際際滷

際際滷Share a Scribd company logo
Shqiperia e 23 burgjeve dhe 48
kampeve te perqendrimit .
Burgu i Spa巽it
 Burgu i Spa巽it ishte nj谷 burg politik i siguris谷 s谷 lart谷, q谷 ishte
aktiv gjat谷 diktatur谷s komuniste n谷 Shqip谷ri. burgu gjendet
(gjendej) n谷 fshatin Spa巽.
 Burgu i Spa巽it renditet, aktualisht, si monument komb谷tar i
kategoris谷 s谷 dyt谷.
 Koh谷t e fundit ka patur plane q谷 Burgu i Spa巽it t谷 kthehej n谷
nj谷 muzeum, por deri m谷 sot, asnj谷 hap i m谷tejsh谷m nuk 谷sht谷 b谷r谷
n谷 k谷t谷 drejtim.
 N谷 vitin 1973 n谷 Burgun e Spa巽it pati nj谷 rebelim t谷 t谷 burgosurve,
t谷 cil谷t arrit谷n t谷 ngrinin nj谷 flamur jo-komunist. Nj谷 rebelim i
ngjash谷m u krye edhe n谷 Burgun e Qaf谷 Barit n谷 vitin 1984 ku
shp谷rthyen t谷 nj谷jtat dufe e u ngrit谷n k谷rkesa e d谷shira p谷r liri, q谷 u
shtyp谷n nj谷lloj me dhun谷 e gjak.
 N谷 burgun e Spa巽it kan谷 vuajtur d谷nimet politike disa intelektual谷
t谷 famsh谷m, nd谷r t谷 cil谷t edhe Fatos Lubonja.
Shqiperia e 23 burgjeve dhe 48 kampeve te
Shqiperia e 23 burgjeve dhe 48 kampeve te
Kampi i internimit n谷 Tepelen谷

Kampi i internimit n谷 Tepelen谷 qe b谷r谷 tmerr p谷r t谷 gjitha familjet e persekutuara. T谷 rrethuar n谷 tela, n谷 nj谷
terren shum谷 t谷 v谷shtir谷 dhe n谷 mjerim t谷 plot谷 mbaheshin m谷 shum谷 se 1200 vet谷. Burrat e djemt谷 vuanin
d谷nimet n谷 burgje, kurse prind谷rit e moshuar, f谷mij谷t, grat谷 dhe t谷 porsalindurit mbik谷qyreshin n谷 k谷t谷 kamp
t谷 eg谷r. Fatrijes i ka mbetur para syve nj谷 emision televiziv teksa nj谷 gazetare tregonte se si n谷 kampet naziste
kishte nj谷 stiv谷 t谷 t谷r谷 me k谷puc谷 t谷 t谷 persekutuarve. N谷 Tepelen谷 asnj谷 nuk kishte as nallane dhe t谷 gjith谷
ecnim n谷 k谷mb谷, t谷 leckosur, t谷 uritur dhe t谷 p谷r巽muar deri n谷 palc谷,-tregon Fatrija. E martuar me armikun
e popullit Sk谷nder Qyteza, djal谷 i tregtarit dhe patriotit t谷 madh t谷 Kor巽谷s Qamil Qyteza, Fatrija d谷shmon se
vuajtjet e t谷 gjith谷 t谷 internuarve atje ishin t谷 padurueshme. Grat谷 ecin zbathur n谷 dit谷 me ngric谷, akull, bor谷,
shk谷mbinj dhe nxirrnin dru n谷 malet e Salaris谷 p谷r furr谷n e kampit. Nuk i shqitet nga mendja nj谷 her谷 teksa
n谷na e saj Ilmie ndihmonte nj谷 grua t谷 s谷mur谷 duke ia marr谷 disa dru nga barra. Ushtari q谷 i shoq谷ronte e
ndali karvanin e grave dhe ngarkoi n谷n谷n e Fatrijes sa p谷r dy d谷nga, nd谷rsa ajo n谷 pamund谷si p谷r t谷 mbajtur
drut谷 ra p谷rdhe. Mbi t谷 ran谷 drut谷, por asnj谷 grua nuk u lejua ta ndihmonte deri sa gruaja u gjakos dhe iu zu
fryma. Kjo grua q谷 sot ka mbushur t谷 76 vitet thot谷 se e gjith谷 Mirdita u internua n谷 Tepelen谷 pas vrasjes s谷
Bardhok Bib谷s duke ushtruar terror n谷 popull. Kjo n谷n谷 谷sht谷 d谷shmitare e rasteve pa mbarim teksa n谷 t谷
nj谷jtin varr futeshin 2 e 3 f谷mij谷 q谷 vdisnin nga uria. Por pas disa muajsh gropa hapej p谷rs谷ri e mbi ta
hidheshin f谷mij谷t e tjer谷 edhe ata t谷 vdekur nga s谷mundjet e uria. Ne t谷 rriturit hanim bungur (grur谷 i
shtypur) t谷 p谷rzier me gjethe qepe e t谷 mbushur n谷 krimba. Por k谷t谷 ushqim nuk e hanin dot bebet e f谷mij谷t,-
tregon p谷r vitet q谷 ka hequr Fatrija n谷 Tepelen谷. N谷 k谷t谷 kamp grat谷 nuk kishin as qum谷sht gjiri e as ushqim
p谷r bebet dhe shifrat e vdekjes rriteshin nga viti n谷 vit. Me syt谷 tan谷 kemi par谷 se sa shum谷 vdisnin n谷
Tepelen谷, n谷 k谷t谷 kamp t谷 tmerrsh谷m. Nuk i kam num谷ruar, por them me siguri se n谷 kamp vdisnin afro 20
vet谷 n谷 dit谷, m谷 s谷 shumti t谷 moshuar, f谷mij谷 e bebe,-kujton Fatrija. T谷 gjitha familjet q谷 ishin futur n谷 k谷t谷
kamp ishin t谷 d谷nuar t谷 nd谷rgjegjes dhe p谷r k谷t谷 arsye 巽do l谷vizje dhe grumbullim i tyre p谷rgjohej. N谷n谷
Fatrija e kaloi t谷 gjith谷 jet谷n e rrethuar n谷 tela, n谷 varf谷ri e skamje. Por jo e vetme. P谷r t谷 dhe familjen e saj
burgu e ferri nisin n谷 mosh谷n 12-vje巽are duke i marr谷 rinin谷, nd谷rsa u shp谷ton torturave e vuajtjeve n谷 mosh谷
t谷 plakur, me ardhjen e demokracis谷, n谷 vitin 1992.
Kampi i internimit n谷 Tepelen谷
Nga torturat dhe vuajtjet vdisnin n谷 dit谷 20
f谷mij谷 e pleq
Cila ka qen谷 historia m谷 e r谷nd谷 e asaj
kohe?
 do ngjarje p谷rb谷n nj谷 histori trondit谷se me vete. Vajza
t谷 reja t谷 torturuara n谷p谷r hetuesi, ku p谷rdorej dhun谷
fizike, elektroshok etj, gra q谷 u jan谷 d谷nuan apo u jan谷
burgosur burrat, v谷llez谷rit, djemt谷 (q谷 u ndoq谷n me vite
n谷p谷r kampet e pun谷s skllav谷rore). Historia m谷 e r谷nd谷
nga t谷 gjitha ngjarjet 谷sht谷 nj谷 nat谷 e fundit t谷
gushtit1949 ku n谷 kampin shfaros谷s t谷 Tepelen谷s vdiq谷n
33 f谷mij谷, duke u ndar谷 nga jeta n谷 m谷nyr谷n m谷 t谷
padrejt谷. T谷 shumt谷t ishin mirditor谷. kishin b谷r谷 ata
f谷mij谷, ato foshnje q谷 prisnin t谷 pinin qum谷sht nga gjiri i
n谷n谷s?! pati shteti komunist me ta q谷 nuk i
konsideronte shtetas shqiptar谷? Por pjesa m谷 e
dhimbshme 谷sht谷 zemra e atyre n谷nave q谷 pranuan
vdekjen e foshnjave.
A mund t谷 flasim me shifra reale rreth ekzekutimeve, keqtrajtimit, apo
d谷nimeve t谷 llojeve t谷 tjera q谷 ka p谷suar femra shqiptare gjat谷 periudh谷s s谷
komunizmit 44-90?
 P谷r motive politike me apo pa gjyq jan谷 pushkatuar 450 gra,
burgosur 7367, internuar 20,000 familje dhe kan谷 vdekur n谷
internim 7022 qytetar谷, f谷mij谷 e t谷 moshuar. Vet谷m n谷 qytetin
e Shkodr谷s 4000 familje nuk i kan谷 gjetur eshtrat e t谷
pushkatar谷ve, n谷nat e tyre nuk e kan谷 pasur mund谷sin t谷
vendosnin nj谷 lule ne varr谷...Shifrat jan谷 t谷 paimagjinueshme
p谷r m谷nyr谷n sesi lufta e klas谷s u zhvillua n谷 vendin ton谷. N谷se
ishte d谷nuar nj谷 nga familjar谷t, pasojat duhej ti vuante gjith谷
fisi. Grat谷 u kujdes谷n p谷r burrat e tyre n谷p谷r burgje, duke i
ndjekur n谷p谷r kampet e pun谷s, duke u d谷rguar ushqime dhe
mjekime. Ato iu kushtuan vet谷m familjes, rrit谷n f谷mij谷t dhe i
edukuan, aq sa harruan se ishin t谷 reja dhe t谷 bukura. Kjo
谷sht谷 gj谷ja m谷 e bukur e k谷tyre n谷nave q谷 kaluan sakrifica, por
dhuruan shum谷 dashuri aq sa mbet谷n n谷 zemr谷n ton谷 si
heroina t谷 pavdekshme.
Nga ishin dhe 巽far谷 shtrese u p谷rkisnin
k谷to vajza dhe gra?
 U d谷nuan femra t谷 shkolluara q谷 p谷rfaq谷sonin opozit谷n.
Si shembull p谷r tu p谷rmendur mbetet shkrimtarja
Musine Kokolari, ajo ishte nj谷 nd谷r ato q谷 ndihmonin
rezistenc谷n antikomuniste. Gjithashtu d谷noheshin vajza
q谷 nuk pranonin idet谷 komuniste dhe ateizmin,
d谷noheshin m谷suese, gjimnaziste p谷r agjitacion dhe
propagand谷. Persekutimi ishte p谷r t谷 gjitha shtresat e
shoq谷ris谷, vet谷m sepse nga partia n谷 pushtet ishin
cil谷suar familje reaksionar谷sh. S谷 fundmi partia shtet
d谷noi dhe femra t谷 kast谷s komuniste, familjar谷t e tyre u
cil谷suan revizionist谷. Vajza q谷 ishin rritur dhe n谷 bllokun
e udh谷heq谷sve provuan internime, d谷nime, ndarje nga
burrat dhe rrit谷n foshnjet n谷 internim.
Cilat kan谷 qen谷 arsyet pse nj谷 fem谷r mund
t谷 d谷nohej asokohe?
 Jan谷 vrar谷 dhe d谷nuar femra q谷 nuk iu n谷nshtruan
sistemit t谷 ri komunist, jan谷 d谷nuar pa b谷r谷 krime,
por vet谷m p谷r agjitacion dhe propagand谷 politike etj.
P谷r shembull biologen Sebika Kasimati e kan谷 vrar谷
pa gjyq dhe e kan谷 varrosur n谷 nj谷 grop谷, s谷 bashku
me burrat n谷 shkurtin e vitit 1951.
Cili ka qen谷 fati i gruas n谷 diktatur谷?
 N谷 diktatur谷 femrat kan谷 studiuar, p谷rparuar, emancipuar dhe kan谷
dh谷n谷 ndihmes谷n e tyre n谷 shoq谷ri. Shoq谷ria jon谷 ka qen谷 e
indokriminuar. N谷 巽do aspekt t谷 jet谷s jan谷 detyruar t谷 p谷rdorin
luft谷n e klas谷s, se nuk mund t谷 b谷hej asgj谷 n谷se nuk do ti b谷hej
biografia 巽do njeriu q谷 do t谷 punonte apo t谷 studionte. N谷
p谷rshkrimin biografik谷 futej dhe gjyshi kur donin t谷 t谷 fundosnin,
kurse kur donin t谷 l谷shonin pe i mbyllnin syt谷, por e p谷rdornin p谷r
nj谷 koh谷 tjet谷r. N谷 diktatur谷 femr谷s i mohohej shkolla e lart谷, vendi
i pun谷s zgjidhej me v谷shtir谷si n谷 distanca t谷 larg谷ta dhe p谷rve巽se me
pages谷 minimale, shikohej dhe me sy t谷 keq. Epitetet p谷r to ishin
nga m谷 ofendueset, sishin t谷 mir谷pritura p谷r t谷 formuar familje,
skishin t谷 drejt谷n e lavd谷rimit, t谷 shp谷rblimit, d谷noheshin p谷r nj谷
fjal谷 goje. N谷 rastet q谷 u jepej mund谷sia p谷r t谷 punuar dhe p谷r tu
shkolluar, sapo eg谷rsohej lufta e klas谷s ato i largonin nga puna n谷
m谷nyr谷n m谷 t谷 sh谷mtuar.
Gjyzepina Androkio (oba,1925 )
 Vajz谷 e familjes oba, mot谷r e monsinjor Ernest
ob谷s. E martuar me italian, kishte dy djem. E fut谷n
n谷 burg sepse shkoi n谷 konsullat谷n italiane t谷 merrte
pensionin e burrit t谷 saj (italian). E d谷nuan 18 vjet
burg, me heqje lirie nga viti 1957 deri n谷 vitin 1975.
ia d谷nuan djalin e madh me 7 vjet burg, nd谷rsa djalin
tjet谷r ia internuan. Mbas vitit 1991 u largua
familjarisht p谷r n谷 Itali.
Sadije Kazazi
 Vendosja e diktatur谷s n谷 fund t谷 vitit 1944 e gjeti n谷 vej谷, me kat谷r
f谷mij谷 (tre vajza dhe nj谷 djal谷). P谷r t谷 dhe p谷r t谷 gjith谷 fisin Kazazi
erdh谷n koh谷 t谷 v谷shtira, jo vet谷m nga ana ekonomike (q谷 iu grabit
巽do gj谷), por Kazyz谷t i kishin vu n谷 sh谷njest谷r dhe komunist谷t i
ndiqnin, sepse ato ishin atdhetar谷...Ajo n谷 sht谷pin谷 e saj p谷r af谷r dy
vjet strehoi nipin e burrit t谷 saj dhe b谷nte lidhjen e Saitit me t谷
v谷llain e Jup Kazazit. Ajo n谷 sht谷pin谷 e saj p谷r afro dy vjet strehoi
nipin e burrit t谷 saj dhe b谷nte lidhjen e SAitit me t谷 v谷llain e tij Jup
Kazazin. Agjent谷t e sigurimit arrit谷n me e zbulue ku ndodhej, Sait
Kazazi. Sht谷pia u rrethua, e torturojn谷 nan谷 Sadijen, bashk谷 me
vajz谷n e sa t谷 madhe Syrihan谷m por ato q谷ndrojn谷 heroina, nuk
tregojn谷. Por zgjedhjen tragjike e b谷ri vet谷 Saiti, q谷 n谷 pamund谷si
p谷r rrug谷dalje, vrau veten, nuk pranoi ti dor谷zohej kriminel谷ve t谷
kuq, ishte 6 tetor 1946. p谷r k谷t谷 q谷ndrim Sadijen e d谷nojn谷 me 15
vjet burg, por b谷n 5 vjet, por sa doli nga qelit谷 e burgut komunist,
nd谷rroi jet谷...F谷mij谷t e saj e vazhduan jet谷n plot me vuajtje...
Dhurata Sokoli
 Shqip谷ria e rrethuar me tela, ushtar谷t tabu ruanin kufirin. Ishte viti
1990, trumbetohej me t谷 madhe se nuk do t谷 kishte vrasje e n谷 kufi,
e shumta do t谷 d谷noheshin me 5 vjet burg ato q谷 kapeshin n谷 kufi.
Shum谷 t谷 rinj dhe t谷 reja e mor谷n parasysh rrezikun dhe tentuan t谷
kalojn谷 kufirin shtet谷ror, shum谷 prej tyre u vran谷 si n谷 veri dhe n谷
jug t谷 vendit. n谷 muajin prill 1990 u vra nj谷 巽ift, nj谷 vajz谷 e nj谷 djal谷.
Po pse? Ata ishin nj谷 巽ift q谷 duheshin, por mentaliteti primitiv-
komunist nuk i lejonin t谷 realizonin 谷ndrr谷n e tyre, martes谷n,
k谷shtu q谷 vendos谷n t谷 kalonin kufirin Bun谷-Ulqin...Por rojet i
diktuan. Vajza doli me trup p谷rpara djalit q谷 e desh m谷 shum谷 se
veten, por rojet shqiptare gjuajt谷n mbi ta, i vran谷, i zvarrit谷n dhe i
gropos谷n t谷 dy. T谷 mb谷shtjellur n谷 nj谷 batanije, i varros谷n nat谷n, q谷
t谷 mos i shikonte kush...n谷 vitin 1991 n谷 gazet谷n Republika nj谷
inxhinier, q谷 ishte roje nate n谷 n谷nstacionin e Koplikut, vuri re
ushtar谷 q谷 hap谷n grop谷n. K谷t谷 ngjare e publikoi guximtari n谷
gazet谷. Me k谷t谷 artikull motra e djalit gjeti varrin.
Fetije Fu巽iterni
 Mot谷r e Sheuqet Muk谷s, gruaja e Sali Vu巽iternit, minist谷r n谷
kabinetin e Mbretit Zog. Saliu z d谷nua nga komunist谷t me
burgim t谷 p谷rjetshmen. N谷n Fetijes iu konfiskua pasuria, u
nxor nga sht谷pia, e p谷rzun谷 nga Tirana. U vendos n谷 Shkod谷r.
Muaj p谷r muaj e ngarkuar nisej drejt Burrelit p谷r t谷 par谷
burrin dhe v谷llain. Provoi shtegtimet e rrug谷ve. Burri i vdiq n谷
burg. Ja treguan t谷 vdekur mbas murit t谷 burgut. Mbeti e
vetme me nj谷 t谷 vdekur p谷rpara. E mb谷shtolli dhe e lidhi mir谷
p谷r ta transportuar n谷 nj谷 makin谷 t谷 ngarkuar me g谷lqere p谷r
ta d谷rguar n谷 Tiran谷. p谷r tre dit谷 nuk e lejuan q谷 ta
varroste. Jetoi me shpres谷 se mos takohej ndonj谷 her谷 me
djalin e vet谷m t谷 familjes Vu巽iterni, 52 vite pa e par谷. Mbylli
syt谷 si nj谷 halle e teze e nderuar, me nip谷r e mbesa.
Disa nga llojet me te tmerrshme te torturave
1. Jeleku (tortura m谷 e tmerrshme)
2. Kamxhiku dhe druri.
3. T谷 l谷n谷t pa buk谷, pa uj谷, pa gjum谷 dhe m谷 k谷mb谷 me dit谷 t谷 t谷ra.
4. Korenti elektrik sa i binte tjetrit t谷 fik谷t.
5. Hedhja n谷 qaf谷 e zinxhir谷ve me pesh谷 t谷 r谷nd谷.
6. Lidhja me duar nga pas n谷 dritare ose n谷 ndonj谷 dru, varur gjersa ti preknin
majat e gisht谷rinjve.
7. Thyerja e kockave dhe ndukja e mishit me dar谷 (kjo u p谷rdor sidomos pas d谷nimit
me vdekje t谷 Shefqet Bej谷s dhe kund谷r tyre).
8. Krip谷 n谷 goj谷
9. Shpiheshin gjoja sikur do t谷 ekzekutoheshin, ose do t谷 vareshin dhe shtihej n谷
aj谷r ose shpiheshin af谷r litarit.
10. Tortura morale n谷 lidhje me familjen: Do t谷 ta burgosim, do t谷 ti vrasim, bile
n谷 Shkod谷r, p谷r t谷 thyer rezistenc谷n e Dulo Kalit shpun谷 n谷 nj谷 dhom谷 ngjitur me t谷
dy t谷 burgosura vajza dhe dy t谷 burgosur burra, ata b谷n谷 gjoja sikur ato ishin vajzat
e tij dhe i kishin prur谷 aty ti 巽nderonin.
11. Futja kok谷posht谷 n谷 voz谷n plot me uj谷.
12. Nj谷 her谷 Myftar Tarja i futi nj谷 prej Toptanasve nevoj谷 n谷 goj谷 dhe 巽orape t谷
palara.
13. Djegie e mishit me cigare
Metodat e torturave.
1- Rrahje me dru deri sa t谷 b谷hen plag谷 dhe t谷 bjer谷 mishi.
2- Kruarje e plag谷ve t谷 qelb谷zuara me dru.
3- puarje e mishit me tel t谷 djegur.
4. Elektrik n谷 vesh谷.
5. Futje e krip谷s n谷 mish t谷 djegur.
6. Lagia me uj谷 t谷 ftoht谷
7. L谷nia pa buk谷 deri n谷 vdekje.
8. L谷nia pa buk谷 p谷r disa koh谷.
9. L谷nia zhveshur n谷 t谷 ftoht谷.
10. Jeleku
11. Dinamiti n谷n vehte
12. Shtr谷ngim i gisht谷rinjve me
pinca
13. T谷 p谷g谷r谷t (fekale) n谷 goj谷
14. Varje me kok谷 posht谷
15. Lidhje p谷r liri (p谷r peme)
16. L谷nie n谷 diell
17. Ma巽oku n谷 tumane
18. P谷rgatitje varri, pushk谷 n谷 goj谷
19. Tentativ谷 p谷r 巽nderim t谷 vajz谷s.
DEKLARAT
 - Jan谷 v谷n谷 n谷 korent dhe telefoni q谷ndronte gjithnj谷 n谷 dhom谷n ku pyeteshin t谷 burgosurit.
- Jan谷 rrahur me kamxhik, dru, shpulla e grushte sa u 谷sht谷 b谷r谷 kurrizi plag谷.
- N谷 sigurimin e ushtris谷 jan谷 djegur n谷 pulp谷n e k谷mb谷s me thup谷r pushke t谷 nxeht谷.
- Jan谷 v谷n谷 n谷 jelek dhe me nj谷 dru n谷 mes t谷 duarve e t谷 k谷mb谷s varesh n谷 frona, gj谷 q谷 i b谷nin njer谷zit si breshk谷 dhe u
shkaktonte dhimbje t谷 m谷dha. Kjo u p谷rdor n谷 fillim nga seksioni i sigurimit t谷 ushtris谷.
- U jan谷 djegur organet seksuale me benzin谷 si Alfred Ashikut nga Gole Beshiri.
- V谷rtiteshin njer谷zit n谷 nj谷 met谷r vend me kok谷 nga drita elektrike n谷 tavan me or谷 t谷 t谷ra deri sa binin p谷rtok谷.
- N谷 dimrin e ftoht谷 u hidhej uj谷, kur t谷 burgosurit ishin lakuriq e pa rroba dhe liheshin ashtu p谷r shum谷 koh谷.
- Disa t谷 burgosur detyroheshin nat谷n t谷 k谷ndonin si Hoxh谷, gj谷 q谷 e b谷nte qesharake pun谷n e hetuesis谷. Kjo p谷rdorej nga Stavri
Xhara.
- Futnin n谷p谷r biruca t谷 err谷ta nj谷 njeri dhe n谷 mesin e nat谷s nj谷 tjet谷r, i cili ishte porositur t谷 b谷nte si qen, t谷 ul谷rinte dhe t谷
kafshonte t谷 burgosurin tjet谷r. P谷rdorur nga Tomas Beqari.
- Jan谷 lyer me marmalat谷 n谷 sy, n谷 vesh谷 e hund谷 dhe kan谷 marr谷 nj谷 tjet谷r p谷r ti l谷pir谷. Edhe kjo 谷sht谷 p谷rdorur nga Tomas
Beqari
- Jan谷 marr谷 n谷 mesin e nat谷s, jan谷 qitur p谷rjashta dhe jan谷 k谷rc谷nuar p谷r pushkatim.
- Nat谷n n谷 dhomat e burgut u thuhej disave se do t谷 pushkatoheshin prandaj ti shkruanin familjeve fjal谷t e fundit.
- U premtohej se do ti lironin n谷 rast se kall谷zonin dhe p谷r k谷t谷 me vul谷n e intendenc谷s, gjoja t谷 drejtoris谷, p谷rgatisnin deklarat谷n
p谷r ta liruar. Metod谷 e p谷rdorur nga Raqi Zaralani.
- U viheshin n谷 hund谷 巽orape t谷 qelbura q谷 ti mbanin er谷 (p谷rdorur nga Avram Koja).
- Jan谷 rrahur me vizore duarve, sa k谷to u b谷heshin plag谷.
- Detyroheshin njer谷zit t谷 k谷ndonin si k谷ndez谷 dhe t谷 kakarisnin si pula (k谷shtu ia ka b谷r谷 Islam Radovick谷s, sigurimi i ushtris谷).
- Jan谷 lejuar ushtar谷t roje t谷 burgut q谷 tu hipnin t谷 burgosurve n谷 kurriz dhe t谷 sh谷tisnin n谷p谷r korridor nj谷lloj sikur t谷 ishin kuaj.
Vask谷 Koleci nuk thoshte p谷rdorni dru por b谷ni presion dhe bot谷kuptimi i presionit ishte: me i l谷n谷 njer谷zit pa buk谷 p谷r dit谷 t谷
t谷ra, me i varur p谷r muri me zinxhir谷 q谷 vinin 100 kg, me i hedh谷 uj谷 t谷 ftoht谷 n谷 dimrin e akullt, me i l谷n谷 t谷 v谷rtiteshin rreth nj谷
pike t谷 caktuar p谷r or谷 t谷 t谷ra derisa tu binte t谷 fik谷t.

More Related Content

Shqiperia e 23 burgjeve dhe 48 kampeve te

  • 1. Shqiperia e 23 burgjeve dhe 48 kampeve te perqendrimit .
  • 2. Burgu i Spa巽it Burgu i Spa巽it ishte nj谷 burg politik i siguris谷 s谷 lart谷, q谷 ishte aktiv gjat谷 diktatur谷s komuniste n谷 Shqip谷ri. burgu gjendet (gjendej) n谷 fshatin Spa巽. Burgu i Spa巽it renditet, aktualisht, si monument komb谷tar i kategoris谷 s谷 dyt谷. Koh谷t e fundit ka patur plane q谷 Burgu i Spa巽it t谷 kthehej n谷 nj谷 muzeum, por deri m谷 sot, asnj谷 hap i m谷tejsh谷m nuk 谷sht谷 b谷r谷 n谷 k谷t谷 drejtim. N谷 vitin 1973 n谷 Burgun e Spa巽it pati nj谷 rebelim t谷 t谷 burgosurve, t谷 cil谷t arrit谷n t谷 ngrinin nj谷 flamur jo-komunist. Nj谷 rebelim i ngjash谷m u krye edhe n谷 Burgun e Qaf谷 Barit n谷 vitin 1984 ku shp谷rthyen t谷 nj谷jtat dufe e u ngrit谷n k谷rkesa e d谷shira p谷r liri, q谷 u shtyp谷n nj谷lloj me dhun谷 e gjak. N谷 burgun e Spa巽it kan谷 vuajtur d谷nimet politike disa intelektual谷 t谷 famsh谷m, nd谷r t谷 cil谷t edhe Fatos Lubonja.
  • 5. Kampi i internimit n谷 Tepelen谷 Kampi i internimit n谷 Tepelen谷 qe b谷r谷 tmerr p谷r t谷 gjitha familjet e persekutuara. T谷 rrethuar n谷 tela, n谷 nj谷 terren shum谷 t谷 v谷shtir谷 dhe n谷 mjerim t谷 plot谷 mbaheshin m谷 shum谷 se 1200 vet谷. Burrat e djemt谷 vuanin d谷nimet n谷 burgje, kurse prind谷rit e moshuar, f谷mij谷t, grat谷 dhe t谷 porsalindurit mbik谷qyreshin n谷 k谷t谷 kamp t谷 eg谷r. Fatrijes i ka mbetur para syve nj谷 emision televiziv teksa nj谷 gazetare tregonte se si n谷 kampet naziste kishte nj谷 stiv谷 t谷 t谷r谷 me k谷puc谷 t谷 t谷 persekutuarve. N谷 Tepelen谷 asnj谷 nuk kishte as nallane dhe t谷 gjith谷 ecnim n谷 k谷mb谷, t谷 leckosur, t谷 uritur dhe t谷 p谷r巽muar deri n谷 palc谷,-tregon Fatrija. E martuar me armikun e popullit Sk谷nder Qyteza, djal谷 i tregtarit dhe patriotit t谷 madh t谷 Kor巽谷s Qamil Qyteza, Fatrija d谷shmon se vuajtjet e t谷 gjith谷 t谷 internuarve atje ishin t谷 padurueshme. Grat谷 ecin zbathur n谷 dit谷 me ngric谷, akull, bor谷, shk谷mbinj dhe nxirrnin dru n谷 malet e Salaris谷 p谷r furr谷n e kampit. Nuk i shqitet nga mendja nj谷 her谷 teksa n谷na e saj Ilmie ndihmonte nj谷 grua t谷 s谷mur谷 duke ia marr谷 disa dru nga barra. Ushtari q谷 i shoq谷ronte e ndali karvanin e grave dhe ngarkoi n谷n谷n e Fatrijes sa p谷r dy d谷nga, nd谷rsa ajo n谷 pamund谷si p谷r t谷 mbajtur drut谷 ra p谷rdhe. Mbi t谷 ran谷 drut谷, por asnj谷 grua nuk u lejua ta ndihmonte deri sa gruaja u gjakos dhe iu zu fryma. Kjo grua q谷 sot ka mbushur t谷 76 vitet thot谷 se e gjith谷 Mirdita u internua n谷 Tepelen谷 pas vrasjes s谷 Bardhok Bib谷s duke ushtruar terror n谷 popull. Kjo n谷n谷 谷sht谷 d谷shmitare e rasteve pa mbarim teksa n谷 t谷 nj谷jtin varr futeshin 2 e 3 f谷mij谷 q谷 vdisnin nga uria. Por pas disa muajsh gropa hapej p谷rs谷ri e mbi ta hidheshin f谷mij谷t e tjer谷 edhe ata t谷 vdekur nga s谷mundjet e uria. Ne t谷 rriturit hanim bungur (grur谷 i shtypur) t谷 p谷rzier me gjethe qepe e t谷 mbushur n谷 krimba. Por k谷t谷 ushqim nuk e hanin dot bebet e f谷mij谷t,- tregon p谷r vitet q谷 ka hequr Fatrija n谷 Tepelen谷. N谷 k谷t谷 kamp grat谷 nuk kishin as qum谷sht gjiri e as ushqim p谷r bebet dhe shifrat e vdekjes rriteshin nga viti n谷 vit. Me syt谷 tan谷 kemi par谷 se sa shum谷 vdisnin n谷 Tepelen谷, n谷 k谷t谷 kamp t谷 tmerrsh谷m. Nuk i kam num谷ruar, por them me siguri se n谷 kamp vdisnin afro 20 vet谷 n谷 dit谷, m谷 s谷 shumti t谷 moshuar, f谷mij谷 e bebe,-kujton Fatrija. T谷 gjitha familjet q谷 ishin futur n谷 k谷t谷 kamp ishin t谷 d谷nuar t谷 nd谷rgjegjes dhe p谷r k谷t谷 arsye 巽do l谷vizje dhe grumbullim i tyre p谷rgjohej. N谷n谷 Fatrija e kaloi t谷 gjith谷 jet谷n e rrethuar n谷 tela, n谷 varf谷ri e skamje. Por jo e vetme. P谷r t谷 dhe familjen e saj burgu e ferri nisin n谷 mosh谷n 12-vje巽are duke i marr谷 rinin谷, nd谷rsa u shp谷ton torturave e vuajtjeve n谷 mosh谷 t谷 plakur, me ardhjen e demokracis谷, n谷 vitin 1992.
  • 6. Kampi i internimit n谷 Tepelen谷
  • 7. Nga torturat dhe vuajtjet vdisnin n谷 dit谷 20 f谷mij谷 e pleq
  • 8. Cila ka qen谷 historia m谷 e r谷nd谷 e asaj kohe? do ngjarje p谷rb谷n nj谷 histori trondit谷se me vete. Vajza t谷 reja t谷 torturuara n谷p谷r hetuesi, ku p谷rdorej dhun谷 fizike, elektroshok etj, gra q谷 u jan谷 d谷nuan apo u jan谷 burgosur burrat, v谷llez谷rit, djemt谷 (q谷 u ndoq谷n me vite n谷p谷r kampet e pun谷s skllav谷rore). Historia m谷 e r谷nd谷 nga t谷 gjitha ngjarjet 谷sht谷 nj谷 nat谷 e fundit t谷 gushtit1949 ku n谷 kampin shfaros谷s t谷 Tepelen谷s vdiq谷n 33 f谷mij谷, duke u ndar谷 nga jeta n谷 m谷nyr谷n m谷 t谷 padrejt谷. T谷 shumt谷t ishin mirditor谷. kishin b谷r谷 ata f谷mij谷, ato foshnje q谷 prisnin t谷 pinin qum谷sht nga gjiri i n谷n谷s?! pati shteti komunist me ta q谷 nuk i konsideronte shtetas shqiptar谷? Por pjesa m谷 e dhimbshme 谷sht谷 zemra e atyre n谷nave q谷 pranuan vdekjen e foshnjave.
  • 9. A mund t谷 flasim me shifra reale rreth ekzekutimeve, keqtrajtimit, apo d谷nimeve t谷 llojeve t谷 tjera q谷 ka p谷suar femra shqiptare gjat谷 periudh谷s s谷 komunizmit 44-90? P谷r motive politike me apo pa gjyq jan谷 pushkatuar 450 gra, burgosur 7367, internuar 20,000 familje dhe kan谷 vdekur n谷 internim 7022 qytetar谷, f谷mij谷 e t谷 moshuar. Vet谷m n谷 qytetin e Shkodr谷s 4000 familje nuk i kan谷 gjetur eshtrat e t谷 pushkatar谷ve, n谷nat e tyre nuk e kan谷 pasur mund谷sin t谷 vendosnin nj谷 lule ne varr谷...Shifrat jan谷 t谷 paimagjinueshme p谷r m谷nyr谷n sesi lufta e klas谷s u zhvillua n谷 vendin ton谷. N谷se ishte d谷nuar nj谷 nga familjar谷t, pasojat duhej ti vuante gjith谷 fisi. Grat谷 u kujdes谷n p谷r burrat e tyre n谷p谷r burgje, duke i ndjekur n谷p谷r kampet e pun谷s, duke u d谷rguar ushqime dhe mjekime. Ato iu kushtuan vet谷m familjes, rrit谷n f谷mij谷t dhe i edukuan, aq sa harruan se ishin t谷 reja dhe t谷 bukura. Kjo 谷sht谷 gj谷ja m谷 e bukur e k谷tyre n谷nave q谷 kaluan sakrifica, por dhuruan shum谷 dashuri aq sa mbet谷n n谷 zemr谷n ton谷 si heroina t谷 pavdekshme.
  • 10. Nga ishin dhe 巽far谷 shtrese u p谷rkisnin k谷to vajza dhe gra? U d谷nuan femra t谷 shkolluara q谷 p谷rfaq谷sonin opozit谷n. Si shembull p谷r tu p谷rmendur mbetet shkrimtarja Musine Kokolari, ajo ishte nj谷 nd谷r ato q谷 ndihmonin rezistenc谷n antikomuniste. Gjithashtu d谷noheshin vajza q谷 nuk pranonin idet谷 komuniste dhe ateizmin, d谷noheshin m谷suese, gjimnaziste p谷r agjitacion dhe propagand谷. Persekutimi ishte p谷r t谷 gjitha shtresat e shoq谷ris谷, vet谷m sepse nga partia n谷 pushtet ishin cil谷suar familje reaksionar谷sh. S谷 fundmi partia shtet d谷noi dhe femra t谷 kast谷s komuniste, familjar谷t e tyre u cil谷suan revizionist谷. Vajza q谷 ishin rritur dhe n谷 bllokun e udh谷heq谷sve provuan internime, d谷nime, ndarje nga burrat dhe rrit谷n foshnjet n谷 internim.
  • 11. Cilat kan谷 qen谷 arsyet pse nj谷 fem谷r mund t谷 d谷nohej asokohe? Jan谷 vrar谷 dhe d谷nuar femra q谷 nuk iu n谷nshtruan sistemit t谷 ri komunist, jan谷 d谷nuar pa b谷r谷 krime, por vet谷m p谷r agjitacion dhe propagand谷 politike etj. P谷r shembull biologen Sebika Kasimati e kan谷 vrar谷 pa gjyq dhe e kan谷 varrosur n谷 nj谷 grop谷, s谷 bashku me burrat n谷 shkurtin e vitit 1951.
  • 12. Cili ka qen谷 fati i gruas n谷 diktatur谷? N谷 diktatur谷 femrat kan谷 studiuar, p谷rparuar, emancipuar dhe kan谷 dh谷n谷 ndihmes谷n e tyre n谷 shoq谷ri. Shoq谷ria jon谷 ka qen谷 e indokriminuar. N谷 巽do aspekt t谷 jet谷s jan谷 detyruar t谷 p谷rdorin luft谷n e klas谷s, se nuk mund t谷 b谷hej asgj谷 n谷se nuk do ti b谷hej biografia 巽do njeriu q谷 do t谷 punonte apo t谷 studionte. N谷 p谷rshkrimin biografik谷 futej dhe gjyshi kur donin t谷 t谷 fundosnin, kurse kur donin t谷 l谷shonin pe i mbyllnin syt谷, por e p谷rdornin p谷r nj谷 koh谷 tjet谷r. N谷 diktatur谷 femr谷s i mohohej shkolla e lart谷, vendi i pun谷s zgjidhej me v谷shtir谷si n谷 distanca t谷 larg谷ta dhe p谷rve巽se me pages谷 minimale, shikohej dhe me sy t谷 keq. Epitetet p谷r to ishin nga m谷 ofendueset, sishin t谷 mir谷pritura p谷r t谷 formuar familje, skishin t谷 drejt谷n e lavd谷rimit, t谷 shp谷rblimit, d谷noheshin p谷r nj谷 fjal谷 goje. N谷 rastet q谷 u jepej mund谷sia p谷r t谷 punuar dhe p谷r tu shkolluar, sapo eg谷rsohej lufta e klas谷s ato i largonin nga puna n谷 m谷nyr谷n m谷 t谷 sh谷mtuar.
  • 13. Gjyzepina Androkio (oba,1925 ) Vajz谷 e familjes oba, mot谷r e monsinjor Ernest ob谷s. E martuar me italian, kishte dy djem. E fut谷n n谷 burg sepse shkoi n谷 konsullat谷n italiane t谷 merrte pensionin e burrit t谷 saj (italian). E d谷nuan 18 vjet burg, me heqje lirie nga viti 1957 deri n谷 vitin 1975. ia d谷nuan djalin e madh me 7 vjet burg, nd谷rsa djalin tjet谷r ia internuan. Mbas vitit 1991 u largua familjarisht p谷r n谷 Itali.
  • 14. Sadije Kazazi Vendosja e diktatur谷s n谷 fund t谷 vitit 1944 e gjeti n谷 vej谷, me kat谷r f谷mij谷 (tre vajza dhe nj谷 djal谷). P谷r t谷 dhe p谷r t谷 gjith谷 fisin Kazazi erdh谷n koh谷 t谷 v谷shtira, jo vet谷m nga ana ekonomike (q谷 iu grabit 巽do gj谷), por Kazyz谷t i kishin vu n谷 sh谷njest谷r dhe komunist谷t i ndiqnin, sepse ato ishin atdhetar谷...Ajo n谷 sht谷pin谷 e saj p谷r af谷r dy vjet strehoi nipin e burrit t谷 saj dhe b谷nte lidhjen e Saitit me t谷 v谷llain e Jup Kazazit. Ajo n谷 sht谷pin谷 e saj p谷r afro dy vjet strehoi nipin e burrit t谷 saj dhe b谷nte lidhjen e SAitit me t谷 v谷llain e tij Jup Kazazin. Agjent谷t e sigurimit arrit谷n me e zbulue ku ndodhej, Sait Kazazi. Sht谷pia u rrethua, e torturojn谷 nan谷 Sadijen, bashk谷 me vajz谷n e sa t谷 madhe Syrihan谷m por ato q谷ndrojn谷 heroina, nuk tregojn谷. Por zgjedhjen tragjike e b谷ri vet谷 Saiti, q谷 n谷 pamund谷si p谷r rrug谷dalje, vrau veten, nuk pranoi ti dor谷zohej kriminel谷ve t谷 kuq, ishte 6 tetor 1946. p谷r k谷t谷 q谷ndrim Sadijen e d谷nojn谷 me 15 vjet burg, por b谷n 5 vjet, por sa doli nga qelit谷 e burgut komunist, nd谷rroi jet谷...F谷mij谷t e saj e vazhduan jet谷n plot me vuajtje...
  • 15. Dhurata Sokoli Shqip谷ria e rrethuar me tela, ushtar谷t tabu ruanin kufirin. Ishte viti 1990, trumbetohej me t谷 madhe se nuk do t谷 kishte vrasje e n谷 kufi, e shumta do t谷 d谷noheshin me 5 vjet burg ato q谷 kapeshin n谷 kufi. Shum谷 t谷 rinj dhe t谷 reja e mor谷n parasysh rrezikun dhe tentuan t谷 kalojn谷 kufirin shtet谷ror, shum谷 prej tyre u vran谷 si n谷 veri dhe n谷 jug t谷 vendit. n谷 muajin prill 1990 u vra nj谷 巽ift, nj谷 vajz谷 e nj谷 djal谷. Po pse? Ata ishin nj谷 巽ift q谷 duheshin, por mentaliteti primitiv- komunist nuk i lejonin t谷 realizonin 谷ndrr谷n e tyre, martes谷n, k谷shtu q谷 vendos谷n t谷 kalonin kufirin Bun谷-Ulqin...Por rojet i diktuan. Vajza doli me trup p谷rpara djalit q谷 e desh m谷 shum谷 se veten, por rojet shqiptare gjuajt谷n mbi ta, i vran谷, i zvarrit谷n dhe i gropos谷n t谷 dy. T谷 mb谷shtjellur n谷 nj谷 batanije, i varros谷n nat谷n, q谷 t谷 mos i shikonte kush...n谷 vitin 1991 n谷 gazet谷n Republika nj谷 inxhinier, q谷 ishte roje nate n谷 n谷nstacionin e Koplikut, vuri re ushtar谷 q谷 hap谷n grop谷n. K谷t谷 ngjare e publikoi guximtari n谷 gazet谷. Me k谷t谷 artikull motra e djalit gjeti varrin.
  • 16. Fetije Fu巽iterni Mot谷r e Sheuqet Muk谷s, gruaja e Sali Vu巽iternit, minist谷r n谷 kabinetin e Mbretit Zog. Saliu z d谷nua nga komunist谷t me burgim t谷 p谷rjetshmen. N谷n Fetijes iu konfiskua pasuria, u nxor nga sht谷pia, e p谷rzun谷 nga Tirana. U vendos n谷 Shkod谷r. Muaj p谷r muaj e ngarkuar nisej drejt Burrelit p谷r t谷 par谷 burrin dhe v谷llain. Provoi shtegtimet e rrug谷ve. Burri i vdiq n谷 burg. Ja treguan t谷 vdekur mbas murit t谷 burgut. Mbeti e vetme me nj谷 t谷 vdekur p谷rpara. E mb谷shtolli dhe e lidhi mir谷 p谷r ta transportuar n谷 nj谷 makin谷 t谷 ngarkuar me g谷lqere p谷r ta d谷rguar n谷 Tiran谷. p谷r tre dit谷 nuk e lejuan q谷 ta varroste. Jetoi me shpres谷 se mos takohej ndonj谷 her谷 me djalin e vet谷m t谷 familjes Vu巽iterni, 52 vite pa e par谷. Mbylli syt谷 si nj谷 halle e teze e nderuar, me nip谷r e mbesa.
  • 17. Disa nga llojet me te tmerrshme te torturave 1. Jeleku (tortura m谷 e tmerrshme) 2. Kamxhiku dhe druri. 3. T谷 l谷n谷t pa buk谷, pa uj谷, pa gjum谷 dhe m谷 k谷mb谷 me dit谷 t谷 t谷ra. 4. Korenti elektrik sa i binte tjetrit t谷 fik谷t. 5. Hedhja n谷 qaf谷 e zinxhir谷ve me pesh谷 t谷 r谷nd谷. 6. Lidhja me duar nga pas n谷 dritare ose n谷 ndonj谷 dru, varur gjersa ti preknin majat e gisht谷rinjve. 7. Thyerja e kockave dhe ndukja e mishit me dar谷 (kjo u p谷rdor sidomos pas d谷nimit me vdekje t谷 Shefqet Bej谷s dhe kund谷r tyre). 8. Krip谷 n谷 goj谷 9. Shpiheshin gjoja sikur do t谷 ekzekutoheshin, ose do t谷 vareshin dhe shtihej n谷 aj谷r ose shpiheshin af谷r litarit. 10. Tortura morale n谷 lidhje me familjen: Do t谷 ta burgosim, do t谷 ti vrasim, bile n谷 Shkod谷r, p谷r t谷 thyer rezistenc谷n e Dulo Kalit shpun谷 n谷 nj谷 dhom谷 ngjitur me t谷 dy t谷 burgosura vajza dhe dy t谷 burgosur burra, ata b谷n谷 gjoja sikur ato ishin vajzat e tij dhe i kishin prur谷 aty ti 巽nderonin. 11. Futja kok谷posht谷 n谷 voz谷n plot me uj谷. 12. Nj谷 her谷 Myftar Tarja i futi nj谷 prej Toptanasve nevoj谷 n谷 goj谷 dhe 巽orape t谷 palara. 13. Djegie e mishit me cigare
  • 18. Metodat e torturave. 1- Rrahje me dru deri sa t谷 b谷hen plag谷 dhe t谷 bjer谷 mishi. 2- Kruarje e plag谷ve t谷 qelb谷zuara me dru. 3- puarje e mishit me tel t谷 djegur. 4. Elektrik n谷 vesh谷. 5. Futje e krip谷s n谷 mish t谷 djegur. 6. Lagia me uj谷 t谷 ftoht谷 7. L谷nia pa buk谷 deri n谷 vdekje. 8. L谷nia pa buk谷 p谷r disa koh谷. 9. L谷nia zhveshur n谷 t谷 ftoht谷. 10. Jeleku 11. Dinamiti n谷n vehte 12. Shtr谷ngim i gisht谷rinjve me pinca 13. T谷 p谷g谷r谷t (fekale) n谷 goj谷 14. Varje me kok谷 posht谷 15. Lidhje p谷r liri (p谷r peme) 16. L谷nie n谷 diell 17. Ma巽oku n谷 tumane 18. P谷rgatitje varri, pushk谷 n谷 goj谷 19. Tentativ谷 p谷r 巽nderim t谷 vajz谷s.
  • 19. DEKLARAT - Jan谷 v谷n谷 n谷 korent dhe telefoni q谷ndronte gjithnj谷 n谷 dhom谷n ku pyeteshin t谷 burgosurit. - Jan谷 rrahur me kamxhik, dru, shpulla e grushte sa u 谷sht谷 b谷r谷 kurrizi plag谷. - N谷 sigurimin e ushtris谷 jan谷 djegur n谷 pulp谷n e k谷mb谷s me thup谷r pushke t谷 nxeht谷. - Jan谷 v谷n谷 n谷 jelek dhe me nj谷 dru n谷 mes t谷 duarve e t谷 k谷mb谷s varesh n谷 frona, gj谷 q谷 i b谷nin njer谷zit si breshk谷 dhe u shkaktonte dhimbje t谷 m谷dha. Kjo u p谷rdor n谷 fillim nga seksioni i sigurimit t谷 ushtris谷. - U jan谷 djegur organet seksuale me benzin谷 si Alfred Ashikut nga Gole Beshiri. - V谷rtiteshin njer谷zit n谷 nj谷 met谷r vend me kok谷 nga drita elektrike n谷 tavan me or谷 t谷 t谷ra deri sa binin p谷rtok谷. - N谷 dimrin e ftoht谷 u hidhej uj谷, kur t谷 burgosurit ishin lakuriq e pa rroba dhe liheshin ashtu p谷r shum谷 koh谷. - Disa t谷 burgosur detyroheshin nat谷n t谷 k谷ndonin si Hoxh谷, gj谷 q谷 e b谷nte qesharake pun谷n e hetuesis谷. Kjo p谷rdorej nga Stavri Xhara. - Futnin n谷p谷r biruca t谷 err谷ta nj谷 njeri dhe n谷 mesin e nat谷s nj谷 tjet谷r, i cili ishte porositur t谷 b谷nte si qen, t谷 ul谷rinte dhe t谷 kafshonte t谷 burgosurin tjet谷r. P谷rdorur nga Tomas Beqari. - Jan谷 lyer me marmalat谷 n谷 sy, n谷 vesh谷 e hund谷 dhe kan谷 marr谷 nj谷 tjet谷r p谷r ti l谷pir谷. Edhe kjo 谷sht谷 p谷rdorur nga Tomas Beqari - Jan谷 marr谷 n谷 mesin e nat谷s, jan谷 qitur p谷rjashta dhe jan谷 k谷rc谷nuar p谷r pushkatim. - Nat谷n n谷 dhomat e burgut u thuhej disave se do t谷 pushkatoheshin prandaj ti shkruanin familjeve fjal谷t e fundit. - U premtohej se do ti lironin n谷 rast se kall谷zonin dhe p谷r k谷t谷 me vul谷n e intendenc谷s, gjoja t谷 drejtoris谷, p谷rgatisnin deklarat谷n p谷r ta liruar. Metod谷 e p谷rdorur nga Raqi Zaralani. - U viheshin n谷 hund谷 巽orape t谷 qelbura q谷 ti mbanin er谷 (p谷rdorur nga Avram Koja). - Jan谷 rrahur me vizore duarve, sa k谷to u b谷heshin plag谷. - Detyroheshin njer谷zit t谷 k谷ndonin si k谷ndez谷 dhe t谷 kakarisnin si pula (k谷shtu ia ka b谷r谷 Islam Radovick谷s, sigurimi i ushtris谷). - Jan谷 lejuar ushtar谷t roje t谷 burgut q谷 tu hipnin t谷 burgosurve n谷 kurriz dhe t谷 sh谷tisnin n谷p谷r korridor nj谷lloj sikur t谷 ishin kuaj. Vask谷 Koleci nuk thoshte p谷rdorni dru por b谷ni presion dhe bot谷kuptimi i presionit ishte: me i l谷n谷 njer谷zit pa buk谷 p谷r dit谷 t谷 t谷ra, me i varur p谷r muri me zinxhir谷 q谷 vinin 100 kg, me i hedh谷 uj谷 t谷 ftoht谷 n谷 dimrin e akullt, me i l谷n谷 t谷 v谷rtiteshin rreth nj谷 pike t谷 caktuar p谷r or谷 t谷 t谷ra derisa tu binte t谷 fik谷t.