ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Íslenska sauðkindin
Sauðkindin Landnámsmennirnir komu með kindurnar með sér Kindurnar á Íslandi voru margfalt fleiri en íslendingar eða 890.000 í kringum árið 1980, en hefur farið fækkandi því nú eru þær um 480.000
Sauðkindin Kindur éta gras á sumrin en hey á veturna sem bóndinn hefur heyjað um sumarið KK kind heitir hrútur, kvk kind heitir ær og  afkvæmið heitir lamb kk lamb er hrútur og kvk lamb er gimbur
Sauðkindin Eins vetra gömul lömb kallast gemlingar eða gemsar  Þegar gimbrar eru orðnar gemlingar geta þær átt lamb um vorið
Hvernig þekkir maður í sundur?
Hrútur Hyrndur hrútur er með miklu stærri horn en allar kindurnar  Hrútar eru oftast stærri en ærnar
Ær Ærin er með minni og þynnri horn en hrútarnir og er lægri í loftinu Ærnar geta verið mikið rólegri en hrútarnir og oftast er það þannig
Lömbin Lömbin eru afkvæmi kindanna og eru lítil og krúttleg
Afurðir Sauðkidin er nýtt í mjög margt Kjötið er borðað Ullin notuð í flíkur og prjónaskap Horn og bein voru notuð sem leikföng Innyfli í slátur eða matargerð
Afurðir Í gamladaga voru kindur mjólkaðar eða til 1950 Mjólkin var drukkin bara sí svona og það var gerður ýmiskonar mjólkurmatur
Hornin Kindur sem eru með horn eru hyrndar  Kindur sem ekki eru með horn eru kollóttar
Rúningur Þegar vorar og fer að verða hlítt þá verður kindunum frekar heitt í allri þessari ull svo maður klippir hana af en það kallast rúningur Við segjum að eftir rúning er ær komin í sumarkjólinn sinn
Fjárhúsin Jata Stíur Jata Kindur
Fjárhúsin Heyið er sett í jötu og kindurnar éta það þaðan Stundum eru lambhrútar settir í stíur og eins gimbrarnar  Það eru vatnsfötur eða eitthvað annað sem kindurnar drekka úr í fjárhúsunum
Litir á íslensku kindinni Allmennir sauðalitir eru mórauður, svartur, hvítur og blandaður Náttúrulega er hægt að hafa marga liti í ullinni og sumar eru hálf röndóttar eins og þessi
Litir á íslensku kindinni
Sauðkindin Ullin á kindunum skiptist í tvennt Þel og Tog Þel er mjúkt sem fiður en Tog er bara eins og hárið á mér
Sauðkindin Kindur eru með klaufir á löppunum í staðin fyritr tærnar
Sauðkindin Kindur eru jórturdýr Þegar kindurnar eru búnar að éta matinn æla þær matnum eftir að hafa tugið hann lítilega Þegar þær jórtra þá tyggja þær matinn betur
Sauðburður Ærnar bera um vorið  Flestar eru tvílembur sem þýðir að flestar eiga tvö lömb en stundum eru þau fleiri Sumar leitast eftir því að bera inni en sumar vilja bera undir berum himni
Sauðburður Stundum þegar kindur eru óþolinmóðar og nenna ekki að bíða eftir sínum lömbum þá reyna þær að stela öðrum lömbum  Þessi hérna hefur orðið fyrir ráni
Sauðburður Ef ein kind er með 3 lömb en hefur kannski stolið einu þá  mjólkar hún ekki nóg handa þeim öllum þá gefur maður þeim pela svo öll lömbin séu södd
Sauðburður Lömbin eru oftast sett inn í stíu og hleipt út í girðingu eftir nokkra daga Lömbin eru mörkuð u.þ.b. Viku eftir að þau fæðast
Fjárhús-Fjall Kindunum er hleipt upp á fjall eftir sauðburð og þá eru öll lömbin merkt svo bóndinn geti þekkt kindurnar og lömbin sín aftur  Þegar kindurnar eru uppi á fjalli eru þær á svæði sem kallað er afréttur
Réttir Á haustin fara bændur að smala saman kindunum en það kallast göngur Kindunum er smalað í réttir sem líta svona út Miðjan kallast almenningur og kindurnar eru settar þar og dreggnar svo í dilka
Réttir Réttir eru til þess að svortera allt féð sem kom af afréttum Hver bóndi dregur sitt mark í sinn dilk og fer svo með féð heim á leið
Slátrun Bóndinn getur ekki haldið öllum lömbunum sem komu um vorið svo þeim er slátrað að hausti Oftast eru kindur eða lömb öllu heldur send í sláturhús
Forystufé Eitt af því sem gerir íslenska sauðfjárstofninn sérstakan er að í honum finnst svokallað forystufé sem þekkist hvergi annars staðar í heiminum Stundum er forystuféð stærra og fallegra
Forystufé Góður forystusauður finnur bestu leiðina og skilar fénu í hús heilu og höldnu Einnig var forystufé talið veðurglöggt og var það oft trekt til að fara út úr húsi ef von var á vondu veðri á veturinn
Hjátrú og Þjóðtrú Ef jörð er hvít um fengitíman verða flest lömb hvít, ef jörð er flekkótt verða flest lömbin mislit   Ef maður étur eyrnamark af kindahöfði verður maður þjófur   Það á alltaf að brjóta málbeinið í kindasviðum , annars fæðist mállaust barn á heimilinu   Það boðar snjókomu og hríð að dreyma hvítt fé   Ef maður brýtur fótlegg úr kind fótbrotnar sauðkind sem maður á
Takk fyrir mig

More Related Content

More from Öldusels Skóli (20)

Jarskjálftar - Karen
Jarskjálftar - Karen Jarskjálftar - Karen
Jarskjálftar - Karen
Öldusels Skóli
Króatía - Karen
Króatía - Karen Króatía - Karen
Króatía - Karen
Öldusels Skóli
Króatía - Karen
Króatía - Karen Króatía - Karen
Króatía - Karen
Öldusels Skóli
Hallgirmur Petursson
Hallgirmur PeturssonHallgirmur Petursson
Hallgirmur Petursson
Öldusels Skóli
Fuglar - Karen
Fuglar - Karen Fuglar - Karen
Fuglar - Karen
Öldusels Skóli
Hallgirmur Petursson - Karen
Hallgirmur Petursson - Karen Hallgirmur Petursson - Karen
Hallgirmur Petursson - Karen
Öldusels Skóli
Fuglar - Karen Ósk
Fuglar - Karen Ósk Fuglar - Karen Ósk
Fuglar - Karen Ósk
Öldusels Skóli
Fuglar á íslandi sindri freyr guðmundsson
Fuglar á íslandi sindri freyr guðmundssonFuglar á íslandi sindri freyr guðmundsson
Fuglar á íslandi sindri freyr guðmundsson
Öldusels Skóli

íslenska sauðkindin

  • 2. Sauðkindin Landnámsmennirnir komu með kindurnar með sér Kindurnar á Íslandi voru margfalt fleiri en íslendingar eða 890.000 í kringum árið 1980, en hefur farið fækkandi því nú eru þær um 480.000
  • 3. Sauðkindin Kindur éta gras á sumrin en hey á veturna sem bóndinn hefur heyjað um sumarið KK kind heitir hrútur, kvk kind heitir ær og afkvæmið heitir lamb kk lamb er hrútur og kvk lamb er gimbur
  • 4. Sauðkindin Eins vetra gömul lömb kallast gemlingar eða gemsar Þegar gimbrar eru orðnar gemlingar geta þær átt lamb um vorið
  • 6. Hrútur Hyrndur hrútur er með miklu stærri horn en allar kindurnar Hrútar eru oftast stærri en ærnar
  • 7. Ær Ærin er með minni og þynnri horn en hrútarnir og er lægri í loftinu Ærnar geta verið mikið rólegri en hrútarnir og oftast er það þannig
  • 8. Lömbin Lömbin eru afkvæmi kindanna og eru lítil og krúttleg
  • 9. Afurðir Sauðkidin er nýtt í mjög margt Kjötið er borðað Ullin notuð í flíkur og prjónaskap Horn og bein voru notuð sem leikföng Innyfli í slátur eða matargerð
  • 10. Afurðir Í gamladaga voru kindur mjólkaðar eða til 1950 Mjólkin var drukkin bara sí svona og það var gerður ýmiskonar mjólkurmatur
  • 11. Hornin Kindur sem eru með horn eru hyrndar Kindur sem ekki eru með horn eru kollóttar
  • 12. Rúningur Þegar vorar og fer að verða hlítt þá verður kindunum frekar heitt í allri þessari ull svo maður klippir hana af en það kallast rúningur Við segjum að eftir rúning er ær komin í sumarkjólinn sinn
  • 13. Fjárhúsin Jata Stíur Jata Kindur
  • 14. Fjárhúsin Heyið er sett í jötu og kindurnar éta það þaðan Stundum eru lambhrútar settir í stíur og eins gimbrarnar Það eru vatnsfötur eða eitthvað annað sem kindurnar drekka úr í fjárhúsunum
  • 15. Litir á íslensku kindinni Allmennir sauðalitir eru mórauður, svartur, hvítur og blandaður Náttúrulega er hægt að hafa marga liti í ullinni og sumar eru hálf röndóttar eins og þessi
  • 16. Litir á íslensku kindinni
  • 17. Sauðkindin Ullin á kindunum skiptist í tvennt Þel og Tog Þel er mjúkt sem fiður en Tog er bara eins og hárið á mér
  • 18. Sauðkindin Kindur eru með klaufir á löppunum í staðin fyritr tærnar
  • 19. Sauðkindin Kindur eru jórturdýr Þegar kindurnar eru búnar að éta matinn æla þær matnum eftir að hafa tugið hann lítilega Þegar þær jórtra þá tyggja þær matinn betur
  • 20. Sauðburður Ærnar bera um vorið Flestar eru tvílembur sem þýðir að flestar eiga tvö lömb en stundum eru þau fleiri Sumar leitast eftir því að bera inni en sumar vilja bera undir berum himni
  • 21. Sauðburður Stundum þegar kindur eru óþolinmóðar og nenna ekki að bíða eftir sínum lömbum þá reyna þær að stela öðrum lömbum Þessi hérna hefur orðið fyrir ráni
  • 22. Sauðburður Ef ein kind er með 3 lömb en hefur kannski stolið einu þá mjólkar hún ekki nóg handa þeim öllum þá gefur maður þeim pela svo öll lömbin séu södd
  • 23. Sauðburður Lömbin eru oftast sett inn í stíu og hleipt út í girðingu eftir nokkra daga Lömbin eru mörkuð u.þ.b. Viku eftir að þau fæðast
  • 24. Fjárhús-Fjall Kindunum er hleipt upp á fjall eftir sauðburð og þá eru öll lömbin merkt svo bóndinn geti þekkt kindurnar og lömbin sín aftur Þegar kindurnar eru uppi á fjalli eru þær á svæði sem kallað er afréttur
  • 25. Réttir Á haustin fara bændur að smala saman kindunum en það kallast göngur Kindunum er smalað í réttir sem líta svona út Miðjan kallast almenningur og kindurnar eru settar þar og dreggnar svo í dilka
  • 26. Réttir Réttir eru til þess að svortera allt féð sem kom af afréttum Hver bóndi dregur sitt mark í sinn dilk og fer svo með féð heim á leið
  • 27. Slátrun Bóndinn getur ekki haldið öllum lömbunum sem komu um vorið svo þeim er slátrað að hausti Oftast eru kindur eða lömb öllu heldur send í sláturhús
  • 28. Forystufé Eitt af því sem gerir íslenska sauðfjárstofninn sérstakan er að í honum finnst svokallað forystufé sem þekkist hvergi annars staðar í heiminum Stundum er forystuféð stærra og fallegra
  • 29. Forystufé Góður forystusauður finnur bestu leiðina og skilar fénu í hús heilu og höldnu Einnig var forystufé talið veðurglöggt og var það oft trekt til að fara út úr húsi ef von var á vondu veðri á veturinn
  • 30. Hjátrú og Þjóðtrú Ef jörð er hvít um fengitíman verða flest lömb hvít, ef jörð er flekkótt verða flest lömbin mislit Ef maður étur eyrnamark af kindahöfði verður maður þjófur Það á alltaf að brjóta málbeinið í kindasviðum , annars fæðist mállaust barn á heimilinu Það boðar snjókomu og hríð að dreyma hvítt fé Ef maður brýtur fótlegg úr kind fótbrotnar sauðkind sem maður á