2. jeroenclemens.nl
Leraar Nederlands (> 30 jr)
Lerarenopleider (12 jr)
Hoofd Talen APS (10 jr)
Leraar Nederlands Helen Parkhurst
Almere 2003-
Onderzoeker onlinegeletterdheid
2012-
3. jeroenclemens.nl
1. Literatuuronderzoek Wat is het?
2. Survey leraren: wat vinden, weten en willen zij
3. Meetinstrument maken
4. Pilot lessen ontwerpen / uitproberen / testen
5. Grootschalig implementatiestudie
promotieonderzoek Onlinegeletterdheid
7. jeroenclemens.nl
verklaringen
online teksten andere kenmerken: multimedia,
niet-lineair/ hyperlinks, interactief, geen inleiding-kern-slot..
andere tekstsoorten / deictic: zoekresultaten,
blogs,
online teksten niet stabiel /veranderen: vb.
Volkskrant, Correspondent
auteurs onduidelijk / onbetrouwbaar: rijp en
groen
leertaak zelfgestuurd en veel complexer
nieuwe vaardigheden
8. jeroenclemens.nl
nieuwe vaardigheden /
strategie谷n
sommige leerlingen zijn heel goed in
traditioneel tekstbegrip en slecht in online
tekstbegrip (Coiro, 2007)
16% verschil leerlingen in onlinetekstbegrip
soms niet te verklaren uit voorkennis en
traditionele tekstbegriptoets (Coiro, 2011)
groot metaonderzoek 46 hardop-denk studies
(95-10) >> strategie谷n die 'appeared to
have no counterpart in traditional
reading' (Afflerbach & Cho, 2010)
9. jeroenclemens.nl
complex(er) proces
zelf op zoek naar informatie: leesstrategie谷n, nieuwe
zoekstrategie谷n, zoekmachines
beoordelen en kiezen informatie: verandering
kritisch lezen
cre谷ren nieuwe betekenissen vanuit
meerdere online bronnen: synthetiseren
Verwerven, Verwerken en Verstrekken
LESC: Locate, Evaluate, Synthesize &
Communicate
Multimedia: verschillend van alleen tekst
10. jeroenclemens.nl
Uitdaging Nederlands
complexere lees- en schrijfopdrachten
( vakoverstijgend)
nieuwe tekstsoorten online
(nieuwe) strategie谷n & functioneler
nieuwe vaardigheden & anders zoeken, kritisch
lezen, gericht lezen, samenvatten, samenvoegen / synthese,
communiceren
andere didactiek
invulling taalbeleid / vakoverstijgend
12. jeroenclemens.nl
innovatie
leraren:
survey Nederland en Vlaanderen
(Clemens (2014a)
(digitale) ontwerp-omgeving van start
http://bit.ly/1M7ackN
context:
curriculum / eindtermen / toetsen
schoolboeken en toetsen
schoolcultuur
13. jeroenclemens.nl
Inspiratie
Common Core State Standards USA (Leu et al., 2013)
Uitgangspunten bij ALLE vakken
1. An emphasis on higher level thinking during reading and
writing instruction;
2. A focus on acquiring skills in the new, digital literacies of
online research and comprehension"
Kerndoelen Taalonderwijs:
AS-W 8. Gather relevant information from multiple print and
digital sources, assess the credibility and accuracy of each
source, and integrate the information while avoiding plagiarism."
AS-R 7. Integrate and evaluate content presented in diverse
media and formats, including visually and quantitatively, as well
as in words.
14. jeroenclemens.nl
nieuwe invulling curriculum
Verwerven, Verwerken & Verstrekken
LESC: Locate / Search, Evaluate,
Synthesize, Communicate
nieuwe taken en (taal)vaardigheden
integreren / geen nieuwe cursus
aanpassen didactiek: modelen, samen lezen, ..
16. jeroenclemens.nl
Leerdoel
[ nieuwe invulling Kritisch Lezen]
Didactisch uitwerking
De leerling kan online informatie
beoordelen op
(1) betrouwbaarheid
(2) bruikbaarheid
Betrouwbaarheid/ deugdelijkheid
Nadenken over verschil online en offline.
Brainstormen over criteria van
betrouwbare informatie online. Maak
schema: Offline / Online. Criteria samen
bepalen en aanvullen door docent.
Toepassen op bronnen ( gestuurd / half
gestuurd / zelfstandig)
Bruikbaarheid
Bronnen vergelijken (( gestuurd / half
gestuurd / zelfstandig. Kiezen Wat zijn de
twee bronnen die het meest betrouwbaar
zijn voor jouw onderzoeks- / leervraag
Verantwoorden
Bedenk leerdoel in deze fase Bedenk uitwerkingen: activiteiten en didactiek
Verwerven / Kritisch lezen
17. jeroenclemens.nl
Leerdoel
Gericht, strategisch lezen
integreren /synthetiseren
Didactische uitwerking
Leerling kan uit verschillende
bronnen aanvullende informatie
kiezen en samenvatten die voor
leesdoel relevant is.
Leerling kan gekozen informatie
integreren tot samenhangend
antwoord lees-/ onderzoeksvraag
Leerling kiest relevante informatie uit
minstens 3 bronnen. Hij onderbouwt
zijn keuze
Relateert keuze aan leesdoel
Hij werkt in een duo. Mogelijkheid:
DDU Denken Delen Uitwisselen
idem: samenvoegen
Verwerken: Samenvatten & integreren
18. jeroenclemens.nl
SLO / Samen
aanpassen eindtermen /
referentieniveaus
documentstudie lesmaterialen
curriculumontwikkeling ( met scholen)
19. jeroenclemens.nl
Dank u
Jeroen Clemens
website: http://jeroenclemens.nl
email: contact@jeroenclemens.nl
twitter: @jeroencl
presentaties: http://www.slideshare.net/jeroencl
publicaties: https://independent.academia.edu/JeroenClemens
Podcast Kennisnet: http://bit.ly/1FZlzCM
Veel belangstelling onlinegeletterdheid http://wp.me/p36vQ1-mG
20. jeroenclemens.nl
Af鍖erbach, P., & Cho, B.-Y. (2009). Determining and describing reading Strategies. In
W. Schneider & H. S. Waters, Metacognition, Strategy Use, and Instruction (pp.
201225). New York: Guilford Press.
Clemens, J. (2014a). Eindrapport Survey onlinegeletterdheid (pp. 119). Zoetermeer:
Kennisnet.
Clemens, J. (2014b). Online tekstbegrip en online geletterdheid. Het nieuwe lezen,
anders bekeken. Levende Talen Magazine, 4(mei 2014).
Clemens (2014c) Podcast van gesprek met Kennisnet over onlinegeletterdheid en het
falen van het onderwijs http://bit.ly/1FZlzCM
Coiro, J. (2007). Exploring changes to reading comprehension on the Internet:
Paradoxes and possibilities for diverse adolescent readers. (D. J. Leu, M. A. Doyle,
& S. W. Brown). University of Connecticut.
Coiro, J. (2011). Predicting Reading Comprehension on the Internet: Contributions of
Of鍖ine Reading Skills, Online Reading Skills, and Prior Knowledge. Journal of
Literacy Research, 43(4), 352392. http://doi.org/10.1177/1086296X11421979
Leu, D. J., Forzani, E., Burlingame, C., Kulikowich, J., Sedransk, N., Coiro, J., &
Kennedy, C. (2013). The new literacies of online research and comprehension:
Assessing and preparing students for the 21st century with Common Core State
Standards. In L. B. Gambrell & S. B. Neuman, Reading instruction in the age of
common core standards. Newark, DE: IRA.
Referenties