การจัดการและึϸแลวงจรชีวิตྺ้อมูลชุมชน
•
0 likes•67 views
กิจกรรมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ “คลังข้อมูลชุมชนหลักสูตร 2” โครงการคลังข้อมูลชุมชนและเครือข่ายข้อมูล ปี 2562 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
การจัดการและึϸแลวงจรชีวิตྺ้อมูลชุมชน
- 1. กิจกรรมฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการ “คลังข้อมูลชุมชนหลักสูตร 2” โครงการคลังข้อมูลชุมชนและเครือข่ายข้อมูล ปี 2562 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) สิทธิศักดิ์ รุ่งเจริญสุขศรี ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) การจัดการและดูแล วงจรชีวิตข้อมูลชุมชน
- 2. Researcher Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre (SAC) Email: sittisak.r@sac.or.th ݺߣshare: sittisak017 FB: Digital Curation inThailand (DCT) • Bachelor ofArts (Archaeology), Department of Archaeology, Faculty of Archaeology, Silpakorn University, BKK, Thailand. • Master ofArts (History), Department of Liberal Arts, Graduate School,Thammasat University, BKK,Thailand. • Master of Science (Information Management & Digital Preservation), Glasgow University, Glasgow, Scotland. 2
- 4. ข้อมูลชุมชน ข้อมูลที่ชุมชนมีแผนจะจัดเก็บ: • บันทึกไว้แล้วในวัสดุที่จับต้องได้ (ภำพถ่ำย สมุด ใบลำน ฯลฯ) • บันทึกไว้ในวัสดุที่จับต้องมิได้ (ไฟล์ ภำพ ไฟล์ภำพเคลื่อนไหว ฯลฯ) • เรื่องเล่ำต่ำงๆ ที่เกี่ยวข้อง (ประวัติศำสตร์บอกเล่ำ) ซึ่งยังมิได้รับ กำรบันทึกไว้ 4 วัตถุทำง วัฒนธรรม ภูมิปัญญำ กำรแสดงออกทำง วัฒนธรรม ผู้คน เหตุกำรณ์ สถำนที่ ภำพนิ่ง ควำมทรงจำ ภำพเคลื่อนไหว เอกสำรเรื่องเล่ำ
- 5. ทาไมต้องจัดการและ ดูแลข้อมูลชุมชน วิธีกำรจัดกำรข้อมูลที่ได้จำกกำรลง พื้นที่ภำคสนำม • จดบันทึก • สัมภำษณ์ • ถ่ำยภำพ/VDO 5 ข้อมูลที่ไปเก็บมา… เราและคณะทางานสามารถเข้าถึง ใช้ และนาไปใช้งานซ้าได้หรือไม่?
- 6. เคยเจอเหตุการณ์แบบนี้หรือไม่? 6 • หำข้อมูลไม่เจอ ไม่รู้ไปเก็บไว้ที่ ไหน? • ภำพ/คลิปถ่ำยที่ไหน? ถ่ำย เมื่อไหร่? ถ่ำยทำไม? ใครเป็นคน ถ่ำย? คนในภำพ/คลิปนี้เป็นใคร? • ไฟล์นี้ใช่เวอร์ชั่นอัพเดทล่ำสุดแล้ว หรือยัง? • เซฟไฟล์อะไรมำ เอำไปใช้งำนต่อ ไม่ได้ทำมำเสียเวลำเปล่ำ! • เปิดไฟล์ไม่ได้ ไม่รู้เป็นเพรำะอะไร? • ฮำร์ดดิสก์เสีย ไฟล์ที่เซฟไว้หำย หมด! • ฯลฯ
- 7. การจัดการและดูแลข้อมูลชุมชนที่ดีจะช่วยอะไร? • ช่วยให้เกิดข้อมูลชุมชนที่มีคุณภาพทั้งในเชิงเนื้อหำและคุณภำพของไฟล์ข้อมูล • ช่วยสงวนรักษำมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมของชุมชนที่กระจัดกระจำยให้มี แหล่งจัดเก็บถำวร – “คลังข้อมูลชุมชน” • ลดควำมซ้ำซ้อนในกำรเก็บข้อมูลซ้าไปซ้ามา •ลดการผูกขาดของข้อมูลโดยบุคคลบำงกลุ่ม เพรำะได้มีกำรประกำศสิทธิ์ ร่วมกันในข้อมูลชุมชนแล้ว •ลดความเสี่ยง/เพิ่มอานาจการต่อรองในกรณีที่มีกำรนำข้อมูลไปใช้โดย บุคคลภำยนอก • ฯลฯ 7 Icon made by https://www.flaticon.com/authors/ddara from www.flaticon.com
- 8. Max Mara vs Laos’ Oma Ethnic Group 8 Source: https://www.facebook.com/taeclaos/photos/pcb.2251886431535715/2251880981536260/?type=3&theater https://laotiantimes.com/2019/04/10/max-mara-vs-laos-oma-plagiarism/?fbclid=IwAR1FoufeRHDCM81uuIuPCFrliwhgBcVIFfIJCd96OgbI-8w2d9cO4H7APg0 “…Max Mara didn’t get inspired by Oma motifs and reinterpret them.They simply scanned a handmade piece and printed it on clothes without even mentioning the existence of Oma community. This is not cultural appreciation.This is not creative interpretation. This is plagiarism.”
- 9. Traditional Knowledge Digital Library -TKDL TKDL เป็นฐำนข้อมูลที่รัฐบำลอินเดียได้ รวบรวมองค์ความรู้และภูมิปัญญาทาง การแพทย์แผนโบราณของตนกว่ำ 1,200 สูตร จำกตำรำอำยุรเวช (Ayuveda) อุนำนิ (Unani) สิทธำ (Siddha) มำ ดำเนินกำรแปลเป็นภำษำอังกฤษ สเปน ญี่ปุ่น ฝรั่งเศส และเยอรมัน เพื่อใช้ขอรับความ คุ้มครองภายใต้ระบบกฎหมายทรัพย์สินทาง ปัญญา 9 Source: http://www.tkdl.res.in/tkdl/langdefault/common/Home.asp?GL=Eng
- 10. วางแผน ได้มา คัดเลือก จัดทา รายการ และ ตรวจสอบ นาเข้าและ อธิบาย แบ่งปัน 11 วงจรชีวิต ข้อมูลชุมชน ข้อมูลชุมชน (ข้อมูลพื้นฐำน – องค์ควำมรู้ท้องถิ่น) มรดกภูมิปัญญำทำงวัฒนธรรม (จับต้องได้ – จับต้องไม่ได้) Icon made by https://www.flaticon.com/authors/darius-dan from www.flaticon.com
- 11. 1. การวางแผน (Planning) 12 วัตถุประสงค์โครงกำร เป้ำหมำยผลผลิต/ ผลลัพธ์/ผลกระทบ ตัวชี้วัดในแต่ละ เป้ำหมำย ควำมต้องกำรของ กลุ่มเป้ำหมำย แผนกำรทำงำนที่ สอดคล้องกับ เป้ำหมำย แผนที่ควำมคิดชุมชน ของเรำ นโยบำยในกำรจัดกำร และดูแลข้อมูล มำตรฐำนในกำร จัดกำรและดูแล ข้อมูล Icon made by https://www.flaticon.com/authors/surang from www.flaticon.com
- 12. 2. การได้มา (Getting) 13 เรียนรู้และประยุกต์ใช้ วิธีกำรได้มำซึ่งข้อมูล กำรยินยอมให้ใช้สิทธิ์ สิทธิทำงวัฒนธรรม เรียนรู้และประยุกต์ใช้ เครื่องมือในกำรบันทึก และสร้ำงข้อมูล ศึกษำและออกแบบ โครงสร้ำงข้อมูลที่ สอดคล้องกับวงจรชีวิต ข้อมูลชุมชน กำหนดรูปแบบกำรใช้งำน ข้อมูลที่ได้มำ Icon made by https://www.flaticon.com/authors/geotatah from www.flaticon.com
- 13. 3. การคัดเลือก จัดทารายการ และตรวจสอบ (Selecting, Cataloging and Checking) 14 พัฒนำหลักเกณฑ์ในกำร ประเมินและคัดเลือก ข้อมูล ประเมินซ้ำและจำหน่ำย ออกข้อมูลที่ไม่เกี่ยวข้อง ระบุหน้ำที่ต่ำงๆ ที่จะ เกิดขึ้นให้ผู้ที่เกี่ยวข้อง รับทรำบ ประยุกต์ใช้หลักเกณฑ์ ประเมินและคัดเลือกข้อมูล เพื่อจัดกลุ่มข้อมูล จัดทำรำยกำรข้อมูล ตรวจสอบคุณภำพของ ข้อมูล Icon made by https://www.flaticon.com/authors/eucalyp from www.flaticon.com
- 14. 4. การนาเข้าและอธิบาย (Ingesting and Describing) 15 กำหนดหน้ำที่และ สิทธิ์ในระบบ นำเข้ำข้อมูลในระบบ สร้ำงระเบียนข้อมูล ให้คำอธิบำย ส่งออกและสำรอง ข้อมูล Icon made by https://www.flaticon.com/authors/itim2101 from www.flaticon.com
- 15. 5. การแบ่งปัน (Sharing) 16 กำหนดรูปแบบกำรเข้ำถึง ใช้งำน และนำข้อมูล กลับไปใช้ใหม่ ประยุกต์ใช้ข้อกำหนดกำร ใช้ภูมิปัญญำทำงวัฒธรรม จัดทำมำตรกำรรองรับ ควำมผิดพลำดจำกกำร เผยแพร่ข้อมูล เชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ข้อมูลกับเครือข่ำย ส่งเสริมและแบ่งปันกำรใช้ ประโยชน์จำกข้อมูลชุมชน Icon made by https://www.flaticon.com/authors/eucalyp from www.flaticon.com
- 16. 17 การจัดทารายการข้อมูล (File cataloging) • เพื่อจัดกลุ่มข้อมูล เบื้องต้นก่อนนำเข้ำ ระบบ คลังเก็บข้อมูลชุมชน (Community's Archival Repository - CAR) • เพื่อนำเข้ำข้อมูล ชุมชนที่ได้รับกำร ประเมินและคัดเลือก แล้วว่ำจะเก็บรักษำ ระยะยำว ระบบบริหารจัดการข้อมูลชุมชน (Records Management System - RMS) • เพื่อสร้ำงระเบียนข้อมูลจำก เนื้อหำที่ได้สังเครำะห์แล้ว พร้อมไฟล์ประกอบ เว็บไซต์คลังข้อมูล ชุมชน (WWW) • นำเสนอข้อมูลชุมชน ผ่ำนระบบ www Icon from www.flaticon.com Community ArchivesWorkflow
- 17. คลังเก็บข้อมูลชุมชน - Community's Archival Repository 18 IDENTIFIER จังหวัด ชุมชน/สถำบัน/หน่วยงำนที่ รับผิดชอบ SOURCE ไฟล์ทรัพยำกร ประเภทของไฟล์ดิจิทัล ชื่อไฟล์ดิจิทัล คำอธิบำยไฟล์ดิจิทัล วันที่ผลิตไฟล์ดิจิทัล ผู้สร้ำงไฟล์ดิจิทัล DATE AND ADMINISTRATOR วันที่สร้ำงชุดคำอธิบำย วันที่ส่งเข้ำระบบ ผู้ดูแลและนำเข้ำข้อมูล
- 18. ระบบบริหารจัดการข้อมูลชุมชน – Record Manage System (1) 19 IDENTIFIER,TYPE, AND FORMAT รหัสอ้ำงอิง รหัส ประเภท ขนำด/ควำมจุ/จำนวน TITLE, DESCRIPTION AND SUBJECT ชื่อเรื่อง คำอธิบำย ประวัติกำรสร้ำงและกำร เก็บรักษำ หมวด ชุดศัพท์ควบคุม หัวเรื่องอิสระ COVERAGE สถำนที่ พิกัด DMS พิกัด DD ช่วงเวลำในกำรผลิต วันที่ผลิต CREATOR, CONTRIBUTOR AND RIGHTS ผู้สร้ำงสรรค์ บทบำทของผู้มีส่วนร่วม ผู้มีส่วนร่วม ลิขสิทธิ์ รูปแบบลิขสิทธิ์ ข้อกำหนดกำรใช้ภูมิปัญญำ ทำงวัฒนธรรม
- 21. Thank you Email: sittisak.r@sac.or.th ݺߣshare: sittisak017 FB: Digital Curation inThailand Q & A 22