monitor effecten nieuw beleid Regel op Europees niveau het type voedingsmiddel dat mag worden verrijkt Evalueer de voedingsnormen voor vitamine D
  • 36. IWO, 14-10-2009, Vitamii Conclusies 1. Vitamine D voorziening NL bevolking baart zorgen. 2. Consistente voorlichting m.b.t. suppletie heeft prioriteit. 3. Verrijking van basisvoedingsmiddelen (melk, olie) kan deel van problematiek oplossen. 4. Nader onderzoek noodzakelijk naar lange- termijn veiligheid en mogelijke gezondheidsvoordelen van hogere doses van vitamine D.