sessie 32 - fiche hoe blijf je gemotiveerd in je job?
- 1. 32 Hoe blijf je gemotiveerd voor je job? 1. Bronnen Publicaties Van den Broeck, A., De Witte, H., Vansteenkiste, M., Lens, W. & Andriessen, M. (2009). De Zelf-Determinatie Theorie: Kwalitatief Goed Motiveren op de Werkvloer. Gedrag & Organisatie, 22, 316-335. Website http://www.selfdeterminationtheory.org/ http://en.wikipedia.org/wiki/Self-determination_theory http://www.vopspsy.ugent.be/en/developmental-psychology/maarten-vansteenkiste.html 2. Contactpersonen Prof. Dr. Anja Van den Broeck Human Relations Research Group Onderzoekseenheid Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie HUBrussel KULeuven Warmoesberg 26 Tiensestraat 102 1000 Brussel 3000 Leuven anja.vandenbroeck@hubrussel.be anja.vandenbroeck@ppw.kuleuven.be 32 – Hoe blijf je gemotiveerd voor je job– VVJ Vormingsdriedaagse 2012 p1 | 2
- 2. Notities: De Zelf-Determinatie Theorie is een omvattende theorie over menselijke motivatie en optimal functioneren. Ze kan toegepast worden in verschillende levensdomeinen zoals scholing, sport, opvoeding en romantische relaties. Recent werd de bruikbaarheid van deze theorie ook aangetoond in de werkcontext. Kort samengevat, gaat de theorie gaat uit van vier veronderstellingen. De theorie start ten eerste vanuit een positief mensbeeld. Volgens de Zelf-Determinatie Theorie zijn mensen geen passieve wezens die vooruit moeten worden gestuwd door middel van allerlei controlemechanismen. Nee, volgens de Zelf-Determinatie Theorie zijn mensen van nature eerder actief, gericht op samenwerking en persoonlijke groei. De omgeving kan er voor zorgen dat deze actieve groeitendens ruimte krijgt, waar door mensen zich effectief gaan ontwikkelen. Een minder stimulerende omgeving zorgt er echter voor dat deze positieve tendens verloren gaat, en mensen passief worden. Ten tweede stelt de Zelf-Determinatie Theorie dat het niet alleen belangrijk is hoeveel, maar ook hoe mensen gemotiveerd zijn. Ze onderscheid daarbij twee kwalitatief verschillende types motivatie: gecontroleerde en autonome motivatie. Gecontroleerd gemotiveerde werknemers spannen zich in voor hun job om beloningen te kunnen opstrijken of om trots te kunnen zijn op zichzelf. Ze willen straffen zoals ontslag, kritiek, of schuld- of schaamtegevoelens vermijden. Gecontroleerde werknemers worden dus gemotiveerd door druk vanuit hun omgeving of zichzelf. Autonoom gemotiveerde werknemers daarentegen spannen zich in voor hun job omdat ze hun werk belangrijk, boeiend of leuk vinden. Zij vinden hun motivatie dus in zichzelf of hun takenpakket. Ten derde hecht de Zelf-Determinatie Theorie belang aan het type van doelen dat mensen nastreven. Waar andere theorieën er van uitgaan dat mensen gemotiveerd zullen zijn door eender welk specifiek uitdagend doel, stelt de Zelf-Determinatie Theorie dat het belangrijk is om eerder intrinsieke doelen na te streven, zoals het opbouwen van goede relaties en zelfontwikkeling, dan om aandacht te besteden aan extrinsieke doelen zoals financieel succes, status en macht. Tot slot geeft de Zelf-Determinatie Theorie een ABC van goede motivatie mee. De theorie gaat er immers vanuit dat mensen drie psychologische basisbehoeften hebben: de behoefte aan autonomie, betrokkenheid (of verbondenheid) en competentie. Autonomie gaat over het gevoel auteurschap te hebben over je gedrag, zelf mee aan het roer te staan. Betrokkenheid voel je wanneer je mensen rondom je hebt die jij graag ziet en door wie je graag gezien hebt. Competentie ervaar je wanneer je dingen kan doen die je goed kan. Wanneer dit ABC vervuld is, dan zullen mensen autonoom gemotiveerd zijn en intrinsieke doelen nastreven. Het is ook een noodzakelijke voorwaarde opdat mensen optimaal zouden functioneren: zich goed voelen in hun vel en het beste uit zichzelf naar boven halen. 32 – Hoe blijf je gemotiveerd voor je job– VVJ Vormingsdriedaagse 2012 p2 | 2