ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Sessie 1: Voeding op mc

•Download as PPT, PDF•
•
Medium Care Symposium
Medium Care Symposium

medium care symposium 2010

1 of 66
Downloaded 17 times
Voeding ook van groot belang op úw Medium Care Miranda Lassche, diëtist voedingsteam MCA 15 maart 2010
Waarom? Hoeveel? Wat? Hoe?
Ziekenhuizen screenen op ondervoeding!
S N A Q
‘ MUST’ M alnutrition U niversal S creening T ool
Ernstig ondergewicht < 40 kg, bijv. patiënten met anorexia nervosa
Wat ís ondervoeding? Definitie ondervoeding: “ een tekort aan voedingsstoffen leidend tot een verminderde biologische functie” = tekort aan voedselinname Klinische depletie is ondervoeding als gevolg van ziekte.
Verschil tussen hongeren en ‘klinische depletie’ Bij ziekte = spiereiwit bepalende factor Bij langdurig vasten = vetweefsel bepalende factor hongerstaking 61,6 (57-73) dagen verschil mannen / vrouwen verschil dun / dik Dikke mannen zijn in het voordeel
Kwashiorkor Marasmus Klinische depletie = Chronisch = Acuut Probleem: Eiwittekort Eiwit /kcal tekort Verhoogd verlies aan eiwit
Effecten van langdurig vasten versus ernstige ziekte/trauma Vasten Ziekte / Trauma Metabolisme afgenomen toegenomen Gewichtsverlies langzaam snel Energie 95% uit vet 80% uit vet 20% uit eiwit Stikstof verlies afgenomen toegenomen Hormonen - catecholamines, glucagon, vroegtijdig, cortisol, GH weinig toename toename - insuline afname toename, relatief tekort Water and natrium initieel verlies, later retentie retentie
Metabole veranderingen bij langdurig vasten of ziekte % veranderingen t.o.v. vasten Langdurig vasten Ernstige ziekte Rust stofwisseling -20% 50% Glucose productie -40% 200% Lipolyse (vet afbraak) 100% 100% Eiwit synthese/aanmaak -85% 10% Eiwit afbraak -80% 100%
Fysiologische reserves Glucose en vet worden opgeslagen, eiwit niet Bij ziekte: hogere eiwitbehoefte leidt tot direct verlies orgaanfunctie leeftijd eiwitreserve (= glucose in dagen) vetreserve (= kcal in dagen) ½ jaar 6 105-110 1 jaar 5 180-190 2-3 jaar 6-8 52-63 4-5 jaar 7-10 41-44 6-7 jaar 10-12 43-57 8-10 jaar 10-15 26-47 Volwassenen 50-75 70-150
(vermoeidheid) (bedlegerig)
Gevolgen ondervoeding Meer kans op infecties (verminderde darmwerking en verlaagde weerstand) Ondervoeding Afname gewicht en spiermassa Hogere mortaliteit Meer kans op complicaties Afname kwaliteit van leven Verminderde wondgenezing/ toename kans decubitus Langere opnameduur Hogere behandelingskosten
Gewichtsverlies = onafhankelijke indicator voor overlijden of ziekenhuisopname in het komende jaar
HOSPITAL ADMISSIONS
De kosten… “ Mensen die ondervoed zijn liggen langer In het ziekenhuis en bezoeken hun huisarts meer. Dit zorgt voor nog eens een £ 5,3 miljard extra aan kosten.” “ De kosten voor de behandeling van ondervoeding komt alleen in de UK al op £ 7,3 miljard tegenover £ 3,5 miljard pond voor overgewicht.”
Bepalen energiebehoefte Leeftijd Gewicht Lengte Geslacht Lichaamstemperatuur Lichaamsactiviteit Beademing Lichamelijke stress door ziekte/therapie (behoefte verhoogd) Gewenst gewichtstoename Diverse factoren spelen hierbij een rol: Verhoogde verliezen via diarree, wonden, fistels, drains, braken, bloedingen Verminderde opname bij short bowel, oedeem, chronische darmontsteking
Diverse formules
Formules = zekerheid!? Altijd discussie over welk gewicht je moet gebruiken Bij onder/overgewicht Bij vochtretentie of dehydratie Hoe is het gewicht bepaald? Geschat? Richtlijn: Harris & Benedict formule + 30% Overvoeden kent ook veel nadelen
Eiwitbehoefte 1,2 – 1,5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht Op IC/MC: gewicht bij opname gebruiken Bij BMI>27 gewicht passend bij BMI van 27 gebruiken Richtlijn: TPV 1,2 g eiwit/kg sondevoeding / per os: 1,5 g eiwit/kg
Voorbeeld 1 Mevrouw A. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.65 G: 63 kg -> BMI = 23 Eiwitbehoefte = 63 kg x 1,5 = 94,5 gram eiwit Energiebehoefte = 1300 + 30% = 1700 kcal Advies: 1500 ml Nutrison Proteïn* = 1875 kcal en 94,5 gram eiwit Pompstand = 63 ml/u * 1 liter Nutrison Proteïn Plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën
Voorbeeld 2 – ondergewicht Mevrouw B. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.50 G: 35 kg -> BMI = 15,6 (BMI van 20 bij 45 kg) Eiwitbehoefte = 35 kg x 1,5 = 53 gram eiwit Energiebehoefte = 1000 + 40% = 1400 kcal  Proteïn Plus levert bij 53 g eiwit onvoldoende (1000) calorieën Advies: 1400 ml Nutrison* = 1400 kcal en 56 gram eiwit Pompstand: 60 ml/u (1440 ml) * 1 liter Nutrison Proteïn Plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën 1 liter Nutrison levert 40 gram eiwit en 1000 calorieën
Hoe zit dat bij overgewicht?
Voorbeeld 3 – overgewicht Meneer C (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.60 G: 100 kg (geschat?) -> BMI = 39.1 BMI van 27 bij 69 => 70 kg Eiwitbehoefte : 70 kg x 1,5 = 105 gram eiwit Energiebehoefte = 1800 kcal + 30% = 2350 kcal Berekend met actueel gewicht! Advies: 105 gram: 75 g* = 1670 ml Proteïn Plus, levert 2100 kcal (- 250 kcal per dag!) Pompstand: 70 ml/u (1680 ml) * 1 liter Nutrison Proteïn plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën
Wanneer start sondevoeding? (1) Bij beademing op IC altijd sondevoeding binnen 24 uur Opbouwen à 6 uur, afhankelijk van de maagretentie: 20-40-60-80 ml/u Post-pylorische sonde bij aanhoudende maagretentie als prokinetica (erythromycine) niet helpt
Wanneer start sondevoeding? (2) Op de MC? Bij step-down unit heeft patiënt nog sondevoeding van de IC: wordt afgebouwd i.o.m. diëtist (afhankelijk van de intake) Bij step-up unit wordt vaak aangekeken of de patiënt zelf voldoende kan eten: in de praktijk lukt dit meestal niet
Nutricia sondevoeding Nutrison Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500–2000 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen & mineralen ‘ Standard’ 100 4 Multi Fibre 100 4 Vezelmix Peptisorb 100 4 Vetarm, semi-elementair Energy 150 6 Energieverrijkt Proteïn Plus 125 6.3 Eiwitverrijkt Protison MF 125 7.5 Eiwit- en vezelverrijkt Concentrated 200 7.5 Vocht- en mineralenbeperkt
Nutricia sondevoeding (2) Nutrison Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1000 Complete MF 100 5.5 Lage energie en vochtbehoefte 1200 Complete MF 120 5.5 Soya 100 4 Koemelkallergie
Fresenius sondevoeding Fresubin Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken Original (fibre) 100 3.8 Energy (fibre) 150 5.6 HP energy 150 7.5 1000 Complete 100 5.5 Lage energie en vochtbehoefte 1200 Complete 120 6.0 Soya Fibre 100 3.8 Koemelkallergie ► Supportan (aanvullend 500 ml/dag) 150 10 Verrijkt met visolie (EPA) en vezel ► Survimed OPD 100 4.5 Semi-elementair
Abbott sondevoeding Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen en mineralen Osmolite 100 4 Jevity 100 4 Vezelverrijkt Promote Fibre 100 6.25 Eiwitverrijkt + vezel Jevity Plus 120 5.55 Energieverrijkt + vezel Jevity HiCal 150 6.38 Energieverrijkt + vezel Osmolite HiCal 151 6.27 Energieverrijkt
Abbott sondevoeding (2) Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken Suplena (blik 237 ml) 200 3 Eiwit- en elektrolytenbeperkt Nepro 200 7 Vocht- en elektrolytenbeperkt Pulmocare 151 6.25 Laag koolhydraten, bij respiratoire aandoeningen Oxepa 152 6.25 Immunonutritie Perative 131 6.7 Semi-elementair met arginine
Novartis (Nestlé) sondevoeding Isosource Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500–2000 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen en mineralen Fibre 100 3.8 Standard 105 4.1 Protein (fibre) 122 6.6 Eiwitverrijkt Energy Fibre 150 4.9 Energy 159 5.7 Energieverrijkt Impact 100 5.4 Immunonutritie
Immunonutritie Immunonutri ë nten Arginine Omega-3 PUFA’s Nucleotiden (RNA) Glutamine Glycine Spoorelementen Glutamine stimulatie van de eiwitsynthese energiebron voor snel delende cellen zoals Enterocyten (dunne darm) Colonocyten energiebron voor het immuun systeem zoals lymfocyten en macrofagen Glutamine in TPV als Dipeptiven ® op IC
Optimaliseren voedingstoestand Behoud VVM Ondersteunen immuunsysteem Risico op infecties en complicaties verminderen Behoud integriteit darm Wondgenezing bevorderen Reductie LOS Kostenreductie Verbeteren QOL Waarom Immunonutritie?
Wanneer immunonutritie Bij IC patiënten (A) Traumapatiënten (A) Perioperatief en postoperatief bij abdominale chirurgie voor gastro-intestinale maligniteit (A) Preoperatief bij cardiochirurgische patiënten (B) Bron: NVIC richtlijn immunonutritie , R. Tepaske (intensivist AMC). NVIC Monitor, oktober 2001, p. 19-29 Immunomodulerende voeding met arginine, omega-3 vetzuren en nucleotides
weer per os start sondevoeding
Veel voorkomende problemen op de MC/IC in relatie tot voeding Maagretentie (MD motiliteit gestoord) Vochtretentie/oedeem (ook in MD kanaal) Insuline resistentie Obstipatie/ diarree Verslechterde nier- en leverfuncties Tracheacanule (slikstoornis) Zuurstofmasker Beperkte mogelijkheid om zelf te eten Beperkte communicatie
Behandelplan Diëtist in consult! Inname vs behoefte Voedingsinterventie door diëtist Evaluatie en actie 100% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, eventueel drinkvoeding Globale monitor (weegbeleid) 75-100% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, eventueel drinkvoeding < 48 uur evaluatie Continueren of aanvullen met drinkvoeding 50-75% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, aangevuld met drinkvoeding en/of sondevoeding < 48 uur evaluatie Continueren of overgaan op sondevoeding < 50% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, aangevuld met sondevoeding of volledige sondevoeding < 48 uur evaluatie Continueren of orale voeding (drinkvoeding) indien mogelijk
Orale intake mw. A Voldoende? Ontbijt 1 kom pap met suiker thee Tussendoor Nutridrink Juicy style Lunch 1/2 snee brood met marg. en 1 plak kaas beker halfvolle melk Tussendoor magere vruchten yoghurt thee Avondeten ½ portie warm + volle vanille vla Tussendoor Nutridrink Proteïn
Aanbevolen hoeveelheden 12 tot 20 jaar 20 tot 50 jaar 50 tot 70 jaar 70+-ers Brood 5-7 sneetjes (175-245 gram) 5-7 sneetjes (175-245 gram) 4-6 sneetjes (140-210 gram) 3-4 sneetjes (105-140 gram) Aardappelen (of rijst, pasta, peulvruchten) 200-250 gram 4-5 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 150-250 gram 3-5 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 150-200 gram 3-4 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 100-150 gram 2-3 aardappelen of Opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten Groente 200 gram (4 groentelepels) 200 gram (4 groentelepels) 200 gram (4 groentelepels) 150 gram (3 groentelepels) Fruit 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) Zuivel 500 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 400 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 500 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 550 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) Vlees(waren), vis, kip, ei of vleesvervangers 100-120 gram 100-120 gram 100-120 gram 100-120 gram Halvarine, margarine, bak- en braadproducten 20-30 gram 20-35 gram 20-35 gram 25-35 gram Dranken 1,5 liter 1,5 liter 1,5 liter 1,7 liter
Voorbeeld 1 Mevrouw A. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt Eiwitbehoefte = 94,5 gram eiwit Energiebehoefte = 1700 kcal Intake: 1450 kcal en 70 gram eiwit zonder drinkvoeding: 850 kcal en 40 gram eiwit Behoefte: 1700 kcal en 95 gram eiwit Advies: Nutridrink Proteïn i.p.v. Nutridrink Juice style 2x melk en 2x vruchtenyoghurt/toetje (i.p.v. 1x)
Energieverrijkt dieet in de praktijk Volle melk en melkproducten Dik (dieet)margarine of roomboter Dubbel beleg / extra kaas en vleeswaren “uit het vuistje” Overal (ongeklopte) room door (ook door appelmoes!) Frequente maaltijden (7 per dag) I.p.v. water: (chocolade)melk, yoghurtdrank, limonade enz. Energierijke dieetpreparaten 1 e keus = Nutridrink Protein, laatste keus is Nutridink Juice style I.p.v. water liever limonade, thee/koffie met suiker en melk, (karne)melk, vruchtensap
Vraag Hoeveel flesjes drinkvoeding is gelijk aan een dagvoeding? 3 4-5 6-7
Vraag Hoeveel flesjes drinkvoeding is gelijk aan een dagvoeding? 3 4-5 6-7 1 pakje levert 300 kcal en 12 gram eiwit. Een gemiddeld persoon van 70 kg heeft 1800-2000 kcal + 60 – 70 gram eiwit nodig. 5 pakjes levert 100% van de ADH vitaminen, mineralen en spoorelementen.
Vraag Een flesje drinkvoeding is calorisch gelijk aan: 1 portie warme maaltijd 1 banaan 2 sneetjes brood, besmeerd met een halvarine en mager hartig beleg 2 beker volle melk
Vraag Een flesje drinkvoeding is calorisch gelijk aan: 1 portie warme maaltijd* = 400 kcal 1 banaan = 90 kcal 2 sneetjes brood, besmeerd met een halvarine en mager hartig beleg = 300 kcal 2 beker volle melk = 190 kcal * portie warm eten = 100 gram vlees, 1 lepel jus, 200 gram groente, 4 aardappels
Soorten drinkvoeding Op Nederlandse markt: Abbott, Fresenius, Nutricia, Nestlé/Novartis Allemaal vergelijkbare producten: Melkbasis Yoghurtbasis Sapbasis Toetjes, soep 200 tot 400 kcal per portie 8 tot 20 gram eiwit per portie Met en zonder vezels
Drinkvoeding Nutridrink Proteïn Melkdrank 300 kcal - 20 gram eiwit - 25% ADH 6 smaken: vanille, aardbei, chocolade, abrikozen, bosvruchten en koffie Nutridrink Melkdrank 300 kcal - 12 gram eiwit - 20% ADH 7 smaken: neutraal, vanille, sinaasappel, banaan, aardbei, tropical, chocolade
Nutridrink Juice style Heldere fruit drank 300 kcal - 8 gram eiwit - 25% ADH 6 smaken: appel, aardbei, cassis, citroen, sinaasappel, bosvruchten Bevat geen vet, veel koolhydraten! Nutridrink Yoghurt style Yoghurtdrank 300 kcal - 12 gram eiwit - 20% ADH 3 smaken: vanille/citroen, perzik/sinaasappel en frambozen Renilon 7.5 Melkdrank (125 ml) 250 kcal - 9,4 gram eiwit 2 smaken: karamel en abrikozen
Nutridrink Crème Melktoetje (125ml) 200 kcal - 12,5 gram eiwit 4 smaken: chocolade, vanille, bosvruchten, banaan Nutridrink Fruit Melktoetje (125ml) 165 kcal – 8,75 gram eiwit 2 smaken: appel en aardbei Nutridrink Compact Melkdrank (125ml) 300 kcal - 12 gram eiwit 4 smaken: aardbei, vanille, mokka en banaan
Tussen de maaltijden door Gekoeld het lekkerste Chocolade, mokka, vanille  verwarmen Vanille & neutraal  verwarmen met anijs Neutraal  verwarmen met bouillon/ oplossoep Niet koken & verpakking niet in magnetron Geopend  afgesloten te bewaren 24 uur in koelkast 2 uur buiten de koelkast Gebruiksadviezen drinkvoeding
Fortify complete Geeft energie, eiwit, vitamines, mineralen en spoorelementen 130 cal, 5 gram eiwit / 30 gram Protifar plus Geeft eiwit 90 cal + 22 gram eiwit/25 gram Fantomalt Geeft energie 200 cal / 50 gram Dieetpoeders
Dieetpoeders Toevoegen aan bijv. pap, vla, yoghurt, appelmoes, milkshake, ragout, soep, saus, salade, stamppot, aardappelpuree Kan aan warme dranken en gerechten worden toegevoegd: langzaam en al roerend toevoegen om klonteren te voorkomen Fortify en Protifar plus maken heldere dranken iets troebel
Nutilis Instant verdikkingsmiddel Bij (ver)slikproblemen Lactose- en glutenvrij
Ik zeg: DOEN! De manier waarop je het aanbied beïnvloed de compliance Minder zoet als het koud is (ijsklontjes) of gemengd is met (karne)melk De ‘neutraal’ kan door de cup a soup of melk
Bijzondere doelgroepen COPD: Respifor Oncologie: Forticare, Prosure, Resource Support Nefrologie: Suplena, Nepro, Renilon 4,0 / 7,5 Decubitus: Cubitan, Clinutren Repair Kinderen: Paediasure, Fortini, Resource Junior Chirurgie: Oral Impact Stofwisselingsstoornis preparaten t.a.v. aminozuren, vetten en koolhydraten
Take home messages Optimaal voeden verbeterd de totale outcome van de patiënt Patiënt heeft hoge eiwitbehoefte Drinkvoeding meestal noodzakelijk om aan behoefte te voldoen Niet te lang wachten met sondevoeding
De patiënt heeft recht op de juiste voeding op het juiste moment!
Hardlopers zijn doodlopers?
Bedankt voor jullie aandacht!

More Related Content

Sessie 1: Voeding op mc

  • 1. Voeding ook van groot belang op úw Medium Care Miranda Lassche, diëtist voedingsteam MCA 15 maart 2010
  • 3. Ziekenhuizen screenen op ondervoeding!
  • 4. S N A Q
  • 5. ‘ MUST’ M alnutrition U niversal S creening T ool
  • 6. Ernstig ondergewicht < 40 kg, bijv. patiënten met anorexia nervosa
  • 7. Wat ís ondervoeding? Definitie ondervoeding: “ een tekort aan voedingsstoffen leidend tot een verminderde biologische functie” = tekort aan voedselinname Klinische depletie is ondervoeding als gevolg van ziekte.
  • 8. Verschil tussen hongeren en ‘klinische depletie’ Bij ziekte = spiereiwit bepalende factor Bij langdurig vasten = vetweefsel bepalende factor hongerstaking 61,6 (57-73) dagen verschil mannen / vrouwen verschil dun / dik Dikke mannen zijn in het voordeel
  • 9. Kwashiorkor Marasmus Klinische depletie = Chronisch = Acuut Probleem: Eiwittekort Eiwit /kcal tekort Verhoogd verlies aan eiwit
  • 10. Effecten van langdurig vasten versus ernstige ziekte/trauma Vasten Ziekte / Trauma Metabolisme afgenomen toegenomen Gewichtsverlies langzaam snel Energie 95% uit vet 80% uit vet 20% uit eiwit Stikstof verlies afgenomen toegenomen Hormonen - catecholamines, glucagon, vroegtijdig, cortisol, GH weinig toename toename - insuline afname toename, relatief tekort Water and natrium initieel verlies, later retentie retentie
  • 11. Metabole veranderingen bij langdurig vasten of ziekte % veranderingen t.o.v. vasten Langdurig vasten Ernstige ziekte Rust stofwisseling -20% 50% Glucose productie -40% 200% Lipolyse (vet afbraak) 100% 100% Eiwit synthese/aanmaak -85% 10% Eiwit afbraak -80% 100%
  • 12.
  • 13. Fysiologische reserves Glucose en vet worden opgeslagen, eiwit niet Bij ziekte: hogere eiwitbehoefte leidt tot direct verlies orgaanfunctie leeftijd eiwitreserve (= glucose in dagen) vetreserve (= kcal in dagen) ½ jaar 6 105-110 1 jaar 5 180-190 2-3 jaar 6-8 52-63 4-5 jaar 7-10 41-44 6-7 jaar 10-12 43-57 8-10 jaar 10-15 26-47 Volwassenen 50-75 70-150
  • 15. Gevolgen ondervoeding Meer kans op infecties (verminderde darmwerking en verlaagde weerstand) Ondervoeding Afname gewicht en spiermassa Hogere mortaliteit Meer kans op complicaties Afname kwaliteit van leven Verminderde wondgenezing/ toename kans decubitus Langere opnameduur Hogere behandelingskosten
  • 16. Gewichtsverlies = onafhankelijke indicator voor overlijden of ziekenhuisopname in het komende jaar
  • 18. De kosten… “ Mensen die ondervoed zijn liggen langer In het ziekenhuis en bezoeken hun huisarts meer. Dit zorgt voor nog eens een £ 5,3 miljard extra aan kosten.” “ De kosten voor de behandeling van ondervoeding komt alleen in de UK al op £ 7,3 miljard tegenover £ 3,5 miljard pond voor overgewicht.”
  • 19.
  • 20.
  • 21. Bepalen energiebehoefte Leeftijd Gewicht Lengte Geslacht Lichaamstemperatuur Lichaamsactiviteit Beademing Lichamelijke stress door ziekte/therapie (behoefte verhoogd) Gewenst gewichtstoename Diverse factoren spelen hierbij een rol: Verhoogde verliezen via diarree, wonden, fistels, drains, braken, bloedingen Verminderde opname bij short bowel, oedeem, chronische darmontsteking
  • 23. Formules = zekerheid!? Altijd discussie over welk gewicht je moet gebruiken Bij onder/overgewicht Bij vochtretentie of dehydratie Hoe is het gewicht bepaald? Geschat? Richtlijn: Harris & Benedict formule + 30% Overvoeden kent ook veel nadelen
  • 24. Eiwitbehoefte 1,2 – 1,5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht Op IC/MC: gewicht bij opname gebruiken Bij BMI>27 gewicht passend bij BMI van 27 gebruiken Richtlijn: TPV 1,2 g eiwit/kg sondevoeding / per os: 1,5 g eiwit/kg
  • 25. Voorbeeld 1 Mevrouw A. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.65 G: 63 kg -> BMI = 23 Eiwitbehoefte = 63 kg x 1,5 = 94,5 gram eiwit Energiebehoefte = 1300 + 30% = 1700 kcal Advies: 1500 ml Nutrison Proteïn* = 1875 kcal en 94,5 gram eiwit Pompstand = 63 ml/u * 1 liter Nutrison Proteïn Plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën
  • 26. Voorbeeld 2 – ondergewicht Mevrouw B. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.50 G: 35 kg -> BMI = 15,6 (BMI van 20 bij 45 kg) Eiwitbehoefte = 35 kg x 1,5 = 53 gram eiwit Energiebehoefte = 1000 + 40% = 1400 kcal  Proteïn Plus levert bij 53 g eiwit onvoldoende (1000) calorieën Advies: 1400 ml Nutrison* = 1400 kcal en 56 gram eiwit Pompstand: 60 ml/u (1440 ml) * 1 liter Nutrison Proteïn Plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën 1 liter Nutrison levert 40 gram eiwit en 1000 calorieën
  • 27. Hoe zit dat bij overgewicht?
  • 28. Voorbeeld 3 – overgewicht Meneer C (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt L: 1.60 G: 100 kg (geschat?) -> BMI = 39.1 BMI van 27 bij 69 => 70 kg Eiwitbehoefte : 70 kg x 1,5 = 105 gram eiwit Energiebehoefte = 1800 kcal + 30% = 2350 kcal Berekend met actueel gewicht! Advies: 105 gram: 75 g* = 1670 ml Proteïn Plus, levert 2100 kcal (- 250 kcal per dag!) Pompstand: 70 ml/u (1680 ml) * 1 liter Nutrison Proteïn plus levert 63 gram eiwit en 1250 calorieën
  • 29. Wanneer start sondevoeding? (1) Bij beademing op IC altijd sondevoeding binnen 24 uur Opbouwen à 6 uur, afhankelijk van de maagretentie: 20-40-60-80 ml/u Post-pylorische sonde bij aanhoudende maagretentie als prokinetica (erythromycine) niet helpt
  • 30. Wanneer start sondevoeding? (2) Op de MC? Bij step-down unit heeft patiënt nog sondevoeding van de IC: wordt afgebouwd i.o.m. diëtist (afhankelijk van de intake) Bij step-up unit wordt vaak aangekeken of de patiënt zelf voldoende kan eten: in de praktijk lukt dit meestal niet
  • 31. Nutricia sondevoeding Nutrison Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500–2000 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen & mineralen ‘ Standard’ 100 4 Multi Fibre 100 4 Vezelmix Peptisorb 100 4 Vetarm, semi-elementair Energy 150 6 Energieverrijkt Proteïn Plus 125 6.3 Eiwitverrijkt Protison MF 125 7.5 Eiwit- en vezelverrijkt Concentrated 200 7.5 Vocht- en mineralenbeperkt
  • 32. Nutricia sondevoeding (2) Nutrison Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1000 Complete MF 100 5.5 Lage energie en vochtbehoefte 1200 Complete MF 120 5.5 Soya 100 4 Koemelkallergie
  • 33. Fresenius sondevoeding Fresubin Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken Original (fibre) 100 3.8 Energy (fibre) 150 5.6 HP energy 150 7.5 1000 Complete 100 5.5 Lage energie en vochtbehoefte 1200 Complete 120 6.0 Soya Fibre 100 3.8 Koemelkallergie ► Supportan (aanvullend 500 ml/dag) 150 10 Verrijkt met visolie (EPA) en vezel ► Survimed OPD 100 4.5 Semi-elementair
  • 34. Abbott sondevoeding Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen en mineralen Osmolite 100 4 Jevity 100 4 Vezelverrijkt Promote Fibre 100 6.25 Eiwitverrijkt + vezel Jevity Plus 120 5.55 Energieverrijkt + vezel Jevity HiCal 150 6.38 Energieverrijkt + vezel Osmolite HiCal 151 6.27 Energieverrijkt
  • 35. Abbott sondevoeding (2) Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken Suplena (blik 237 ml) 200 3 Eiwit- en elektrolytenbeperkt Nepro 200 7 Vocht- en elektrolytenbeperkt Pulmocare 151 6.25 Laag koolhydraten, bij respiratoire aandoeningen Oxepa 152 6.25 Immunonutritie Perative 131 6.7 Semi-elementair met arginine
  • 36. Novartis (Nestlé) sondevoeding Isosource Calorieën Per 100 ml Eiwit Per 100 ml Kenmerken 1500–2000 ml voorziet in dagelijkse behoefte aan vitaminen en mineralen Fibre 100 3.8 Standard 105 4.1 Protein (fibre) 122 6.6 Eiwitverrijkt Energy Fibre 150 4.9 Energy 159 5.7 Energieverrijkt Impact 100 5.4 Immunonutritie
  • 37. Immunonutritie Immunonutri ë nten Arginine Omega-3 PUFA’s Nucleotiden (RNA) Glutamine Glycine Spoorelementen Glutamine stimulatie van de eiwitsynthese energiebron voor snel delende cellen zoals Enterocyten (dunne darm) Colonocyten energiebron voor het immuun systeem zoals lymfocyten en macrofagen Glutamine in TPV als Dipeptiven ® op IC
  • 38. Optimaliseren voedingstoestand Behoud VVM Ondersteunen immuunsysteem Risico op infecties en complicaties verminderen Behoud integriteit darm Wondgenezing bevorderen Reductie LOS Kostenreductie Verbeteren QOL Waarom Immunonutritie?
  • 39. Wanneer immunonutritie Bij IC patiënten (A) Traumapatiënten (A) Perioperatief en postoperatief bij abdominale chirurgie voor gastro-intestinale maligniteit (A) Preoperatief bij cardiochirurgische patiënten (B) Bron: NVIC richtlijn immunonutritie , R. Tepaske (intensivist AMC). NVIC Monitor, oktober 2001, p. 19-29 Immunomodulerende voeding met arginine, omega-3 vetzuren en nucleotides
  • 40. weer per os start sondevoeding
  • 41. Veel voorkomende problemen op de MC/IC in relatie tot voeding Maagretentie (MD motiliteit gestoord) Vochtretentie/oedeem (ook in MD kanaal) Insuline resistentie Obstipatie/ diarree Verslechterde nier- en leverfuncties Tracheacanule (slikstoornis) Zuurstofmasker Beperkte mogelijkheid om zelf te eten Beperkte communicatie
  • 42. Behandelplan Diëtist in consult! Inname vs behoefte Voedingsinterventie door diëtist Evaluatie en actie 100% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, eventueel drinkvoeding Globale monitor (weegbeleid) 75-100% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, eventueel drinkvoeding < 48 uur evaluatie Continueren of aanvullen met drinkvoeding 50-75% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, aangevuld met drinkvoeding en/of sondevoeding < 48 uur evaluatie Continueren of overgaan op sondevoeding < 50% van de behoefte Energie- en eiwitrijke voeding, aangevuld met sondevoeding of volledige sondevoeding < 48 uur evaluatie Continueren of orale voeding (drinkvoeding) indien mogelijk
  • 43.
  • 44. Orale intake mw. A Voldoende? Ontbijt 1 kom pap met suiker thee Tussendoor Nutridrink Juicy style Lunch 1/2 snee brood met marg. en 1 plak kaas beker halfvolle melk Tussendoor magere vruchten yoghurt thee Avondeten ½ portie warm + volle vanille vla Tussendoor Nutridrink Proteïn
  • 45. Aanbevolen hoeveelheden 12 tot 20 jaar 20 tot 50 jaar 50 tot 70 jaar 70+-ers Brood 5-7 sneetjes (175-245 gram) 5-7 sneetjes (175-245 gram) 4-6 sneetjes (140-210 gram) 3-4 sneetjes (105-140 gram) Aardappelen (of rijst, pasta, peulvruchten) 200-250 gram 4-5 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 150-250 gram 3-5 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 150-200 gram 3-4 aardappelen of opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten 100-150 gram 2-3 aardappelen of Opscheplepels rijst/pasta /peulvruchten Groente 200 gram (4 groentelepels) 200 gram (4 groentelepels) 200 gram (4 groentelepels) 150 gram (3 groentelepels) Fruit 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) 2 vruchten (200 gram) Zuivel 500 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 400 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 500 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) 550 ml melk(producten) en 20 gram kaas (1 plak) Vlees(waren), vis, kip, ei of vleesvervangers 100-120 gram 100-120 gram 100-120 gram 100-120 gram Halvarine, margarine, bak- en braadproducten 20-30 gram 20-35 gram 20-35 gram 25-35 gram Dranken 1,5 liter 1,5 liter 1,5 liter 1,7 liter
  • 46. Voorbeeld 1 Mevrouw A. (60 jaar) RvO = respiratoir insufficiënt Eiwitbehoefte = 94,5 gram eiwit Energiebehoefte = 1700 kcal Intake: 1450 kcal en 70 gram eiwit zonder drinkvoeding: 850 kcal en 40 gram eiwit Behoefte: 1700 kcal en 95 gram eiwit Advies: Nutridrink Proteïn i.p.v. Nutridrink Juice style 2x melk en 2x vruchtenyoghurt/toetje (i.p.v. 1x)
  • 47. Energieverrijkt dieet in de praktijk Volle melk en melkproducten Dik (dieet)margarine of roomboter Dubbel beleg / extra kaas en vleeswaren “uit het vuistje” Overal (ongeklopte) room door (ook door appelmoes!) Frequente maaltijden (7 per dag) I.p.v. water: (chocolade)melk, yoghurtdrank, limonade enz. Energierijke dieetpreparaten 1 e keus = Nutridrink Protein, laatste keus is Nutridink Juice style I.p.v. water liever limonade, thee/koffie met suiker en melk, (karne)melk, vruchtensap
  • 48. Vraag Hoeveel flesjes drinkvoeding is gelijk aan een dagvoeding? 3 4-5 6-7
  • 49. Vraag Hoeveel flesjes drinkvoeding is gelijk aan een dagvoeding? 3 4-5 6-7 1 pakje levert 300 kcal en 12 gram eiwit. Een gemiddeld persoon van 70 kg heeft 1800-2000 kcal + 60 – 70 gram eiwit nodig. 5 pakjes levert 100% van de ADH vitaminen, mineralen en spoorelementen.
  • 50. Vraag Een flesje drinkvoeding is calorisch gelijk aan: 1 portie warme maaltijd 1 banaan 2 sneetjes brood, besmeerd met een halvarine en mager hartig beleg 2 beker volle melk
  • 51. Vraag Een flesje drinkvoeding is calorisch gelijk aan: 1 portie warme maaltijd* = 400 kcal 1 banaan = 90 kcal 2 sneetjes brood, besmeerd met een halvarine en mager hartig beleg = 300 kcal 2 beker volle melk = 190 kcal * portie warm eten = 100 gram vlees, 1 lepel jus, 200 gram groente, 4 aardappels
  • 52. Soorten drinkvoeding Op Nederlandse markt: Abbott, Fresenius, Nutricia, Nestlé/Novartis Allemaal vergelijkbare producten: Melkbasis Yoghurtbasis Sapbasis Toetjes, soep 200 tot 400 kcal per portie 8 tot 20 gram eiwit per portie Met en zonder vezels
  • 53. Drinkvoeding Nutridrink Proteïn Melkdrank 300 kcal - 20 gram eiwit - 25% ADH 6 smaken: vanille, aardbei, chocolade, abrikozen, bosvruchten en koffie Nutridrink Melkdrank 300 kcal - 12 gram eiwit - 20% ADH 7 smaken: neutraal, vanille, sinaasappel, banaan, aardbei, tropical, chocolade
  • 54. Nutridrink Juice style Heldere fruit drank 300 kcal - 8 gram eiwit - 25% ADH 6 smaken: appel, aardbei, cassis, citroen, sinaasappel, bosvruchten Bevat geen vet, veel koolhydraten! Nutridrink Yoghurt style Yoghurtdrank 300 kcal - 12 gram eiwit - 20% ADH 3 smaken: vanille/citroen, perzik/sinaasappel en frambozen Renilon 7.5 Melkdrank (125 ml) 250 kcal - 9,4 gram eiwit 2 smaken: karamel en abrikozen
  • 55. Nutridrink Crème Melktoetje (125ml) 200 kcal - 12,5 gram eiwit 4 smaken: chocolade, vanille, bosvruchten, banaan Nutridrink Fruit Melktoetje (125ml) 165 kcal – 8,75 gram eiwit 2 smaken: appel en aardbei Nutridrink Compact Melkdrank (125ml) 300 kcal - 12 gram eiwit 4 smaken: aardbei, vanille, mokka en banaan
  • 56. Tussen de maaltijden door Gekoeld het lekkerste Chocolade, mokka, vanille  verwarmen Vanille & neutraal  verwarmen met anijs Neutraal  verwarmen met bouillon/ oplossoep Niet koken & verpakking niet in magnetron Geopend  afgesloten te bewaren 24 uur in koelkast 2 uur buiten de koelkast Gebruiksadviezen drinkvoeding
  • 57. Fortify complete Geeft energie, eiwit, vitamines, mineralen en spoorelementen 130 cal, 5 gram eiwit / 30 gram Protifar plus Geeft eiwit 90 cal + 22 gram eiwit/25 gram Fantomalt Geeft energie 200 cal / 50 gram Dieetpoeders
  • 58. Dieetpoeders Toevoegen aan bijv. pap, vla, yoghurt, appelmoes, milkshake, ragout, soep, saus, salade, stamppot, aardappelpuree Kan aan warme dranken en gerechten worden toegevoegd: langzaam en al roerend toevoegen om klonteren te voorkomen Fortify en Protifar plus maken heldere dranken iets troebel
  • 59. Nutilis Instant verdikkingsmiddel Bij (ver)slikproblemen Lactose- en glutenvrij
  • 60. Ik zeg: DOEN! De manier waarop je het aanbied beïnvloed de compliance Minder zoet als het koud is (ijsklontjes) of gemengd is met (karne)melk De ‘neutraal’ kan door de cup a soup of melk
  • 61. Bijzondere doelgroepen COPD: Respifor Oncologie: Forticare, Prosure, Resource Support Nefrologie: Suplena, Nepro, Renilon 4,0 / 7,5 Decubitus: Cubitan, Clinutren Repair Kinderen: Paediasure, Fortini, Resource Junior Chirurgie: Oral Impact Stofwisselingsstoornis preparaten t.a.v. aminozuren, vetten en koolhydraten
  • 62. Take home messages Optimaal voeden verbeterd de totale outcome van de patiënt Patiënt heeft hoge eiwitbehoefte Drinkvoeding meestal noodzakelijk om aan behoefte te voldoen Niet te lang wachten met sondevoeding
  • 63. De patiënt heeft recht op de juiste voeding op het juiste moment!
  • 64.
  • 66. Bedankt voor jullie aandacht!

Editor's Notes

  1. Wat je na afloop weet: Waarom voeden belangrijk is Hoe de voedingsbehoefte wordt bepaald Welke soorten sondevoeding en drinkvoeding er zijn Hoe je op de MC je voedingsdoelen kan behalen
  2. In deze definitie wordt een inadequate voedselopname verondersteld. Er wordt geen aandacht besteed aan het effect van het ziekteproces op de voedingstoestand van de patiënt.
  3. Doel vasten: behoud spiermassa, vermindering van het verbruik Bij ziekte is dit niet mogelijk, te grote behoefte van glucose en eiwit
  4. Hogere mortaliteit Sullivan ‘99 ref 10 : n = 497 chirurgische patiënten (meerderheid chirurgisch, paar medisch, die als slecht gevoed waren, alsnog een chirurgische ingreep nodig hadden) &gt; 65 jaar; opname &gt;4 dagen 2 groepen: Groep I: voldoende eiwit- en energie-inname ( &gt; 50% van behoefte); n=395 (19%) Groep II: te lage eiwit- en energie-inname (&lt; 50% van behoefte); n=102 (21%) Mortaliteit in zkh: 1,5 % (6 pat) in groep I vs 11,8% (12 pat) in groep II Mortaliteit 3 maanden na ontslag : 5,8% (23 pat) in groep I vs 15,7% (16 pat) in groep II Bokhorst van -de van der Schueren ‘99 ref 20: n = 64 grote ok ivm vergevorderde hoofd-halskanker VU te A’dam Mannen: significante correlatie tussen preoperatief gewichtsverlies &gt; 5% en de 3-jaarsoverleving. Alle ondervoede ( preoperatief gewichtsverlies &gt; 5% )mannen met ernstige postoperatieve complicaties zijn binnen 1,5 jaar na ok overleden
  5. £ 7,3 = € 8.1 £ 3.5 = € 3.8 £ 5.3 = € 5.9
  6. NB uitleg over immunonutriënten zelf behandelen. Sheet niet presenteren maar wel in hand-outs meegeven. PUFA’s =poly unsaterated fatty acids Een nucleotide is een molecuul bestaande uit drie componenten: een fosfaatgroep , een suiker met vijf C-atomen ( pentose ) en een purine of een pyrimidine . Nucleotiden vormen de bouwstenen voor DNA en RNA , maar hebben ook belangrijke, regulerende functies in de cel . Glycine ( Gly ) (2-aminoazijnzuur) is een van de twintig natuurlijk voorkomende aminozuren . Glycine fungeert ook als neurotransmitter en is voornamelijk inhibitoir.
  7. Uitleg wat NVIC/CBO en ESPEN is
  8. Adviezen die in het ziekenhuis worden gegeven. Ook goed toepasbaar thuis. Denken wij. Vinden jullie dat ook. Zijn er nog aanvullingen die naar jullie zin die zowel in ziekenhuis en thuis toepasbaar zijn? Voor een patiënt niet altijd makkelijk. Jaren gewend aan DM dieet/ Mager eten/ Cholestorol beperking? Hoe leg je uit dat diëten tijdelijk minder belangrijk zijn?
  9. Aangezien apotheken product-geïnteresseerd zijn deze en volgende pagina’s als aanvulling op de schapfolder. Geeft de apotheek tevens een kennisvoorsprong op de cliënt. Boodschap: verschil in gebruik en inzet verschillende drinkvoedingen duidelijk maken. Tip: laat apothekersassistenten het verschil ook proeven!
  10. Zie vorige pagina
  11. Zie vorige pagina
  12. Materiaal : ECN-boekje Fortify complete Receptenkaart 910234/1100 Protifar + Fantomalt receptenkaart Indicaties : zie ook sheet ‘Welke voedingstherapie’ Patiënten die kunnen eten en drinken, maar bij wie de normale voeding (tijdelijk) ontoereikend is Patiënten die moeten aansterken. Bijvoorbeeld tijdens ziekte of een periode van herstel (o.a. na een operatie) Toe te voegen aan bijv. pap, vla, yoghurt, appelmoes, milkshake, ragoût, soep, saus, salades, stamppot, aardappelpuree Kan aan warme dranken, gerechten worden toegevoegd: langzaam en al roerend toevoegen om klonteren te voorkomen Fortify complete en Protifar plus maken heldere dranken iets troebel Fortify complete Voor iedereen, geen contraindicatie Smaak: neutraal + vanille Samenstelling per portie van 30 g: energie 129 kcal, eiwit 5,2 g, 9% van de dagelijks aanbevolen hoeveelheid aan vitamines, mineralen en spoorelementen Gebruik: 30-90 g/ dag Protifar plus Als alleen extra eiwit nodig is, bijv. stress, decubitus, brandwonden (dus) Smaak: neutraal Samenstelling per portie van 25 g: energie 93 kcal, eiwit 22 g Gebruik: volwassenen: 15 - 30 schepjes per dag. Kinderen zie etiket. Fantomalt (= dextrine-maltose) Als alleen extra energie nodig is, bijv. nier-, lever-, stofwisselingsziekten Smaak: zoet Samenstelling per portie van 100 g: energie 380 kcal Gebruik: 100 g/ dag In plaats van Fantomalt kan ook Nutrical gebruikt worden (= glucosestroop). Deze drank met laag vocht- en mineralengehalte, bevat per fles van 200 ml 500 kcal. Dagdosering is 1 a 2 flessen. Nutrical is er in de smaken: appel en neutraal.
  13. Materiaal : Nutilis folder, Nutilis 10113/1095 Rumineren = opgeven van voeding/ weer omhoog komen van voeding Bijv. bij aandoeningen in het hoofd/ halsgebied of neurologische aandoeningen Nutilis (= gemodificeerd maiszetmeel E1442) is niet te gebruiken in (zuigelingen)voeding voor kinderen onder 3 jaar. Gebruik hiervoor Nutriton (met Johannesbroodpitmeel: tegen spugen) Eenvoudig en direct toe te voegen aan warme en koude dranken of gerechten, en aan Nutricia drinkvoedingen Nutilis bevat weinig energie en heeft verder geen voedingswaarde Neutraal van smaak In blik van 225 g
  14. Patiënten wegen kost tijd Kleding aan Ouderen: staan niet stabiel, korset,..
  15. Het kan zijn dat u dit een heftig verhaal vindt. Waarom meteen al die sonde erin als die patiënt binnenkort waarschijnlijk wel gaat eten? Moeten we dat eerst niet even aankijken? (klik filmpje aan). Met rustig aan doen kunt u in dit geval dodelijke slachtoffers maken. Met een daadkrachtiger voedingsbeleid voorkom je dat je achter de feiten aanloopt! Bedankt voor uw aandacht etc.