2. CFARË ËSHTË SISTEMI SI
• Madhësitë fizike dhe njësitë e tyre matëse që nga viti 1960 sistemohen,
përkufizohen, klasifikohen dhe krahasohen në systemin ndërkombëtar të njësive i
cili paraqet një sistem matës apo metrik i vendosur dhe pranuar me marrëveshje
ndërkombëtare.
• Ky sistem njihet me shkurtesën SI dhe paraqret systemin metrik modern. Origjina
e këtij sistemi fillon qe nga viti 1970 duke vendosur standarte fillimisht për matjen
e gjatësisë dhe masës.
3. BAZA E SI
• Baza e SI sot perbehet nga njësit matëse për gjatësine(m), masën(kg), dhe
kohën(s) ku shpesh SI njihet edhe si sistemi MKS per shkak te bazës.
• Këtë sistëm e kan pranuar 190 shtete të botës po njëkohësisht kemi shtete të cilat
përdorin sistemet etrike të tyre nacionale.
4. PËRKUFIZIMET E NJËSIVE MATËSE
• Në SI përkufizohen njësitë matëse. Përkufizimet e disa njësive matëse nxirren nga
konstantet natyrore. Kilogrami ende është i përkufizuar me prototipin e kilogramit
(1889) edhe pse vitet e fundit mendohet që eshe kilogrami të përkufizohet me
konstante natyrore.
• Me prototip kuptojmë vlera, sendi apo përkufizimi për të cilin ka një marrëveshje
se do të shërbej si njësi matëse.
5. GJATËSIA
• Gjatësia matet me metër. Ne vitin 1792 u definua metri si njësi matëse e gjatësisë
në republikën e Francës.
• Prej vitit 1983 gatësia përkufizohet me shpejtësinë e dritës:
Gjatësia prej 1 metri është distanca që kalon drita brenda intervalit prej 1/299 792
458 sekonda
6. NËPËR FUSHA TË NDRYSHMË TË SHKENCËS PËRDOREN EDHE TJERA
STANDARTE YË NJËSIVE MATËSE POR GJITHNJË NË FUND TË FUNDIT
REFEROHEN STANDARTIT TË SI
MASA
• Masa matet me kilogram. Prototipi i
kilogramit është krijuar ngjashëm dhe
në të njejtën kohë sikurse metri.
KOHA
• Koha matet me sekonda. Deri në vitin
1967 perkufizohet me ditën e plotë
mesatare diellore. Ndersa prej vitit 1967
sekonda përkufizohet me orë atomike.