โครงการคลังྺ้อมูลมรดกวัฒȨรรมชุมชน
•
0 likes•242 views
20180611 community archives-roadshow
โครงการคลังྺ้อมูลมรดกวัฒȨรรมชุมชน
- 2. เรื่องเล่าของเราในมุมมองของคนอื่น (1) ที่มา: https://www.gmlive.com/indian-food-review-drama-how-we-measure-good- bad-taste ที่มา: http://www.catdumb.com/sommhai-talk-248/ 6/12/2018 SITTISAK R. 2
- 3. เรื่องเล่าของเราในมุมมองของคนอื่น (2) ผลงานศิลปะที่สร้างสรรค์โดยศิลปินชาวอะบอริจิน (ซ้าย) และพรมที่ถูกผลิตซ้าโดยใช้ลวดลายจากผลงานศิลปะดังกล่าว (ขวา) ที่มา: http://www.wipo.int/edocs/pubdocs/en/tk/781/wipo_pub_781.pdf 6/12/2018 SITTISAK R. 3
- 4. ที่มาและวัตถุประสงค์ของโครงการ ถ่ายทอดความรู้และสนับสนุนให้ชุมชนได้บอกเล่า เรื่องราวมรดกวัฒนธรรมของพวกเขาด้วยตนเอง ผ่าน ทางกิจกรรมและเครื่องมือต่างๆ ที่ผู้คนในชุมชนและผู้มี ส่วนได้ส่วนเสียได้มีส่วนร่วมในการทางาน ภายใต้ระบบ บริหารการทางานร่วมกันระหว่างเครือข่าย และระบบ บริหารจัดการข้อมูลที่เกิดจากทางานอย่างมี ประสิทธิภาพ เพื่อให้ข้อมูลเหล่านี้ได้รับการบันทึกและ สงวนรักษาเอาไว้เป็นประวัติศาสตร์ของชุมชน และ มรดกวัฒนธรรมของชาติสืบต่อไป • เรื่องราวและภูมิปัญญาของชุมชนควรบอกเล่า จัดการ แบ่งปัน และใช้ประโยชน์โดยชุมชน สถาบันวิชาการมีหน้าที่เป็นเพียง “พี่ เลี้ยง” ที่ช่วยถ่ายทอดความรู้ในการบริหารจัดการ และ สนับสนุนให้เกิดการนาไปใช้ประโยชน์ • ประยุกต์แนวคิดและวิธีการทางานจาก "จดหมายเหตุชุมชน" (Community Archives) "แผนที่วัฒนธรรม" Cultural Mapping) และ “การจัดการข้อมูลแบบครบวงจร (Digital Curation) • เพื่อรวบรวมและเชื่อมโยงข้อมูลจากชุมชนต่างๆ เข้าไว้ด้วยกัน เพื่อจัดทา “เครือข่าย คลังข้อมูลชุมชนด้านมรดกวัฒนธรรม” ของประเทศ • เพื่อวิเคราะห์และส่งเสริมแนวทางการเพิ่มคุณค่าให้กับข้อมูลของแต่ละชุมชนอย่าง เหมาะสม เพื่อให้ชุมชนได้ใช้ประโยชน์ และยืนหยัดได้ด้วยตนเองอย่างยั่งยืน • เพื่อปลูกฝัง "ทักษะการรู้เท่าทันสารสนเทศ" (Information Literacy Skills) ให้ ชุมชน เพื่อให้เป็นพลเมืองโลกในศตวรรษที่ 21 ได้อย่างมีคุณภาพ6/12/2018 SITTISAK R. 4
- 5. ชุมชน/ตัวตน และสิ่งที่ยึดโยง “เรื่องราวของชุดละสม (collection) ที่เป็นของผู้คนในชุมชน ... ‘กลุ่มคนที่อาศัยอยู่ในพื้นที่เดียวกัน’... ‘ชุมชนที่มีความสนใจร่วมกัน’ (communities of interest)... กระบวนการสร้างชุดสะสมที่ เกี่ยวพันกับชุมชน โดยที่อาสาสมัคร (volunteers) มีบทบาทสาคัญในการทางาน เคียงคู่ไปกับนักจดหมาย เหตุอาชีพ” ที่มา: http://www.communityarchives.org.uk/content/about/what-is-a-community-archive “จดหมายเหตุชุมชนที่มีอยู่หลากหลาย รูปแบบ (เล็ก-ใหญ่, กึ่งมืออาชีพ- อาสาสมัคร, ดาเนินงานมาอย่างยาวนาน- เพิ่มก่อตั้ง, ร่วมมือกับสถาบันวิชาการมือ อาชีพ-เป็นอิสระ) ล้วนมีจุดมุ่งหมายที่จะ แสวงหาเอกสาร/หลักฐาน (document) ที่เกี่ยวกับ ประวัติศาสตร์ขนบธรรมเนียมประเพณีของ ท้องถิ่น, อาชีพ, ชาติพันธุ์, ความเชื่อ, และความหลากหลายอื่นๆ ของชุมชน.. โดยการรวบรวม สงวนรักษา และเผยแพร่ เอกสาร/หลักฐาน ภาพถ่าย ประวัติศาสตร์จากคาบอกเล่า และวัสดุ อื่นๆ หลากหลายที่ได้บันทึกเรื่องราวของ กลุ่มคน ท้องถิ่น…” ที่มา: http://www.communityarchives.org.uk/doc uments/CHANG_Vision_.doc6/12/2018 SITTISAK R. 5 “แผนที่วัฒนธรรมเป็นการรวมเอาการแสดงตัวตนของชุมชน และการจัดการทรัพยากรทางวัฒนธรรมของ ท้องถิ่นเข้าไว้ด้วยกัน ภายใต้กระบวนการดังกล่าว องค์ประกอบทางวัฒนธรรมได้ถูกบันทึกไว้ ทั้งในรูปแบบที่จับ ต้องได้เช่น ห้องจัดแสดงศิลปะ/นิทรรศการ, วงการงานฝีมือ, ภูมิประเทศอันโดดเด่น, เหตุการณ์ในระดับ ท้องถิ่น หรือในแวดวง รวมถึงรูปแบบที่จับต้องมิได้ เช่น ความทรงจา ประวัติศาสตร์ส่วนบุคคล ทัศนคติ ค่า นิยม...แผนที่วัฒนธรรมจะถูกนามาใช้กาหนดระดับกิจกรรม หรือโครงการ เพื่อเริ่มดาเนินการบันทึก อนุรักษ์ และใช้งานองค์ประกอบเหล่านี้ โดยมีเป้าหมายสาคัญ คือ การช่วยให้ชุมชนได้เห็นคุณค่า ภาคภูมิใจ และเข้า ใจความหลากหลายทางวัฒนธรรม พร้อมกับนาไปใช้ในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และการพัฒนาภูมิภาค” ที่มา: https://bangkok.unesco.org/content/cultural-mapping อ้างถึง (Keynote speech, Clark, Sutherland & Young 1995. Cultural Mapping Symposium and Workshop, Australia).
- 6. องค์ประกอบพื้นฐานของคลังข้อมูลชุมชน ข้อมูลชุมชน ผู้มีส่วนได้ส่วน เสีย กระบวนการ บริหารจัดการ ข้อมูล กระบวนการ บริหารจัดการ เครือข่าย • ข้อมูลอะไรบ้างที่เป็นข้อมูลชุมชน? • จะไปหาข้อมูลมาจากไหน? • อยากจะใช้ข้อมูลชุดนี้ไปทาอะไร? • อยากจะให้ใครเอาไปใช้? • ใครจะเป็นเจ้าของข้อมูล บุคคล/ชุมชน/สถาบัน วิชาการ? • ใครจะได้ประโยชน์/เสีย ประโยชน์จากข้อมูลชุดนี้ • จะเก็บข้อมูลอย่างไร? • จะรู้ได้อย่างไรว่าข้อมูลไหนควรเก็บ/ไม่ควรเก็บ? • จะรู้ได้อย่างไรว่าข้อมูลไหนถูกต้อง/ไม่ถูกต้อง • จะอธิบายข้อมูลที่เก็บมาอย่างไร? • จะดูแลรักษาแบบไหน? • จะเผยแพร่และใช้ประโยชน์อย่างไร? • จะทาอย่างไรให้ใช้ประโยชน์จากข้อมูลที่เก็บ มาได้อย่างยั่งยืน? • จะหาใครมาช่วยทางานดี? • มีต้นแบบการทางานที่ไหนบ้าง? • จะได้รับการสนับสนุนในรูปแบบ ใดบ้าง? • ต้องส่งงานอะไรบ้าง? • มีกรอบเวลาในการทางาน อย่างไร? 6/12/2018 SITTISAK R. 6
- 7. ข้อมูลชุมชนมาจากไหน? มรดกวัฒนธรรม (Cultural Heritage) รูปแบบการบันทึก ข้อมูล (Format) ข้อมูลชุมชน คาอธิบาย (Descripti on) • ผู้คน (People) – ใครทาอะไร? • สถานที่ (Place) – ที่ไหน? • เหตุการณ์ (Event) – เมื่อไหร่? ทาไม? มรดกวัฒนธรรมที่จับ ต้องได้ (Tangible Cultural Heritage) • อนุสรณ์สถาน • กลุ่มอาคาร • แหล่ง มรดกวัฒนธรรมที่จับต้องมิได้ (Intangible Cultural Heritage) • ภาษา ภาษาถิ่น และภาษาชาติพันธุ์ • วรรณกรรมพื้นบ้าน • ศิลปะการแสดง • แนวปฏิบัติทางสังคม พิธีกรรม และงาน เทศกาล • งานฝีมือดั้งเดิม • ความรู้และแนวปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติ และจักรวาล • กีฬาภูมิปัญญาไทย การเล่น กีฬา และ ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว จับต้องมิได้ (Digital Format) • ได้รับการบันทึก/แปลง สภาพในรูปแบบดิจิทัล • ไฟล์ภาพ, ไฟล์เอกสาร, ไฟล์เสียง, ไฟล์ VDO, ฯลฯ จับต้องได้ (Physical Format) • ได้รับการบันทึกไว้แล้วในรูปแบบ ดั้งเดิม/จับต้องได้ • สมุด, หนังสือ, ใบลาน, ภาพถ่าย, VDO, เทปคลาสเซ็ท ฯลฯ 6/12/2018 SITTISAK R. 7
- 9. รูปแบบการทางานร่วมกัน ชุมชน วางแผน ออกแบบ คัดเลือก สร้าง อธิบาย จัดการ สงวน รักษา เผยแพร่ ใช้และใช้ ซ้า ใช้ ประโยชน์ • ความรู้ • งบประมาณ • เครื่องมือ/เทคโนโลยี • เวทีเครือข่าย • การใช้ประโยชน์ ศมส. + เครือข่าย 6/12/2018 SITTISAK R. 9
- 10. 2562 2563 2564 2565รุ่นที่1 • อบรมเครือข่ายเพื่อการ ทางานครั้งที่ 1 • สนับสนุนทุนเพื่อเก็บข้อมูล ชุมชน • ติดตามและประเมินการ ทางาน • ส่งรายงานความก้าวหน้า และรายงานสรุปผล • ประชุมนาเสนอผลงานเครือข่ายรุ่น ที่ 1 • สนับสนุนทุนต่อเนื่องให้เครือข่าย รุ่นที่ 1 ที่ได้รับคัดเลือก • ติดตามและประเมินการทางานโดย ศมส. • ส่งรายงานความก้าวหน้า และ รายงานสรุปผล • พัฒนาและผลักดันให้เกิดการนา ข้อมูลไปใช้ประโยชน์ที่ตอบสนอง ความต้องการของชุมชน ประชุมเครือข่ายรุ่นที่ 1 + 2 • เพื่อพิจารณาและประเมินผลการ ดาเนินงานที่ผ่านมา • เพื่อทบทวนและถอดบทเรียนการทางาน • เพื่อวางแผนการดาเนินงานใน Phase ถัดไป (2566-2570) รุ่นที่2 • อบรมเครือข่ายเพื่อการทางานครั้ง ที่ 2 • สนับสนุนทุนเพื่อเก็บข้อมูลชุมชน • ติดตามและประเมินการทางานส่ง รายงานความก้าวหน้า และ รายงานสรุปผล • ประชุมนาเสนอผลงานเครือข่าย รุ่นที่ 2 • สนับสนุนทุนต่อเนื่องให้เครือข่าย รุ่นที่ 2 ที่ได้รับคัดเลือก • ติดตามและประเมินการทางาน โดย ศมส. • ส่งรายงานความก้าวหน้า และ รายงานสรุปผล • พัฒนาและผลักดันให้เกิดการนาข้อมูลไปใช้ ประโยชน์ที่ตอบสนองความต้องการของ ชุมชน 6/12/2018 SITTISAK R. 12
- 11. EXAMPLE: THE COMMUNITY ARCHIVE, NZ ที่มา: http://thecommunityarchive.org.nz/ 6/12/2018 SITTISAK R. 13
- 12. EXAMPLE: COMMUNITY ARCHIVES and HERITAGE Group, UK ที่มา: http://www.communityarchives.org.uk/index.php 6/12/2018 SITTISAK R. 14
- 13. EXAMPLE: การต่อยอดเพื่อใช้ประโยชน์ ที่มา: http://www.komchadluek.net/news/lifestyle/199395 ที่มา: http://www.tcdc.or.th/articles/business-industrial/14990/ 6/12/2018 SITTISAK R. 15
- 14. Thank you Email: sittisak.r@sac.or.th ݺߣshare: sittisak017 Q & A 6/12/2018 SITTISAK R. 16