Sinaunang Sibilisasyon sa Africa
Download as PPTX, PDF
123 likes270,180 views
Imperyong Ghana/Mali/Songhay Melanesia/Polynesia/Micronesia
Sinaunang Sibilisasyon sa Africa
- 1. Aralin 16 Ang Sinaunang Sibilisasyon sa Africa at sa Pacific
- 3. Africa Ang pangalawang pinakamalaking kontinente sa daigdig, at nagtataglay ng ibat ibang katangiang pangheograpiya na nagresulta sa ibat ibang uri ng pamumuhay ng mga tao rito. May sukat itong 30, 244, 050 Km2. Ang malaking bahagi ng kontinente ay binubuo ng disyerto. Aprikano (lalaki), Aprikana (babae) ang tawag sa mga taong naninirahan dito.
- 4. Oasis Ang oasis ay lugar sa disyerto kung saan may matatagpuang mga bukal na tubig.
- 5. Sa gitna ng kontinente ay matatagpuan ang isang tropical rainforest, na kadalasang umuulan mula lima hanggang walong talampakan sa isang taon. Ang tropical rainforest ay mainit; may basang kagubatan na nagtataglay ng matataas na punongkahoy. Kadalasan, sa mga tropical rainforest ay umuulan araw-araw. Ito ay nasa sonang malapit sa ekwador.
- 6. Savanna Ang savanna ay malawak na kapatagan kung saan marami ang tumutubong talahib at damo. Marami sa mga tagaAfrica ay dito naninirahan.
- 7. Sinaunang kabihasnan sa Kanlurang Africa
- 10. Ang timog ng Sahara ay savanna na katatagpuan ng Sudan. Nasa dakong hilaga ng relihiyong ito ang sinaunang imperyo ng kanlurang Africa. Ito ay ang Ghana, na ang ibig sabihin ay Lupain ng mga Itim.
- 11. Soninke Ang mga sinaunang tao sa Ghana. Sila ay masisipag na negosyante at ang kanilang paninda ay asin, ginto, at bakal na kanilang ipinagpapalit naman sa garing at mga alipin.
- 12. Ang paggamit ng bakal ay nakatulong nang malaki sa pagpapaunlad ng imperyo ng Ghana. Natutunan din ang paggawa ng ibat ibang gamit tulad ng mga sandatang kahoy, buto, at bato. Nanguna ang Ghana sa laranganng militar at napasakamay nila ang malaking bahagi ng Kanlurang Africa.
- 13. Ang mga Pangunahing Lungsod ng Ghana
- 14. 1. Timbuktu Ang sentro para sa mga caravan na tumatawid sa Sahara. Ito rin ang sentro ng edukasyon at kalakalan.
- 15. 2. Djenne Ang sentro ng koleksyon ng ginto at alipin.
- 16. 3. Kumbi Ang kabiserang lungsod ng Ghana. Dito matatagpuan ang palasyo ng hari, pook tanggulan, mga gusaling napaliligiran ng matataas na pader at ang sentro ng kalakalan, na kinaroroonan ng mga pamilihan at tirahan ng mga negosyanteng Muslim, maharlika, at manggagawa.
- 17. Dahil sa pakikipagugnayan ng mga tagaGhana sa mga mangangalakal na Arab, marami sa kanila ang nahikayat sa islam.
- 19. Lumaganap ang Islam sa buong Hilagang Africa. Naging muslim din ang mga berber.
- 20. Almoravid Isang pangkat ng mga berber. Sumakop sa Ghana, ngunit inabot ng dalawamput isang taon bago nila nasakop ang lungsod ng Kumbi. Sinira nila ang iba pang lungsod ng imperyo.
- 21. Maikli ang panahon ng pananakop ng mga Almoravid sa Ghana. Nag-aklas laban sa kanila ang mga tao at naitaboy sila mula sa Ghana. Dahil dito naging sentrong pangkalakalan muli ang Ghana.
- 22. Noong 1420 CE, ang Ghana ay naging bahagi na lamang ng imperyong Mali.
- 23. Imperyong Mali
- 25. Napasakamay ng mga pinuno ng Mali ang mga ruta ng caravan at mga lungsod ng Ghana. Nagtatag sila ng ikalawang pinakamalaking imperyo sa daigdig noong panahong iyon.
- 26. Sundiata Keita Isang Muslim na Aprikan na nagtatag sa imperyong Mali.
- 27. Mansa Musa I Isang mayamang emperador ng Mali. Nanungkulan siya mula 1312-1337 (dalawamput limang taon) Si Inari Kunate ay asaw niya.
- 28. Niani Ang naging sentro ng Imperyong Mali sa loob ng dalawamput limang taon. Ito rin ang naging sentro ng pag-aaral sa imperyo.
- 29. Hindi nagtagal ang pananakop ng mga Mali sa Songhay at untiunting nagbalik ang kayamanan at kapangyarihan ng imperyo. Pagkalipas ng ilang panahon, isang pangkat ng mga maharlika, ang Sunni, ang lumitaw.
- 30. Pagkamatay ni Mansa Musa, hindi na nakayanan ng kanyang anak na pamunuan ang imperyo. Ang mga maliliit na kanyang sinakop ay humiwalay na, at unti-unti ang imperyo ay bumagsak.
- 33. Ang mga unang Songhay ay nagtatag ng mga nayon at bayan. Isa sa mga pamayanang ito ay ang kukya. Nasakop nila ang lupain ng mga Sarkos, at ang bayan ng Ghana ang naging kabisera ng Songhay. Naging pinakamalaki at pinakamakapangyarihang imperyong pangkalakalan sa kanlurang Africa.
- 34. Dia Kossoi Naging pinuno ng imperyong Songhay.
- 35. Umunlad ang Songhay mula 1000 CE hanggang 1300 CE. Ilang beses sinubukang sakupin ng mga Mali ang Songhay, ngunit sila ay nabigo. Si Mansa Musa ang nagtagumpay sa pagsalakay sa imperyo.
- 36. Sunni Ali Unang pinuno ng imperyong Songhay. Namuno siya mula 1464-1492. Siya ay isang Muslim. Kilala rin siya sa pangalang Ali Ber o Ali the Great.
- 37. Sa pamumuno ni Ali, ang mga Songhay ay nakakaani ng sapat na pagkain para sa buong imperyo. Nakagawa rin ng mga kasuotan at nakipagkalakalan sa Europa. Ang mga Songhay ay marunong gumamit ng bakal, tanso, at bronse sa paggawa ng mga kasangkapan, sandata, banga, at palamuti. Kamelyo, kabayo, at aso ang gamit nila sa paglalakbay at bangka naman sa mga ilog.
- 39. Askia Muhammad Ang pangalawang pinakamagaling na pinuno ng Imperyong Songhay. Kilala din siya bilang Askia the Great o Muhhamad Toure.
- 40. Hindi gaanong nagpakita ng lakas at galing ang mga sumunod na pinuno ng songhay sapagkat hindi nila napagisa ang mga tao sa panahon ng kanilang pamumuno. Sumalakay ang Sultan ng Morocco sa Songhay at sinakop niya ang Gao.
- 41. Nagpatuloy ang mga Songhay sa pakikihamok sa mga Moroccan, at pagkaraan pa lamang ng dalawamput pitong taon bago nila napaalis ang mga Moroccan ngunit hindi na nila naibalik ang lakas ng Songhay.
- 42. Sinaunang kabihasnan sa Silangang Africa
- 43. Dalawang sibilisasyon ang umunlad sa Silangang Africaang Kaharian ng Kush at ang Kaharian ng Axum.
- 44. Imperyong Kush
- 46. Matatagpuan ang Kush sa kahabaan ng Nile sa timog ng Africa. Sumasaklaw ito sa habang 1 200 kilometro mula hilaga. Ang Ksuh ay nasa sangandaan ng maraming sibilisasyon sa sinaunang daigdig. Nasa hilaga nito ang rehiyon ng Mediterranean; nasa silangan naman nito ang kabihasnan ng Babylonia, Assyria, at Persia; sa timog at kanluran nagsimula naman ang kabihasnan ng Ghana at Mali.
- 47. Ang Kush ang naging sentro ng pagpapalitan ng kalakal gaya ng mga bakal, ginto, garing, at mga alipin.
- 48. Nasakop ng Ehipto ang Kush at naging kolonya ito sa loob ng 500 taon. Ang pagsakop ng Ehipto ay nagdulot upang masanib sa kulturang Kush ang mga ideya ng mga taga-Ehipto, sa wika, arkitektura, sining, at relihiyon.
- 50. Aktibo sa pagsasak at kalakalan ang mga Kushite nang masakop sila ng mga tagaEhipto. Mahirap magtanim noon dahil ang tubig na pinapadaloy sa mga taniman ay mula pa sa ilong Nile na mga 90 kilometro ang layo. Nagtanim ang mga Kushite ng mga trigo, barley, millet, at bulak. Nagalaga din sila ng mga hayop gaya ng kambing at tupa.
- 51. Napabantog ang mga Kushite sa Meroe. Ang opisyal na salita ng mga Kushite ay ang wikang Ehipto. Ginamit din nila ang wikang Meroitic na isang uri din ng wikang Ehipto.
- 53. Nagsimulang humina ang kabihasnang Kush nang magapi ng mga Romano ang mga Kushite. Ito ang nakapagpabago ng mga pangunahing rutang pangkalakalan sa rehiyon. Noong 350 CE ay bumagsak na ang kaharian, at mga piramide na lamang ang makikita sangayon doon.
- 55. Imperyong Axum
- 56. Matatagpuan sa hilagang bahagi ng bulubunduking Ethiopia. Ang mga tao roon ay may lahing Caucasian at itim na African at gumamit ng wikang kombinasyon ng Arabic at Hudyo.
- 57. May relasyong pangkalakalan ang mga taga-Axum sa mga tao sa Kanlurang Asya. Ang kaharian ng Axum ang naging sentro ng kalakalan ng garing sa hilaga at silangan ng Africa. Napasailalim sa imperyong Roman, at kasabay ng pagbagsak ng imperyong Roman ay bumagsak din ito. Nasakop ito ng Italy noong 1936.
- 58. Mga Kaganapan sa mga Isla sa Pasipiko
- 60. Melanesia
- 61. Ay ang mga isla sa Pasipiko na nasa hilaga at silanga ng australia. Ang pangalang Melanesia ay mula sa mga salitang Greek na Melas o maitim at nesos na nangangahulugang isla. Ang mga tao rito ay pinaniniwalaang nagmula sa lahing Negro African.
- 62. Ang Micronesia ay ang pangalan ng mga isla sa Pasipiko na nagmula sa Gilbert Island. Ang mga tao sa Micronesia ay nagsasalita ng wikang MalayoPolynesian.
- 63. Mga Tao at Kultura ng Melanesia
- 65. Maiitim at nagtataglay ng kulot na buhok ang mga Melanesians. Ang mga orihinal na tao sa New Guinea ay nandayuhan sa isla. Karamihan sa kanila ay magsasaka. Ang kanilang lipunan ay patrilineal.
- 66. Patrilineal Lipunan na kung saan nangangahulugan na ang kanilang tinuturing na ninuno ay galing sa angkan ng ama.
- 67. Mga Tao at Kultura ng Micronesia
- 68. Ito ay tirahan ng mga taong may mapuputing kulay at tuwid na buhok at mayroon pa ding mga kulot. Ang mga Micronesian ay naninirahan sa mga pamayanan na malapit sa mga baybayin. Ang Micronesia ay salitang Greek na nangangahulugang Maliliit na Isla.
- 69. Ang mga pamilyang Micronesian ay mga matrilineal na nangangahulugang ang kanilang kanunununuan ay mula sa angkan ng kanilang ina.
- 70. Bago pumasok ang mga mananakop sa lupain, ang kanilang relihiyon ay animism. Ang mga diyos ang pinaniniwalaang may kontrol sa kalikasan, kalusugan, at iba pang kondisyon, at ang mga pinuno ang pinaniniwalaan ding nagmula sa mga diyos.
- 71. Polynesia
- 72. Ang Polynesia, na nangangahulugang Maraming Isla, ay tumutukoy sa mga isla na may hugis trianggulo mula sa isla ng Hawaii sa hilaga hanggang New Zealand sa timog. Ito ang pinakasilangang rehiyon ng Pacific Ocean.
- 73. Mga Tao at Kultura ng Polynesia
- 74. Ang Polynesian ay may iisang kultura, wika, at katangiang pisikal. Sila ay mga Mongoloid na matatangkad at may katamtamang kulay ng balat. Nagtataglay ng maitim na buhok na diretso o kayay bahagya lamang ang kulot.
- 75. Ang mga Polynesian ay responsible sa mga higanteng monumentong bato sa Easter Island. Ang mga polynesian ay maraming sinasabang diyos, at ang bawat isa ay kumakatawan sa ibat ibang aspeto ng kapaligiran.