ºÝºÝߣ

ºÝºÝߣShare a Scribd company logo
FAKTOR-FAKTOR GEJALA PONTENG
DALAM KALANGAN MURID
SMK TAMAN TASIK, AMPANG,
SELANGOR
NORZALINA TARMIZI
SMK TAMAN TASIK
zalina2707@gmail.com
ABSTRAK
• Sistem pendidikan di negara kita amnya mempunyai perubahan paradigma
yang semakin hari pasti ada penambahbaikan yang dilaksanakan, jadi semua
pihak perlu peka dan memainkan peranan dalam menjejaki masalah ponteng
sekolah.
• Terdapat beberapa faktor ponteng sekolah iaitu sikap murid, rakan sebaya,
keluarga, guru dan media elektronik.
• Pihak sekolah dengan ibu bapa perlu berganding bahu bersama-sama
memastikan matlamat melahirkan murid sifar ponteng sekolah ini akan
tercapai.
Kata kunci : Sikap murid, rakan sebaya, keluarga, guru dan media elektronik
1.0 PENGENALAN
• Ponteng mengikut edisi ketiga Kamus Dewan (1997 ), bermakna melarikan
diri daripada tanggungjawab dan meninggalkan tanggungjawab tanpa
kebenaran.
1.1 Kategori Ponteng Sekolah
(i) Ponteng Sekolah dengan Kebenaran
Pengertian ponteng sekolah dengan kebenaran ini lazimnya dikaitkan apabila
didapati seorang pelajar yang tidak menghadirkan diri ke sekolah disebabkan
oleh sesuatu yang tidak dapat dielakkan dan di luar bidang kawalan sama ada
secara sengaja atau tidak.
(ii) Ponteng Sekolah Tanpa Kebenaran
Ponteng sekolah tanpa kebenaran ialah situasi pelajar yang tidak hadir ke
sekolah tanpa menyertakan sebarang apa jua bentuk penyataan sama ada
secara bertulis atau pemberitahuan lisan.
2.0 PERNYATAAN MASALAH
Program Keselamatan Sekolah diadakan bertujuan untuk melahirkan
suasana yang selamat di dalam dan di luar sekolah bagi meningkatkan
keyakinan dan kekuatan diri ( jati diri ) murid untuk membantu pencapaian
akademik dan pembangunan sahsiah diri.
Antara bidang yang dititikberatkan ialah bidang sosial iaitu memastikan
murid terhindar daripada penderaan, gangguan seksual, rokok, pergaulan, buli,
peras ugut, tingkah laku lucah, ketagihan arak, sumbang mahram,
penyalahgunaan dadah, rogol, bunuh diri, dan membunuh (KPM 2008 ).
Jenis Kes Salah Laku Bilangan Pelajar Terbabit
Berunsur Jenayah 7
Berunsur Kelucahan 3
Kurang Sopan 27
Laku Musnah 3
Kekemasan Diri 67
Ponteng Sekolah 634
Kenakalan 19
Tidak pentingkan masa 54
Buli 3
Rokok 41
Tidak amanah 2
JUMLAH 860
Jadual 1.1 Statistik salah laku disiplin murid tahun 2018 di SMK Taman Tasik
3.0 TUJUAN KAJIAN
• Tujuan kajian ini dilakukan adalah untuk mengkaji analisis data
terhadap faktor ponteng dan hubungan dengan personaliti dalam
kalangan murid di bandar Ampang, Selangor khasnya.
• Kerjasama dengan unit kaunseling juga akan memudahkan kajian dan
membantu unit kaunseling mendapatkan maklumat tambahan
sebagai rujukan mereka dan unit disiplin sekolah.
4.0 OBJEKTIF KAJIAN
Objektif kajian secara spesifiknya adalah seperti yang berikut:
• Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor sikap murid menyebabkan
fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah
• Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor keluarga menyebabkan
fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah.
• Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor guru menyebabkan fenomena
ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah.
• Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor rakan sebaya menyebabkan
fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah.
• Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor media elektronik menyebabkan
fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid perempuan di sekolah menengah.
5.0 KAEDAH KAJIAN
• Kaedah kajian yang digunakan dalam kajian ini adalah kaedah kajian
kualitatif.
• Bagi data yang diperolehi akan dianalisis hasil kajian-kajian lepas yang
telah dibuat. Bahan yang diperolehi akan digunakan untuk sumber
rujukan dalam penelitian tersebut iaitu data sekunder.
• Justeru itu, terdapat juga sumber data dan informasi yang digunakan
untuk dijadikan sumber rujukan melalui buku, jurnal, artikel,
penelitian sebelumnya dan internet.
• Tujuan utama kajian ini adalah untuk mengetahui apakah faktor
utama yang mempengaruhi murid terlibat dengan kes ponteng
sekolah.
6.0.1 FAKTOR SIKAP MURID (40%)
* Sikap pelajar yang berminat untuk hiburan dan mudah
mempengaruhi dengan gaya pelbagai artis yang mempunyai
kerosakan moral telah mempengaruhi mereka dengan gaya pereka
mewah.
• Begitu juga dengan pelajar yang tidak berminat dengan pembelajaran
dan guru yang tidak cuba untuk membuat mereka yang berminat,
akan menyebabkan pelajar kehilangan momentum dan tumpuan
untuk belajar dan akhirnya memilih untuk ponteng sekolah. ( Azizi
Yahya, Shahrin Hashim Yusof Boon, Bagaimana Lee Chan, 2007).
6.0 DAPATAN KAJIAN
• Wan Norasiah kajian (2003 ) mendapati bahawa pengaruh rakan sebaya
adalah juga antara faktor yang menyumbang kepada masalah sosial
pelajar .
• Dia yang berkaitan hubungan antara ibu bapa dan rakan-rakan dalam
bunga api dan menyemarakkan masalah sosial pelajar .
• Beliau menjelaskan bahawa pujukan dan permintaan dari rakan-rakan
dengan salah laku sosial menyebabkan pelajar untuk ditangkap dalam
ponteng sekolah dan samseng.
• Ini kerana rakan-rakan mereka adalah individu yang paling hampir
dengan remaja selepas keluarga.
6.0.2 FAKTOR RAKAN SEBAYA (20%)
• Merujuk kepada laporan untuk pelajar-pelajar keciciran oleh
Kementerian Pendidikan ( 1973) menyatakan bahawa " pencapaian
akademik yang rendah adalah berkaitan dengan ponteng sekolah . "
• Laporan itu juga menyatakan bahawa guru sebenarnya boleh
mempengaruhi tingkah laku ponteng melalui proses pengajaran dan
pembelajaran yang menyebabkan kebosanan.
• Oleh itu, kaedah dan gaya pengajaran harus diperhatikan sebagai
penyebab minat pelajar untuk belajar semakin bosan dan akhirnya para
pelajar mengambil keputusan untuk ponteng sekolah walaupun daripada
dimarahi oleh guru.
6.0.3 FAKTOR GURU (15%)
• Menurut penyelidik Sham Sani Salleh (1994 ) , menyatakan bahawa "
tingkah laku devian dan anti - sosial seperti ponteng sekolah juga
dikaitkan dengan tingkah laku dan keluarga struktur itu sendiri " .
• Ini telah disahkan oleh Ismail Daros (1981 ), melalui dapatan kajian
beliau menunjukkan bahawa " terdapat enam unsur untuk berlakunya
ponteng sekolah " .
• Faktor kelemahan sosialisasi dalam keluarga dan tiada sokongan
daripada ibu bapa menyebabkan pelajar tidak mempunyai motivasi
untuk hadir ke sekolah dan berasa bosan dengan sekolah.
• Oleh itu, kajian yang telah dilakukan menunjukkan bahawa remaja
bermasalah kebanyakannya mempunyai latar belakang keluarga
bermasalah dari rumah . ( Dishion et al ., 1991 ) .
6.0.4 FAKTOR KELUARGA (16%)
6.0.5 FAKTOR MEDIA ELEKTRONIK (4%)
• Penyalahgunaan media elektronik boleh mengundang berlakunya
pelbagai kesan terhadap masyarakat terutamanya golongan remaja
yang terdiri daripada pelajar.
• Sudah menjadi lumrah peringkat umur remaja mudah terikut dengan
budaya yang melekakan.
• Tambahan lagi, dengan kepelbagaian media elektronik seperti
televisyen, alat perakam, video, radio/kaset, ‘overhead projector’
(OHP), slaid, komputer, dan sekarang ini dengan kewujudan telefon
bimbit yang dibekalkan kemudahan 3G secara tidak langsung
memberi impak yang kuat kepada akhlak murid dan akhirnya mereka
yang terlibat itu mengambil keputusan ponteng sekolah.
• Hasil kajian yang lepas telah menunjukkan bahawa tahap ponteng
sekolah di kalangan pelajar di sekolah menengah tidak serius dan ia
adalah selaras dengan kajian Ng ( 2005 ) dan Muhammad Sharif dan
Suria (2012 ) .
• Keputusan kajian ini menunjukkan bahawa faktor utama pelajar ponteng
sekolah ialah sikap pelajar itu sendiri.
• Hasil kajian ini menunjukkan bahawa rakan sebaya bukan faktor utama
untuk ponteng .
• Ini dapat dilihat dengan keputusan yang berbeza dengan persekitaran
yang mungkin mempengaruhi oleh kedua-dua ibu bapa yang sibuk
dengan kerjaya mereka sehingga mereka tidak mempunyai masa untuk
melihat perkembangan anak-anak mereka .
7.0 PERBINCANGAN
8.0 CADANGAN
8.0.1 PERANAN IBU BAPA DAN GURU (PIBG )
• Mesyuarat yang lebih kerap antara ibu bapa , penjaga dan guru perlu
sentiasa berbincang untuk menyelesaikan masalah ini.
• Sebarang masalah boleh diselesaikan secepat mungkin jika kedua-
dua pihak bekerjasama terutamanya untuk menyelesaikan masalah
seperti ponteng sekolah dan ia akan dapat merealisasikan matlamat
mereka melahirkan pelajar cemerlang dalam kurikulum atau
kokurikulum .
8.0.2 PERANAN IBU BAPA
• Melalui institusi keluargalah bermulanya peranan ibubapa dalam
mencorak kehidupan anak-anak. Anak-anak dilahirkan bagai kain
putih yang bersih.
• Guru yang pertama dalam hidup seseorang insan adalah ibubapa dan
keluarganya sendiri. Ibu bapa berperanan penting dalam
membanteras gejala ponteng sekolah ini.
• Ibu bapa seharusnya mencurahkan kasih sayang secukupnya kepada
anak-anak mereka. Kasih sayang bukanlah dengan hanya memberi
kemewahan kepada anak-anak tetapi perhatian dan asuhan yang
baik.
• Namun kini penggunaan ICT berkembang walaupun dalam peralatan
rangkaian sosial dan alat yang berfungsi sebagai satu cara permainan
atau hiburan.
• Guru perlu lebih kreatif dalam pengajaran dan pembelajaran untuk
merangsang minat pelajar dalam pembelajaran dan tidak berminat
untuk ponteng sekolah lagi.
• Banyak pengetahuan boleh diperolehi di dalam kelas dan akan
memastikan masa depan pelajar melalui aktiviti-aktiviti berdasarkan
akademik dan separa akademik seperti kegiatan ko -kurikulum di
sekolah.
8.0.3 PENDEKATAN AKADEMIK DALAM PENGGUNAAN ICT
9.0 KESIMPULAN
• Konklusinya, semua pihak perlu bekerjasama dalam menangani masalah
ini ‘sebelum nasi menjadi bubur’. Demi mewujudkan generasi dan modal
insan yang lebih berguna pada masa hadapan, maka satu langkah drastik
daripada semua pihak patut dilaksanakan.
• Walaupun terdapat banyak cabaran dan halangan-halangan dalam
menangani isu-isu ponteng sekolah , kerjasama antara ibu bapa, sekolah
dan Kementerian Pelajaran akan menyelesaikan masalah tidak lama lagi.
• Pelbagai kaedah dan strategi dibuat untuk memastikan ponteng yang
tidak berterusan dan menjadi isu yang lebih serius dalam melahirkan
modal insan yang cemerlang dan tersendiri di masa depan.
SEKIAN, TERIMA KASIH

More Related Content

SEMINAR KAJIAN TINDAKAN 2019 NORZALINA

  • 1. FAKTOR-FAKTOR GEJALA PONTENG DALAM KALANGAN MURID SMK TAMAN TASIK, AMPANG, SELANGOR NORZALINA TARMIZI SMK TAMAN TASIK zalina2707@gmail.com
  • 2. ABSTRAK • Sistem pendidikan di negara kita amnya mempunyai perubahan paradigma yang semakin hari pasti ada penambahbaikan yang dilaksanakan, jadi semua pihak perlu peka dan memainkan peranan dalam menjejaki masalah ponteng sekolah. • Terdapat beberapa faktor ponteng sekolah iaitu sikap murid, rakan sebaya, keluarga, guru dan media elektronik. • Pihak sekolah dengan ibu bapa perlu berganding bahu bersama-sama memastikan matlamat melahirkan murid sifar ponteng sekolah ini akan tercapai. Kata kunci : Sikap murid, rakan sebaya, keluarga, guru dan media elektronik
  • 3. 1.0 PENGENALAN • Ponteng mengikut edisi ketiga Kamus Dewan (1997 ), bermakna melarikan diri daripada tanggungjawab dan meninggalkan tanggungjawab tanpa kebenaran. 1.1 Kategori Ponteng Sekolah (i) Ponteng Sekolah dengan Kebenaran Pengertian ponteng sekolah dengan kebenaran ini lazimnya dikaitkan apabila didapati seorang pelajar yang tidak menghadirkan diri ke sekolah disebabkan oleh sesuatu yang tidak dapat dielakkan dan di luar bidang kawalan sama ada secara sengaja atau tidak. (ii) Ponteng Sekolah Tanpa Kebenaran Ponteng sekolah tanpa kebenaran ialah situasi pelajar yang tidak hadir ke sekolah tanpa menyertakan sebarang apa jua bentuk penyataan sama ada secara bertulis atau pemberitahuan lisan.
  • 4. 2.0 PERNYATAAN MASALAH Program Keselamatan Sekolah diadakan bertujuan untuk melahirkan suasana yang selamat di dalam dan di luar sekolah bagi meningkatkan keyakinan dan kekuatan diri ( jati diri ) murid untuk membantu pencapaian akademik dan pembangunan sahsiah diri. Antara bidang yang dititikberatkan ialah bidang sosial iaitu memastikan murid terhindar daripada penderaan, gangguan seksual, rokok, pergaulan, buli, peras ugut, tingkah laku lucah, ketagihan arak, sumbang mahram, penyalahgunaan dadah, rogol, bunuh diri, dan membunuh (KPM 2008 ).
  • 5. Jenis Kes Salah Laku Bilangan Pelajar Terbabit Berunsur Jenayah 7 Berunsur Kelucahan 3 Kurang Sopan 27 Laku Musnah 3 Kekemasan Diri 67 Ponteng Sekolah 634 Kenakalan 19 Tidak pentingkan masa 54 Buli 3 Rokok 41 Tidak amanah 2 JUMLAH 860 Jadual 1.1 Statistik salah laku disiplin murid tahun 2018 di SMK Taman Tasik
  • 6. 3.0 TUJUAN KAJIAN • Tujuan kajian ini dilakukan adalah untuk mengkaji analisis data terhadap faktor ponteng dan hubungan dengan personaliti dalam kalangan murid di bandar Ampang, Selangor khasnya. • Kerjasama dengan unit kaunseling juga akan memudahkan kajian dan membantu unit kaunseling mendapatkan maklumat tambahan sebagai rujukan mereka dan unit disiplin sekolah.
  • 7. 4.0 OBJEKTIF KAJIAN Objektif kajian secara spesifiknya adalah seperti yang berikut: • Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor sikap murid menyebabkan fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah • Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor keluarga menyebabkan fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah. • Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor guru menyebabkan fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah. • Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor rakan sebaya menyebabkan fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid di sekolah menengah. • Mengenalpasti tahap ponteng sekolah berdasarkan faktor media elektronik menyebabkan fenomena ponteng sekolah dalam kalangan murid perempuan di sekolah menengah.
  • 8. 5.0 KAEDAH KAJIAN • Kaedah kajian yang digunakan dalam kajian ini adalah kaedah kajian kualitatif. • Bagi data yang diperolehi akan dianalisis hasil kajian-kajian lepas yang telah dibuat. Bahan yang diperolehi akan digunakan untuk sumber rujukan dalam penelitian tersebut iaitu data sekunder. • Justeru itu, terdapat juga sumber data dan informasi yang digunakan untuk dijadikan sumber rujukan melalui buku, jurnal, artikel, penelitian sebelumnya dan internet. • Tujuan utama kajian ini adalah untuk mengetahui apakah faktor utama yang mempengaruhi murid terlibat dengan kes ponteng sekolah.
  • 9. 6.0.1 FAKTOR SIKAP MURID (40%) * Sikap pelajar yang berminat untuk hiburan dan mudah mempengaruhi dengan gaya pelbagai artis yang mempunyai kerosakan moral telah mempengaruhi mereka dengan gaya pereka mewah. • Begitu juga dengan pelajar yang tidak berminat dengan pembelajaran dan guru yang tidak cuba untuk membuat mereka yang berminat, akan menyebabkan pelajar kehilangan momentum dan tumpuan untuk belajar dan akhirnya memilih untuk ponteng sekolah. ( Azizi Yahya, Shahrin Hashim Yusof Boon, Bagaimana Lee Chan, 2007). 6.0 DAPATAN KAJIAN
  • 10. • Wan Norasiah kajian (2003 ) mendapati bahawa pengaruh rakan sebaya adalah juga antara faktor yang menyumbang kepada masalah sosial pelajar . • Dia yang berkaitan hubungan antara ibu bapa dan rakan-rakan dalam bunga api dan menyemarakkan masalah sosial pelajar . • Beliau menjelaskan bahawa pujukan dan permintaan dari rakan-rakan dengan salah laku sosial menyebabkan pelajar untuk ditangkap dalam ponteng sekolah dan samseng. • Ini kerana rakan-rakan mereka adalah individu yang paling hampir dengan remaja selepas keluarga. 6.0.2 FAKTOR RAKAN SEBAYA (20%)
  • 11. • Merujuk kepada laporan untuk pelajar-pelajar keciciran oleh Kementerian Pendidikan ( 1973) menyatakan bahawa " pencapaian akademik yang rendah adalah berkaitan dengan ponteng sekolah . " • Laporan itu juga menyatakan bahawa guru sebenarnya boleh mempengaruhi tingkah laku ponteng melalui proses pengajaran dan pembelajaran yang menyebabkan kebosanan. • Oleh itu, kaedah dan gaya pengajaran harus diperhatikan sebagai penyebab minat pelajar untuk belajar semakin bosan dan akhirnya para pelajar mengambil keputusan untuk ponteng sekolah walaupun daripada dimarahi oleh guru. 6.0.3 FAKTOR GURU (15%)
  • 12. • Menurut penyelidik Sham Sani Salleh (1994 ) , menyatakan bahawa " tingkah laku devian dan anti - sosial seperti ponteng sekolah juga dikaitkan dengan tingkah laku dan keluarga struktur itu sendiri " . • Ini telah disahkan oleh Ismail Daros (1981 ), melalui dapatan kajian beliau menunjukkan bahawa " terdapat enam unsur untuk berlakunya ponteng sekolah " . • Faktor kelemahan sosialisasi dalam keluarga dan tiada sokongan daripada ibu bapa menyebabkan pelajar tidak mempunyai motivasi untuk hadir ke sekolah dan berasa bosan dengan sekolah. • Oleh itu, kajian yang telah dilakukan menunjukkan bahawa remaja bermasalah kebanyakannya mempunyai latar belakang keluarga bermasalah dari rumah . ( Dishion et al ., 1991 ) . 6.0.4 FAKTOR KELUARGA (16%)
  • 13. 6.0.5 FAKTOR MEDIA ELEKTRONIK (4%) • Penyalahgunaan media elektronik boleh mengundang berlakunya pelbagai kesan terhadap masyarakat terutamanya golongan remaja yang terdiri daripada pelajar. • Sudah menjadi lumrah peringkat umur remaja mudah terikut dengan budaya yang melekakan. • Tambahan lagi, dengan kepelbagaian media elektronik seperti televisyen, alat perakam, video, radio/kaset, ‘overhead projector’ (OHP), slaid, komputer, dan sekarang ini dengan kewujudan telefon bimbit yang dibekalkan kemudahan 3G secara tidak langsung memberi impak yang kuat kepada akhlak murid dan akhirnya mereka yang terlibat itu mengambil keputusan ponteng sekolah.
  • 14. • Hasil kajian yang lepas telah menunjukkan bahawa tahap ponteng sekolah di kalangan pelajar di sekolah menengah tidak serius dan ia adalah selaras dengan kajian Ng ( 2005 ) dan Muhammad Sharif dan Suria (2012 ) . • Keputusan kajian ini menunjukkan bahawa faktor utama pelajar ponteng sekolah ialah sikap pelajar itu sendiri. • Hasil kajian ini menunjukkan bahawa rakan sebaya bukan faktor utama untuk ponteng . • Ini dapat dilihat dengan keputusan yang berbeza dengan persekitaran yang mungkin mempengaruhi oleh kedua-dua ibu bapa yang sibuk dengan kerjaya mereka sehingga mereka tidak mempunyai masa untuk melihat perkembangan anak-anak mereka . 7.0 PERBINCANGAN
  • 15. 8.0 CADANGAN 8.0.1 PERANAN IBU BAPA DAN GURU (PIBG ) • Mesyuarat yang lebih kerap antara ibu bapa , penjaga dan guru perlu sentiasa berbincang untuk menyelesaikan masalah ini. • Sebarang masalah boleh diselesaikan secepat mungkin jika kedua- dua pihak bekerjasama terutamanya untuk menyelesaikan masalah seperti ponteng sekolah dan ia akan dapat merealisasikan matlamat mereka melahirkan pelajar cemerlang dalam kurikulum atau kokurikulum .
  • 16. 8.0.2 PERANAN IBU BAPA • Melalui institusi keluargalah bermulanya peranan ibubapa dalam mencorak kehidupan anak-anak. Anak-anak dilahirkan bagai kain putih yang bersih. • Guru yang pertama dalam hidup seseorang insan adalah ibubapa dan keluarganya sendiri. Ibu bapa berperanan penting dalam membanteras gejala ponteng sekolah ini. • Ibu bapa seharusnya mencurahkan kasih sayang secukupnya kepada anak-anak mereka. Kasih sayang bukanlah dengan hanya memberi kemewahan kepada anak-anak tetapi perhatian dan asuhan yang baik.
  • 17. • Namun kini penggunaan ICT berkembang walaupun dalam peralatan rangkaian sosial dan alat yang berfungsi sebagai satu cara permainan atau hiburan. • Guru perlu lebih kreatif dalam pengajaran dan pembelajaran untuk merangsang minat pelajar dalam pembelajaran dan tidak berminat untuk ponteng sekolah lagi. • Banyak pengetahuan boleh diperolehi di dalam kelas dan akan memastikan masa depan pelajar melalui aktiviti-aktiviti berdasarkan akademik dan separa akademik seperti kegiatan ko -kurikulum di sekolah. 8.0.3 PENDEKATAN AKADEMIK DALAM PENGGUNAAN ICT
  • 18. 9.0 KESIMPULAN • Konklusinya, semua pihak perlu bekerjasama dalam menangani masalah ini ‘sebelum nasi menjadi bubur’. Demi mewujudkan generasi dan modal insan yang lebih berguna pada masa hadapan, maka satu langkah drastik daripada semua pihak patut dilaksanakan. • Walaupun terdapat banyak cabaran dan halangan-halangan dalam menangani isu-isu ponteng sekolah , kerjasama antara ibu bapa, sekolah dan Kementerian Pelajaran akan menyelesaikan masalah tidak lama lagi. • Pelbagai kaedah dan strategi dibuat untuk memastikan ponteng yang tidak berterusan dan menjadi isu yang lebih serius dalam melahirkan modal insan yang cemerlang dan tersendiri di masa depan.