ݺߣ

ݺߣShare a Scribd company logo
Áàãø: Ë.Îòãîíçóë
 Àíãè: ÒÇï 2á
   2011.11.09
Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã èäèéí õèìè
 ôèçèêèéí øèíæ àíàð, à õîëáîãäëûí
 òàëààð ñóäëàíà.


  Àðîìàòèê íýãäëèéí ãîë òºëººëºã áîëîõ
 Áåíçîëòîé òàíèëöàõ
  Òóðøèëòûí àðãààð ìýäëýã îëãîõ
  Áåíçîëûí õýðýãëýýã ïðàêòèêò
 àøèãëàõ
Ñn H 2n     6  ãýñýí åðºíõèé òîìú¸îíä
 çàõèðàãäàõ öàãèðàã õýëõýýíýýñ
 òîãòñîí         í¿¿ðñóñòºðºã äèéã
 Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã èä ãýíý.
Õàìãèéí àíõíû òºëººëºã íü      Ñ6 Í 6
áóþó áåíçîë þì. Áåíçîë íü õî¸ðëîñîí
 õîëáîî ãóðâûã àãóóëñàí öàãèðàã
 á¿òýöòýé õàíààã¿é íýãäýë þì.
ароматик нүүрсустөрөгчид буюу үнэрт нүүрсустөрөгчид
Áåíçîëûí ìîëêóëûí íýã áóþó õýä õýäýí
 óñòºðºã íü á¿ëýã àòîìààð õàëàãäàõàä
 ¿¿ññýí íýãäë¿¿äèéã áåíçîëûí ãîìîëîã
 ýãíýýíèé     í¿¿ðñóñòºðºã èä     ãýíý.
 Ýäãýýðèéã íýðëýõäýý ñàëáàðëàñàí
 á¿ëýã àòîìûí íýðèéí õîéíî áåíçîë ãýæ
 áè äýã.
           ÑÍ   3                 Ñ2 Í   5
                                                             Ñ3 Í   7




 Ìåòèë áåíçîë       Ýòèë áåíçîë              Ïðîïèë áåíçîë
Áåíçîëûí öàãèðàãò õî¸ð øèðõýã ñàëáàðëàñàí
  á¿ëýã õîëáîãäîæ áàéãàà ¿åä:
 Çýðýãöýý áàéâàë îðòî
 1 ºíöºã àëãàñàí áàéðëàæ áàéâàë ìåòà
 2 ºíöºã àëãàñàí áàéðëàæ áàéâàë ïàðà
   ãýñýí óãòâàðóóä çàëãàíà.
             ÑÍ   3                        ÑÍ   3                           ÑÍ   3


                 ÑÍ   3


                                           ÑÍ   3    ÑÍ   3

1,2-äèìåòèë áåíçîë        1,3-äèìåòèë áåíçîë        1,4-äèìåòèë áåíçîë
   Îðòî êñèëîë               ìåòà êñèëîë                      ïàðà êñèëîë
ароматик нүүрсустөрөгчид буюу үнэрт нүүрсустөрөгчид
Ôèçèê øèíæ àíàð
1-ð äààëãàâàð
Áàã òóñ á¿ð øèðýýí äýýð áàéðëàõ
  áîäèñóóäààñ Áåíçîë ãýñýí õàÿãòàé áîäèñûã
  ñîíãîí àâ öýâýð õóðóó øèëýíä 20 äóñëûã
  õèéíý ¿¿.
 ßìàð øèíæ àíàðóóä àæèãëàãäàæ áàéíà
  âý?
 Áàãààðàà ÿðèëöàí öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
Áåíçîë íü:
 ªíãºã¿é
 Õóðö ¿íýðòýé
 Òóíãàëàã øèíãýí
 Óñíààñ õºíãºí áºãººä 80Ñ-ò
 áóöàëäàã.
 Àìàðõàí öàðöàæ öàãààí ºíãèéí
 òàëñò ¿¿ñãýäýã.
2-ð äààëãàâàð
Õóðóó øèëýíä 20 äóñàë áåíçîë àâ
 äýýð íü òýíö¿¿ õýìæýýíèé óñ íýìæ,
 ñýãñýðí¿¿.
 Óðâàëûã àæèãëàí ä¿ãíýëò
 ãàðãàæ, öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
Áåíçîë    íü óñàíä óóñäàãã¿é
 áºãººä õàðèí ººðºº ñàéí àíàðûí
 óóñãàã þì.
 Áåíçîëûí íÿãò íü 0,879 ã/ñì3
 Óñíû íÿãò 1,0 ã/ñì3
Èéìýýñ íÿãòààñàà õàìààðààä õî¸ð
 ¿å áîëîí çààãëàãääàã.
Õèìè øèíæ àíàð
3-ð äààëãàâàð
¯íýðò íýãäë¿¿ä íü òîðòîã èõòýé
 äºë ¿¿ñãýí øàòäàã.
 ÿâàãäñàí óðâàëûã àæèãëàí
 ÿàãààä èéì èõ òîðòîã ¿¿ñýí
 øàòàæ áàéãààã òàéëáàðëàí
 öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
4-ð äààëãàâàð
Õóðóó øèëýíä 20 äóñàë áåíçîë àâ
 õèéí äýýð íü 15 äóñàë êàëèéí
 ïåðìàíãàíàòûí óóñìàë õèéæ
 ñýãñýðí¿¿.
 Óã óðâàëûã àæèãëàí ä¿ãíýëò
 ãàðãà.
 Ýíä èñýëäýõ óðâàë ÿâàãäàñíóó?
 Áåíçîëûí   íýã ãîë îíöëîã ãýâýë
  èñýëä¿¿ëýã èéí ¿éë èëýëä
  òýñâýðòýé áàéäàã øèíæ àíàð þì.
 Êàëèéí ïåðìàíãàíàòûí óóñìàëûí ºíãº
  ýõëýýä áåíçîëä øèëæýýä äàðàà íü
  áóöààä óóñìàëäàà õóâèð áàéíà.
  Ýíý íü áåíçîë áîëîí êàëèéí ïåðìàíãàíàò
  õîîðîíäîî óðâàëä îðîîã¿éã èëòãýæ
  áàéíà.
Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéã ãàðãàí
                     àâàõ.
Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéí áàéãàëèéí ýõ
 áóëàã íü:
 Ãàçðûí òîñ
 óëóóí í¿¿ðñ þì.
Ãàçðûí òîñíîîñ ÿëãàí àâñàí öàãèðàã õàíàñàí
 í¿¿ðñóñòºðºã áîëîõ ãåêñàíû äåãèäðîãåíæèõ
 óðâàëààð ãàðãàí àâäàã.
  ÑÍ       2
               ÑÍ    2

 ÑÍ   2         ÑÍ       2   ――>            +3 Í   2
      ÑÍ   2   ÑÍ   2

 Öàãèðàã ãåêñàí                    Áåíçîë
Õýðýãëýý.
Áåíçîëûã õèìèéí ¿éëäâýðò îðãàíèê óóñãàã
 áîëãîõ õýðýãëýõýýñ ãàäíà òýñðýìòãèé
 áîäèñ, áóäàã, ýìèéí áîäèñ, ¿íýðòýí, óãààëãûí
 íóíòàã, õóâàíöàð, ìÿíäàñ çýðãèéí
 ¿éëäâýðëýëä ºðãºí àøèãëàäàã.

                5-ð äààëãàâàð
    Áåíçîëîîñ öàâóó ãàðãàæ àâàõ õÿëáàð
                    òóðøèëò.
Ä¿ãíýëò
 Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéí ãîë
 òºëººëºã áîëîõ áåíçîëûí õèìè ôèçèêèéí
 øèíæ àíàðûã òóðøèëòûí àðãààð
 ñóäàëëàà.
 Áåíçîëûí õýðýãëýý, à õîëáîãäëûí òàëààð
 ìýäëýãòýé áîëæ àäëàà.
Ãýðèéí äààëãàâàð

1.   Àöåòèëåíààñ õýâèéí íºõöºëä 2,5 ìë, 0,88
     ã/cì3 íÿãòòàé áåíçîë ¿¿ñäýã áîë
     àöåòèëåíèé ìàññûã îë.

      3Ñ2 Í   2   ―>
     Àöåòèëåí          áåíçîë
ароматик нүүрсустөрөгчид буюу үнэрт нүүрсустөрөгчид

More Related Content

ароматик нүүрсустөрөгчид буюу үнэрт нүүрсустөрөгчид

  • 1. Áàãø: Ë.Îòãîíçóë Àíãè: ÒÇï 2á 2011.11.09
  • 2. Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã èäèéí õèìè ôèçèêèéí øèíæ àíàð, à õîëáîãäëûí òàëààð ñóäëàíà.  Àðîìàòèê íýãäëèéí ãîë òºëººëºã áîëîõ Áåíçîëòîé òàíèëöàõ  Òóðøèëòûí àðãààð ìýäëýã îëãîõ  Áåíçîëûí õýðýãëýýã ïðàêòèêò àøèãëàõ
  • 3. Ñn H 2n 6 ãýñýí åðºíõèé òîìú¸îíä çàõèðàãäàõ öàãèðàã õýëõýýíýýñ òîãòñîí í¿¿ðñóñòºðºã äèéã Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã èä ãýíý. Õàìãèéí àíõíû òºëººëºã íü Ñ6 Í 6 áóþó áåíçîë þì. Áåíçîë íü õî¸ðëîñîí õîëáîî ãóðâûã àãóóëñàí öàãèðàã á¿òýöòýé õàíààã¿é íýãäýë þì.
  • 5. Áåíçîëûí ìîëêóëûí íýã áóþó õýä õýäýí óñòºðºã íü á¿ëýã àòîìààð õàëàãäàõàä ¿¿ññýí íýãäë¿¿äèéã áåíçîëûí ãîìîëîã ýãíýýíèé í¿¿ðñóñòºðºã èä ãýíý. Ýäãýýðèéã íýðëýõäýý ñàëáàðëàñàí á¿ëýã àòîìûí íýðèéí õîéíî áåíçîë ãýæ áè äýã. ÑÍ 3 Ñ2 Í 5 Ñ3 Í 7 Ìåòèë áåíçîë Ýòèë áåíçîë Ïðîïèë áåíçîë
  • 6. Áåíçîëûí öàãèðàãò õî¸ð øèðõýã ñàëáàðëàñàí á¿ëýã õîëáîãäîæ áàéãàà ¿åä:  Çýðýãöýý áàéâàë îðòî  1 ºíöºã àëãàñàí áàéðëàæ áàéâàë ìåòà  2 ºíöºã àëãàñàí áàéðëàæ áàéâàë ïàðà ãýñýí óãòâàðóóä çàëãàíà. ÑÍ 3 ÑÍ 3 ÑÍ 3 ÑÍ 3 ÑÍ 3 ÑÍ 3 1,2-äèìåòèë áåíçîë 1,3-äèìåòèë áåíçîë 1,4-äèìåòèë áåíçîë Îðòî êñèëîë ìåòà êñèëîë ïàðà êñèëîë
  • 8. Ôèçèê øèíæ àíàð 1-ð äààëãàâàð Áàã òóñ á¿ð øèðýýí äýýð áàéðëàõ áîäèñóóäààñ Áåíçîë ãýñýí õàÿãòàé áîäèñûã ñîíãîí àâ öýâýð õóðóó øèëýíä 20 äóñëûã õèéíý ¿¿.  ßìàð øèíæ àíàðóóä àæèãëàãäàæ áàéíà âý?  Áàãààðàà ÿðèëöàí öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
  • 9. Áåíçîë íü:  ªíãºã¿é  Õóðö ¿íýðòýé  Òóíãàëàã øèíãýí  Óñíààñ õºíãºí áºãººä 80Ñ-ò áóöàëäàã.  Àìàðõàí öàðöàæ öàãààí ºíãèéí òàëñò ¿¿ñãýäýã.
  • 10. 2-ð äààëãàâàð Õóðóó øèëýíä 20 äóñàë áåíçîë àâ äýýð íü òýíö¿¿ õýìæýýíèé óñ íýìæ, ñýãñýðí¿¿.  Óðâàëûã àæèãëàí ä¿ãíýëò ãàðãàæ, öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
  • 11. Áåíçîë íü óñàíä óóñäàãã¿é áºãººä õàðèí ººðºº ñàéí àíàðûí óóñãàã þì.  Áåíçîëûí íÿãò íü 0,879 ã/ñì3  Óñíû íÿãò 1,0 ã/ñì3 Èéìýýñ íÿãòààñàà õàìààðààä õî¸ð ¿å áîëîí çààãëàãääàã.
  • 12. Õèìè øèíæ àíàð 3-ð äààëãàâàð ¯íýðò íýãäë¿¿ä íü òîðòîã èõòýé äºë ¿¿ñãýí øàòäàã.  ÿâàãäñàí óðâàëûã àæèãëàí ÿàãààä èéì èõ òîðòîã ¿¿ñýí øàòàæ áàéãààã òàéëáàðëàí öààñàí äýýð áè íý ¿¿.
  • 13. 4-ð äààëãàâàð Õóðóó øèëýíä 20 äóñàë áåíçîë àâ õèéí äýýð íü 15 äóñàë êàëèéí ïåðìàíãàíàòûí óóñìàë õèéæ ñýãñýðí¿¿.  Óã óðâàëûã àæèãëàí ä¿ãíýëò ãàðãà.  Ýíä èñýëäýõ óðâàë ÿâàãäàñíóó?
  • 14.  Áåíçîëûí íýã ãîë îíöëîã ãýâýë èñýëä¿¿ëýã èéí ¿éë èëýëä òýñâýðòýé áàéäàã øèíæ àíàð þì.  Êàëèéí ïåðìàíãàíàòûí óóñìàëûí ºí㺠ýõëýýä áåíçîëä øèëæýýä äàðàà íü áóöààä óóñìàëäàà õóâèð áàéíà. Ýíý íü áåíçîë áîëîí êàëèéí ïåðìàíãàíàò õîîðîíäîî óðâàëä îðîîã¿éã èëòãýæ áàéíà.
  • 15. Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéã ãàðãàí àâàõ. Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéí áàéãàëèéí ýõ áóëàã íü:  Ãàçðûí òîñ  óëóóí í¿¿ðñ þì. Ãàçðûí òîñíîîñ ÿëãàí àâñàí öàãèðàã õàíàñàí í¿¿ðñóñòºðºã áîëîõ ãåêñàíû äåãèäðîãåíæèõ óðâàëààð ãàðãàí àâäàã. ÑÍ 2 ÑÍ 2 ÑÍ 2 ÑÍ 2 ――> +3 Í 2 ÑÍ 2 ÑÍ 2 Öàãèðàã ãåêñàí Áåíçîë
  • 16. Õýðýãëýý. Áåíçîëûã õèìèéí ¿éëäâýðò îðãàíèê óóñãàã áîëãîõ õýðýãëýõýýñ ãàäíà òýñðýìòãèé áîäèñ, áóäàã, ýìèéí áîäèñ, ¿íýðòýí, óãààëãûí íóíòàã, õóâàíöàð, ìÿíäàñ çýðãèéí ¿éëäâýðëýëä ºðãºí àøèãëàäàã. 5-ð äààëãàâàð Áåíçîëîîñ öàâóó ãàðãàæ àâàõ õÿëáàð òóðøèëò.
  • 17. Ä¿ãíýëò  Àðîìàòèê í¿¿ðñóñòºðºã äèéí ãîë òºëººëºã áîëîõ áåíçîëûí õèìè ôèçèêèéí øèíæ àíàðûã òóðøèëòûí àðãààð ñóäàëëàà.  Áåíçîëûí õýðýãëýý, à õîëáîãäëûí òàëààð ìýäëýãòýé áîëæ àäëàà.
  • 18. Ãýðèéí äààëãàâàð 1. Àöåòèëåíààñ õýâèéí íºõöºëä 2,5 ìë, 0,88 ã/cì3 íÿãòòàé áåíçîë ¿¿ñäýã áîë àöåòèëåíèé ìàññûã îë. 3Ñ2 Í 2 ―> Àöåòèëåí áåíçîë