ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo

Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه

•Download as PPSX, PDF•
•
Asmatullah Sapand
Asmatullah Sapand

July.2016

1 of 41
Download to read offline
‫وزارت‬ ‫روغتیا‬ ‫دعامې‬ ‫روغتیاریاست‬ ‫دعامې‬ ‫دخوست‬ ‫روغتون‬ ‫تخصصي‬ ‫والیتي‬ ‫دخوست‬ ‫آمریت‬ ‫تخصص‬ ‫داکمال‬ ‫ډېپارټمنټ‬ ‫داخله‬ ‫دعمومي‬ ‫موضوع‬ ‫دکنفرانس‬ Snake Bite Envenomation ‫کوونکی‬ ‫ترتیب‬:‫هللا‬ ‫ډاکترعصمت‬‫څپاند‬ ‫کال‬:۱۳۹۵‫هـ‬.‫ش‬.
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه
SNAKE BITE ENVENOMATION ‫چــیــچــنــه‬ ‫مــار‬
Epidemiology ‫شاوخوا‬ ‫هرکال‬ ‫کې‬ ‫نړۍ‬ ‫په‬1.2-5.5‫مارچیچنې‬ ‫ملیونه‬ ‫څخه‬ ‫جملې‬ ‫لدې‬ ‫چې‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬421,000-1841,000‫یې‬ ‫ډول‬ ‫اوپدې‬ ‫دي‬ ‫مارچیچنې‬ ‫زهرجنې‬20,000-94,000 ‫کېږي‬ ‫منجر‬ ‫مرګ‬ ‫په‬ ‫یې‬ ‫پېښې‬. ‫صورت‬ ‫اوتودومناطقوکې‬ ‫حاره‬ ‫په‬ ‫مارچیچنې‬ ‫ډول‬ ‫بارز‬ ‫په‬ ‫نیسي‬. ‫یې‬ ‫نسبت‬ ‫اوښځینه‬ ‫دنارینه‬2/1‫دي‬. ‫نیسي‬ ‫صورت‬ ‫اطرافوکې‬ ‫سفلي‬ ‫په‬ ‫مارچیچنې‬ ‫زیاتره‬. 50%‫داخلیږي‬ ‫نه‬ ‫ته‬ ‫بدن‬ ‫اوزهرپکې‬ ‫وي‬ ‫وچې‬ ‫مارچیچنې‬.
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه
‫ندنه‬‫ژ‬‫پی‬ ‫انو‬‫ر‬‫دما‬ Anatomy:
...........‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫دي‬ ‫موجودات‬ ‫سرده‬ ‫خون‬ thermoregulatory‫غدوات‬ ‫اودخولو‬ ‫مېکانېزم‬ ‫نلري‬. ‫دمارزهر‬(Venom)‫لري‬ ‫انزایمونه‬ ‫هضمي‬ ‫اغېزه‬ ‫خپله‬ ‫وړاندې‬ ‫ال‬ ‫څخه‬ ‫کولو‬ ‫بلع‬ ‫اودښکارله‬ ‫څرګندوي‬. ‫یې‬ ‫ډول‬ ‫مستقیم‬ ‫په‬ ‫بلکه‬ ‫ژویي‬ ‫نه‬ ‫غذا‬ ‫خپله‬ ‫ماران‬‫بلع‬ ‫کوي‬.
‫ان‬‫ر‬‫ما‬ ‫زهرجن‬ Elapidae Cobra, Kraits Neurotoxic Viperidae (Vipers) Russell’s Vipers., Saw scaled Vipers., Pit Vipers. Hemotoxic Hydrophidae Sea Snakes Myotoxic Krait and russell’s viper is much more toxic than that of cobra
Krait Cobra Pit Viper Rusell’s viper
‫زهر‬ ‫دمار‬ ‫اوغیرانزایماتیک‬ ‫دانزایماتیک‬polypeptides،glycoproteins ‫ځانګړنې‬ ‫الندې‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫مجموعه‬ ‫موادو‬ ‫اویوشمېرنوروبیوشیمیک‬ ‫لري‬: -Acidic -Sp Gravity: 1.030-1.070 -On drying Fine needle like crystals. -Water Soluble. -‫ډوز‬ ‫:وژونکی‬ Cobra-0.12gm, Krait0.06gm- Russell’s V-0.15gm
‫زهر‬ ‫دمار‬(VENOM) Snake venom‫لري‬ ‫کې‬ ‫ځان‬ ‫اوموادپه‬ ‫انزایمونه‬ ‫وژونکي‬ ‫الندې‬ ‫دي‬ ‫مختلف‬ ‫ته‬ ‫دمارنوعې‬ ‫نظر‬ ‫چې‬: Hemorrhagins‫د‬ ‫چې‬local‫او‬systemic‫دواړه‬ ‫ګرځي‬ ‫خونریزیوباعث‬. Proteolytic enzymes:‫د‬local tissue‫د‬ ،‫دتخریب‬ Coagulation pathway‫دبرهم‬‫او‬organ dysfunction ‫ګرځي‬ ‫سبب‬. Hyaluronidase‫دزهریا‬ ‫انساجوکې‬ ‫په‬ ‫داانزایم‬Venom‫دخپریدا‬ ‫هواروي‬ ‫الره‬ ‫لپاره‬. Myocardial depressants‫کموي‬ ‫دهانه‬ ‫قلبي‬. Bradykinins‫او‬ ‫داوعیودتوسع‬hypotension‫ګوځي‬ ‫سبب‬.
‫تشخیص‬ ‫ـی‬‫ن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫چ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫چ‬‫ـار‬‫ـ‬‫م‬‫د‬ FANG MARKS:‫شوي‬ ‫سوری‬ ‫دمارچیچنې‬ ‫وصفي‬ ‫عدده‬ ‫دوه‬ ‫دا‬ ‫بله‬ ‫یوله‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫نښې‬8mm-4cm‫مارپه‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫لري‬ ‫فاصله‬ ‫لري‬ ‫اړه‬ ‫پورې‬ ‫نوعې‬. ‫ترسترګوک‬ ‫نښه‬ ‫یوه‬ ‫نو‬ ‫شي‬ ‫ترسره‬ ‫څنګه‬ ‫له‬ ‫چې‬ ‫مارچیچنه‬ ‫هغه‬‫ېږي‬. ‫کېږي‬ ‫ترسرګو‬ ‫نښې‬ ‫ډېرې‬ ‫څخه‬ ‫چیچنې‬ ‫دمتکرر‬.
‫اغیز‬ ‫دزهرو‬ ‫مار‬ ‫د‬‫ې‬ Local effects(‫اغیزې‬ ‫موضعي‬) ‫او‬ ‫اوسوروالی‬ ‫پړسوب‬ ،‫درد‬ecchymosis ‫د‬Fang marks‫شتون‬ ‫څخه‬ ‫ساحې‬ ‫چیچلي‬ ‫له‬ ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫بدلون‬ ‫درنګ‬ ‫ساحې‬ ‫دچیچلي‬ Systemic effects:(‫اغیزې‬ ‫سیستمیک‬) - Neurotoxic. - Haemotoxic. - Cardiotoxic. Max. with Viper bite, least with Krait bite. Hence krait bite can sometimes go unnoticed.
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه
‫اغیز‬ ‫دزهرو‬ ‫مار‬ ‫د‬‫ې‬ Systemic effects:(‫اغیزې‬ ‫سیستمیک‬) Tachycardia, bradycardia ‫اواستفراق‬ ‫دلبدي‬ ‫سردردي‬ ‫ګډوډي‬ ‫حالت‬ ‫دشعوري‬ Hypotension ‫ضعفیت‬ ‫عمومي‬ ‫یا‬ ‫کیدل‬ ‫کرښت‬ ‫خولې‬ ‫او‬ ‫دبدن‬Numbness ‫دخوندبدلون‬ ‫اود‬ ‫ستسي‬ ‫عضلي‬muscle tone‫تلل‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫اوتنفسي‬ ‫اذیما‬ ‫ریوي‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫دپښتورګو‬ ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫عمومي‬(‫وینه‬‫په‬20‫نه‬ ‫دقېقوکې‬Clot‫کېږي‬).
‫بڼه‬ ‫کلینیکي‬(‫چیچني‬‫ر‬‫ما‬ ‫هرجنې‬‫ز‬) ELAPID BITE (Krait,Cobra) Local features : fang marks ‫درد‬ ‫سوزوونکی‬ ‫تغیر‬ ‫اودرنګ‬ ‫پړسوب‬ ‫لرونکي‬ ‫اووینې‬ ‫سیروم‬discharge
Systemic‫بڼه‬:- ELAPID BITE (Krait,Cobra): Neurotoxicity: pre-paralytic stage : Emesis‫استفراقات‬ ‫سردردي‬headache ‫او‬ ‫خړپړتیا‬ ‫دشعور‬Confusion paralytic stage : ptosis ophthalmoplegia drowsiness, dysarthria, dysphagia, convulsions, bulbar paralysis, resp. failure .
Cardiac Depression Cardiogenic/Vasogenic Shock Systolic cardiac arrest. COBRA envenomation Cardiotoxicity
VIPERID BITE (Viper) Local features: ‫پړسوب‬ ‫سریع‬ ‫تغیر‬ ‫درنګ‬discoloration ‫تشکل‬ ‫کڅوړو‬ ‫لرونکو‬ ‫داوبو‬Blisters ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫څخه‬ ‫ساحې‬ ‫دچیچلي‬Bleeding ‫درد‬ ‫شدید‬
Systemic features(Haemotoxic) ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫عمومي‬ Epistaxis hemoptysis bleeding gums hematuria purpuric spots Renal failure VIPERID BITE (Viper)
HYDROPHID BITE (sea snake) Myotoxic :Local features ‫درد‬ ‫او‬ ‫پړسوب‬ ‫مقدار‬ ‫کم‬ :Systemic features ‫درد‬ ‫دعضالتو‬Myalgia ‫شخي‬ ‫دعضالتو‬Muscle stiffness Myoglobinuria‫او‬Renal tubular acidosis
Management‫درملنه‬ ‫او‬ ‫تقویت‬ ‫چې‬ ‫مرکزته‬ ‫یومجهزروغتیایي‬ ‫بایدناروغ‬ ‫وړاندې‬ ‫ټولوڅخه‬ ‫له‬‫ي‬ (Airway،Breathing‫او‬Circulation)‫او‬Antivenom ‫شي‬ ‫انتقال‬ ‫ژرترژره‬ ‫شي‬ ‫کړای‬ ‫ترسره‬ ‫درملنه‬. ‫کېږي‬ ‫ترسره‬ ‫توګه‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫درملنه‬: Local‫درملنه‬ ‫موضعي‬ Specific‫درملنه‬ ‫اساسي‬ Supportive‫درملنه‬ ‫تقویتي‬
Management‫درملنه‬ ‫او‬ A-B-C ‫ددوه‬large bore cannula‫تطبیق‬ ‫د‬hypotension‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬:‫مایعات‬N/S20-40ml/kg‫البومین‬ ،10- 20ml/kg IV 5%-. ‫معاینه‬ ‫اوفزیکي‬ ‫تاریخچه‬ ‫منظمه‬ ‫مارڅیړنه‬ ‫فاعل‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دامکان‬ ‫هر‬15‫ارزونه‬ ‫دپړسوب‬ ‫طرف‬ ‫دچیچلي‬ ‫کې‬ ‫دقېقو‬ ‫د‬lab-exam‫استول‬(CBC, Coagulation profile, Urinalysis) (‫ک‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫اودغیرنارمل‬ ‫کتل‬ ‫بیا‬ ‫وروسته‬ ‫ساعت‬ ‫هر‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دنارمل‬‫ې‬ ‫هر‬6‫د‬ ‫ساعته‬Antivenom‫څخه‬ ‫درملنې‬) ........‫ادامـــــــه‬......
Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Envenomation‫ارزونه‬ ‫دشدت‬: None:‫د‬ ‫یوازې‬Fang marks‫شتون‬ Mild:‫فقط‬local‫تغیرات‬(،‫درد‬ecchymosis‫پړسوب‬ ‫ډېریدونکی‬ ‫نه‬ ‫او‬) Moderate( :‫ت‬ ‫البراتواري‬ ‫اویا‬ ‫تغیرات‬ ‫سیستمیک‬ ،‫پړسوب‬ ‫ډېریدونکی‬‫غیرات‬) Severe( :neurologic dysfunction‫وعایي‬ ‫قلبي‬ ‫او‬ ‫زجرت‬ ‫تنفسي‬ ، ‫کــــړکېـــــچ‬.) Antivenom‫د‬ ‫نظر‬ ‫درملنه‬envenomation‫پیل‬ ‫سمدستي‬ ‫ته‬ ‫شدت‬ ‫کېږي‬:(None/Mild:،‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫نه‬Moderate:4-6 vials، Severe:6-30 vials) Antivenom‫په‬250-500 cc N/S‫ورکول‬ ‫کې‬ ‫موده‬ ‫په‬ ‫ساعت‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫کې‬- ‫کېږي‬.
Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Antivenom‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫غبرکون‬ ‫دناڅاپي‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬: Infusion،‫مایعات‬ ‫داړتیامطابق‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫او‬ ‫متوقف‬Adrenaline، Antihistamins‫او‬Glucocorticoids‫کېږي‬ ‫ورکول‬. ‫وروسته‬ ‫سمدستي‬ ‫څخه‬ ‫دکنټرول‬ ‫دغبرګون‬Antivenom‫کېږي‬ ‫بیاشروع‬. ‫کېږي‬ ‫نیول‬ ‫الندې‬ ‫ترڅارنې‬ ‫لپاره‬ ‫دیوساعت‬ ‫وضعیت‬ ‫کلینیکي‬ ‫دناروغ‬. ‫کېږي‬ ‫بستر‬ ‫داخل‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫بهبودپه‬ ‫د‬. ‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دخرابۍ‬ ‫دوضعیت‬Antivenom‫ډوزبیاتکرارېږي‬ ‫لومړنۍ‬ ‫شي‬ ‫باثباته‬ ‫وضعیت‬ ‫صحي‬ ‫دناروغ‬ ‫چې‬ ‫ترهغې‬. ‫د‬BT‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫داړتیا‬blood‫د‬Antivenom‫وروسته‬ ‫څخه‬ ‫تطبیق‬ ‫د‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬.
Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Antivenom‫وروسته‬ ‫ورکړې‬ ‫ډوزله‬ ‫دلومړني‬2 vials‫هر‬6‫ساعته‬ ‫تر‬ ‫اوناروغ‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫هم‬ ‫نور‬ ‫ډوزونوپورې‬ ‫درو‬ ‫تر‬ ‫وروسته‬Discharge8 ‫چې‬ ‫شي‬ ‫یقیني‬ ‫ترڅو‬ ‫کیږي‬ ‫نیول‬ ‫الندې‬ ‫څارنې‬ ‫ترجدي‬ ‫مخکې‬ ‫ساعته‬ Envenomation‫شوی‬ ‫کنټرول‬ ‫معنی‬ ‫کامله‬ ‫په‬. ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬Antivenom‫ترسره‬ ‫ډول‬ ‫منظم‬ ‫په‬ ‫ورته‬ ‫درملنه‬ ‫له‬ ‫یې‬ ‫کچه‬ ‫دمړینې‬ ‫شویوي‬1%‫ده‬ ‫ټیټه‬ ‫هم‬! ‫منظور‬ ‫په‬ ‫درددکنټرول‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬acetaminophen‫یا‬narcotics‫داړتیا‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫مطابق‬. ‫او‬ ‫پانسمان‬ ‫منظم‬ ‫دزخمونو‬Nursing care. ‫له‬Discharge‫پېښیدونکي‬ ‫بیا‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫وروسته‬ ‫څخه‬Coagulopathy ‫او‬Serum Sickness‫ورکول‬ ‫خبرداری‬ ‫اړه‬ ‫په‬.
Dose 5 vials(50ml) 5-10 vials (50-100ml) 10-20 vials (100-200ml)
HAEMOTOXIC ENVONOMATION  MILD CT < 30 MINS CLOT SIZE = 50% blood col initial dose = 5 vials  MODERATE CT > 30 MINS  CLOTS ONLY SPECKLES  intial dose = 10 vials  SEVERE INCOAGULABLE  initial dose = 15 vials
Management: Local Tourniquet:‫تړل‬ ‫ډول‬ ‫داسې‬ ‫په‬ ‫ترمنځ‬ ‫اوزړه‬ ‫ساحې‬ ‫دمتأثرې‬ ‫اوهر‬ ‫کړي‬ ‫مسدود‬ ‫جریان‬ ‫لمفاوي‬ ‫یوازې‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬10min‫وروسته‬ ‫خالصیږي‬ ‫دڅوثانیولپاره‬.‫کیږي‬ ‫توصیه‬ ‫نه‬ ‫مهال‬ ‫اوس‬ ‫دا‬ ‫اما‬. Elastocrepe Bandage:‫په‬ ‫بنداژ‬ ‫کریپ‬ ‫د‬ ‫برخه‬ ‫متأثره‬ ‫کیږي‬ ‫غیرمتحرکه‬ ‫سره‬ ‫تطبیقولو‬.‫د‬ ‫اما‬Viper bite‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫شدید‬ ‫د‬Local reaction‫نشي‬ ‫تطبیق‬ ‫باید‬ ‫کبله‬ ‫دخطرله‬. ‫د‬ ‫برخه‬ ‫چیچلي‬N/S‫پاکیږي‬ ‫پواسطه‬. ‫وي‬ ‫کم‬ ‫څخه‬ ‫یوساعت‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫زخم‬ ‫هغه‬incision‫او‬suction‫یې‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬.‫کیږي‬ ‫توصیه‬ ‫نه‬ ‫ګړۍ‬ ‫دم‬ ‫داهم‬ ‫اما‬.
Management: local reactions BULLAE - LEFT INTACT NECROSIS - DEBRIDEMENT COMPARTMENT SYNDROME - FASCIOTOMY
‫درملنه‬ ‫اساسي‬Specific Management Anti Snake Venom (ASV) ‫چارې‬ ‫الرې‬ ‫دتطبیق‬: - Timing‫وخت‬ ‫دورکړې‬ - Dose‫مقدار‬ ‫دورکړې‬ - Repeat dose‫ورکړه‬ ‫ډوز‬ ‫دتکراري‬ - Hypersensitivity‫د‬ASV‫حساسیت‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ Mechanical ventilation
ASV‫دي؟‬ ‫شی‬ ‫څه‬ ASV‫د‬ ‫مېږې‬ ‫یا‬ ‫دآس‬serum‫او‬plasma‫شوی‬ ‫آخیستل‬ ‫څخه‬ Immunoglobulin‫نوعو‬ ‫دوو‬ ‫یا‬ ‫دزهرجنومارانودیو‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫پواسطه‬immunized‫وي‬ ‫شوی‬ ‫معاف‬ ‫او‬. ‫سي‬ ‫سي‬ ‫یو‬ ‫د‬ASV‫وړتیا‬ ‫کولو‬ ‫خنثی‬ ‫د‬: Cobra (0.6mg)،Russell’s viper (0.6mg)، Saw scaled V (0.45mg)،Krait (0.45mg) ‫ډوز‬ ‫وژونکی‬ ‫ماردزهرو‬ ‫د‬: Cobra (0.12g)،Krait (0.06g)،Russell’s V (0.15g)
‫وژل‬ ،‫دمارنیول‬ ‫منظور‬ ‫په‬ ‫دتشخیص‬‫انت‬ ‫اویاهم‬‫قال‬ ‫دی‬ ‫خطرناک‬ ‫ډېر‬! ‫ش‬ ‫تصویرواخیستل‬ ‫پرځای‬ ‫ددې‬ ‫چې‬ ‫وي‬ ‫به‬ ‫ښه‬‫ي‬!
Timing of ASV ‫د‬ASV‫وخت‬ ‫غوره‬ ‫دورکړې‬ ‫د‬ASV‫د‬ ‫مارچیچنې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ترسترګوکېږي‬ ‫مهال‬ ‫هغه‬ ‫اغېزه‬ ‫غوره‬ ‫شي‬ ‫تطبیق‬ ‫کې‬ ‫دننه‬ ‫ساعتوپه‬ ‫څلورو‬. ‫په‬‫یا‬ ‫عرضي‬symptomatic‫د‬ ‫حتی‬ ‫متأثرینوکې‬48‫ساعتونوڅخه‬ ‫هم‬ ‫وروسته‬‫شي‬ ‫مؤثرتمامیدلی‬. ‫د‬Vipers‫د‬ ‫آن‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫مارانودچیچنې‬6-7‫ورځوڅخه‬ ‫شویدي‬ ‫ثابت‬ ‫ګټور‬ ‫هم‬ ‫وروسته‬.
‫د‬ASV‫ډوز‬ ‫تکراري‬ ‫ورکړې‬ ‫ډوزدبیا‬ ‫دلومړني‬Criteria: ‫له‬1-2‫د‬ ‫الهم‬ ‫وروسته‬ ‫ساعتونوڅخه‬blood incoagulability‫شتون‬. ‫له‬1-2‫وروسته‬ ‫ساعتونوڅخه‬‫د‬neurotoxic‫او‬Cardiovascular ‫تـشدید‬ ‫عالیمو‬.
Antivenom reactions‫د‬ASV‫غبرګون‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ ً‫ال‬‫معمو‬20%‫د‬ ‫ناروغان‬Antivenom‫ښایي‬ ‫حساسیت‬ ‫سره‬: Types: 1. Early anaphylactic reactions- within 10-180 min 2. Pyrogenic (endotoxin) reactions- develop 1-2 hours 3. Late (serum sickness type) reactions- develop after 1-2 weeks (mean 7) days. -‫د‬ ‫ډېرکم‬ ‫حساسیت‬ ‫وژونکی‬Antivenom‫دمرګ‬ ‫او‬ ‫ترسترګوکېږي‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫ده‬ ‫مارچیچنه‬ ‫پخپله‬ ‫علت‬ ‫عمده‬.
‫د‬ASV‫شي‬ ‫ترسره‬ ‫باید‬ ‫څه‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ ‫دغبرګون‬‫؟‬ ‫ت‬ ‫باید‬ ‫عمل‬ ‫الندې‬ ‫سره‬ ‫کیدو‬ ‫رابرسېره‬ ‫په‬ ‫دلومړنیونښو‬ ‫غبرګون‬ ‫د‬‫رسره‬ ‫شي‬: Antivenom therapy‫شي‬ ‫قطع‬ ‫ډول‬ ‫مؤقت‬ ‫په‬. ‫د‬Anaphylactic‫سمدستي‬ ‫لپاره‬ ‫غبرګون‬0.1%-1/1000- 1 mg/ml‫ادرینالین‬‫شي‬ ‫ورکړل‬. IV-hydrocortisone(‫کاهل‬-100mg‫اواطفال‬2mg/kg.) Antihistamins(Ranitidine‫کاهل‬-50mg‫اطفال‬ ،-1mg/kg) ‫د‬circulatory collapse،‫مایعات‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ Inotropes‫او‬iv-adrenaline‫کېږي‬ ‫ورکول‬. ‫د‬Serum-sickness‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬prednisolone 1- Orally 2mg/kg‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫پورې‬ ‫داعراضوترکنټرول‬.
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه
Skin testing for ASV Skin/conjunctival hypersensitivity testing does not reliably predict early or late Antivenom reactions and is not recommended.
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه
Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه

More Related Content

Snake bite envenomation pashto مــــــارچـــــیـــــــچــــــنـــــــه

  • 1. ‫وزارت‬ ‫روغتیا‬ ‫دعامې‬ ‫روغتیاریاست‬ ‫دعامې‬ ‫دخوست‬ ‫روغتون‬ ‫تخصصي‬ ‫والیتي‬ ‫دخوست‬ ‫آمریت‬ ‫تخصص‬ ‫داکمال‬ ‫ډېپارټمنټ‬ ‫داخله‬ ‫دعمومي‬ ‫موضوع‬ ‫دکنفرانس‬ Snake Bite Envenomation ‫کوونکی‬ ‫ترتیب‬:‫هللا‬ ‫ډاکترعصمت‬‫څپاند‬ ‫کال‬:۱۳۹۵‫هـ‬.‫ش‬.
  • 4. Epidemiology ‫شاوخوا‬ ‫هرکال‬ ‫کې‬ ‫نړۍ‬ ‫په‬1.2-5.5‫مارچیچنې‬ ‫ملیونه‬ ‫څخه‬ ‫جملې‬ ‫لدې‬ ‫چې‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬421,000-1841,000‫یې‬ ‫ډول‬ ‫اوپدې‬ ‫دي‬ ‫مارچیچنې‬ ‫زهرجنې‬20,000-94,000 ‫کېږي‬ ‫منجر‬ ‫مرګ‬ ‫په‬ ‫یې‬ ‫پېښې‬. ‫صورت‬ ‫اوتودومناطقوکې‬ ‫حاره‬ ‫په‬ ‫مارچیچنې‬ ‫ډول‬ ‫بارز‬ ‫په‬ ‫نیسي‬. ‫یې‬ ‫نسبت‬ ‫اوښځینه‬ ‫دنارینه‬2/1‫دي‬. ‫نیسي‬ ‫صورت‬ ‫اطرافوکې‬ ‫سفلي‬ ‫په‬ ‫مارچیچنې‬ ‫زیاتره‬. 50%‫داخلیږي‬ ‫نه‬ ‫ته‬ ‫بدن‬ ‫اوزهرپکې‬ ‫وي‬ ‫وچې‬ ‫مارچیچنې‬.
  • 7. ...........‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫دي‬ ‫موجودات‬ ‫سرده‬ ‫خون‬ thermoregulatory‫غدوات‬ ‫اودخولو‬ ‫مېکانېزم‬ ‫نلري‬. ‫دمارزهر‬(Venom)‫لري‬ ‫انزایمونه‬ ‫هضمي‬ ‫اغېزه‬ ‫خپله‬ ‫وړاندې‬ ‫ال‬ ‫څخه‬ ‫کولو‬ ‫بلع‬ ‫اودښکارله‬ ‫څرګندوي‬. ‫یې‬ ‫ډول‬ ‫مستقیم‬ ‫په‬ ‫بلکه‬ ‫ژویي‬ ‫نه‬ ‫غذا‬ ‫خپله‬ ‫ماران‬‫بلع‬ ‫کوي‬.
  • 8. ‫ان‬‫ر‬‫ما‬ ‫زهرجن‬ Elapidae Cobra, Kraits Neurotoxic Viperidae (Vipers) Russell’s Vipers., Saw scaled Vipers., Pit Vipers. Hemotoxic Hydrophidae Sea Snakes Myotoxic Krait and russell’s viper is much more toxic than that of cobra
  • 10. ‫زهر‬ ‫دمار‬ ‫اوغیرانزایماتیک‬ ‫دانزایماتیک‬polypeptides،glycoproteins ‫ځانګړنې‬ ‫الندې‬ ‫چې‬ ‫ده‬ ‫مجموعه‬ ‫موادو‬ ‫اویوشمېرنوروبیوشیمیک‬ ‫لري‬: -Acidic -Sp Gravity: 1.030-1.070 -On drying Fine needle like crystals. -Water Soluble. -‫ډوز‬ ‫:وژونکی‬ Cobra-0.12gm, Krait0.06gm- Russell’s V-0.15gm
  • 11. ‫زهر‬ ‫دمار‬(VENOM) Snake venom‫لري‬ ‫کې‬ ‫ځان‬ ‫اوموادپه‬ ‫انزایمونه‬ ‫وژونکي‬ ‫الندې‬ ‫دي‬ ‫مختلف‬ ‫ته‬ ‫دمارنوعې‬ ‫نظر‬ ‫چې‬: Hemorrhagins‫د‬ ‫چې‬local‫او‬systemic‫دواړه‬ ‫ګرځي‬ ‫خونریزیوباعث‬. Proteolytic enzymes:‫د‬local tissue‫د‬ ،‫دتخریب‬ Coagulation pathway‫دبرهم‬‫او‬organ dysfunction ‫ګرځي‬ ‫سبب‬. Hyaluronidase‫دزهریا‬ ‫انساجوکې‬ ‫په‬ ‫داانزایم‬Venom‫دخپریدا‬ ‫هواروي‬ ‫الره‬ ‫لپاره‬. Myocardial depressants‫کموي‬ ‫دهانه‬ ‫قلبي‬. Bradykinins‫او‬ ‫داوعیودتوسع‬hypotension‫ګوځي‬ ‫سبب‬.
  • 12. ‫تشخیص‬ ‫ـی‬‫ن‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫چ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ی‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫چ‬‫ـار‬‫ـ‬‫م‬‫د‬ FANG MARKS:‫شوي‬ ‫سوری‬ ‫دمارچیچنې‬ ‫وصفي‬ ‫عدده‬ ‫دوه‬ ‫دا‬ ‫بله‬ ‫یوله‬ ‫چې‬ ‫دي‬ ‫نښې‬8mm-4cm‫مارپه‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫کوم‬ ‫لري‬ ‫فاصله‬ ‫لري‬ ‫اړه‬ ‫پورې‬ ‫نوعې‬. ‫ترسترګوک‬ ‫نښه‬ ‫یوه‬ ‫نو‬ ‫شي‬ ‫ترسره‬ ‫څنګه‬ ‫له‬ ‫چې‬ ‫مارچیچنه‬ ‫هغه‬‫ېږي‬. ‫کېږي‬ ‫ترسرګو‬ ‫نښې‬ ‫ډېرې‬ ‫څخه‬ ‫چیچنې‬ ‫دمتکرر‬.
  • 13. ‫اغیز‬ ‫دزهرو‬ ‫مار‬ ‫د‬‫ې‬ Local effects(‫اغیزې‬ ‫موضعي‬) ‫او‬ ‫اوسوروالی‬ ‫پړسوب‬ ،‫درد‬ecchymosis ‫د‬Fang marks‫شتون‬ ‫څخه‬ ‫ساحې‬ ‫چیچلي‬ ‫له‬ ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫بدلون‬ ‫درنګ‬ ‫ساحې‬ ‫دچیچلي‬ Systemic effects:(‫اغیزې‬ ‫سیستمیک‬) - Neurotoxic. - Haemotoxic. - Cardiotoxic. Max. with Viper bite, least with Krait bite. Hence krait bite can sometimes go unnoticed.
  • 15. ‫اغیز‬ ‫دزهرو‬ ‫مار‬ ‫د‬‫ې‬ Systemic effects:(‫اغیزې‬ ‫سیستمیک‬) Tachycardia, bradycardia ‫اواستفراق‬ ‫دلبدي‬ ‫سردردي‬ ‫ګډوډي‬ ‫حالت‬ ‫دشعوري‬ Hypotension ‫ضعفیت‬ ‫عمومي‬ ‫یا‬ ‫کیدل‬ ‫کرښت‬ ‫خولې‬ ‫او‬ ‫دبدن‬Numbness ‫دخوندبدلون‬ ‫اود‬ ‫ستسي‬ ‫عضلي‬muscle tone‫تلل‬ ‫منځه‬ ‫له‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫اوتنفسي‬ ‫اذیما‬ ‫ریوي‬ ‫کفایه‬ ‫عدم‬ ‫دپښتورګو‬ ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫عمومي‬(‫وینه‬‫په‬20‫نه‬ ‫دقېقوکې‬Clot‫کېږي‬).
  • 16. ‫بڼه‬ ‫کلینیکي‬(‫چیچني‬‫ر‬‫ما‬ ‫هرجنې‬‫ز‬) ELAPID BITE (Krait,Cobra) Local features : fang marks ‫درد‬ ‫سوزوونکی‬ ‫تغیر‬ ‫اودرنګ‬ ‫پړسوب‬ ‫لرونکي‬ ‫اووینې‬ ‫سیروم‬discharge
  • 17. Systemic‫بڼه‬:- ELAPID BITE (Krait,Cobra): Neurotoxicity: pre-paralytic stage : Emesis‫استفراقات‬ ‫سردردي‬headache ‫او‬ ‫خړپړتیا‬ ‫دشعور‬Confusion paralytic stage : ptosis ophthalmoplegia drowsiness, dysarthria, dysphagia, convulsions, bulbar paralysis, resp. failure .
  • 18. Cardiac Depression Cardiogenic/Vasogenic Shock Systolic cardiac arrest. COBRA envenomation Cardiotoxicity
  • 19. VIPERID BITE (Viper) Local features: ‫پړسوب‬ ‫سریع‬ ‫تغیر‬ ‫درنګ‬discoloration ‫تشکل‬ ‫کڅوړو‬ ‫لرونکو‬ ‫داوبو‬Blisters ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫څخه‬ ‫ساحې‬ ‫دچیچلي‬Bleeding ‫درد‬ ‫شدید‬
  • 20. Systemic features(Haemotoxic) ‫بهیدنه‬ ‫وینه‬ ‫عمومي‬ Epistaxis hemoptysis bleeding gums hematuria purpuric spots Renal failure VIPERID BITE (Viper)
  • 21. HYDROPHID BITE (sea snake) Myotoxic :Local features ‫درد‬ ‫او‬ ‫پړسوب‬ ‫مقدار‬ ‫کم‬ :Systemic features ‫درد‬ ‫دعضالتو‬Myalgia ‫شخي‬ ‫دعضالتو‬Muscle stiffness Myoglobinuria‫او‬Renal tubular acidosis
  • 22. Management‫درملنه‬ ‫او‬ ‫تقویت‬ ‫چې‬ ‫مرکزته‬ ‫یومجهزروغتیایي‬ ‫بایدناروغ‬ ‫وړاندې‬ ‫ټولوڅخه‬ ‫له‬‫ي‬ (Airway،Breathing‫او‬Circulation)‫او‬Antivenom ‫شي‬ ‫انتقال‬ ‫ژرترژره‬ ‫شي‬ ‫کړای‬ ‫ترسره‬ ‫درملنه‬. ‫کېږي‬ ‫ترسره‬ ‫توګه‬ ‫الندې‬ ‫په‬ ‫درملنه‬: Local‫درملنه‬ ‫موضعي‬ Specific‫درملنه‬ ‫اساسي‬ Supportive‫درملنه‬ ‫تقویتي‬
  • 23. Management‫درملنه‬ ‫او‬ A-B-C ‫ددوه‬large bore cannula‫تطبیق‬ ‫د‬hypotension‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬:‫مایعات‬N/S20-40ml/kg‫البومین‬ ،10- 20ml/kg IV 5%-. ‫معاینه‬ ‫اوفزیکي‬ ‫تاریخچه‬ ‫منظمه‬ ‫مارڅیړنه‬ ‫فاعل‬ ‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دامکان‬ ‫هر‬15‫ارزونه‬ ‫دپړسوب‬ ‫طرف‬ ‫دچیچلي‬ ‫کې‬ ‫دقېقو‬ ‫د‬lab-exam‫استول‬(CBC, Coagulation profile, Urinalysis) (‫ک‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫اودغیرنارمل‬ ‫کتل‬ ‫بیا‬ ‫وروسته‬ ‫ساعت‬ ‫هر‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دنارمل‬‫ې‬ ‫هر‬6‫د‬ ‫ساعته‬Antivenom‫څخه‬ ‫درملنې‬) ........‫ادامـــــــه‬......
  • 24. Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Envenomation‫ارزونه‬ ‫دشدت‬: None:‫د‬ ‫یوازې‬Fang marks‫شتون‬ Mild:‫فقط‬local‫تغیرات‬(،‫درد‬ecchymosis‫پړسوب‬ ‫ډېریدونکی‬ ‫نه‬ ‫او‬) Moderate( :‫ت‬ ‫البراتواري‬ ‫اویا‬ ‫تغیرات‬ ‫سیستمیک‬ ،‫پړسوب‬ ‫ډېریدونکی‬‫غیرات‬) Severe( :neurologic dysfunction‫وعایي‬ ‫قلبي‬ ‫او‬ ‫زجرت‬ ‫تنفسي‬ ، ‫کــــړکېـــــچ‬.) Antivenom‫د‬ ‫نظر‬ ‫درملنه‬envenomation‫پیل‬ ‫سمدستي‬ ‫ته‬ ‫شدت‬ ‫کېږي‬:(None/Mild:،‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫نه‬Moderate:4-6 vials، Severe:6-30 vials) Antivenom‫په‬250-500 cc N/S‫ورکول‬ ‫کې‬ ‫موده‬ ‫په‬ ‫ساعت‬ ‫یو‬ ‫د‬ ‫کې‬- ‫کېږي‬.
  • 25. Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Antivenom‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫غبرکون‬ ‫دناڅاپي‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬: Infusion،‫مایعات‬ ‫داړتیامطابق‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫او‬ ‫متوقف‬Adrenaline، Antihistamins‫او‬Glucocorticoids‫کېږي‬ ‫ورکول‬. ‫وروسته‬ ‫سمدستي‬ ‫څخه‬ ‫دکنټرول‬ ‫دغبرګون‬Antivenom‫کېږي‬ ‫بیاشروع‬. ‫کېږي‬ ‫نیول‬ ‫الندې‬ ‫ترڅارنې‬ ‫لپاره‬ ‫دیوساعت‬ ‫وضعیت‬ ‫کلینیکي‬ ‫دناروغ‬. ‫کېږي‬ ‫بستر‬ ‫داخل‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫بهبودپه‬ ‫د‬. ‫د‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫دخرابۍ‬ ‫دوضعیت‬Antivenom‫ډوزبیاتکرارېږي‬ ‫لومړنۍ‬ ‫شي‬ ‫باثباته‬ ‫وضعیت‬ ‫صحي‬ ‫دناروغ‬ ‫چې‬ ‫ترهغې‬. ‫د‬BT‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫داړتیا‬blood‫د‬Antivenom‫وروسته‬ ‫څخه‬ ‫تطبیق‬ ‫د‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬.
  • 26. Management‫درملنه‬ ‫او‬.....‫ـه‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫ـ‬‫م‬‫ادا‬.... ‫د‬Antivenom‫وروسته‬ ‫ورکړې‬ ‫ډوزله‬ ‫دلومړني‬2 vials‫هر‬6‫ساعته‬ ‫تر‬ ‫اوناروغ‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫هم‬ ‫نور‬ ‫ډوزونوپورې‬ ‫درو‬ ‫تر‬ ‫وروسته‬Discharge8 ‫چې‬ ‫شي‬ ‫یقیني‬ ‫ترڅو‬ ‫کیږي‬ ‫نیول‬ ‫الندې‬ ‫څارنې‬ ‫ترجدي‬ ‫مخکې‬ ‫ساعته‬ Envenomation‫شوی‬ ‫کنټرول‬ ‫معنی‬ ‫کامله‬ ‫په‬. ‫چې‬ ‫ناروغان‬ ‫هغه‬Antivenom‫ترسره‬ ‫ډول‬ ‫منظم‬ ‫په‬ ‫ورته‬ ‫درملنه‬ ‫له‬ ‫یې‬ ‫کچه‬ ‫دمړینې‬ ‫شویوي‬1%‫ده‬ ‫ټیټه‬ ‫هم‬! ‫منظور‬ ‫په‬ ‫درددکنټرول‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬acetaminophen‫یا‬narcotics‫داړتیا‬ ‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫مطابق‬. ‫او‬ ‫پانسمان‬ ‫منظم‬ ‫دزخمونو‬Nursing care. ‫له‬Discharge‫پېښیدونکي‬ ‫بیا‬ ‫د‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫وروسته‬ ‫څخه‬Coagulopathy ‫او‬Serum Sickness‫ورکول‬ ‫خبرداری‬ ‫اړه‬ ‫په‬.
  • 28. HAEMOTOXIC ENVONOMATION  MILD CT < 30 MINS CLOT SIZE = 50% blood col initial dose = 5 vials  MODERATE CT > 30 MINS  CLOTS ONLY SPECKLES  intial dose = 10 vials  SEVERE INCOAGULABLE  initial dose = 15 vials
  • 29. Management: Local Tourniquet:‫تړل‬ ‫ډول‬ ‫داسې‬ ‫په‬ ‫ترمنځ‬ ‫اوزړه‬ ‫ساحې‬ ‫دمتأثرې‬ ‫اوهر‬ ‫کړي‬ ‫مسدود‬ ‫جریان‬ ‫لمفاوي‬ ‫یوازې‬ ‫چې‬ ‫کیږي‬10min‫وروسته‬ ‫خالصیږي‬ ‫دڅوثانیولپاره‬.‫کیږي‬ ‫توصیه‬ ‫نه‬ ‫مهال‬ ‫اوس‬ ‫دا‬ ‫اما‬. Elastocrepe Bandage:‫په‬ ‫بنداژ‬ ‫کریپ‬ ‫د‬ ‫برخه‬ ‫متأثره‬ ‫کیږي‬ ‫غیرمتحرکه‬ ‫سره‬ ‫تطبیقولو‬.‫د‬ ‫اما‬Viper bite‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫شدید‬ ‫د‬Local reaction‫نشي‬ ‫تطبیق‬ ‫باید‬ ‫کبله‬ ‫دخطرله‬. ‫د‬ ‫برخه‬ ‫چیچلي‬N/S‫پاکیږي‬ ‫پواسطه‬. ‫وي‬ ‫کم‬ ‫څخه‬ ‫یوساعت‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫زخم‬ ‫هغه‬incision‫او‬suction‫یې‬ ‫نیسي‬ ‫صورت‬.‫کیږي‬ ‫توصیه‬ ‫نه‬ ‫ګړۍ‬ ‫دم‬ ‫داهم‬ ‫اما‬.
  • 30. Management: local reactions BULLAE - LEFT INTACT NECROSIS - DEBRIDEMENT COMPARTMENT SYNDROME - FASCIOTOMY
  • 31. ‫درملنه‬ ‫اساسي‬Specific Management Anti Snake Venom (ASV) ‫چارې‬ ‫الرې‬ ‫دتطبیق‬: - Timing‫وخت‬ ‫دورکړې‬ - Dose‫مقدار‬ ‫دورکړې‬ - Repeat dose‫ورکړه‬ ‫ډوز‬ ‫دتکراري‬ - Hypersensitivity‫د‬ASV‫حساسیت‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ Mechanical ventilation
  • 32. ASV‫دي؟‬ ‫شی‬ ‫څه‬ ASV‫د‬ ‫مېږې‬ ‫یا‬ ‫دآس‬serum‫او‬plasma‫شوی‬ ‫آخیستل‬ ‫څخه‬ Immunoglobulin‫نوعو‬ ‫دوو‬ ‫یا‬ ‫دزهرجنومارانودیو‬ ‫چې‬ ‫دی‬ ‫پواسطه‬immunized‫وي‬ ‫شوی‬ ‫معاف‬ ‫او‬. ‫سي‬ ‫سي‬ ‫یو‬ ‫د‬ASV‫وړتیا‬ ‫کولو‬ ‫خنثی‬ ‫د‬: Cobra (0.6mg)،Russell’s viper (0.6mg)، Saw scaled V (0.45mg)،Krait (0.45mg) ‫ډوز‬ ‫وژونکی‬ ‫ماردزهرو‬ ‫د‬: Cobra (0.12g)،Krait (0.06g)،Russell’s V (0.15g)
  • 33. ‫وژل‬ ،‫دمارنیول‬ ‫منظور‬ ‫په‬ ‫دتشخیص‬‫انت‬ ‫اویاهم‬‫قال‬ ‫دی‬ ‫خطرناک‬ ‫ډېر‬! ‫ش‬ ‫تصویرواخیستل‬ ‫پرځای‬ ‫ددې‬ ‫چې‬ ‫وي‬ ‫به‬ ‫ښه‬‫ي‬!
  • 34. Timing of ASV ‫د‬ASV‫وخت‬ ‫غوره‬ ‫دورکړې‬ ‫د‬ASV‫د‬ ‫مارچیچنې‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ترسترګوکېږي‬ ‫مهال‬ ‫هغه‬ ‫اغېزه‬ ‫غوره‬ ‫شي‬ ‫تطبیق‬ ‫کې‬ ‫دننه‬ ‫ساعتوپه‬ ‫څلورو‬. ‫په‬‫یا‬ ‫عرضي‬symptomatic‫د‬ ‫حتی‬ ‫متأثرینوکې‬48‫ساعتونوڅخه‬ ‫هم‬ ‫وروسته‬‫شي‬ ‫مؤثرتمامیدلی‬. ‫د‬Vipers‫د‬ ‫آن‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ ‫مارانودچیچنې‬6-7‫ورځوڅخه‬ ‫شویدي‬ ‫ثابت‬ ‫ګټور‬ ‫هم‬ ‫وروسته‬.
  • 35. ‫د‬ASV‫ډوز‬ ‫تکراري‬ ‫ورکړې‬ ‫ډوزدبیا‬ ‫دلومړني‬Criteria: ‫له‬1-2‫د‬ ‫الهم‬ ‫وروسته‬ ‫ساعتونوڅخه‬blood incoagulability‫شتون‬. ‫له‬1-2‫وروسته‬ ‫ساعتونوڅخه‬‫د‬neurotoxic‫او‬Cardiovascular ‫تـشدید‬ ‫عالیمو‬.
  • 36. Antivenom reactions‫د‬ASV‫غبرګون‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ ً‫ال‬‫معمو‬20%‫د‬ ‫ناروغان‬Antivenom‫ښایي‬ ‫حساسیت‬ ‫سره‬: Types: 1. Early anaphylactic reactions- within 10-180 min 2. Pyrogenic (endotoxin) reactions- develop 1-2 hours 3. Late (serum sickness type) reactions- develop after 1-2 weeks (mean 7) days. -‫د‬ ‫ډېرکم‬ ‫حساسیت‬ ‫وژونکی‬Antivenom‫دمرګ‬ ‫او‬ ‫ترسترګوکېږي‬ ‫کبله‬ ‫له‬ ‫ده‬ ‫مارچیچنه‬ ‫پخپله‬ ‫علت‬ ‫عمده‬.
  • 37. ‫د‬ASV‫شي‬ ‫ترسره‬ ‫باید‬ ‫څه‬ ‫وړاندې‬ ‫په‬ ‫دغبرګون‬‫؟‬ ‫ت‬ ‫باید‬ ‫عمل‬ ‫الندې‬ ‫سره‬ ‫کیدو‬ ‫رابرسېره‬ ‫په‬ ‫دلومړنیونښو‬ ‫غبرګون‬ ‫د‬‫رسره‬ ‫شي‬: Antivenom therapy‫شي‬ ‫قطع‬ ‫ډول‬ ‫مؤقت‬ ‫په‬. ‫د‬Anaphylactic‫سمدستي‬ ‫لپاره‬ ‫غبرګون‬0.1%-1/1000- 1 mg/ml‫ادرینالین‬‫شي‬ ‫ورکړل‬. IV-hydrocortisone(‫کاهل‬-100mg‫اواطفال‬2mg/kg.) Antihistamins(Ranitidine‫کاهل‬-50mg‫اطفال‬ ،-1mg/kg) ‫د‬circulatory collapse،‫مایعات‬ ‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬ Inotropes‫او‬iv-adrenaline‫کېږي‬ ‫ورکول‬. ‫د‬Serum-sickness‫ته‬ ‫ناروغ‬ ‫کې‬ ‫صورت‬ ‫په‬prednisolone 1- Orally 2mg/kg‫کېږي‬ ‫ورکول‬ ‫پورې‬ ‫داعراضوترکنټرول‬.
  • 39. Skin testing for ASV Skin/conjunctival hypersensitivity testing does not reliably predict early or late Antivenom reactions and is not recommended.